Η φούσκα της Τεχνητής Νοημοσύνης αποτελεί μεγαλύτερη οικονομική απειλή από τους δασμούς των ΗΠΑ
Τρόμος και αβεβαιότητα έχουν κυριεύσει τους επενδυτές ανά τον κόσμο, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη, η νέα «χρυσή φούσκα» της αγοράς, εμφανίζεται πλέον ως επικίνδυνο δηλητήριο για την παγκόσμια οικονομία.
Οι εξωφρενικές αποτιμήσεις εταιρειών AI, τα υπέρογκα κεφάλαια που διοχετεύονται σε data centers και προηγμένα λογισμικά, αλλά και η φημολογούμενη δυνατότητα ανάπτυξης υπερανθρώπινης νοημοσύνης, δημιουργούν ένα σκηνικό που πολλοί συγκρίνουν με την κατάρρευση των dotcom πριν από 25 χρόνια.
Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η σημερινή φούσκα δεν είναι μόνο χρηματοπιστωτική· είναι ταυτόχρονα βιομηχανική, με τεράστιες συνέπειες για την ανάπτυξη και τη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας.
Υπερβολή
Σύμφωνα με τους Financial Times, αν η υπερβολή ήταν Ολυμπιακό άθλημα, ο Donald Trump θα διεκδικούσε το χρυσό.
Την περασμένη Παρασκευή απείλησε να «συντρίψει» την κινεζική οικονομία απαγορεύοντας όλες τις εξαγωγές κρίσιμου λογισμικού, ως αντίποινα για τους ελέγχους του Πεκίνου στα σπάνια ορυκτά.
Μέχρι την Τρίτη, όμως, η ρητορική για εμπορικό πόλεμο άλλαξε…
Ο Trump άρχισε να κάνει λόγο για μποϊκοτάζ το κινέζικο ηλιέλαιο και να παράγουν δικό τους.
Όταν ανακοίνωσε τους μαζικούς δασμούς στην «ημέρα απελευθέρωσης» της 2ης Απριλίου, υπήρχε φόβος ότι ο εμπορικός πόλεμος θα έσβηνε τη μηχανή της παγκόσμιας ζήτησης και θα έριχνε την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση. Αυτό, όμως, δεν συνέβη.
Αυτή την εβδομάδα, το ΔΝΤ, αν και με απαισιόδοξη γλώσσα, προβλέπει ότι η παγκόσμια οικονομία θα επιβραδύνει ελαφρά από 3,3% πέρυσι σε 3,2% φέτος και 3,1% το επόμενο έτος.
Η φαντασίωση της διοίκησης Trump να «αναμορφώσει» τον κόσμο μέσω δασμών ήταν ανέκαθεν μια ουτοπία.
Οι ΗΠΑ απλά δεν είναι αρκετά μεγάλες, και η δύναμη των δασμών έχει πρακτικά και πολιτικά όρια.
Τα βιομηχανικά προϊόντα μπορεί να κυριαρχούν στο διεθνές εμπόριο, αλλά όχι στην παγκόσμια οικονομία.
Οι πραγματικοί κίνδυνοι βρίσκονται σε άλλους τομείς: εκμεταλλεύσιμες πρώτες ύλες, όπως η στροφή των ΗΠΑ στα ορυκτά καύσιμα και ο έλεγχος των σπάνιων γαιών από την Κίνα, και υπηρεσίες, με τη μορφή της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI).
Όπως πολλοί προέβλεψαν, οι δυνάμεις του αυτοανακηρυχθέντος «Tariff Man» είναι πιο αδύναμες από ό,τι νόμιζε.
Δεδομένου ότι ένα σχετικά μικρό μέρος της αμερικανικής οικονομίας συμμετέχει στο διεθνές εμπόριο, το ποσοστό των ΗΠΑ στην τελική ζήτηση εισαγωγών ανέρχεται μόλις στο 17,5%.
Η σκέψη ότι ο Trump θα χρησιμοποιούσε τους δασμούς για να αναστατώσει την παγκόσμια οικονομία με μια συμφωνία Mar-a-Lago έχει, ευτυχώς, εξαφανιστεί.
Σε διάφορους τομείς, όπως η ηλεκτρονική, και με εμπορικούς εταίρους όπως το Μεξικό και ο Καναδάς, ο Trump έχει αναγκαστεί να δημιουργήσει εξαιρέσεις για την προστασία καταναλωτών και παραγωγών.
Οι δασμοί των ΗΠΑ κατά της Κίνας είναι όντως υψηλοί, αλλά η Κίνα, παρότι έχει απαντήσει σκληρά, δεν έχει λάβει ιδιαίτερα προστατευτικά μέτρα ενώ έχει καταφέρει να αυξήσει τις εξαγωγές της σε άλλες οικονομίες.
Το γεγονός ότι η Κίνα δεν θα υποχωρούσε απέναντι σε ενδεχόμενο μποϊκοτάζ σόγιας ή περιορισμούς στις σπάνιες γαίες, δείχνει ότι μπορεί να αντέξει την ανταπόδοση των αμερικανικών δασμών.
Στην ουσία, οι μέσοι δασμοί των ΗΠΑ επί Trump έφτασαν μόλις το 16%.
Ο Doug Irwin, διακεκριμένος ακαδημαϊκός στο διεθνές εμπόριο, είχε προβλέψει ότι η εμπορική πολιτική του Trump θα έμοιαζε με εκείνη του Richard Nixon: ευρείες αλλά όχι καταστροφικά υψηλές δασμολογικές επιβαρύνσεις.
Η πρόβλεψη αυτή φαντάζει πλέον πιο ρεαλιστική από την «ημέρα απελευθέρωσης».
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι η στενή οικονομική πορεία που έχουν επιλέξει οι ΗΠΑ κινδυνεύει να διαλυθεί κάτω από τα πόδια τους.
Ο Trump έχει στρέψει τις ομοσπονδιακές προσπάθειες μακριά από προηγμένες πράσινες τεχνολογίες, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα ηλεκτρικά οχήματα, ενώ έχει αποδείξει ότι δεν προστατεύει τα πλεονεκτήματα των ΗΠΑ στους ημιαγωγούς, επιτρέποντας σε Nvidia και AMD να εξάγουν chips στην Κίνα με φορολογία 15%.
Στο επίκεντρο η τεχνητή νοημοσύνη
Αντιθέτως, επικεντρώνεται στα ορυκτά καύσιμα και στην έκρηξη της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Η παραμέληση των ανανεώσιμων πηγών, παρά τα μεγάλα οφέλη σε παραγωγικότητα και κόστος, είναι οικονομικά αβάσιμη.
Ακόμη χειρότερα, τεράστιες κεφαλαιουχικές επενδύσεις έχουν γίνει σε έργα AI, με σημαντικές εισαγωγές εξοπλισμού για data centers, χωρίς ακόμα εμφανή απόδοση.
Η φούσκα αυτή της AI ενδέχεται να έχει σοβαρότερες επιπτώσεις στην αμερικανική ανάπτυξη από τη φούσκα της τεχνολογίας στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Η Κίνα από την πλευρά της ενέχει επίσης κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία.
Ο υπερτονισμός του ελέγχου στις σπάνιες γαίες και άλλους πόρους θα μπορούσε να βλάψει τις αλυσίδες εφοδιασμού, αλλά μέχρι στιγμής οι διαδικασίες έχουν αποφευχθεί ώστε να μην καταρρεύσει η παραγωγή παγκοσμίως.
Επιπλέον, η επιστροφή της Κίνας σε ένα μοντέλο ανάπτυξης με εξαγωγές θα μπορούσε να δημιουργήσει μη βιώσιμες ανισορροπίες, αλλά η στόχευσή της είναι η ανάπτυξη, όχι η άρνηση της κλιματικής αλλαγής.
Συνολικά, οι δασμοί του Trump μέχρι στιγμής έχουν αποδειχθεί περισσότερο ενόχληση παρά πραγματική απειλή για το εμπόριο.
Η παγκόσμια οικονομία μπορεί να αντέξει τις διακοπές στο διμερές εμπόριο ΗΠΑ–Κίνας.
Αντιθέτως, η πτώση της AI, του τομέα στον οποίο επενδύουν τόσο οι επενδυτές όσο και ο ίδιος ο Trump, θα αποτελέσει πολύ πιο ευρύ σοκ για την οικονομία των ΗΠΑ και την παγκόσμια ανάπτυξη.
Διπλό πρόβλημα φούσκας στην τεχνητή νοημοσύνη (AI)
Στο μεταξύ, οι «αρκούδες» της χρηματιστηριακής αγοράς είναι ξανά σε επιφυλακή, προειδοποιώντας για τους κινδύνους μιας τεχνολογικής φούσκας.
Αναλυτές από το ΔΝΤ, την Τράπεζα της Αγγλίας, την Goldman Sachs, την JPMorgan Chase και τη Citi προειδοποιούν ότι οι αποτιμήσεις εκτοξεύονται σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από την κατάρρευση των dotcom πριν από 25 χρόνια.
Το υπονοούμενο μήνυμα είναι ότι η AI είναι υπερεκτιμημένη.
Η αντίδραση των ενθουσιωδών επενδυτών της δυτικής ακτής ήταν να αγνοήσουν τις προειδοποιήσεις και να συνεχίσουν τις επενδύσεις, διαχωρίζοντας τη «καλή» φούσκα επενδύσεων σε βιομηχανία από τη «κακή» φούσκα χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Ωστόσο, το πιθανότερο είναι ότι αντιμετωπίζουμε και τα δύο ταυτόχρονα.
Ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της θεωρίας της καλής φούσκας είναι ο πρώην επικεφαλής της Google, Eric Schmidt.
«Οι φούσκες είναι υπέροχες. Ας συνεχιστούν οι φούσκες», είπε στο συνέδριο Sifted την προηγούμενη εβδομάδα.
Ο ιστορικός ρόλος τους ήταν να ανακατευθύνουν τεράστια κεφάλαια σε νέες τεχνολογίες και υποδομές, κάτι που είναι θετικό για τον κόσμο.
Η τρέχουσα τεχνολογική επανάσταση φέρνει όμως μια νέα διάσταση: η AI κάποια μέρα θα ξεπεράσει κατά πολύ τις γνωστικές δυνατότητες των ανθρώπων. «Νομίζω ότι είναι υποτιμημένη, όχι υπερεκτιμημένη.
Ανυπομονώ να αποδειχθεί ότι έχω δίκιο σε πέντε ή δέκα χρόνια», λέει ο Schmidt.
Οι αποτιμήσεις μπορεί να φαίνονται φουσκωμένες. Αλλά, όπως αναρωτιέται ο ίδιος ως διανοητικό πείραμα, τι θα συνέβαινε αν μια τεχνολογική εταιρεία αποκτούσε γενική τεχνητή νοημοσύνη (AGI) και στη συνέχεια υπερανθρώπινη νοημοσύνη;
Μια τέτοια τεχνολογία θα ξεπερνούσε τη συνολική ανθρώπινη γνώση και θα έλυνε τα πιο δύσκολα προβλήματα του κόσμου.
«Ποια είναι η αξία αυτής της εταιρείας; Ένας τεράστιος αριθμός. Πολύ μεγαλύτερος από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία στην ιστορία, για πάντα, πιθανότατα».
Σίγουρα, κάποιες εταιρείες υπερεπενδύουν σε υποδομές σε φούσκες και χρεοκοπούν, όπως η Global Crossing τη δεκαετία του 1990 ή το Channel Tunnel, που χρειάστηκε δύο φορές επανακεφαλαιοποίηση.
Ωστόσο, ο Schmidt απορρίπτει την ιδέα ότι το ίδιο θα συμβεί σήμερα σε οικονομικά υγιείς εταιρείες AI: «Οι άνθρωποι που επενδύουν σκληρά κερδισμένα δολάρια πιστεύουν ότι η οικονομική απόδοση σε βάθος χρόνου είναι τεράστια.
Γιατί αλλιώς θα αναλάμβαναν αυτόν τον κίνδυνο; Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι χαζοί».
Ακόμη κι αν δεχτούμε αυτό το επιχείρημα, είναι δύσκολο να αγνοήσουμε τη χρηματοπιστωτική φούσκα που αναδύεται πάνω στη βιομηχανική επενδυτική έκρηξη.
Η OpenAI, που αναμένεται να κάψει 8,5 δισ. δολάρια φέτος, αξίζει 500 δισ. δολάρια (εκτός κι αν επιτύχει AGI);
Έχει νόημα η Palantir να διαπραγματεύεται με πολλαπλασιαστή τιμής προς κέρδη 225, την υψηλότερη αποτίμηση σε οποιαδήποτε εταιρεία του S&P 500;
Τα short selling hedge funds παρακολουθούν ήδη την αγορά για ενδεχόμενη κατάρρευση, αλλά προς το παρόν καίγονται από τη δύναμη της αγοράς.
Ορισμένοι διαχειριστές ακολουθούν στενά τους miners του bitcoin, που μετακινούνται γρήγορα σε υπηρεσίες υπολογιστικής ισχύος για AI, και επισημαίνουν ότι όσοι χρηματοδοτούν την επέκτασή τους μέσω χρέους ή μετατρέψιμων ομολόγων (π.χ. Cipher Mining, Terawulf) ενδέχεται να είναι ευάλωτοι σε πτώσεις της ζήτησης.
Η κατάρρευση του προμηθευτή αυτοκινήτων First Brands Group προκαλεί ήδη ανησυχία στις αγορές ιδιωτικού χρέους. Ακόμη και στον τεχνολογικό χώρο, όπως ο Bret Taylor, πρόεδρος της OpenAI, διακρίνουν ομοιότητες με τη φούσκα των dotcom και πιστεύουν ότι οι αποτιμήσεις μπορεί να έχουν ξεπεράσει την πραγματικότητα.
Ο Taylor πρόσθεσε: «Η AI θα μεταμορφώσει την οικονομία και θα δημιουργήσει τεράστια αξία στο μέλλον. Αλλά πιστεύω ότι είμαστε επίσης σε φούσκα, και πολλοί άνθρωποι θα χάσουν πολλά χρήματα».
Ο επιστήμονας και επιχειρηματίας Stephen Wolfram δήλωσε πρόσφατα: «Η απάντηση είναι προφανώς ναι», όταν ρωτήθηκε αν βρισκόμαστε σε φούσκα AI. Όσο για την AGI; «Είναι μια άνευ νοήματος έννοια», είπε σε συνέντευξη στο London Institute for Mathematical Studies.
Υπάρχουν επίσης ερωτήματα για το αν η επενδυτική έκρηξη στην AI θα αφήσει πίσω της υποδομές υπολογισμού του 21ου αιώνα, όπως οι προηγούμενες επενδυτικές φούσκες άφησαν σιδηροδρομικές γραμμές, δίκτυα ενέργειας και τηλεπικοινωνιών.
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές Azeem Azhar και Nathan Warren, περίπου το ένα τρίτο των κεφαλαίων για AI επενδύεται σε βραχύβια περιουσιακά στοιχεία, όπως οι GPU της Nvidia, που έχουν ωφέλιμη ζωή μόλις τρία χρόνια για frontier εφαρμογές. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδύσεις των εταιρειών AI πρέπει να αποδώσουν μέσα σε λίγα χρόνια, αντί για γενιές.
Ωστόσο, η AI ανοίγει δυνατότητες επιστημονικής και οικονομικής πρόβλεψης που σήμερα είναι αδύνατο να εκτιμηθούν ή να μοντελοποιηθούν.
Η Wolfram υποστηρίζει ότι η AI μπορεί να μεταμορφώσει την επιστημονική ανακάλυψη, δεδομένης της υπολογιστικής ισχύος που μπορεί να διαθέσει σε πλήθος προβλημάτων.
Οι άνθρωποι βασίζονται σε 100 δισεκατομμύρια νευρώνες για να κατανοήσουν το σύμπαν.
Τι γίνεται δυνατό με τα 100 τρισεκατομμύρια νευρώνες που η AI θα μπορούσε να προσφέρει; Ο Wolfram ζει το «όνειρο της AI» εδώ και 40 χρόνια.
Τώρα φαίνεται ότι αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα. Το ερώτημα παραμένει: σε ποιο κόστος;
www.bankingnews.gr
Οι εξωφρενικές αποτιμήσεις εταιρειών AI, τα υπέρογκα κεφάλαια που διοχετεύονται σε data centers και προηγμένα λογισμικά, αλλά και η φημολογούμενη δυνατότητα ανάπτυξης υπερανθρώπινης νοημοσύνης, δημιουργούν ένα σκηνικό που πολλοί συγκρίνουν με την κατάρρευση των dotcom πριν από 25 χρόνια.
Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η σημερινή φούσκα δεν είναι μόνο χρηματοπιστωτική· είναι ταυτόχρονα βιομηχανική, με τεράστιες συνέπειες για την ανάπτυξη και τη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας.
Υπερβολή
Σύμφωνα με τους Financial Times, αν η υπερβολή ήταν Ολυμπιακό άθλημα, ο Donald Trump θα διεκδικούσε το χρυσό.
Την περασμένη Παρασκευή απείλησε να «συντρίψει» την κινεζική οικονομία απαγορεύοντας όλες τις εξαγωγές κρίσιμου λογισμικού, ως αντίποινα για τους ελέγχους του Πεκίνου στα σπάνια ορυκτά.
Μέχρι την Τρίτη, όμως, η ρητορική για εμπορικό πόλεμο άλλαξε…
Ο Trump άρχισε να κάνει λόγο για μποϊκοτάζ το κινέζικο ηλιέλαιο και να παράγουν δικό τους.
Όταν ανακοίνωσε τους μαζικούς δασμούς στην «ημέρα απελευθέρωσης» της 2ης Απριλίου, υπήρχε φόβος ότι ο εμπορικός πόλεμος θα έσβηνε τη μηχανή της παγκόσμιας ζήτησης και θα έριχνε την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση. Αυτό, όμως, δεν συνέβη.
Αυτή την εβδομάδα, το ΔΝΤ, αν και με απαισιόδοξη γλώσσα, προβλέπει ότι η παγκόσμια οικονομία θα επιβραδύνει ελαφρά από 3,3% πέρυσι σε 3,2% φέτος και 3,1% το επόμενο έτος.
Η φαντασίωση της διοίκησης Trump να «αναμορφώσει» τον κόσμο μέσω δασμών ήταν ανέκαθεν μια ουτοπία.
Οι ΗΠΑ απλά δεν είναι αρκετά μεγάλες, και η δύναμη των δασμών έχει πρακτικά και πολιτικά όρια.
Τα βιομηχανικά προϊόντα μπορεί να κυριαρχούν στο διεθνές εμπόριο, αλλά όχι στην παγκόσμια οικονομία.
Οι πραγματικοί κίνδυνοι βρίσκονται σε άλλους τομείς: εκμεταλλεύσιμες πρώτες ύλες, όπως η στροφή των ΗΠΑ στα ορυκτά καύσιμα και ο έλεγχος των σπάνιων γαιών από την Κίνα, και υπηρεσίες, με τη μορφή της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI).
Όπως πολλοί προέβλεψαν, οι δυνάμεις του αυτοανακηρυχθέντος «Tariff Man» είναι πιο αδύναμες από ό,τι νόμιζε.
Δεδομένου ότι ένα σχετικά μικρό μέρος της αμερικανικής οικονομίας συμμετέχει στο διεθνές εμπόριο, το ποσοστό των ΗΠΑ στην τελική ζήτηση εισαγωγών ανέρχεται μόλις στο 17,5%.
Η σκέψη ότι ο Trump θα χρησιμοποιούσε τους δασμούς για να αναστατώσει την παγκόσμια οικονομία με μια συμφωνία Mar-a-Lago έχει, ευτυχώς, εξαφανιστεί.
Σε διάφορους τομείς, όπως η ηλεκτρονική, και με εμπορικούς εταίρους όπως το Μεξικό και ο Καναδάς, ο Trump έχει αναγκαστεί να δημιουργήσει εξαιρέσεις για την προστασία καταναλωτών και παραγωγών.
Οι δασμοί των ΗΠΑ κατά της Κίνας είναι όντως υψηλοί, αλλά η Κίνα, παρότι έχει απαντήσει σκληρά, δεν έχει λάβει ιδιαίτερα προστατευτικά μέτρα ενώ έχει καταφέρει να αυξήσει τις εξαγωγές της σε άλλες οικονομίες.
Το γεγονός ότι η Κίνα δεν θα υποχωρούσε απέναντι σε ενδεχόμενο μποϊκοτάζ σόγιας ή περιορισμούς στις σπάνιες γαίες, δείχνει ότι μπορεί να αντέξει την ανταπόδοση των αμερικανικών δασμών.
Στην ουσία, οι μέσοι δασμοί των ΗΠΑ επί Trump έφτασαν μόλις το 16%.
Ο Doug Irwin, διακεκριμένος ακαδημαϊκός στο διεθνές εμπόριο, είχε προβλέψει ότι η εμπορική πολιτική του Trump θα έμοιαζε με εκείνη του Richard Nixon: ευρείες αλλά όχι καταστροφικά υψηλές δασμολογικές επιβαρύνσεις.
Η πρόβλεψη αυτή φαντάζει πλέον πιο ρεαλιστική από την «ημέρα απελευθέρωσης».
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι η στενή οικονομική πορεία που έχουν επιλέξει οι ΗΠΑ κινδυνεύει να διαλυθεί κάτω από τα πόδια τους.
Ο Trump έχει στρέψει τις ομοσπονδιακές προσπάθειες μακριά από προηγμένες πράσινες τεχνολογίες, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα ηλεκτρικά οχήματα, ενώ έχει αποδείξει ότι δεν προστατεύει τα πλεονεκτήματα των ΗΠΑ στους ημιαγωγούς, επιτρέποντας σε Nvidia και AMD να εξάγουν chips στην Κίνα με φορολογία 15%.
Στο επίκεντρο η τεχνητή νοημοσύνη
Αντιθέτως, επικεντρώνεται στα ορυκτά καύσιμα και στην έκρηξη της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Η παραμέληση των ανανεώσιμων πηγών, παρά τα μεγάλα οφέλη σε παραγωγικότητα και κόστος, είναι οικονομικά αβάσιμη.
Ακόμη χειρότερα, τεράστιες κεφαλαιουχικές επενδύσεις έχουν γίνει σε έργα AI, με σημαντικές εισαγωγές εξοπλισμού για data centers, χωρίς ακόμα εμφανή απόδοση.
Η φούσκα αυτή της AI ενδέχεται να έχει σοβαρότερες επιπτώσεις στην αμερικανική ανάπτυξη από τη φούσκα της τεχνολογίας στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Η Κίνα από την πλευρά της ενέχει επίσης κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία.
Ο υπερτονισμός του ελέγχου στις σπάνιες γαίες και άλλους πόρους θα μπορούσε να βλάψει τις αλυσίδες εφοδιασμού, αλλά μέχρι στιγμής οι διαδικασίες έχουν αποφευχθεί ώστε να μην καταρρεύσει η παραγωγή παγκοσμίως.
Επιπλέον, η επιστροφή της Κίνας σε ένα μοντέλο ανάπτυξης με εξαγωγές θα μπορούσε να δημιουργήσει μη βιώσιμες ανισορροπίες, αλλά η στόχευσή της είναι η ανάπτυξη, όχι η άρνηση της κλιματικής αλλαγής.
Συνολικά, οι δασμοί του Trump μέχρι στιγμής έχουν αποδειχθεί περισσότερο ενόχληση παρά πραγματική απειλή για το εμπόριο.
Η παγκόσμια οικονομία μπορεί να αντέξει τις διακοπές στο διμερές εμπόριο ΗΠΑ–Κίνας.
Αντιθέτως, η πτώση της AI, του τομέα στον οποίο επενδύουν τόσο οι επενδυτές όσο και ο ίδιος ο Trump, θα αποτελέσει πολύ πιο ευρύ σοκ για την οικονομία των ΗΠΑ και την παγκόσμια ανάπτυξη.
Διπλό πρόβλημα φούσκας στην τεχνητή νοημοσύνη (AI)
Στο μεταξύ, οι «αρκούδες» της χρηματιστηριακής αγοράς είναι ξανά σε επιφυλακή, προειδοποιώντας για τους κινδύνους μιας τεχνολογικής φούσκας.
Αναλυτές από το ΔΝΤ, την Τράπεζα της Αγγλίας, την Goldman Sachs, την JPMorgan Chase και τη Citi προειδοποιούν ότι οι αποτιμήσεις εκτοξεύονται σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από την κατάρρευση των dotcom πριν από 25 χρόνια.
Το υπονοούμενο μήνυμα είναι ότι η AI είναι υπερεκτιμημένη.
Η αντίδραση των ενθουσιωδών επενδυτών της δυτικής ακτής ήταν να αγνοήσουν τις προειδοποιήσεις και να συνεχίσουν τις επενδύσεις, διαχωρίζοντας τη «καλή» φούσκα επενδύσεων σε βιομηχανία από τη «κακή» φούσκα χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Ωστόσο, το πιθανότερο είναι ότι αντιμετωπίζουμε και τα δύο ταυτόχρονα.
Ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της θεωρίας της καλής φούσκας είναι ο πρώην επικεφαλής της Google, Eric Schmidt.
«Οι φούσκες είναι υπέροχες. Ας συνεχιστούν οι φούσκες», είπε στο συνέδριο Sifted την προηγούμενη εβδομάδα.
Ο ιστορικός ρόλος τους ήταν να ανακατευθύνουν τεράστια κεφάλαια σε νέες τεχνολογίες και υποδομές, κάτι που είναι θετικό για τον κόσμο.
Η τρέχουσα τεχνολογική επανάσταση φέρνει όμως μια νέα διάσταση: η AI κάποια μέρα θα ξεπεράσει κατά πολύ τις γνωστικές δυνατότητες των ανθρώπων. «Νομίζω ότι είναι υποτιμημένη, όχι υπερεκτιμημένη.
Ανυπομονώ να αποδειχθεί ότι έχω δίκιο σε πέντε ή δέκα χρόνια», λέει ο Schmidt.
Οι αποτιμήσεις μπορεί να φαίνονται φουσκωμένες. Αλλά, όπως αναρωτιέται ο ίδιος ως διανοητικό πείραμα, τι θα συνέβαινε αν μια τεχνολογική εταιρεία αποκτούσε γενική τεχνητή νοημοσύνη (AGI) και στη συνέχεια υπερανθρώπινη νοημοσύνη;
Μια τέτοια τεχνολογία θα ξεπερνούσε τη συνολική ανθρώπινη γνώση και θα έλυνε τα πιο δύσκολα προβλήματα του κόσμου.
«Ποια είναι η αξία αυτής της εταιρείας; Ένας τεράστιος αριθμός. Πολύ μεγαλύτερος από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία στην ιστορία, για πάντα, πιθανότατα».
Σίγουρα, κάποιες εταιρείες υπερεπενδύουν σε υποδομές σε φούσκες και χρεοκοπούν, όπως η Global Crossing τη δεκαετία του 1990 ή το Channel Tunnel, που χρειάστηκε δύο φορές επανακεφαλαιοποίηση.
Ωστόσο, ο Schmidt απορρίπτει την ιδέα ότι το ίδιο θα συμβεί σήμερα σε οικονομικά υγιείς εταιρείες AI: «Οι άνθρωποι που επενδύουν σκληρά κερδισμένα δολάρια πιστεύουν ότι η οικονομική απόδοση σε βάθος χρόνου είναι τεράστια.
Γιατί αλλιώς θα αναλάμβαναν αυτόν τον κίνδυνο; Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι χαζοί».
Ακόμη κι αν δεχτούμε αυτό το επιχείρημα, είναι δύσκολο να αγνοήσουμε τη χρηματοπιστωτική φούσκα που αναδύεται πάνω στη βιομηχανική επενδυτική έκρηξη.
Η OpenAI, που αναμένεται να κάψει 8,5 δισ. δολάρια φέτος, αξίζει 500 δισ. δολάρια (εκτός κι αν επιτύχει AGI);
Έχει νόημα η Palantir να διαπραγματεύεται με πολλαπλασιαστή τιμής προς κέρδη 225, την υψηλότερη αποτίμηση σε οποιαδήποτε εταιρεία του S&P 500;
Τα short selling hedge funds παρακολουθούν ήδη την αγορά για ενδεχόμενη κατάρρευση, αλλά προς το παρόν καίγονται από τη δύναμη της αγοράς.
Ορισμένοι διαχειριστές ακολουθούν στενά τους miners του bitcoin, που μετακινούνται γρήγορα σε υπηρεσίες υπολογιστικής ισχύος για AI, και επισημαίνουν ότι όσοι χρηματοδοτούν την επέκτασή τους μέσω χρέους ή μετατρέψιμων ομολόγων (π.χ. Cipher Mining, Terawulf) ενδέχεται να είναι ευάλωτοι σε πτώσεις της ζήτησης.
Η κατάρρευση του προμηθευτή αυτοκινήτων First Brands Group προκαλεί ήδη ανησυχία στις αγορές ιδιωτικού χρέους. Ακόμη και στον τεχνολογικό χώρο, όπως ο Bret Taylor, πρόεδρος της OpenAI, διακρίνουν ομοιότητες με τη φούσκα των dotcom και πιστεύουν ότι οι αποτιμήσεις μπορεί να έχουν ξεπεράσει την πραγματικότητα.
Ο Taylor πρόσθεσε: «Η AI θα μεταμορφώσει την οικονομία και θα δημιουργήσει τεράστια αξία στο μέλλον. Αλλά πιστεύω ότι είμαστε επίσης σε φούσκα, και πολλοί άνθρωποι θα χάσουν πολλά χρήματα».
Ο επιστήμονας και επιχειρηματίας Stephen Wolfram δήλωσε πρόσφατα: «Η απάντηση είναι προφανώς ναι», όταν ρωτήθηκε αν βρισκόμαστε σε φούσκα AI. Όσο για την AGI; «Είναι μια άνευ νοήματος έννοια», είπε σε συνέντευξη στο London Institute for Mathematical Studies.
Υπάρχουν επίσης ερωτήματα για το αν η επενδυτική έκρηξη στην AI θα αφήσει πίσω της υποδομές υπολογισμού του 21ου αιώνα, όπως οι προηγούμενες επενδυτικές φούσκες άφησαν σιδηροδρομικές γραμμές, δίκτυα ενέργειας και τηλεπικοινωνιών.
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές Azeem Azhar και Nathan Warren, περίπου το ένα τρίτο των κεφαλαίων για AI επενδύεται σε βραχύβια περιουσιακά στοιχεία, όπως οι GPU της Nvidia, που έχουν ωφέλιμη ζωή μόλις τρία χρόνια για frontier εφαρμογές. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδύσεις των εταιρειών AI πρέπει να αποδώσουν μέσα σε λίγα χρόνια, αντί για γενιές.
Ωστόσο, η AI ανοίγει δυνατότητες επιστημονικής και οικονομικής πρόβλεψης που σήμερα είναι αδύνατο να εκτιμηθούν ή να μοντελοποιηθούν.
Η Wolfram υποστηρίζει ότι η AI μπορεί να μεταμορφώσει την επιστημονική ανακάλυψη, δεδομένης της υπολογιστικής ισχύος που μπορεί να διαθέσει σε πλήθος προβλημάτων.
Οι άνθρωποι βασίζονται σε 100 δισεκατομμύρια νευρώνες για να κατανοήσουν το σύμπαν.
Τι γίνεται δυνατό με τα 100 τρισεκατομμύρια νευρώνες που η AI θα μπορούσε να προσφέρει; Ο Wolfram ζει το «όνειρο της AI» εδώ και 40 χρόνια.
Τώρα φαίνεται ότι αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα. Το ερώτημα παραμένει: σε ποιο κόστος;
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών