Για την ώρα συνθηκολογούμε…
Την άποψη ότι τόσο η Ελλάδα όσο και άλλες οικονομίες το 2024 θα συρθούν ως πρόβατα επί σφαγήν στον δημοσιονομικό βωμό εκφράζει με πρόσφατη έκθεσή της, που επιγράφεται «European Economics: The greedy beasts», και την οποία σας παρουσιάζει το Bankingnews, η βρετανική τράπεζα HSBC.
Ωστόσο, την ελληνική οικονομία απειλούν μια σειρά από θηρία... ουχί μόνον το δημοσιονομικόν...
Πιο αναλυτικά, το πρώτο θηρίο, σύμφωνα με την HSBC, είναι ο πληθωρισμός…
Οι κεντρικοί τραπεζίτες συνεχίζουν να αρνούνται να «κηρύξουν τη νίκη» εναντίον του.
«Ο πληθωρισμός είναι ένα άπληστο κτήνος.
Θα ήταν λοιπόν λάθος να παρατήσουμε πολύ νωρίς τον αγώνα εναντίον του» είπε ο πρόεδρος της Deutsche Bundesbank, Joachim Nagel - και δεν ήταν ο μόνος.
Θα έπρεπε λοιπόν οι αγορές να είναι τόσο σίγουρες ότι το θηρίο του πληθωρισμού έχει εξημερωθεί; Όχι, απαντά η βρετανική τράπεζα.
Πάντως, συμπληρώνει, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί λίγο πιο γρήγορα από ό,τι περιμέναμε, πράγμα που σημαίνει ότι η αύξηση του εισοδήματος σε πραγματικούς όρους θα είναι ισχυρότερη.
Το θηρίο της βαθιάς ύφεσης: Παρά το γεγονός ότι τα επιτόκια πολιτικής της ΕΚΤ από αρνητικά έφτασαν στο 4% σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο (0,1% έως 5,25% στο Ηνωμένο Βασίλειο), δεν αναμένεται να υπάρξει στην ΕΕ βαθιά ύφεση.
Βασικός λόγος είναι ότι της βαθιάς ύφεσης συχνά προηγείται μια μεγάλη αύξηση του χρέους του ιδιωτικού τομέα.
Και παρά την πανδημία και τον τελευταίο κύκλο επιθετικής νομισματικής σύσφιξης, δεν είδαμε τέτοια αύξηση.
Αυτό σημαίνει ότι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις είναι σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις των επιτοκίων.
Οι κυβερνήσεις, και δη ελληνική, θα προσθέταμε, επίσης είναι άπληστα θηρία… πρόθυμες να ανεβάσουν χρέος σε ύφεση και κρίσεις, αλλά απρόθυμες να το μειώσουν σε καλύτερες εποχές.
Παρά την πρόσφατη πτώση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, αυτές είναι σημαντικά υψηλότερες από ό,τι πριν από δύο χρόνια.
Εκτός από την υποτονική ανάπτυξη και τις πιέσεις στις δημόσιες δαπάνες, ακόμη και οι επικριτές της λιτότητας προειδοποιούν για «έκρηξη» των δεικτών χρέους.
Οι χώρες με υψηλότερα ελλείμματα θα έλθουν αντιμέτωπες με δύσκολες ασκήσεις εξυγίανσης, δεδομένου του QT και των καθαρών υψηλών εκδόσεων.
Εκτιμούμε ότι μπορεί να χρειαστεί σημαντική δημοσιονομική αυστηροποίηση μόνο για να σταθεροποιηθεί ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ, πόσο μάλλον να μειωθεί κατά 1 π.μ. κατά μέσο όρο κάθε χρόνο, όπως απαιτείται από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον επενδυτικό οίκο, η δημοσιονομική αυστηροποίηση θα είναι η πρώτη θυσία - αν και είναι ενδιαφέρον ότι τέσσερις από τις πιο «ενάρετες» χώρες όσον αφορά τα δημοσιονομικά ελλείμματα του 2024, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, είναι τα διαβόητα PIIGS: Ιρλανδία, Ελλάδα και Πορτογαλία (και τρία από αυτά τα τέσσερα θα πρέπει να παρουσιάζουν δημοσιονομικά πλεονάσματα).
Αυτό υποδηλώνει ότι οι οικονομίες που υπέστησαν βίαιη δημοσιονομική εξυγίανση τα χρόνια πριν από την πανδημία ήταν σε καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσουν τις δημοσιονομικές απαιτήσεις της πανδημίας, το περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων και το QT.
Ο πόνος ήταν ιδιαίτερα… εμφανής στην περίπτωση της Ελλάδας, η οποία προχώρησε σε μια τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή (το έλλειμμά της ήταν υψηλότερο από το 15% του ΑΕΠ το 2009) και προέβη σε εκτεταμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της.
Το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος έχει αυξηθεί λιγότερο από ό,τι στη Γερμανία, αφού είχε αυξηθεί τα πρώτα δέκα χρόνια της νομισματικής ένωσης.
Έτσι, ενώ το ΑΕΠ είναι τώρα σχεδόν 15% χαμηλότερο από ό,τι ήταν το 2010, το περιθώριο για την Ελλάδα να αναπτυχθεί περισσότερο από την υπόλοιπη ευρωζώνη φαίνεται ξεκάθαρο δεδομένων των ανταγωνιστικών κερδών της.
«Ας ελπίσουμε όμως ότι δεν θα χρειαστεί το ίδιο επίπεδο πόνου σε άλλες οικονομίες, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ανάπτυξη – αν και ασθενής σε ορισμένες περιπτώσεις όπως η Ιταλία βρίσκεται τώρα τουλάχιστον σε πιο βιώσιμη βάση από ό,τι πριν από τη Μεγάλη Χρηματοπιστωτική Κρίση» αναφέρει η HSBC.
Προβλέψεις...
Σε αυτό το πλαίσιο, ο οίκος εκτιμά ότι η ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2024 θα διαμορφωθεί στο 1,5%, ενώ για το 2025 θα είναι 1,7%.
Ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει στο 1,8% το 2024, παραμένοντας αμετάβλητος το 2025.
Η ανεργία θα φτάσει στο 10,6% για το 2024 και στο 10% το 2025.
Σε ό,τι αφορά το έλλειμμα, εκτιμάται στο -0,1% του ΑΕΠ το 2024 αλλά στο +0,4% το 2025, ενώ το χρέος προβλέπεται ότι θα υποχωρήσει στο 149,8% και στο 140,1% το 2024 και το 2025, αντίστοιχα.
Κρυφτείτε από τα θηρία και να ελπίζετε να μην ξυπνήσουν
Στην πραγματικότητα, οι ευρωπαίοι policy makers ίσως να αρκεστούν σε κάποιο συνδυασμό βελτίωσης της ανάπτυξης, δημοσιονομικής συγκράτησης και πληθωρισμού πάνω από τον στόχο, εκτιμά τέλος η HSBC.
Ωστόσο, το υψηλό χρέος κινδυνεύει να επιβαρύνει την ανάπτυξη και να περιορίσει το περιθώριο πολιτικής.
Μετά από δύο χρόνια που η νομισματική πολιτική βρίσκεται στο επίκεντρο, η προσοχή μπορεί να στραφεί ξανά προς τις δημοσιονομικές προκλήσεις της Ευρώπης.
Ακόμα κι αν ένα άπληστο θηρίο έχει εξημερωθεί, ένα άλλο καιροφυλακτεί.
www.bankingnews.gr
Ωστόσο, την ελληνική οικονομία απειλούν μια σειρά από θηρία... ουχί μόνον το δημοσιονομικόν...
Πιο αναλυτικά, το πρώτο θηρίο, σύμφωνα με την HSBC, είναι ο πληθωρισμός…
Οι κεντρικοί τραπεζίτες συνεχίζουν να αρνούνται να «κηρύξουν τη νίκη» εναντίον του.
«Ο πληθωρισμός είναι ένα άπληστο κτήνος.
Θα ήταν λοιπόν λάθος να παρατήσουμε πολύ νωρίς τον αγώνα εναντίον του» είπε ο πρόεδρος της Deutsche Bundesbank, Joachim Nagel - και δεν ήταν ο μόνος.
Θα έπρεπε λοιπόν οι αγορές να είναι τόσο σίγουρες ότι το θηρίο του πληθωρισμού έχει εξημερωθεί; Όχι, απαντά η βρετανική τράπεζα.
Πάντως, συμπληρώνει, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί λίγο πιο γρήγορα από ό,τι περιμέναμε, πράγμα που σημαίνει ότι η αύξηση του εισοδήματος σε πραγματικούς όρους θα είναι ισχυρότερη.
Το θηρίο της βαθιάς ύφεσης: Παρά το γεγονός ότι τα επιτόκια πολιτικής της ΕΚΤ από αρνητικά έφτασαν στο 4% σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο (0,1% έως 5,25% στο Ηνωμένο Βασίλειο), δεν αναμένεται να υπάρξει στην ΕΕ βαθιά ύφεση.
Βασικός λόγος είναι ότι της βαθιάς ύφεσης συχνά προηγείται μια μεγάλη αύξηση του χρέους του ιδιωτικού τομέα.
Και παρά την πανδημία και τον τελευταίο κύκλο επιθετικής νομισματικής σύσφιξης, δεν είδαμε τέτοια αύξηση.
Αυτό σημαίνει ότι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις είναι σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις των επιτοκίων.
Οι κυβερνήσεις, και δη ελληνική, θα προσθέταμε, επίσης είναι άπληστα θηρία… πρόθυμες να ανεβάσουν χρέος σε ύφεση και κρίσεις, αλλά απρόθυμες να το μειώσουν σε καλύτερες εποχές.
Παρά την πρόσφατη πτώση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, αυτές είναι σημαντικά υψηλότερες από ό,τι πριν από δύο χρόνια.
Εκτός από την υποτονική ανάπτυξη και τις πιέσεις στις δημόσιες δαπάνες, ακόμη και οι επικριτές της λιτότητας προειδοποιούν για «έκρηξη» των δεικτών χρέους.
Οι χώρες με υψηλότερα ελλείμματα θα έλθουν αντιμέτωπες με δύσκολες ασκήσεις εξυγίανσης, δεδομένου του QT και των καθαρών υψηλών εκδόσεων.
Εκτιμούμε ότι μπορεί να χρειαστεί σημαντική δημοσιονομική αυστηροποίηση μόνο για να σταθεροποιηθεί ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ, πόσο μάλλον να μειωθεί κατά 1 π.μ. κατά μέσο όρο κάθε χρόνο, όπως απαιτείται από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον επενδυτικό οίκο, η δημοσιονομική αυστηροποίηση θα είναι η πρώτη θυσία - αν και είναι ενδιαφέρον ότι τέσσερις από τις πιο «ενάρετες» χώρες όσον αφορά τα δημοσιονομικά ελλείμματα του 2024, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, είναι τα διαβόητα PIIGS: Ιρλανδία, Ελλάδα και Πορτογαλία (και τρία από αυτά τα τέσσερα θα πρέπει να παρουσιάζουν δημοσιονομικά πλεονάσματα).
Αυτό υποδηλώνει ότι οι οικονομίες που υπέστησαν βίαιη δημοσιονομική εξυγίανση τα χρόνια πριν από την πανδημία ήταν σε καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσουν τις δημοσιονομικές απαιτήσεις της πανδημίας, το περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων και το QT.
Ο πόνος ήταν ιδιαίτερα… εμφανής στην περίπτωση της Ελλάδας, η οποία προχώρησε σε μια τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή (το έλλειμμά της ήταν υψηλότερο από το 15% του ΑΕΠ το 2009) και προέβη σε εκτεταμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της.
Το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος έχει αυξηθεί λιγότερο από ό,τι στη Γερμανία, αφού είχε αυξηθεί τα πρώτα δέκα χρόνια της νομισματικής ένωσης.
Έτσι, ενώ το ΑΕΠ είναι τώρα σχεδόν 15% χαμηλότερο από ό,τι ήταν το 2010, το περιθώριο για την Ελλάδα να αναπτυχθεί περισσότερο από την υπόλοιπη ευρωζώνη φαίνεται ξεκάθαρο δεδομένων των ανταγωνιστικών κερδών της.
«Ας ελπίσουμε όμως ότι δεν θα χρειαστεί το ίδιο επίπεδο πόνου σε άλλες οικονομίες, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ανάπτυξη – αν και ασθενής σε ορισμένες περιπτώσεις όπως η Ιταλία βρίσκεται τώρα τουλάχιστον σε πιο βιώσιμη βάση από ό,τι πριν από τη Μεγάλη Χρηματοπιστωτική Κρίση» αναφέρει η HSBC.
Προβλέψεις...
Σε αυτό το πλαίσιο, ο οίκος εκτιμά ότι η ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2024 θα διαμορφωθεί στο 1,5%, ενώ για το 2025 θα είναι 1,7%.
Ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει στο 1,8% το 2024, παραμένοντας αμετάβλητος το 2025.
Η ανεργία θα φτάσει στο 10,6% για το 2024 και στο 10% το 2025.
Σε ό,τι αφορά το έλλειμμα, εκτιμάται στο -0,1% του ΑΕΠ το 2024 αλλά στο +0,4% το 2025, ενώ το χρέος προβλέπεται ότι θα υποχωρήσει στο 149,8% και στο 140,1% το 2024 και το 2025, αντίστοιχα.
Κρυφτείτε από τα θηρία και να ελπίζετε να μην ξυπνήσουν
Στην πραγματικότητα, οι ευρωπαίοι policy makers ίσως να αρκεστούν σε κάποιο συνδυασμό βελτίωσης της ανάπτυξης, δημοσιονομικής συγκράτησης και πληθωρισμού πάνω από τον στόχο, εκτιμά τέλος η HSBC.
Ωστόσο, το υψηλό χρέος κινδυνεύει να επιβαρύνει την ανάπτυξη και να περιορίσει το περιθώριο πολιτικής.
Μετά από δύο χρόνια που η νομισματική πολιτική βρίσκεται στο επίκεντρο, η προσοχή μπορεί να στραφεί ξανά προς τις δημοσιονομικές προκλήσεις της Ευρώπης.
Ακόμα κι αν ένα άπληστο θηρίο έχει εξημερωθεί, ένα άλλο καιροφυλακτεί.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών