Όποιος πιστεύει ότι η άνοδος του χρυσού στη στρατόσφαιρα αποτελεί ένδειξη μη ορθολογικής ευφορίας δεν αντιλαμβάνεται την απελπιστική κατάσταση των οικονομιών της Ομάδας των Επτά (G7)…
Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε αχαρτογράφητα νερά. Με το χρέος των ΗΠΑ να ξεπερνά τα 37 τρισεκατομμύρια δολάρια, την Ευρώπη να ταλανίζεται από πολιτικές και οικονομικές κρίσεις, και την Ιαπωνία να προετοιμάζεται για νέο κύμα δημοσιονομικών και νομισματικών μέτρων, οι επενδυτές στρέφονται μαζικά στον χρυσό.
Η τιμή του εκτοξεύεται, ενώ οι ανησυχίες για κραχ στις διεθνείς αγορές γίνονται όλο και πιο έντονες.
Πόσο κοντά είμαστε πραγματικά σε μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική κατάρρευση και ποιοι παράγοντες οδηγούν την αγορά σε αυτήν την πρωτοφανή αναταραχή;
Στη στρατόσφαιρα
Όποιος πιστεύει ότι η άνοδος του χρυσού στη στρατόσφαιρα αποτελεί ένδειξη μη ορθολογικής ευφορίας δεν αντιλαμβάνεται την απελπιστική κατάσταση των οικονομιών της Ομάδας των Επτά (G7).
Το χρέος της αμερικανικής κυβέρνησης ξεπερνά τα 37 τρισεκατομμύρια δολάρια, γεγονός που προσφέρει στους οίκους αξιολόγησης λόγο να επαναξιολογήσουν τη βασική υγεία της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου.
Η Γαλλία, που κλυδωνίζεται από πολιτική και οικονομική κρίση, αναγκάζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να εκτιμήσει τα διαθέσιμα αποθέματά του.
Η Γερμανία παραμένει στα όρια της ύφεσης, με τη βιομηχανική παραγωγή να καταγράφει πτώση 4,3% τον Αύγουστο σε σχέση με τον Ιούλιο.
Στο Λονδίνο, κάποιοι σχολιαστές αναρωτιούνται για πόσο καιρό το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί θα αποφεύγει μια συνάντηση με το ΔΝΤ στα πρότυπα της δεκαετίας του 1970, τρία χρόνια μετά το φιάσκο της Liz Truss.
Στην Ιαπωνία, η Sanae Takaichi, πιθανή επόμενη πρωθυπουργός, προετοιμάζει τις αγορές για νέο κύμα δημοσιονομικών και νομισματικών μέτρων ελάφρυνσης, με αποτέλεσμα την πτώση του γιεν πάνω από 153 έναντι του δολαρίου και την επανενασχόληση των επενδυτών με τα «yen-carry trades», βάσει των οποίων δανείζονται φθηνά σε γεν για να ποντάρουν σε πιο ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία αλλού.
Στο πλαίσιο αυτό, η πρόβλεψη της Goldman Sachs ότι ο χρυσός θα φτάσει τα 5.000 δολάρια ανά ουγκιά, από περίπου 4.000 δολάρια σήμερα, φαίνεται λιγότερο υπερβολή και περισσότερο ανησυχία ότι κάποιο νόμισμα fiat έχει περισσότερα προβλήματα από το άλλο.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι το κινεζικό γιουάν θα σώσει την κατάσταση.
Ωστόσο, η έλλειψη πλήρους μετατρέψιμου γιουάν και η ανεξαρτησία της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας περιορίζουν τη χρησιμότητα του γιουάν ως βιώσιμου ή ελκυστικού ασφαλούς καταφυγίου.
Αυτή η στιγμή, όμως, φαίνεται να διαμορφώνει τις συνθήκες για μια τέλεια καταιγίδα που οδηγεί τη ζήτηση για τον χρυσό και μπορεί να τον οδηγήσει στις 10.000 δολ.
Συνήθως, οι επενδυτές απορρίπτουν το δολάριο και άλλα fiat νομίσματα για να αντισταθμίσουν τον πληθωρισμό, τον συναλλαγματικό κίνδυνο ή τη γεωπολιτική αστάθεια.
Σήμερα, και τα τρία αυτά στοιχεία ωθούν κεφάλαια προς τον χρυσό με τρόπους που θα έπρεπε να ανησυχούν τις κυβερνήσεις παντού.
Ας δούμε το δολάριο. Δεδομένα από τη Federal Reserve Bank της Νέας Υόρκης δείχνουν ότι το ποσό χρέους της αμερικανικής κυβέρνησης που διατηρεί η τράπεζα για άλλες κορυφαίες κεντρικές τράπεζες βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και πάνω από μια δεκαετία.
Τον Ιούλιο, οι «θέσεις» ήταν μόλις 2,8 τρισεκατομμύρια δολάρια, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2012.
Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν τον φόβο ότι οι δασμοί που επέβαλε ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump θα κατέστρεφαν τελικά τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα.
Από τον Μάιο, η ομάδα του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Scott Bessent, αντιμετώπιζε ολοένα και περισσότερα προβλήματα σε ό,τι αφορά την προσέλκυση επαρκούς ζήτησης στις νέες δημοπρασίες χρέους.
Η αναταραχή εξαπλώθηκε στον Ειρηνικό σε χρόνο ρεκόρ.
Τον Μάιο και τον Ιούνιο, το Τόκιο είχε μερικές από τις χειρότερες δημοπρασίες ομολόγων από το 2012 και το 1987, ανάλογα με τα κριτήρια.
Τον Αύγουστο, οι αποδόσεις 20ετών ομολόγων εκτοξεύτηκαν στα υψηλότερα επίπεδα από το 1999.
Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους παγκοσμίως -και ταυτόχρονα αφορμή για αυξημένη ζήτηση χρυσού- είναι η επίθεση του Trump στην ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ.
Με δεδομένο ότι ο Trump απειλεί να απολύσει τον πρόεδρο Jerome Powell και επιδιώκει την απομάκρυνση της διοικητού Lisa Cook, η εμπιστοσύνη στο δολάριο πέφτει ταχύτερα από ό,τι ανεβαίνει ο χρυσός.
Οι προσπάθειες του υπουργείου Οικονομικών υπό τον Trump 1.0 και προηγουμένως τον Joe Biden να χρησιμοποιήσουν το δολάριο προς διπλωματικό όφελος έχουν ήδη προκαλέσει ζημιά στο νόμισμα.
Η Goldman Sachs υποστηρίζει ότι αν μόλις το 1% των ιδιωτικά κατεχόμενων αμερικανικών κρατικών ομολόγων μετακινούνταν σε χρυσό, το κίτρινο μέταλλο θα μπορούσε να εκτοξευτεί προς τα 5.000 δολ.
Ο αναλυτής της HSBC, James Steel, επισημαίνει ότι το πλήθος γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων και ανησυχιών για τη Fed και τα αμερικανικά οικονομικά θα κρατήσει τον χρυσό στα πρωτοσέλιδα.
«Αναμένουμε οι τιμές να συνεχίσουν να αυξάνονται βραχυπρόθεσμα και στο πρώτο εξάμηνο του 2026», λέει ο Steel, «αλλά αναμένουμε εξομάλυνση των τιμών στο δεύτερο εξάμηνο».
Ο αναλυτής Weiheng Chen της JP Morgan Private Bank σημειώνει ότι η πορεία των παγκόσμιων αγορών δείχνει ότι ο χρυσός «θα σημειώσει νέα υψηλά».
«Ενώ τα σχόλια του προέδρου της Fed, Powell, δεν προσέφεραν σαφές χρονοδιάγραμμα για μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων, συνεχίζουμε να αναμένουμε ότι η Fed θα προβεί σε μειώσεις επιτοκίων σε περίπτωση περαιτέρω αδυναμίας των αμερικανικών οικονομικών συνθηκών, και ο χρυσός συνήθως αποδίδει καλύτερα σε περιβάλλον χαμηλότερων επιτοκίων, δεδομένου ότι οι χαμηλότερες αποδόσεις μειώνουν το κόστος ευκαιρίας της κατοχής ενός μετάλλου που δεν φέρει τόκους».
Ο Adam Turnquist, στρατηγικός αναλυτής της LPL Financial, προσθέτει ότι «το πρόσφατο κύμα ανόδου υποστηρίχθηκε από την αυξανόμενη αβεβαιότητα γύρω από το ενδεχόμενο κλείσιμο της αμερικανικής κυβέρνησης και τις ροές φόβου-από-χάσιμο (FOMO) προς τα φυσικά χρυσά ETFs».
Αλλά είναι επίσης ένδειξη κάτι πολύ πιο σκοτεινού.
Δεδομένου ότι ο χρυσός δεν παράγει εισόδημα, αποτελεί καθαρά αμυντικό περιουσιακό στοιχείο.
Όταν κατακλύζει τα χαρτοφυλάκια, σημαίνει ότι οι επενδυτές προετοιμάζονται για αναταράξεις.
Γι’ αυτό ο John Maynard Keynes είχε χαρακτηριστικά απορρίψει τον χρυσό ως «βαρβαρικό κειμήλιο».
Στις ΗΠΑ, ο Ray Dalio, ιδρυτής της Bridgewater Associates, ανησυχεί για «σημάδια επιδείνωσης» και μια «κίνηση προς επικείμενη κρίση χρέους».
Σημειώνει ότι «μια τέτοια κρίση εμφανίζεται όταν περιορίζεται η δαπάνη που χρηματοδοτείται μέσω χρέους, όπως σε μια οικονομική καρδιακή προσβολή λόγω χρέους».
Τουλάχιστον, η άνοδος του χρυσού υποδηλώνει καρδιολογικές ταλαντώσεις στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Για να αποφευχθεί μια κρίση, ο Dalio συμβουλεύει τις ΗΠΑ να μειώσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, δεδομένης της πολιτικής πόλωσης της στιγμής, περιλαμβανομένου και του κλεισίματος της κυβέρνησης των ΗΠΑ, υπάρχει μικρή ελπίδα ότι η Ουάσινγκτον θα μπορέσει να τακτοποιήσει τα οικονομικά της σύντομα.
Κερδοσκοπική φούσκα
Οι φόβοι ότι μια κερδοσκοπική φούσκα στις επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη θα σκάσει σύντομα, αμφισβητώντας την ικανότητα της Fed να σταθεροποιήσει τις αγορές, αυξάνονται επίσης.
«Κινητοποιημένες από τον ενθουσιασμό για την παραγωγικότητα που μπορεί να προσφέρει το AI, οι τιμές των μετοχών εκτοξεύονται» δηλώνει η Kristalina Georgieva, γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
«Οι σημερινές αποτιμήσεις κινούνται προς επίπεδα που είδαμε κατά την εποχή του ενθουσιασμού για το διαδίκτυο πριν από 25 χρόνια», προσθέτει, αναφερόμενη στην κρίση των dot-com.
Η Georgieva επισημαίνει ότι, «εάν συμβεί μια απότομη διόρθωση, οι αυστηρότεροι χρηματοπιστωτικοί όροι θα μπορούσαν να μειώσουν την παγκόσμια ανάπτυξη».
Ενώ «το AI είναι πραγματικό», λέει ο CEO της JPMorgan Chase, Jamie Dimon, τμήματα των χρημάτων που επενδύονται τώρα θα «πιθανότατα» σπαταληθούν.
«Με απασχολεί πολύ περισσότερο αυτό απ’ ό,τι άλλους», δήλωσε ο Dimon στο BBC. «Θα έδινα μεγαλύτερη πιθανότητα από ό,τι πιστεύω ότι αποτιμάται στις αγορές και από άλλους».
Ο Dimon προσθέτει ότι «το επίπεδο αβεβαιότητας θα έπρεπε να είναι υψηλότερο στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων από ό,τι θα ονόμαζα φυσιολογικό».
Φαίνεται επίσης δυσοίωνο ότι η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBOC) αύξησε σημαντικά τα αποθέματα χρυσού για 11 συνεχόμενους μήνες μέχρι τον Σεπτέμβριο.
Εκείνο τον μήνα, το απόθεμα χρυσού της PBOC έφτασε τα 74,06 εκατομμύρια ουγκιές.
Η PBOC ανέφερε ότι τα αποθέματα χρυσού της χώρας είχαν αξία 283,29 δισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος του προηγούμενου μήνα, από 253,84 δισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος Αυγούστου.
Συνεχιζόμενες αγορές «θα ενίσχυαν την ιδέα ότι η Κίνα επιθυμεί να αποδολαριοποιηθεί και να επιταχύνει τις ενέργειές της σε αυτόν τον τομέα», δήλωσε ο ανεξάρτητος αναλυτής πολύτιμων μετάλλων Ross Norman στο Reuters.
Ο στρατηγικός αναλυτής Wael Makarem της Exness προσθέτει ότι οι αγορές «εκτιμούν ότι η προσπάθεια της Κίνας να φιλοξενήσει ξένα αποθέματα χρυσού σηματοδοτεί μια μακροπρόθεσμη ώθηση για να αυξήσει τον ρόλο της στο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα.
Οι επενδυτές θα μπορούσαν να το ερμηνεύσουν ως επιπλέον ώθηση αποδολαριοποίησης, η οποία θα μπορούσε να υποστηρίξει τον χρυσό».
Αυτές οι αυξημένες αγορές έρχονται παρά το γεγονός ότι ο χρυσός έχει εκτοξευθεί κατά περισσότερο από 50% τους τελευταίους 12 μήνες.
Δεν είναι τυχαίο ότι το ράλι φέτος -και η συγκέντρωση από τις κεντρικές τράπεζες- εντάθηκε από τότε που η εποχή Trump 2.0 ξεκίνησε επισήμως τον Ιανουάριο.
Η δεύτερη θητεία του προέδρου έχει κάνει την Κίνα να επανεξετάζει την γενική εξάρτησή της από το δολάριο ΗΠΑ.
Ο Trump, άλλωστε, επέστρεψε στην εξουσία με ακόμη μεγαλύτερα σχέδια για τον περιορισμό της ανεξαρτησίας της Fed και την επιτάχυνση της αύξησης του χρέους της κυβέρνησης των ΗΠΑ προς το όριο των 40 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι δασμοί του Trump υπονομεύουν επίσης την εμπιστοσύνη στο δολάριο.
Ο αναλυτής Lawson Winder της Bank of America λέει ότι οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν χρυσό «για να διαφοροποιήσουν τα αποθέματα, να μειώσουν την εξάρτηση από το δολάριο και να προστατευτούν από τον πληθωρισμό και την οικονομική αβεβαιότητα.
Πρόκειται για μια τάση που πιστεύουμε ότι θα συνεχιστεί, ειδικά εν μέσω αβεβαιότητας γύρω από τους δασμούς των ΗΠΑ και τις ανησυχίες για το δημοσιονομικό έλλειμμα».
Ο αναλυτής Daniel Von Ahlen της TS Lombard λέει ότι «οι επιθέσεις του Trump στη Fed» και «η ρητή επιθυμία για ασθενέστερο δολάριο απλώς ενισχύουν αυτήν την άποψη.
Το δολάριο παραμένει υπερτιμημένο στις περισσότερες μετρήσεις ξένου συναλλάγματος.
Με τα αρνητικά στοιχεία για το δολάριο να είναι πανταχού παρόντα, γιατί να μην περιμένουμε το δολάριο να υποτιμηθεί;
Παραμένουμε σταθερά πωλητές δολαρίων σε μια σειρά συναλλαγών στο χαρτοφυλάκιό μας».
Οι αγορές χρυσού από κεντρικές τράπεζες ήταν ιδιαίτερα έντονες μεταξύ κυβερνήσεων που δεν είναι ιδιαίτερα φιλικές προς τα συμφέροντα των ΗΠΑ, δηλαδή Κίνα, Αίγυπτος, Ουγγαρία, Ινδία, Καζακστάν, Κιργιζία, Τουρκία, Ουζμπεκιστάν και κράτη του Κόλπου όπως το Κατάρ και άλλα.
Οι BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) είναι ξεκάθαρες σχετικά με την επιθυμία τους για αποδολαριοποίηση.
Η προσπάθεια του μπλοκ να δημιουργήσει ένα νόμισμα εναλλακτικό του δολαρίου μπορεί τώρα να επιταχυνθεί καθώς η διοίκηση Trump αυξάνει την πίεση στη Βραζιλία.
Ο Trump σύνδεσε τον 50% φόρο του με ό,τι αποκαλεί «επιθέσεις» της Βραζιλίας σε αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας.
Τα μέλη των BRICS βλέπουν αυτή την κίνηση στο πλαίσιο των προσπαθειών των ΗΠΑ να οπλοποιήσουν την οικονομική τους κυριαρχία.
Οι απειλές του Trump να τιμωρήσει χώρες που πειραματίζονται με άλλα νομίσματα δεν έχουν γίνει δεκτές θετικά στις αγορές συναλλάγματος.
Ωστόσο, το δολάριο παραμένει κυρίαρχο για διάφορους λόγους, λέει ο Rodrigo Catril, στρατηγικός αναλυτής της National Australia Bank.
Αυτό συμβαίνει γιατί είναι το πιο ρευστό νόμισμα, τυγχάνει διαπραγμάτευσης ελεύθερα και παραμένει βασικό μέσο δανεισμού παγκοσμίως.
Αλλά, προσθέτει, καθώς «ο Trump αυξάνει την πίεση στους BRICS, είναι πιθανό να επιταχυνθεί η στροφή μακριά από το δολάριο».
Το ράλι στον χρυσό είναι ένα σαφές σημάδι ότι ο κόσμος διψά για νέα ασφαλή καταφύγια καθώς το 2025 φτάνει στο τέλος του - και ότι οι προβλέψεις για 5.000 δολάρια ανά ουγκιά μπορεί να μην είναι καθόλου φρούδες ελπίδες.
www.bankingnews.gr
Η τιμή του εκτοξεύεται, ενώ οι ανησυχίες για κραχ στις διεθνείς αγορές γίνονται όλο και πιο έντονες.
Πόσο κοντά είμαστε πραγματικά σε μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική κατάρρευση και ποιοι παράγοντες οδηγούν την αγορά σε αυτήν την πρωτοφανή αναταραχή;
Στη στρατόσφαιρα
Όποιος πιστεύει ότι η άνοδος του χρυσού στη στρατόσφαιρα αποτελεί ένδειξη μη ορθολογικής ευφορίας δεν αντιλαμβάνεται την απελπιστική κατάσταση των οικονομιών της Ομάδας των Επτά (G7).
Το χρέος της αμερικανικής κυβέρνησης ξεπερνά τα 37 τρισεκατομμύρια δολάρια, γεγονός που προσφέρει στους οίκους αξιολόγησης λόγο να επαναξιολογήσουν τη βασική υγεία της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου.
Η Γαλλία, που κλυδωνίζεται από πολιτική και οικονομική κρίση, αναγκάζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να εκτιμήσει τα διαθέσιμα αποθέματά του.
Η Γερμανία παραμένει στα όρια της ύφεσης, με τη βιομηχανική παραγωγή να καταγράφει πτώση 4,3% τον Αύγουστο σε σχέση με τον Ιούλιο.
Στο Λονδίνο, κάποιοι σχολιαστές αναρωτιούνται για πόσο καιρό το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί θα αποφεύγει μια συνάντηση με το ΔΝΤ στα πρότυπα της δεκαετίας του 1970, τρία χρόνια μετά το φιάσκο της Liz Truss.
Στην Ιαπωνία, η Sanae Takaichi, πιθανή επόμενη πρωθυπουργός, προετοιμάζει τις αγορές για νέο κύμα δημοσιονομικών και νομισματικών μέτρων ελάφρυνσης, με αποτέλεσμα την πτώση του γιεν πάνω από 153 έναντι του δολαρίου και την επανενασχόληση των επενδυτών με τα «yen-carry trades», βάσει των οποίων δανείζονται φθηνά σε γεν για να ποντάρουν σε πιο ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία αλλού.
Στο πλαίσιο αυτό, η πρόβλεψη της Goldman Sachs ότι ο χρυσός θα φτάσει τα 5.000 δολάρια ανά ουγκιά, από περίπου 4.000 δολάρια σήμερα, φαίνεται λιγότερο υπερβολή και περισσότερο ανησυχία ότι κάποιο νόμισμα fiat έχει περισσότερα προβλήματα από το άλλο.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι το κινεζικό γιουάν θα σώσει την κατάσταση.
Ωστόσο, η έλλειψη πλήρους μετατρέψιμου γιουάν και η ανεξαρτησία της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας περιορίζουν τη χρησιμότητα του γιουάν ως βιώσιμου ή ελκυστικού ασφαλούς καταφυγίου.
Αυτή η στιγμή, όμως, φαίνεται να διαμορφώνει τις συνθήκες για μια τέλεια καταιγίδα που οδηγεί τη ζήτηση για τον χρυσό και μπορεί να τον οδηγήσει στις 10.000 δολ.
Συνήθως, οι επενδυτές απορρίπτουν το δολάριο και άλλα fiat νομίσματα για να αντισταθμίσουν τον πληθωρισμό, τον συναλλαγματικό κίνδυνο ή τη γεωπολιτική αστάθεια.
Σήμερα, και τα τρία αυτά στοιχεία ωθούν κεφάλαια προς τον χρυσό με τρόπους που θα έπρεπε να ανησυχούν τις κυβερνήσεις παντού.
Ας δούμε το δολάριο. Δεδομένα από τη Federal Reserve Bank της Νέας Υόρκης δείχνουν ότι το ποσό χρέους της αμερικανικής κυβέρνησης που διατηρεί η τράπεζα για άλλες κορυφαίες κεντρικές τράπεζες βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και πάνω από μια δεκαετία.
Τον Ιούλιο, οι «θέσεις» ήταν μόλις 2,8 τρισεκατομμύρια δολάρια, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2012.
Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν τον φόβο ότι οι δασμοί που επέβαλε ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump θα κατέστρεφαν τελικά τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα.
Από τον Μάιο, η ομάδα του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Scott Bessent, αντιμετώπιζε ολοένα και περισσότερα προβλήματα σε ό,τι αφορά την προσέλκυση επαρκούς ζήτησης στις νέες δημοπρασίες χρέους.
Η αναταραχή εξαπλώθηκε στον Ειρηνικό σε χρόνο ρεκόρ.
Τον Μάιο και τον Ιούνιο, το Τόκιο είχε μερικές από τις χειρότερες δημοπρασίες ομολόγων από το 2012 και το 1987, ανάλογα με τα κριτήρια.
Τον Αύγουστο, οι αποδόσεις 20ετών ομολόγων εκτοξεύτηκαν στα υψηλότερα επίπεδα από το 1999.
Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους παγκοσμίως -και ταυτόχρονα αφορμή για αυξημένη ζήτηση χρυσού- είναι η επίθεση του Trump στην ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ.
Με δεδομένο ότι ο Trump απειλεί να απολύσει τον πρόεδρο Jerome Powell και επιδιώκει την απομάκρυνση της διοικητού Lisa Cook, η εμπιστοσύνη στο δολάριο πέφτει ταχύτερα από ό,τι ανεβαίνει ο χρυσός.
Οι προσπάθειες του υπουργείου Οικονομικών υπό τον Trump 1.0 και προηγουμένως τον Joe Biden να χρησιμοποιήσουν το δολάριο προς διπλωματικό όφελος έχουν ήδη προκαλέσει ζημιά στο νόμισμα.
Η Goldman Sachs υποστηρίζει ότι αν μόλις το 1% των ιδιωτικά κατεχόμενων αμερικανικών κρατικών ομολόγων μετακινούνταν σε χρυσό, το κίτρινο μέταλλο θα μπορούσε να εκτοξευτεί προς τα 5.000 δολ.
Ο αναλυτής της HSBC, James Steel, επισημαίνει ότι το πλήθος γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων και ανησυχιών για τη Fed και τα αμερικανικά οικονομικά θα κρατήσει τον χρυσό στα πρωτοσέλιδα.
«Αναμένουμε οι τιμές να συνεχίσουν να αυξάνονται βραχυπρόθεσμα και στο πρώτο εξάμηνο του 2026», λέει ο Steel, «αλλά αναμένουμε εξομάλυνση των τιμών στο δεύτερο εξάμηνο».
Ο αναλυτής Weiheng Chen της JP Morgan Private Bank σημειώνει ότι η πορεία των παγκόσμιων αγορών δείχνει ότι ο χρυσός «θα σημειώσει νέα υψηλά».
«Ενώ τα σχόλια του προέδρου της Fed, Powell, δεν προσέφεραν σαφές χρονοδιάγραμμα για μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων, συνεχίζουμε να αναμένουμε ότι η Fed θα προβεί σε μειώσεις επιτοκίων σε περίπτωση περαιτέρω αδυναμίας των αμερικανικών οικονομικών συνθηκών, και ο χρυσός συνήθως αποδίδει καλύτερα σε περιβάλλον χαμηλότερων επιτοκίων, δεδομένου ότι οι χαμηλότερες αποδόσεις μειώνουν το κόστος ευκαιρίας της κατοχής ενός μετάλλου που δεν φέρει τόκους».
Ο Adam Turnquist, στρατηγικός αναλυτής της LPL Financial, προσθέτει ότι «το πρόσφατο κύμα ανόδου υποστηρίχθηκε από την αυξανόμενη αβεβαιότητα γύρω από το ενδεχόμενο κλείσιμο της αμερικανικής κυβέρνησης και τις ροές φόβου-από-χάσιμο (FOMO) προς τα φυσικά χρυσά ETFs».
Αλλά είναι επίσης ένδειξη κάτι πολύ πιο σκοτεινού.
Δεδομένου ότι ο χρυσός δεν παράγει εισόδημα, αποτελεί καθαρά αμυντικό περιουσιακό στοιχείο.
Όταν κατακλύζει τα χαρτοφυλάκια, σημαίνει ότι οι επενδυτές προετοιμάζονται για αναταράξεις.
Γι’ αυτό ο John Maynard Keynes είχε χαρακτηριστικά απορρίψει τον χρυσό ως «βαρβαρικό κειμήλιο».
Στις ΗΠΑ, ο Ray Dalio, ιδρυτής της Bridgewater Associates, ανησυχεί για «σημάδια επιδείνωσης» και μια «κίνηση προς επικείμενη κρίση χρέους».
Σημειώνει ότι «μια τέτοια κρίση εμφανίζεται όταν περιορίζεται η δαπάνη που χρηματοδοτείται μέσω χρέους, όπως σε μια οικονομική καρδιακή προσβολή λόγω χρέους».
Τουλάχιστον, η άνοδος του χρυσού υποδηλώνει καρδιολογικές ταλαντώσεις στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Για να αποφευχθεί μια κρίση, ο Dalio συμβουλεύει τις ΗΠΑ να μειώσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, δεδομένης της πολιτικής πόλωσης της στιγμής, περιλαμβανομένου και του κλεισίματος της κυβέρνησης των ΗΠΑ, υπάρχει μικρή ελπίδα ότι η Ουάσινγκτον θα μπορέσει να τακτοποιήσει τα οικονομικά της σύντομα.
Κερδοσκοπική φούσκα
Οι φόβοι ότι μια κερδοσκοπική φούσκα στις επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη θα σκάσει σύντομα, αμφισβητώντας την ικανότητα της Fed να σταθεροποιήσει τις αγορές, αυξάνονται επίσης.
«Κινητοποιημένες από τον ενθουσιασμό για την παραγωγικότητα που μπορεί να προσφέρει το AI, οι τιμές των μετοχών εκτοξεύονται» δηλώνει η Kristalina Georgieva, γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
«Οι σημερινές αποτιμήσεις κινούνται προς επίπεδα που είδαμε κατά την εποχή του ενθουσιασμού για το διαδίκτυο πριν από 25 χρόνια», προσθέτει, αναφερόμενη στην κρίση των dot-com.
Η Georgieva επισημαίνει ότι, «εάν συμβεί μια απότομη διόρθωση, οι αυστηρότεροι χρηματοπιστωτικοί όροι θα μπορούσαν να μειώσουν την παγκόσμια ανάπτυξη».
Ενώ «το AI είναι πραγματικό», λέει ο CEO της JPMorgan Chase, Jamie Dimon, τμήματα των χρημάτων που επενδύονται τώρα θα «πιθανότατα» σπαταληθούν.
«Με απασχολεί πολύ περισσότερο αυτό απ’ ό,τι άλλους», δήλωσε ο Dimon στο BBC. «Θα έδινα μεγαλύτερη πιθανότητα από ό,τι πιστεύω ότι αποτιμάται στις αγορές και από άλλους».
Ο Dimon προσθέτει ότι «το επίπεδο αβεβαιότητας θα έπρεπε να είναι υψηλότερο στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων από ό,τι θα ονόμαζα φυσιολογικό».
Φαίνεται επίσης δυσοίωνο ότι η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBOC) αύξησε σημαντικά τα αποθέματα χρυσού για 11 συνεχόμενους μήνες μέχρι τον Σεπτέμβριο.
Εκείνο τον μήνα, το απόθεμα χρυσού της PBOC έφτασε τα 74,06 εκατομμύρια ουγκιές.
Η PBOC ανέφερε ότι τα αποθέματα χρυσού της χώρας είχαν αξία 283,29 δισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος του προηγούμενου μήνα, από 253,84 δισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος Αυγούστου.
Συνεχιζόμενες αγορές «θα ενίσχυαν την ιδέα ότι η Κίνα επιθυμεί να αποδολαριοποιηθεί και να επιταχύνει τις ενέργειές της σε αυτόν τον τομέα», δήλωσε ο ανεξάρτητος αναλυτής πολύτιμων μετάλλων Ross Norman στο Reuters.
Ο στρατηγικός αναλυτής Wael Makarem της Exness προσθέτει ότι οι αγορές «εκτιμούν ότι η προσπάθεια της Κίνας να φιλοξενήσει ξένα αποθέματα χρυσού σηματοδοτεί μια μακροπρόθεσμη ώθηση για να αυξήσει τον ρόλο της στο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα.
Οι επενδυτές θα μπορούσαν να το ερμηνεύσουν ως επιπλέον ώθηση αποδολαριοποίησης, η οποία θα μπορούσε να υποστηρίξει τον χρυσό».
Αυτές οι αυξημένες αγορές έρχονται παρά το γεγονός ότι ο χρυσός έχει εκτοξευθεί κατά περισσότερο από 50% τους τελευταίους 12 μήνες.
Δεν είναι τυχαίο ότι το ράλι φέτος -και η συγκέντρωση από τις κεντρικές τράπεζες- εντάθηκε από τότε που η εποχή Trump 2.0 ξεκίνησε επισήμως τον Ιανουάριο.
Η δεύτερη θητεία του προέδρου έχει κάνει την Κίνα να επανεξετάζει την γενική εξάρτησή της από το δολάριο ΗΠΑ.
Ο Trump, άλλωστε, επέστρεψε στην εξουσία με ακόμη μεγαλύτερα σχέδια για τον περιορισμό της ανεξαρτησίας της Fed και την επιτάχυνση της αύξησης του χρέους της κυβέρνησης των ΗΠΑ προς το όριο των 40 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι δασμοί του Trump υπονομεύουν επίσης την εμπιστοσύνη στο δολάριο.
Ο αναλυτής Lawson Winder της Bank of America λέει ότι οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν χρυσό «για να διαφοροποιήσουν τα αποθέματα, να μειώσουν την εξάρτηση από το δολάριο και να προστατευτούν από τον πληθωρισμό και την οικονομική αβεβαιότητα.
Πρόκειται για μια τάση που πιστεύουμε ότι θα συνεχιστεί, ειδικά εν μέσω αβεβαιότητας γύρω από τους δασμούς των ΗΠΑ και τις ανησυχίες για το δημοσιονομικό έλλειμμα».
Ο αναλυτής Daniel Von Ahlen της TS Lombard λέει ότι «οι επιθέσεις του Trump στη Fed» και «η ρητή επιθυμία για ασθενέστερο δολάριο απλώς ενισχύουν αυτήν την άποψη.
Το δολάριο παραμένει υπερτιμημένο στις περισσότερες μετρήσεις ξένου συναλλάγματος.
Με τα αρνητικά στοιχεία για το δολάριο να είναι πανταχού παρόντα, γιατί να μην περιμένουμε το δολάριο να υποτιμηθεί;
Παραμένουμε σταθερά πωλητές δολαρίων σε μια σειρά συναλλαγών στο χαρτοφυλάκιό μας».
Οι αγορές χρυσού από κεντρικές τράπεζες ήταν ιδιαίτερα έντονες μεταξύ κυβερνήσεων που δεν είναι ιδιαίτερα φιλικές προς τα συμφέροντα των ΗΠΑ, δηλαδή Κίνα, Αίγυπτος, Ουγγαρία, Ινδία, Καζακστάν, Κιργιζία, Τουρκία, Ουζμπεκιστάν και κράτη του Κόλπου όπως το Κατάρ και άλλα.
Οι BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) είναι ξεκάθαρες σχετικά με την επιθυμία τους για αποδολαριοποίηση.
Η προσπάθεια του μπλοκ να δημιουργήσει ένα νόμισμα εναλλακτικό του δολαρίου μπορεί τώρα να επιταχυνθεί καθώς η διοίκηση Trump αυξάνει την πίεση στη Βραζιλία.
Ο Trump σύνδεσε τον 50% φόρο του με ό,τι αποκαλεί «επιθέσεις» της Βραζιλίας σε αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας.
Τα μέλη των BRICS βλέπουν αυτή την κίνηση στο πλαίσιο των προσπαθειών των ΗΠΑ να οπλοποιήσουν την οικονομική τους κυριαρχία.
Οι απειλές του Trump να τιμωρήσει χώρες που πειραματίζονται με άλλα νομίσματα δεν έχουν γίνει δεκτές θετικά στις αγορές συναλλάγματος.
Ωστόσο, το δολάριο παραμένει κυρίαρχο για διάφορους λόγους, λέει ο Rodrigo Catril, στρατηγικός αναλυτής της National Australia Bank.
Αυτό συμβαίνει γιατί είναι το πιο ρευστό νόμισμα, τυγχάνει διαπραγμάτευσης ελεύθερα και παραμένει βασικό μέσο δανεισμού παγκοσμίως.
Αλλά, προσθέτει, καθώς «ο Trump αυξάνει την πίεση στους BRICS, είναι πιθανό να επιταχυνθεί η στροφή μακριά από το δολάριο».
Το ράλι στον χρυσό είναι ένα σαφές σημάδι ότι ο κόσμος διψά για νέα ασφαλή καταφύγια καθώς το 2025 φτάνει στο τέλος του - και ότι οι προβλέψεις για 5.000 δολάρια ανά ουγκιά μπορεί να μην είναι καθόλου φρούδες ελπίδες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών