Δύσκολο προμηνύεται το μέλλον για εκατομμύρια εργαζομένων ανά τον κόσμο…
Η έλευση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) μπορεί να έκανε πιο εύκολη την καθημερινότητα, αλλά αποτελεί ευθεία απειλή για τις θέσεις εργασίας. Η προειδοποίηση της Goldman Sachs για τις ΗΠΑ είναι σαφής: Εισέρχονται σε μια εποχή «ανάπτυξης χωρίς θέσεις εργασίας». «Η περιορισμένη αύξηση της απασχόλησης, σε συνδυασμό με την ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ που παρατηρείται πρόσφατα, πιθανότατα θα αποτελέσει ως ένα βαθμό τη νέα κανονικότητα τα επόμενα χρόνια», ανέφεραν οι αναλυτές του αμερικανικού επενδυτικού οίκου.
Πρόσθεσαν ότι αυτή η τάση πιθανότατα θα συνεχιστεί, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της μελλοντικής ανάπτυξης θα προέρχεται από την παραγωγικότητα που θα ενισχύεται μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Αντίθετα, η δημογραφική γήρανση και η μειωμένη μετανάστευση θα συνεισφέρουν μόνο περιορισμένα στην προσφορά εργασίας. Ήδη υπάρχουν ενδείξεις για μια πιο αδύναμη αγορά εργασίας, σημείωσαν οι αναλυτές.
Η αύξηση της απασχόλησης εκτός του κλάδου υγείας έχει περάσει σε αρνητικό έδαφος τους τελευταίους μήνες, ενώ οι διοικήσεις των εταιρειών επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για τη μείωση του κόστους εργασίας — μια μετατόπιση που θα μπορούσε να επιβαρύνει μακροπρόθεσμα τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Η άνιση επίδραση του ΑΙ στο εργατικό δυναμικό
Ωστόσο, οι ανησυχίες για την αντικατάσταση εργαζομένων από την τεχνολογία δεν είναι κάτι νέο, παραδέχονται οι αναλυτές της Goldman.
Την τελευταία δεκαετία, αυξάνονταν οι φόβοι ότι οι νέες τεχνολογίες θα καταργούσαν θέσεις εργασίας ταχύτερα απ’ ό,τι δημιουργούν νέες. Μέχρι πρόσφατα, αυτή η αναστάτωση δεν φαινόταν ξεκάθαρα στα δεδομένα. Όμως αυτό ενδέχεται να αρχίζει να αλλάζει…
«Μόνο τα τελευταία λίγα χρόνια, η τεχνητή νοημοσύνη φαίνεται να πλήττει τις προοπτικές απασχόλησης των πιο εκτεθειμένων εργαζομένων, όπως των νεότερων στον τομέα της τεχνολογίας», έγραψαν οι αναλυτές.
Η αύξηση της απασχόλησης έχει ήδη γίνει αρνητική στους κλάδους που είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στην AI, παρότι η συνολική επίδραση παραμένει μέχρι στιγμής περιορισμένη, πρόσθεσαν.
«Αν και είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι στους πιο δραματικούς ισχυρισμούς ότι η ταχεία τεχνολογική πρόοδος μπορεί να οδηγήσει σε πολύ υψηλή ανεργία, είναι πιθανές κάποιες μεταβατικές τριβές», ανέφεραν. Αυτές οι τριβές περιγράφονται ως ένα φυσιολογικό στάδιο προσαρμογής της οικονομίας στις νέες τεχνολογίες.
«Η καινοτομία και η αύξηση της αγοραστικής δύναμης, καθώς η παραγωγή και το εισόδημα αυξάνονται, θα δημιουργήσουν επίσης νέες ευκαιρίες εργασίας που θα αντισταθμίσουν τις απώλειες», πρόσθεσαν.
Η έρευνα του αμερικανικού επενδυτικού οίκου δείχνει ότι προηγούμενα κύματα τεχνολογικής προόδου προκάλεσαν προσωρινά αύξηση της ανεργίας και ανάγκασαν πολλούς εργαζόμενους να αλλάξουν επάγγελμα. Το είδος της καινοτομίας επίσης έχει σημασία: ορισμένες τεχνολογίες δημιουργούν νέες δουλειές, ενώ άλλες -όπως πολλά εργαλεία AI- τις αντικαθιστούν.
«Αν η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί κυρίως ως υποκατάστατο της ανθρώπινης εργασίας, τότε η διατήρηση της πλήρους απασχόλησης μπορεί να αποτελέσει μεγαλύτερη πρόκληση», προειδοποίησαν οι αναλυτές.
Ο κίνδυνος μιας «ανάκαμψης χωρίς θέσεις εργασίας»
Παρόλα αυτά, η πραγματική δοκιμασία για την οικονομία της τεχνητής νοημοσύνης ίσως έρθει στην επόμενη ύφεση, σημείωσαν οι αναλυτές της Goldman Sachs.
«Σε προηγούμενες υφέσεις, η απασχόληση σε επαγγέλματα ρουτίνας μειώθηκε απότομα -ιδιαίτερα όταν ακολούθησαν περίοδοι αύξησης της παραγωγικότητας- και δεν ανέκαμψε ποτέ μετά», έγραψαν. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, αναφέρουν την «jobless recovery» των αρχών της δεκαετίας του 2000. Μετά την ύφεση του 2001, το ΑΕΠ των ΗΠΑ ανέκαμψε γρήγορα χάρη στην τεχνολογικά καθοδηγούμενη παραγωγικότητα, αλλά η συνολική απασχόληση υστέρησε για χρόνια, καθώς οι εταιρείες εκμεταλλεύτηκαν την ύφεση για να μειώσουν θέσεις εργασίας.
«Μια βασική εξήγηση για το φαινόμενο αυτό είναι ότι οι εταιρείες χρησιμοποιούν τις υφέσεις για να αναδιαρθρώσουν και να εξορθολογίσουν το εργατικό τους δυναμικό, απολύοντας εργαζόμενους σε λιγότερο παραγωγικούς τομείς», έγραψαν. «Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν οι υφέσεις ακολουθούν περιόδους αύξησης της παραγωγικότητας, που δίνουν στις εταιρείες τη δυνατότητα να μειώσουν το κόστος εργασίας και να βελτιώσουν την αποδοτικότητα χωρίς να πλήξουν ουσιαστικά την παραγωγική τους ικανότητα», πρόσθεσαν.
Η υψηλότερη ανεργία δεν είναι ο μόνος κίνδυνος. Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε επίσης να βαθύνει τις κοινωνικές ανισότητες, επιβραβεύοντας τους εργαζομένους που αξιοποιούν την τεχνολογία και εκτοπίζοντας τις μεσαίες θέσεις εργασίας.
Μια αχτίδα φωτός για τον πληθωρισμό
Υπάρχει ωστόσο ένα θετικό στοιχείο: η ταχύτερη αύξηση της παραγωγικότητας τείνει να συγκρατεί τον πληθωρισμό, ανέφεραν οι αναλυτές. Αυτό θα μπορούσε να δώσει στη Fed περιθώριο να μειώσει τα επιτόκια ακόμη κι αν η ανεργία αυξηθεί, όπως έκανε στην ανάκαμψη των αρχών της δεκαετίας του 2000.
Η τελευταία έκθεση της Goldman για τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης έρχεται σε μια περίοδο πολλαπλών αβεβαιοτήτων για τις ΗΠΑ, από την έλλειψη επίσημων στοιχείων για την απασχόληση λόγω του shutdown, έως τις συνέπειες των δασμών που έχει επιβάλει ο πρόεδρος Donald Trump, και τη βαθιά αναστάτωση που προκαλεί η AI.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών