Σχετικά Άρθρα
Πληθωρισμός παγκόσμιου πολέμου και πόσο πιθανό είναι να επαναληφθεί το...1980 - Επιβεβαίωση Κοφινάκου
UBS: Οι 3 καταλύτες που θα δώσουν ώθηση στην Ελλάδα - Ανάπτυξη 5,5% το 2022, ολοκλήρωσαν την κεφαλαιακή ενίσχυση οι τράπεζες
Το περασμένο Σαββατοκύριακο, η παγκόσμια οικονομική κοινότητα σοκαρίστηκε όταν οι δυτικές δυνάμεις ανακοίνωσαν ότι ως αντίποινα για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα χρησιμοποιηθεί το πυρηνικό όπλο SWIFT - μια κίνηση που ουσιαστικά κλείδωσε τη Ρωσία έξω από το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και οδήγησε την τεράστια βιομηχανία εξαγωγής πετρελαίου της, σωσίβιο για το καθεστώς Putin, σε αδιέξοδο.
Ωστόσο, ο πραγματικός λόγος για το σοκ που προκλήθηκε είναι ότι αυτή ήταν η πρώτη φορά που το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, το δολάριο δηλαδή, χρησιμοποιήθηκε ως όπλο ενάντια σε μια οικονομία της G20, θέτοντας ένα σαφές προηγούμενο για το πώς η Δύση θα μπορούσε να απαντήσει σε οποιοδήποτε άλλο κράτος ακολουθήσει τα βήματα της Ρωσίας – κάτι που η Κίνα σκέφτεται σαφώς απέναντι στην Ταϊβάν.
Ως αποτέλεσμα, μετά το «πάγωμα» των περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας στο εξωτερικό, πολλοί αναρωτιούνται γιατί τα κράτη να σωρεύουν συνάλλαγμα εάν η άνευ προηγουμένου απάντηση της Δύσης προς τη Ρωσία θέτει σε κίνδυνο το δολάριο.
Χρησιμοποιώντας αυτό που ένας δικηγόρος της Ουάσιγκτον περιέγραψε στο Reuters ως το «μεγαλύτερο σφυρί στην εργαλειοθήκη», οι κυβερνήσεις του G7 και της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέκλεισαν την πρόσβαση ορισμένων ρωσικών τραπεζών στο διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT ενώ παράλληλα προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα από ό,τι περίμεναν πολλοί, παραλύοντας περίπου το ήμισυ των συναλλαγματικών διαθεσίμων και του χρυσού της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, ύψους 630 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Με αυτόν τον τρόπο, η Δύση υπονόμευσε την ικανότητα της Μόσχας να υπερασπιστεί το ρούβλι, το οποίο έχει χάσει το 25% της αξίας του από την Παρασκευή, αλλά και να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζές της, στις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις.
Στην πραγματικότητα, όπως παραδέχτηκαν πολλοί, ήταν ξεκάθαρη η πρόθεση της Δύσης να συντρίψει το ρωσικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ωστόσο, παρότι το πλήγμα στη ρωσική οικονομία είναι τεράστιο, όπως έγραψε ο Mike Dolan, η κίνηση γρήγορα προκάλεσε ερωτήματα σχετικά με το αν η στόχευση των συναλλαγματικών αποθεμάτων ως πράξη «οικονομικού πολέμου» μπορεί να προκαλέσει, γενικότερα, επανεξέταση και αναθεώρηση της πολιτικής διαχείρισής τους - ιδίως σε ό,τι αφορά χώρες που μπορεί να διαφωνούν ή αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο σύγκρουσης με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ ή της ΕΕ.
Mε άλλα λόγια, πρόκειται για ένα τεράστιο ζήτημα για τις παγκόσμιες αγορές, δεδομένου ότι τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας ανήλθαν στο ποσό ρεκόρ των 12,83 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στα τέλη του περασμένου έτους - μια αύξηση 11 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τα τελευταία 20 χρόνια.
Αυτά τα χρήματα διατηρούνται, ως επί το πλείστον, σε αμερικανικούς και ευρωπαϊκούς τίτλους χρέους, με 60% να είναι εκφρασμένα σε δολάρια και το 20% σε ευρώ.
Σίγουρα, η Ρωσία γνώριζε από καιρό τον κίνδυνο που ενέχει η διατήρηση δολαρίων ως αποθεματικών, και από την προσάρτηση της Κριμαίας, το 2014, η κεντρική τράπεζά της σταθερά εκχωρούσε τα αποθέματά της σε δολάρια ΗΠΑ.
Όμως το δολάριο, το ευρώ και η στερλίνα εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 50% των διαθεσίμων της, που βρίσκονται στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιαπωνία, τη Βρετανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Αυστραλία.
Κίνα - Ρωσία
Με τη Μόσχα και το Πεκίνο να εμβαθύνουν τη συμμαχία τους, και την Κίνα να αρνείται είτε να καταδικάσει την εισβολή στην Ουκρανία είτε να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις, το γιουάν -που επί του παρόντος αντιπροσωπεύει μόλις το 2,7% των παγκόσμιων αποθεμάτων- μπορεί να είναι μια σαφής επιλογή για τους ανήσυχους διαχειριστές αποθεμάτων στη Μόσχα ή αλλού.
Από την άλλη, η ίδια η Κίνα, παρά τη δύσκολη σχέση της με τη Δύση, είναι η μεγαλύτερη «αποθήκη» συναλλαγματικών διαθεσίμων από τότε που εντάχθηκε στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα πριν από 20 χρόνια.
Περισσότερα από 3 τρισεκατομμύρια δολάρια έχουν συγκεντρωθεί από το 2000 - ακριβώς για να αντισταθμίσουν τις ξένες εισροές και να κρατήσουν μια δικλίδα ασφαλείας για το γιουάν.
Από τα παραπάνω, συνάγεται το συμπέρασμα ότι αυτές μπορεί να είναι οι τελευταίες ημέρες του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Berkeley, Barry Eichengreen, «Το κύριο αποτέλεσμα μπορεί να είναι η μείωση της ζήτησης για συναλλαγματικά αποθέματα».
«Εάν οι χώρες βλέπουν τα αποθέματα και τη διαχείριση συναλλάγματος λιγότερο χρήσιμα, τότε θα πρέπει να αποδεχθούν το αναπόφευκτο, ότι οι συναλλαγματικές ισοτιμίες τους θα αναπτύξουν μεταβλητότητα.
Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να σκληρύνουν τα χρηματοπιστωτικά τους συστήματα και τις οικονομίες τους έναντι διαταραχών που σχετίζονται με τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, για παράδειγμα αποθαρρύνοντας τις εταιρείες να δανείζονται σε ξένο νόμισμα», πρόσθεσε ο Eichengreen.
Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να έχει βαθύ αντίκτυπο στις παγκόσμιες αγορές και κυρίως στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Μια ακόμη πιο ανησυχητική άποψη προέρχεται από τον πρώην οικονομολόγο της Goldman Sachs, Jim O'Neill, ο οποίος είπε ότι οι δυτικές κυρώσεις θα μπορούσαν τελικά να οδηγήσουν σε μια μεγάλη μεταρρύθμιση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Η εκπληκτική άποψη του Zoltan Pozsar
Αλλά η πιο εκπληκτική άποψη προέρχεται από το πρώην στέλεχος της NY Fed, νυν γκουρού των repo αλλά και στέλεχος της Credit Suisse Zoltan Pozsar, ο οποίος είπε, δυσοίωνα, ότι η απάντηση στη Ρωσία μπορεί να πυροδοτήσει μια θλιβερή ακολουθία γεγονότων, που τελικά θα οδηγήσει στην κατάρρευση του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος.
Μιλώντας στο Bloomberg, ο Pozsar, ο οποίος το Σαββατοκύριακο προειδοποίησε ότι ο «αποκλεισμός» της Ρωσίας από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα μπορούσε να αναγκάσει τις κεντρικές τράπεζες να αντλήσουν επιθετικά ρευστότητα για να σταθεροποιήσουν τις αγορές, υποστήριξε ότι οι πόλεμοι τείνουν να αποτελέσουν ορόσημα για τα παγκόσμια νομίσματα, με τη Ρωσία να χάνει την πρόσβαση στα συναλλαγματικά αποθέματά της, αλλά ταυτόχρονα να στέλνει το μήνυμα ότι οι χώρες δεν μπορούν να βασίζονται σε αυτά.
Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη χώρα η οποία αποκλείστηκε από τα συναλλαγματικά αποθέματά της ήταν το Αφγανιστάν.
Ο Pozsar, όπως ο O'Neill, υποστηρίζει ότι αυτή η αναγνώριση θα ενθαρρύνει τις κεντρικές τράπεζες να διαφοροποιηθούν σε σχέση με το δολάριο ή να προσπαθήσουν να επανασυνδέσουν τα νομίσματά τους με περιουσιακά στοιχεία που είναι λιγότερο επιρρεπή στις αποφάσεις των κυβερνήσεων των ΗΠΑ ή της Ευρώπης.
Ως εκ τούτου, οι πρόσφατες εντάσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια νέα νομισματική τάξη σύμφωνα με την οποία οι χώρες θα είναι πολύ λιγότερο διασυνδεδεμένες μέσω διεθνών τραπεζικών λογαριασμών και αποθεματικών.
Επίσης, ο Pozsar είπε στο Bloomberg ότι «είτε κατέχετε δημόσιο χρέος, είτε διατηρείτε μια κατάθεση σε μια κεντρική τράπεζα μιας ξένης χώρας, είτε διατηρείτε καταθέσεις σε δυτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όλα αυτά είναι μορφές εσωτερικών χρημάτων που δεν ελέγχετε. Κάποιος σας τα χρωστάει.
Και αυτά τα πράγματα μπορούν να υποστούν κυρώσεις.
Δεν ξέρω αν τα πράγματα χειροτερέψουν, αλλά θα μπορούσατε να επανατοποθετήσετε ρούβλι σε χρυσό, γιατί χρειάζεστε μια άγκυρα σε καταστάσεις όπως αυτή.
Η Κίνα θα θέσει ως προτεραιότητα να μην χρειάζεται δολάρια πριν πάει για την Ταϊβάν.
Πρόκειται για ένα σημείο καμπής στη νομισματική ιστορία».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών