Το Ισραήλ παραμερίζει το «Δόγμα Begin» και εξαπολύει μυστική επιχείρηση κατά του Ιράν – Ο Netanyahu καλεί τους Ιρανούς σε εξέγερση! Καταρρέει το θεοκρατικό καθεστώς
Η Μέση Ανατολή βρίσκεται ξανά στο χείλος της έκρηξης. Το Ισραήλ φέρεται να έχει εγκαινιάσει μια νέα, υπόγεια φάση πολέμου κατά του Ιράν, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο στρατηγικό φραγμό και παρακάμπτοντας ακόμα και το διαβόητο «Δόγμα Begin» — το οποίο στο παρελθόν λειτουργούσε ως κόκκινη γραμμή για προληπτικά πλήγματα κατά πυρηνικών απειλών.
Πίσω από τις μυστικές επιχειρήσεις και τις κυβερνοεπιθέσεις διαγράφεται ένας ευρύτερος στόχος: η υπονόμευση και εν τέλει η ανατροπή του θεοκρατικού καθεστώτος της Τεχεράνης.
Ο «ιερός πόλεμος» έχει πλέον λάβει τη μορφή γεωπολιτικής σκακιέρας, με το Ισραήλ να στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα πως δεν θα ανεχθεί έναν πυρηνικά εξοπλισμένο εχθρό στα ανατολικά του σύνορα.
Ειδικότερα, αν μη τι άλλο, τα τελευταία προληπτικά πλήγματα του Ισραήλ κατά του Ιράν δείχνουν ότι ο Πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu υπερβαίνει το «Δόγμα Begin» της χώρας.
Ο στόχος του είναι η ανατροπή του ισλαμικού καθεστώτος, που αριθμεί ήδη 46 έτη, και το οποίο προέκυψε από την αποκαλούμενη επανάσταση του 1979.
Το «Δόγμα Begin» αποτέλεσε πάγια στρατηγική του Ισραήλ για προληπτικά πλήγματα εναντίον πυρηνικών εγκαταστάσεων και όπλων μαζικής καταστροφής οποιασδήποτε χώρας το Τελ Αβίβ θεωρεί υπαρξιακή απειλή.
Ονομάστηκε έτσι από τον πρώην Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Menachem Begin, και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1981 κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Όπερα», όταν καταστράφηκε ο πυρηνικός αντιδραστήρας Οσιράκ του Ιράκ κοντά στη Βαγδάτη με στοχευμένο πλήγμα.
Το δόγμα εφαρμόστηκε τελευταία φορά το 2007 με στόχο την κρυφή καταστροφή του αντιδραστήρα Al-Kibar στη Συρία, σε επιχείρηση την οποία το Ισραήλ δεν αναγνώρισε δημόσια μέχρι το 2018 και η Συρία επίσης δεν αποκάλυψε, καθώς ο τότε Πρόεδρος Bassar al-Assad αρνήθηκε την ύπαρξη του σημείου για να αποφύγει εσωτερικές και διεθνείς πιέσεις.
Κατ’ επέκταση, τα χτυπήματα της 13ης Ιουνίου κατά των πυρηνικών και στρατιωτικών υποδομών του Ιράν, γνωστά ως «Επιχείρηση Ανυψούμενο Λιοντάρι», συνιστούν την τρίτη φορά που το Ισραήλ φαίνεται να επικαλείται το Δόγμα Μπεγκίν.
Παράλληλα, όμως, ο Netanyahu απηύθυνε έκκληση προς τον λαό του Ιράν μέσω βίντεο, ενθαρρύνοντάς τους να «ξεσηκωθούν» κατά ενός «σατανικού και καταπιεστικού καθεστώτος».
Όπως δήλωσε: «Ο αγώνας του Ισραήλ δεν είναι κατά του ιρανικού λαού.
Ο αγώνας μας είναι κατά του φονικού ισλαμικού καθεστώτος που σας καταπιέζει και σας φτωχοποιεί…
Ήρθε η ώρα ο ιρανικός λαός να ενωθεί γύρω από τη σημαία του και την ιστορική του κληρονομιά, διεκδικώντας την ελευθερία του από αυτό το σατανικό και καταπιεστικό καθεστώς», προσθέτοντας: «Αυτή είναι η ευκαιρία σας να ξεσηκωθείτε και να ακουστεί η φωνή σας».
Στην πραγματικότητα, τον τελευταίο χρόνο ο Netanyahu έχει απευθύνει τέσσερις φορές έκκληση στον ιρανικό λαό για αλλαγή καθεστώτος.
Λίγο μετά την πτώση του καθεστώτος Assad στη Συρία, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός δήλωσε σε βίντεο (12 Δεκεμβρίου 2024) απευθυνόμενος στους Ιρανούς ότι ο «άξονας του Ιράν» καταρρέει εξαιτίας μιας «αλυσιδωτής αντίδρασης» που προκάλεσε το Ισραήλ, εκφράζοντας την ελπίδα ότι το Ιράν μπορεί να «γίνει ελεύθερο» και να φέρει ειρήνη στον κόσμο.
Τόνισε ότι οι Ιρανοί ηγέτες «ξόδεψαν πάνω από 30 δισ. δολάρια για να στηρίξουν τον Assad στη Συρία» πριν το καθεστώς του «καταρρεύσει σαν σκόνη».
Συνέχισε λέγοντας: «Οι καταπιεστές σας ξόδεψαν δισεκατομμύρια για να στηρίξουν τη Hamas στη Γάζα. Σήμερα, το καθεστώς τους βρίσκεται σε ερείπια.
Οι καταπιεστές σας ξόδεψαν πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξουν τη Hezbollah στον Λίβανο.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες, οι περισσότεροι ηγέτες της Hezbollah, οι ρουκέτες της και χιλιάδες τρομοκράτες της έγιναν καπνός».
Για τον Netanyahu, «η σημερινή πραγματικότητα στη Μέση Ανατολή είναι το αποτέλεσμα μιας αλυσιδωτής αντίδρασης — της συντριβής της Hamas, της αποδεκάτισης της Hezbollah, της στοχοποίησης του [ηγέτη της Hezbollah] Hassan Nasrallah, των πλήγματων που καταφέραμε στον άξονα τρομοκρατίας του ιρανικού καθεστώτος».
Όπως είπε, ενώ οι ηγέτες του Ιράν «επιδιώκουν να κατακτήσουν άλλα έθνη και να επιβάλουν φονταμενταλιστική τυραννία στη Μέση Ανατολή», το Ισραήλ επιδιώκει απλώς να «υπερασπιστεί το κράτος του.
Κι όμως, με αυτόν τον τρόπο, υπερασπιζόμαστε τον πολιτισμό ενάντια στη βαρβαρότητα».
Απευθυνόμενος στους Ιρανούς πολίτες, δήλωσε ότι πιστεύει πως «όπως εμείς θέλουμε ειρήνη μαζί σας, έτσι κι εσείς θέλετε ειρήνη μαζί μας.
Αλλά υποφέρετε υπό την κυριαρχία ενός καθεστώτος που σας υποτάσσει και μας απειλεί. Ξέρετε τι φοβάται πραγματικά αυτό το καθεστώς; Εσάς, τον λαό του Ιράν. Και ξέρω ότι μια μέρα αυτό θα αλλάξει. Μια μέρα το Ιράν θα είναι ελεύθερο».
Ο Netanyahu αναφέρθηκε στο σύνθημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» που έγινε το κεντρικό μήνυμα των μαζικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο Ιράν το 2022 μετά τον θάνατο της Mahsa Amini από την αποκαλούμενη αστυνομία ηθών, επειδή δεν κάλυψε πλήρως τα μαλλιά της.
«Αυτό είναι το μέλλον του Ιράν», πρόσθεσε. «Αυτό είναι το μέλλον της ειρήνης.
Και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα το πραγματοποιήσουμε — πολύ νωρίτερα απ’ όσο νομίζουν πολλοί. Ξέρω και πιστεύω πως θα μεταμορφώσουμε τη Μέση Ανατολή σε φάρο ευημερίας, προόδου και ειρήνης».
Σε αντίστοιχο βίντεο του Νοεμβρίου 2024, ο Netanyahu δήλωσε ότι τα χρήματα που δαπάνησε η ιρανική κυβέρνηση για την επίθεση στο Ισραήλ τον Οκτώβριο «θα μπορούσαν να προσθέσουν δισεκατομμύρια στον προϋπολογισμό των μεταφορών σας.
Θα μπορούσαν να προσθέσουν δισεκατομμύρια στον προϋπολογισμό της παιδείας σας.
Αντ’ αυτού, ο [Ayatollah Ali Khamenei αποκάλυψε τη βαναυσότητα του καθεστώτος και γύρισε τον κόσμο εναντίον της χώρας σας. Σας έκλεψε χρήματα που σας ανήκαν».
Τέλος, στα τέλη Σεπτεμβρίου —λίγες ημέρες μετά από ισραηλινό πλήγμα στη Βηρυτό που δολοφόνησε τον Hassan Nasrallah, τον μακροχρόνιο ηγέτη της ιρανικής οργάνωσης Hezbollah — ο Netanyahu ανέφερε σε βίντεο ότι οι «μαριονέτες» του Ιράν εξοντώνονται και ότι «δεν υπάρχει σημείο στη Μέση Ανατολή που να μην μπορεί να φτάσει το Ισραήλ. Δεν υπάρχει μέρος που να μη φτάσουμε για να προστατεύσουμε τον λαό μας».
Κάλεσε τους Ιρανούς να μην «επιτρέψουν σε μια μικρή ομάδα φανατικών θεοκρατών να συντρίψουν τις ελπίδες και τα όνειρά τους».
Oι Iρανοί θα ανταποκριθούν στο κάλεσμα του Netanyahu;
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά δύσκολο ερώτημα, δεδομένου του πρόσφατου ιστορικού αποτυχημένων προσπαθειών αλλαγής καθεστώτος στην Τεχεράνη.
Ωστόσο, δεν μπορεί να αγνοηθεί ότι το ισλαμικό καθεστώς υπό την ανώτατη ηγεσία του Ali Khamenei, ο οποίος είναι 85 ετών και αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας.
Σύμφωνα με αναφορές, ο πληθωρισμός είναι υψηλός, με τις τιμές στα βασικά είδη διατροφής όπως το ρύζι να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Το ιρανικό νόμισμα έχει καταρρεύσει.
Τους τελευταίους μήνες, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης έχουν αναφέρει πάνω από 200 διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, στις οποίες συμμετείχαν συνταξιούχοι, εργαζόμενοι, επαγγελματίες υγείας, φοιτητές και έμποροι.
Οι κινητοποιήσεις επικεντρώθηκαν κυρίως στις οικονομικές δυσκολίες, στους χαμηλούς μισθούς και στους απλήρωτους εργαζομένους επί μήνες.
Όλα αυτά οδήγησαν το καθεστώς να επιχειρεί την επιβολή δρακόντειων κοινωνικών κανόνων και νόμων λογοκρισίας.
Υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες ότι το θεοκρατικό καθεστώς εξακολουθεί να παρενοχλεί και να διώκει γυναίκες, δύο χρόνια μετά την καταστολή του κινήματος «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία».
Σύμφωνα με έκθεση της ΜΚΟ Iran Human Rights που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο, το 2024 καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός εκτελεσμένων γυναικών στο Ιράν τα τελευταία 17 χρόνια – 31 γυναίκες εκτελέστηκαν σε ιρανικές φυλακές.
Εννέα από αυτές ήταν νύφες-παιδιά, εκ των οποίων οι τρεις ήταν και ανήλικες παραβάτες, δηλαδή κάτω των 18 ετών κατά τη στιγμή του υποτιθέμενου εγκλήματος.
Σύμφωνα με την Ιρανή μελετήτρια Δρ. Fariba Parsa, ειδική στο πολιτικό Ισλάμ, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Ιράν σήμερα έχει πολλές εσωτερικές ρωγμές.
Μια έρευνα του 2022 από τον οργανισμό GAMAAN (Group for Analyzing and Measuring Attitudes in Iran) έδειξε ότι σχεδόν το 90% των Ιρανών δεν στηρίζει τη σημερινή Ισλαμική Δημοκρατία ως σύστημα διακυβέρνησης.
Επιπλέον, το 73% υποστηρίζει τον διαχωρισμό θρησκείας και πολιτικής, σε ευθεία αντίθεση με τις θεοκρατικές βάσεις του καθεστώτος.
Τα αιτήματα για κοσμική δημοκρατία και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ξεπερνούν ιδεολογικά όρια.
Η αντιπολίτευση προέρχεται από ποικίλα κοινωνικά στρώματα – ακτιβιστές για τα δικαιώματα των γυναικών, φοιτητές, εργάτες, εθνοτικές μειονότητες, μοναρχικούς, κοσμικούς ρεπουμπλικάνους, ακόμα και παραδοσιακές θρησκευτικές ομάδες.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η συμμετοχή στις εκλογές έχει καταρρεύσει. Στις προεδρικές εκλογές του 2021 η επίσημη συμμετοχή έπεσε στο 48% – το χαμηλότερο ποσοστό από το 1979 – με πολλούς ψηφοφόρους να ρίχνουν άκυρα ψηφοδέλτια σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Σύμφωνα με την Πάρσα, ανεξάρτητες έρευνες εκτιμούν ότι η πραγματική συμμετοχή μπορεί να ήταν κοντά στο 20%.
«Χρόνια ελεγχόμενων εκλογών, στις οποίες μόνον οι υποψήφιοι του καθεστώτος μπορούν να κατέλθουν, έχουν καταστήσει τις εκλογές ανούσιες για τους πολίτες.
Κάθε εκλογικός κύκλος ενισχύει τον κυνισμό αντί για την ελπίδα.
Το αποτέλεσμα είναι ένα καθεστώς χωρίς καμία αξιόπιστη δημοκρατική νομιμοποίηση και μία ηγεσία που δεν εμπνέει εμπιστοσύνη ούτε σεβασμό», αναφέρει.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι πρόσφατες επιθέσεις κατά του Ιράν, ενόψει της αποδυνάμωσης ή και κατάρρευσης των ιρανικών proxies όπως η Hamas στη Γάζα και η Hezbollah στον Λίβανο, η οποία ήταν η μεγαλύτερη μη κρατική στρατιωτική δύναμη στον κόσμο, και ενδεχομένως η πτώση του Assad στη Συρία, ήρθαν τη χειρότερη στιγμή για το καθεστώς της Τεχεράνης.
Παρεμπιπτόντως, τα τελευταία 30 χρόνια έχουν υπάρξει τρεις κύριες ιρανικές ομάδες που προσπάθησαν να αλλάξουν το καθεστώς των μουλάδων.
Η πρώτη είναι η Μουτζαχεντίν του Λαού (MEK ή PMOI), που δρα κυρίως στην εξορία.
Ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 ως ισλαμομαρξιστική φοιτητική πολιτοφυλακή και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανατροπή του Σάχη κατά την επανάσταση του 1979.
Αντικαπιταλιστές, αντιαμερικανοί και αντιαποικιοκράτες, τα μέλη της MEK είχαν σκοτώσει δεκάδες αστυνομικούς του Σάχη σε μάχες στους δρόμους, ενώ επιτέθηκαν σε ξενοδοχεία, αεροπορικές εταιρείες και πετρελαϊκές εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων.
Το τραγούδι τους «Θάνατος στην Αμερική με αίμα και φωτιά» αντανακλά τον ιδεολογικό φανατισμό τους.
Όμως, ενώ αρχικά διευκόλυναν την επιστροφή του εξόριστου Ayatollah Khomeini, εκείνος σύντομα τους θεώρησε απειλή και τους κατέστειλε βάναυσα.
Μετά από εκτελέσεις, διώξεις και σφαγές, τα μέλη της MEK εξορίστηκαν. Υπό την ηγεσία του Mahsud Rajavi, επιτέθηκαν με σαμποτάζ σε ιρανικούς στόχους από το Ιράκ, ενώ βοήθησαν τον Saddam Hussein.
Ωστόσο, η συνεργασία με έναν εχθρό του Ιράν τους αποξένωσε από την ιρανική κοινή γνώμη.
Μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, η MEK ξεκίνησε εκστρατεία lobbying και αφαιρέθηκε από τη λίστα τρομοκρατικών οργανώσεων του ΗΒ το 2009 και των ΗΠΑ το 2012.
Μεταφέρθηκε στην Αλβανία, όπου πλέον χάνει μέλη και υποστήριξη.
Κανείς αναλυτής δεν πιστεύει ότι μπορεί να ανατρέψει το καθεστώς.
Η δεύτερη ομάδα ήταν το Πράσινο Κίνημα του 2009, που προέκυψε μετά τις νοθευμένες εκλογές και την επανεκλογή του Mahmoud Ahmadinejad.
Βασίστηκε σε ειρηνικές διαδηλώσεις, προωθώντας δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και ανθρώπινα δικαιώματα.
Καταπνίγηκε τον Φεβρουάριο του 2010, όταν προσπάθησε να στηρίξει τις εξεγέρσεις του Αραβικού κόσμου.
Ο ηγέτης του κινήματος, Mir Hossein Mousavi, έμεινε υπό κατ’ οίκον περιορισμό.
Το κίνημα τελικά ατόνησε, με ορισμένα μέλη να συνεχίζουν να πιστεύουν στο θεσμικό πλαίσιο της Ισλαμικής Δημοκρατίας και να απορρίπτουν κάθε δυτική παρέμβαση.
Τρίτον, υπάρχουν οι μοναρχικοί εξόριστοι, όπως ο Reza Pahlavi, γιος του έκπτωτου Σάχη, που ζει στις ΗΠΑ.
Μετά τη νίκη Trump το 2016, του ζήτησε να ενισχύσει τις κοσμικές, δημοκρατικές δυνάμεις στο Ιράν.
Το 2024 δήλωσε στο Newsweek ότι επιθυμεί ένα δημοκρατικό Ιράν, σύμμαχο της Δύσης και ειρηνικό με το Ισραήλ.
«Ο μόνος μου στόχος είναι οι Ιρανοί να μπορούν να ψηφίσουν ελεύθερα και να καθορίσουν τη μοίρα τους», είπε.
Υποστήριξε ότι το 80% των Ιρανών απορρίπτουν το καθεστώς και επιθυμούν δυτικές ελευθερίες.
Πιστεύει πως, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, το λαϊκό ξέσπασμα μπορεί να στηριχθεί ακόμη και από μέλη των Φρουρών της Επανάστασης – της πανίσχυρης προεδριανής φρουράς του καθεστώτος – εάν διασφαλιστεί ότι δεν θα διωχθούν και θα συμμετάσχουν στη μετάβαση.
Ακόμη και πολλοί κληρικοί, λέει, είναι δυσαρεστημένοι με το καθεστώς, το οποίο «στο όνομα του Ισλάμ έχει προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά».
Ωστόσο, όπως και η MEK και το Πράσινο Κίνημα, έτσι και ο Pahlavi δεν φαίνεται να διαθέτει ισχυρή λαϊκή βάση στο εσωτερικό ώστε να μπορεί να ανατρέψει το καθεστώς.
Αν ισχύει αυτό, θα μπορούσε το Ισραήλ να ηγηθεί μιας κρυφής ή ανοιχτής επιχείρησης εξουδετέρωσης βασικών ηγετών του καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένου του Ανωτάτου Ηγέτη Khamenei;
Για να συμβεί αυτό, το Ισραήλ πρέπει να είναι σε θέση να κερδίσει τον πόλεμο κατά του Ιράν με αποφασιστικότητα, κάτι που δεν είναι βέβαιο χωρίς την αμερικανική στήριξη.
Εξάλλου, ο ιρανικός στρατός παραμένει αρκετά ισχυρός ώστε να αντεπιτεθεί, όπως φάνηκε από τους πυραύλους που εξαπέλυσε κατά ισραηλινών πόλεων στις 14 Ιουνίου, διαπερνώντας τους Σιδηρούς Θόλους.
Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο οι επιθέσεις να ενώσουν τους Ιρανούς απέναντι στο Ισραήλ.
Ο ίδιος ο Pahlavi, στη συνέντευξή του, εναντιώθηκε σε στρατιωτικά τελεσίγραφα προς την Τεχεράνη για παύση του πυρηνικού εμπλουτισμού ή καταστροφή εγκαταστάσεων. Τέτοιες ενέργειες, είπε, μπορεί να έχουν αντίθετο αποτέλεσμα.
Το συμπέρασμα είναι ότι, αν και το καθεστώς Khamenei μοιάζει πιο ευάλωτο από ποτέ, η άμεση κατάρρευσή του δεν είναι καθόλου βέβαιη.
www.bankingnews.gr
Πίσω από τις μυστικές επιχειρήσεις και τις κυβερνοεπιθέσεις διαγράφεται ένας ευρύτερος στόχος: η υπονόμευση και εν τέλει η ανατροπή του θεοκρατικού καθεστώτος της Τεχεράνης.
Ο «ιερός πόλεμος» έχει πλέον λάβει τη μορφή γεωπολιτικής σκακιέρας, με το Ισραήλ να στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα πως δεν θα ανεχθεί έναν πυρηνικά εξοπλισμένο εχθρό στα ανατολικά του σύνορα.
Ειδικότερα, αν μη τι άλλο, τα τελευταία προληπτικά πλήγματα του Ισραήλ κατά του Ιράν δείχνουν ότι ο Πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu υπερβαίνει το «Δόγμα Begin» της χώρας.
Ο στόχος του είναι η ανατροπή του ισλαμικού καθεστώτος, που αριθμεί ήδη 46 έτη, και το οποίο προέκυψε από την αποκαλούμενη επανάσταση του 1979.
Το «Δόγμα Begin» αποτέλεσε πάγια στρατηγική του Ισραήλ για προληπτικά πλήγματα εναντίον πυρηνικών εγκαταστάσεων και όπλων μαζικής καταστροφής οποιασδήποτε χώρας το Τελ Αβίβ θεωρεί υπαρξιακή απειλή.
Ονομάστηκε έτσι από τον πρώην Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Menachem Begin, και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1981 κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Όπερα», όταν καταστράφηκε ο πυρηνικός αντιδραστήρας Οσιράκ του Ιράκ κοντά στη Βαγδάτη με στοχευμένο πλήγμα.
Το δόγμα εφαρμόστηκε τελευταία φορά το 2007 με στόχο την κρυφή καταστροφή του αντιδραστήρα Al-Kibar στη Συρία, σε επιχείρηση την οποία το Ισραήλ δεν αναγνώρισε δημόσια μέχρι το 2018 και η Συρία επίσης δεν αποκάλυψε, καθώς ο τότε Πρόεδρος Bassar al-Assad αρνήθηκε την ύπαρξη του σημείου για να αποφύγει εσωτερικές και διεθνείς πιέσεις.
Κατ’ επέκταση, τα χτυπήματα της 13ης Ιουνίου κατά των πυρηνικών και στρατιωτικών υποδομών του Ιράν, γνωστά ως «Επιχείρηση Ανυψούμενο Λιοντάρι», συνιστούν την τρίτη φορά που το Ισραήλ φαίνεται να επικαλείται το Δόγμα Μπεγκίν.
Παράλληλα, όμως, ο Netanyahu απηύθυνε έκκληση προς τον λαό του Ιράν μέσω βίντεο, ενθαρρύνοντάς τους να «ξεσηκωθούν» κατά ενός «σατανικού και καταπιεστικού καθεστώτος».
Όπως δήλωσε: «Ο αγώνας του Ισραήλ δεν είναι κατά του ιρανικού λαού.
Ο αγώνας μας είναι κατά του φονικού ισλαμικού καθεστώτος που σας καταπιέζει και σας φτωχοποιεί…
Ήρθε η ώρα ο ιρανικός λαός να ενωθεί γύρω από τη σημαία του και την ιστορική του κληρονομιά, διεκδικώντας την ελευθερία του από αυτό το σατανικό και καταπιεστικό καθεστώς», προσθέτοντας: «Αυτή είναι η ευκαιρία σας να ξεσηκωθείτε και να ακουστεί η φωνή σας».
Στην πραγματικότητα, τον τελευταίο χρόνο ο Netanyahu έχει απευθύνει τέσσερις φορές έκκληση στον ιρανικό λαό για αλλαγή καθεστώτος.
Λίγο μετά την πτώση του καθεστώτος Assad στη Συρία, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός δήλωσε σε βίντεο (12 Δεκεμβρίου 2024) απευθυνόμενος στους Ιρανούς ότι ο «άξονας του Ιράν» καταρρέει εξαιτίας μιας «αλυσιδωτής αντίδρασης» που προκάλεσε το Ισραήλ, εκφράζοντας την ελπίδα ότι το Ιράν μπορεί να «γίνει ελεύθερο» και να φέρει ειρήνη στον κόσμο.
Τόνισε ότι οι Ιρανοί ηγέτες «ξόδεψαν πάνω από 30 δισ. δολάρια για να στηρίξουν τον Assad στη Συρία» πριν το καθεστώς του «καταρρεύσει σαν σκόνη».
Συνέχισε λέγοντας: «Οι καταπιεστές σας ξόδεψαν δισεκατομμύρια για να στηρίξουν τη Hamas στη Γάζα. Σήμερα, το καθεστώς τους βρίσκεται σε ερείπια.
Οι καταπιεστές σας ξόδεψαν πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξουν τη Hezbollah στον Λίβανο.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες, οι περισσότεροι ηγέτες της Hezbollah, οι ρουκέτες της και χιλιάδες τρομοκράτες της έγιναν καπνός».
Για τον Netanyahu, «η σημερινή πραγματικότητα στη Μέση Ανατολή είναι το αποτέλεσμα μιας αλυσιδωτής αντίδρασης — της συντριβής της Hamas, της αποδεκάτισης της Hezbollah, της στοχοποίησης του [ηγέτη της Hezbollah] Hassan Nasrallah, των πλήγματων που καταφέραμε στον άξονα τρομοκρατίας του ιρανικού καθεστώτος».
Όπως είπε, ενώ οι ηγέτες του Ιράν «επιδιώκουν να κατακτήσουν άλλα έθνη και να επιβάλουν φονταμενταλιστική τυραννία στη Μέση Ανατολή», το Ισραήλ επιδιώκει απλώς να «υπερασπιστεί το κράτος του.
Κι όμως, με αυτόν τον τρόπο, υπερασπιζόμαστε τον πολιτισμό ενάντια στη βαρβαρότητα».
Απευθυνόμενος στους Ιρανούς πολίτες, δήλωσε ότι πιστεύει πως «όπως εμείς θέλουμε ειρήνη μαζί σας, έτσι κι εσείς θέλετε ειρήνη μαζί μας.
Αλλά υποφέρετε υπό την κυριαρχία ενός καθεστώτος που σας υποτάσσει και μας απειλεί. Ξέρετε τι φοβάται πραγματικά αυτό το καθεστώς; Εσάς, τον λαό του Ιράν. Και ξέρω ότι μια μέρα αυτό θα αλλάξει. Μια μέρα το Ιράν θα είναι ελεύθερο».
Ο Netanyahu αναφέρθηκε στο σύνθημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» που έγινε το κεντρικό μήνυμα των μαζικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο Ιράν το 2022 μετά τον θάνατο της Mahsa Amini από την αποκαλούμενη αστυνομία ηθών, επειδή δεν κάλυψε πλήρως τα μαλλιά της.
«Αυτό είναι το μέλλον του Ιράν», πρόσθεσε. «Αυτό είναι το μέλλον της ειρήνης.
Και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα το πραγματοποιήσουμε — πολύ νωρίτερα απ’ όσο νομίζουν πολλοί. Ξέρω και πιστεύω πως θα μεταμορφώσουμε τη Μέση Ανατολή σε φάρο ευημερίας, προόδου και ειρήνης».
Σε αντίστοιχο βίντεο του Νοεμβρίου 2024, ο Netanyahu δήλωσε ότι τα χρήματα που δαπάνησε η ιρανική κυβέρνηση για την επίθεση στο Ισραήλ τον Οκτώβριο «θα μπορούσαν να προσθέσουν δισεκατομμύρια στον προϋπολογισμό των μεταφορών σας.
Θα μπορούσαν να προσθέσουν δισεκατομμύρια στον προϋπολογισμό της παιδείας σας.
Αντ’ αυτού, ο [Ayatollah Ali Khamenei αποκάλυψε τη βαναυσότητα του καθεστώτος και γύρισε τον κόσμο εναντίον της χώρας σας. Σας έκλεψε χρήματα που σας ανήκαν».
Τέλος, στα τέλη Σεπτεμβρίου —λίγες ημέρες μετά από ισραηλινό πλήγμα στη Βηρυτό που δολοφόνησε τον Hassan Nasrallah, τον μακροχρόνιο ηγέτη της ιρανικής οργάνωσης Hezbollah — ο Netanyahu ανέφερε σε βίντεο ότι οι «μαριονέτες» του Ιράν εξοντώνονται και ότι «δεν υπάρχει σημείο στη Μέση Ανατολή που να μην μπορεί να φτάσει το Ισραήλ. Δεν υπάρχει μέρος που να μη φτάσουμε για να προστατεύσουμε τον λαό μας».
Κάλεσε τους Ιρανούς να μην «επιτρέψουν σε μια μικρή ομάδα φανατικών θεοκρατών να συντρίψουν τις ελπίδες και τα όνειρά τους».
Oι Iρανοί θα ανταποκριθούν στο κάλεσμα του Netanyahu;
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά δύσκολο ερώτημα, δεδομένου του πρόσφατου ιστορικού αποτυχημένων προσπαθειών αλλαγής καθεστώτος στην Τεχεράνη.
Ωστόσο, δεν μπορεί να αγνοηθεί ότι το ισλαμικό καθεστώς υπό την ανώτατη ηγεσία του Ali Khamenei, ο οποίος είναι 85 ετών και αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας.
Σύμφωνα με αναφορές, ο πληθωρισμός είναι υψηλός, με τις τιμές στα βασικά είδη διατροφής όπως το ρύζι να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Το ιρανικό νόμισμα έχει καταρρεύσει.
Τους τελευταίους μήνες, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης έχουν αναφέρει πάνω από 200 διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, στις οποίες συμμετείχαν συνταξιούχοι, εργαζόμενοι, επαγγελματίες υγείας, φοιτητές και έμποροι.
Οι κινητοποιήσεις επικεντρώθηκαν κυρίως στις οικονομικές δυσκολίες, στους χαμηλούς μισθούς και στους απλήρωτους εργαζομένους επί μήνες.
Όλα αυτά οδήγησαν το καθεστώς να επιχειρεί την επιβολή δρακόντειων κοινωνικών κανόνων και νόμων λογοκρισίας.
Υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες ότι το θεοκρατικό καθεστώς εξακολουθεί να παρενοχλεί και να διώκει γυναίκες, δύο χρόνια μετά την καταστολή του κινήματος «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία».
Σύμφωνα με έκθεση της ΜΚΟ Iran Human Rights που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο, το 2024 καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός εκτελεσμένων γυναικών στο Ιράν τα τελευταία 17 χρόνια – 31 γυναίκες εκτελέστηκαν σε ιρανικές φυλακές.
Εννέα από αυτές ήταν νύφες-παιδιά, εκ των οποίων οι τρεις ήταν και ανήλικες παραβάτες, δηλαδή κάτω των 18 ετών κατά τη στιγμή του υποτιθέμενου εγκλήματος.
Σύμφωνα με την Ιρανή μελετήτρια Δρ. Fariba Parsa, ειδική στο πολιτικό Ισλάμ, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Ιράν σήμερα έχει πολλές εσωτερικές ρωγμές.
Μια έρευνα του 2022 από τον οργανισμό GAMAAN (Group for Analyzing and Measuring Attitudes in Iran) έδειξε ότι σχεδόν το 90% των Ιρανών δεν στηρίζει τη σημερινή Ισλαμική Δημοκρατία ως σύστημα διακυβέρνησης.
Επιπλέον, το 73% υποστηρίζει τον διαχωρισμό θρησκείας και πολιτικής, σε ευθεία αντίθεση με τις θεοκρατικές βάσεις του καθεστώτος.
Τα αιτήματα για κοσμική δημοκρατία και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ξεπερνούν ιδεολογικά όρια.
Η αντιπολίτευση προέρχεται από ποικίλα κοινωνικά στρώματα – ακτιβιστές για τα δικαιώματα των γυναικών, φοιτητές, εργάτες, εθνοτικές μειονότητες, μοναρχικούς, κοσμικούς ρεπουμπλικάνους, ακόμα και παραδοσιακές θρησκευτικές ομάδες.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η συμμετοχή στις εκλογές έχει καταρρεύσει. Στις προεδρικές εκλογές του 2021 η επίσημη συμμετοχή έπεσε στο 48% – το χαμηλότερο ποσοστό από το 1979 – με πολλούς ψηφοφόρους να ρίχνουν άκυρα ψηφοδέλτια σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Σύμφωνα με την Πάρσα, ανεξάρτητες έρευνες εκτιμούν ότι η πραγματική συμμετοχή μπορεί να ήταν κοντά στο 20%.
«Χρόνια ελεγχόμενων εκλογών, στις οποίες μόνον οι υποψήφιοι του καθεστώτος μπορούν να κατέλθουν, έχουν καταστήσει τις εκλογές ανούσιες για τους πολίτες.
Κάθε εκλογικός κύκλος ενισχύει τον κυνισμό αντί για την ελπίδα.
Το αποτέλεσμα είναι ένα καθεστώς χωρίς καμία αξιόπιστη δημοκρατική νομιμοποίηση και μία ηγεσία που δεν εμπνέει εμπιστοσύνη ούτε σεβασμό», αναφέρει.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι πρόσφατες επιθέσεις κατά του Ιράν, ενόψει της αποδυνάμωσης ή και κατάρρευσης των ιρανικών proxies όπως η Hamas στη Γάζα και η Hezbollah στον Λίβανο, η οποία ήταν η μεγαλύτερη μη κρατική στρατιωτική δύναμη στον κόσμο, και ενδεχομένως η πτώση του Assad στη Συρία, ήρθαν τη χειρότερη στιγμή για το καθεστώς της Τεχεράνης.
Παρεμπιπτόντως, τα τελευταία 30 χρόνια έχουν υπάρξει τρεις κύριες ιρανικές ομάδες που προσπάθησαν να αλλάξουν το καθεστώς των μουλάδων.
Η πρώτη είναι η Μουτζαχεντίν του Λαού (MEK ή PMOI), που δρα κυρίως στην εξορία.
Ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 ως ισλαμομαρξιστική φοιτητική πολιτοφυλακή και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανατροπή του Σάχη κατά την επανάσταση του 1979.
Αντικαπιταλιστές, αντιαμερικανοί και αντιαποικιοκράτες, τα μέλη της MEK είχαν σκοτώσει δεκάδες αστυνομικούς του Σάχη σε μάχες στους δρόμους, ενώ επιτέθηκαν σε ξενοδοχεία, αεροπορικές εταιρείες και πετρελαϊκές εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων.
Το τραγούδι τους «Θάνατος στην Αμερική με αίμα και φωτιά» αντανακλά τον ιδεολογικό φανατισμό τους.
Όμως, ενώ αρχικά διευκόλυναν την επιστροφή του εξόριστου Ayatollah Khomeini, εκείνος σύντομα τους θεώρησε απειλή και τους κατέστειλε βάναυσα.
Μετά από εκτελέσεις, διώξεις και σφαγές, τα μέλη της MEK εξορίστηκαν. Υπό την ηγεσία του Mahsud Rajavi, επιτέθηκαν με σαμποτάζ σε ιρανικούς στόχους από το Ιράκ, ενώ βοήθησαν τον Saddam Hussein.
Ωστόσο, η συνεργασία με έναν εχθρό του Ιράν τους αποξένωσε από την ιρανική κοινή γνώμη.
Μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, η MEK ξεκίνησε εκστρατεία lobbying και αφαιρέθηκε από τη λίστα τρομοκρατικών οργανώσεων του ΗΒ το 2009 και των ΗΠΑ το 2012.
Μεταφέρθηκε στην Αλβανία, όπου πλέον χάνει μέλη και υποστήριξη.
Κανείς αναλυτής δεν πιστεύει ότι μπορεί να ανατρέψει το καθεστώς.
Η δεύτερη ομάδα ήταν το Πράσινο Κίνημα του 2009, που προέκυψε μετά τις νοθευμένες εκλογές και την επανεκλογή του Mahmoud Ahmadinejad.
Βασίστηκε σε ειρηνικές διαδηλώσεις, προωθώντας δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και ανθρώπινα δικαιώματα.
Καταπνίγηκε τον Φεβρουάριο του 2010, όταν προσπάθησε να στηρίξει τις εξεγέρσεις του Αραβικού κόσμου.
Ο ηγέτης του κινήματος, Mir Hossein Mousavi, έμεινε υπό κατ’ οίκον περιορισμό.
Το κίνημα τελικά ατόνησε, με ορισμένα μέλη να συνεχίζουν να πιστεύουν στο θεσμικό πλαίσιο της Ισλαμικής Δημοκρατίας και να απορρίπτουν κάθε δυτική παρέμβαση.
Τρίτον, υπάρχουν οι μοναρχικοί εξόριστοι, όπως ο Reza Pahlavi, γιος του έκπτωτου Σάχη, που ζει στις ΗΠΑ.
Μετά τη νίκη Trump το 2016, του ζήτησε να ενισχύσει τις κοσμικές, δημοκρατικές δυνάμεις στο Ιράν.
Το 2024 δήλωσε στο Newsweek ότι επιθυμεί ένα δημοκρατικό Ιράν, σύμμαχο της Δύσης και ειρηνικό με το Ισραήλ.
«Ο μόνος μου στόχος είναι οι Ιρανοί να μπορούν να ψηφίσουν ελεύθερα και να καθορίσουν τη μοίρα τους», είπε.
Υποστήριξε ότι το 80% των Ιρανών απορρίπτουν το καθεστώς και επιθυμούν δυτικές ελευθερίες.
Πιστεύει πως, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, το λαϊκό ξέσπασμα μπορεί να στηριχθεί ακόμη και από μέλη των Φρουρών της Επανάστασης – της πανίσχυρης προεδριανής φρουράς του καθεστώτος – εάν διασφαλιστεί ότι δεν θα διωχθούν και θα συμμετάσχουν στη μετάβαση.
Ακόμη και πολλοί κληρικοί, λέει, είναι δυσαρεστημένοι με το καθεστώς, το οποίο «στο όνομα του Ισλάμ έχει προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά».
Ωστόσο, όπως και η MEK και το Πράσινο Κίνημα, έτσι και ο Pahlavi δεν φαίνεται να διαθέτει ισχυρή λαϊκή βάση στο εσωτερικό ώστε να μπορεί να ανατρέψει το καθεστώς.
Αν ισχύει αυτό, θα μπορούσε το Ισραήλ να ηγηθεί μιας κρυφής ή ανοιχτής επιχείρησης εξουδετέρωσης βασικών ηγετών του καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένου του Ανωτάτου Ηγέτη Khamenei;
Για να συμβεί αυτό, το Ισραήλ πρέπει να είναι σε θέση να κερδίσει τον πόλεμο κατά του Ιράν με αποφασιστικότητα, κάτι που δεν είναι βέβαιο χωρίς την αμερικανική στήριξη.
Εξάλλου, ο ιρανικός στρατός παραμένει αρκετά ισχυρός ώστε να αντεπιτεθεί, όπως φάνηκε από τους πυραύλους που εξαπέλυσε κατά ισραηλινών πόλεων στις 14 Ιουνίου, διαπερνώντας τους Σιδηρούς Θόλους.
Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο οι επιθέσεις να ενώσουν τους Ιρανούς απέναντι στο Ισραήλ.
Ο ίδιος ο Pahlavi, στη συνέντευξή του, εναντιώθηκε σε στρατιωτικά τελεσίγραφα προς την Τεχεράνη για παύση του πυρηνικού εμπλουτισμού ή καταστροφή εγκαταστάσεων. Τέτοιες ενέργειες, είπε, μπορεί να έχουν αντίθετο αποτέλεσμα.
Το συμπέρασμα είναι ότι, αν και το καθεστώς Khamenei μοιάζει πιο ευάλωτο από ποτέ, η άμεση κατάρρευσή του δεν είναι καθόλου βέβαιη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών