Για πολλούς ξένους ο πραγματικός ελέφαντας στο δωμάτιο παραμένει απαρατήρητος.
Γιατί η Ελλάδα δεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί;, αναρωτιούνται οι καθηγητές Kevin Featherstone και Dimitris Papadimitriou στο bulletin του University Oxford (Πανεπιστημίου της Οξφόρδης) στο οποίο αναλύουν το ελληνικό παράδοξο.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών η αδυναμία των διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των διεθνών πιστωτών αποτέλεσε βασικό χαρακτηριστικό του δράματος στην Ελλάδα.
Απογοητευμένοι οι παρατηρητές έχουν επισημάνει τις διάφορες παθολογίες του ελληνικού πολιτικού συστήματος, προκειμένου να εξηγήσουν αυτή την υποαπόδοση: την έλλειψη πολιτικής βούλησης, τα παγιωμένα συντεχνιακά συμφέροντα και την παράλογη κατανομή των πόρων, λοξή από πελατειακές σχέσεις και διαφθορά. Υπάρχει, βέβαια, ένα σημαντικό στοιχείο της αλήθειας σε όλους αυτούς τους ισχυρισμούς.
Ωστόσο, για πολλούς ξένους ο πραγματικός ελέφαντας στο δωμάτιο παραμένει απαρατήρητος.
Οι ενδημικές αδυναμίες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης είναι πράγματι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση του τι έχει πάει στραβά κατά τη διάρκεια των τελευταίων 5 ετών (και πριν).
Πίσω στο 2010, η τότε ελληνική κυβέρνηση είχε πολύ μικρή συμμετοχή στον σχεδιασμό του πακέτου «διάσωσης».
Η έλλειψη βασικών ικανοτήτων και χρόνου, έδωσαν σχεδόν εξ ολοκλήρου την «υπεργολαβία» του σχεδιασμού του προγράμματος διάσωσης στο ΔΝΤ, το οποίο, κατά δική του ομολογία, υπερεκτίμησε την ικανότητα του εγχώριου συστήματος.
Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες χτίστηκαν με την παραδοχή ότι ο πιλότος της F1 θα οδηγήσει μια Ferrari με τελειότητα.
Στην πραγματικότητα, δεν ήταν μια Ferrari, αλλά ένα σκουριασμένο Trabant.
Από τότε υπήρξε μια θλιβερή λίστα από γκάφες που έχει εκθέσει τόσο τα όρια της διακυβέρνησης στην Ελλάδα όσο και την αφέλεια των πιστωτών της.
Ο στόχος των ιδιωτικοποιήσεων (κάπου στα 50 δισ. ευρώ), μπήκε «από το πουθενά», μόνο για να ανακαλύψουμε ότι πολλά κρατικά περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται σε καθεστώς νομικών αβεβαιοτήτων και γραφειοκρατικών κωλυμάτων που μειώνει σημαντικά την αξία τους. Μερικές από τις περικοπές συντάξεων και μισθών (ιδιαίτερα στον δημόσιο τομέα) ήταν τόσο πλημμελώς ολοκληρωμένες, ενώ η νομιμότητα τους καταρρίφθηκε στα δικαστήρια, με αποτέλεσμα να αφήσουν υπέρογκους λογαριασμούς στο Ελληνικό Δημόσιο.
Ο έλεγχος της κεντρικής κυβέρνησης στα οικονομικά (και τις πρακτικές στελέχωσης) των τοπικών αρχών παραμένει ατελής.
Πιο ανησυχητική είναι η ποιότητα της νομοθετικής διαδικασίας στη Βουλή των Ελλήνων, η οποία έχει υποφέρει πολύ κάτω από τις ασφυκτικές προθεσμίες των «προαπαιτουμένων» που συνοδεύουν την αποδέσμευση κεφαλαίων από τους πιστωτές στην Ελλάδα.
Ενώ ήταν στην αντιπολίτευση, τα τρέχοντα κυβερνητικά κόμματα κατηγορούσαν τους προκατόχους τους για μετατροπή της Βουλής σε μια «μηχανή παραγωγής λουκάνικων» των νόμων διάσωσης, κατόπιν αιτήματος της «τρόικας».
Τώρα που είναι στην εξουσία, ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας αντιμετωπίζει μια παρόμοια κριτική.
Η συμφωνία για ένα τρίτο πακέτο διάσωσης συζητήθηκε στη Βουλή για λιγότερο από μία ημέρα και όλα τα «προαπαιτούμενα» ψηφίστηκαν με τη διαδικασία του κατεπείγοντος μέσα σε δύο εβδομάδες.
Η τρέχουσα κατάσταση του πρωθυπουργού, όπως και εκείνη των προκατόχων του, αντανακλά τις βαθιά ριζωμένες αδυναμίες στην καρδιά του «εκτελεστικού πυρήνα» της ελληνικής πολιτικής σκηνής.
Παρά το γεγονός ότι ένας πρωθυπουργός στην Ελλάδα κατέχει συνταγματικές εξουσίες, που είναι ανάμεσα στις πιο ισχυρές στην Ευρώπη, το κέντρο της κυβέρνησης δεν έχει τους κατάλληλους πόρους για να συντονίσει την αυτονομία ενός υπουργείου.
Το ελληνικό υπουργικό συμβούλιο δεν έχει στη διάθεσή του μια μόνιμη γραφειοκρατία για τον συντονισμό των κυβερνητικών πολιτικών.
Αντ 'αυτού, είναι περιτριγυρισμένο από πολιτικά διορισμένα άτομα, με τα επιχειρησιακά πρότυπα να είναι αυτά της εμπιστοσύνης και την προσωπικής σχέσης, σε ένα περιβάλλον που στερείται αποτελεσματικής διαδικασίας και είναι απελπιστικά αποσυνδεδεμένη από την ευρύτερη δημόσια διοίκηση.
Το «σύστημα» στερείται θεσμικής μνήμης και έχει σχεδιαστεί για σύντομο χρονικό διάστημα, παρά τον έλεγχο, το συντονισμό και την υπευθυνότητα των ουσιαστικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων.
Έτσι, δίδεται μια ψευδή αίσθηση «ασφάλειας» για τον Έλληνα Πρωθυπουργό.
Ο πρωθυπουργός φαίνεται ότι αντιμετωπίζει μερικά τυπικά εμπόδια για το πώς να ασκήσει την εξουσία του.
Αλλά, στην πραγματικότητα, «ο αυτοκράτορας είναι γυμνός», καθώς στερείται αποτελεσματικών συστημάτων διαχείρισης σε μια δημόσια διοίκηση που είναι υπερβολικά άκαμπτη, έχει κακές δεξιότητες και τεχνολογίες, μερικές φορές είναι διεφθαρμένη, και της οποίας οι πόροι κατανέμονται ανάλογα με τις πελατειακές σχέσεις και όχι από γραφειοκρατική αποτελεσματικότητα.
Συνολικά, ο πρωθυπουργός ηγείται ενός συστήματος διακυβέρνησης που έχει πολλές δυσλειτουργίες.
Υπάρχουν σημαντικά μαθήματα εδώ, τόσο για τους ηγέτες τόσο στην Ελλάδα όσο και για τους δανειστές της.
Οι έλληνες πρωθυπουργοί έχουν την τάση να ανακαλύπτουν τα όρια των επιχειρησιακών δυνατοτήτων τους.
www.bankingnews.gr
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών η αδυναμία των διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των διεθνών πιστωτών αποτέλεσε βασικό χαρακτηριστικό του δράματος στην Ελλάδα.
Απογοητευμένοι οι παρατηρητές έχουν επισημάνει τις διάφορες παθολογίες του ελληνικού πολιτικού συστήματος, προκειμένου να εξηγήσουν αυτή την υποαπόδοση: την έλλειψη πολιτικής βούλησης, τα παγιωμένα συντεχνιακά συμφέροντα και την παράλογη κατανομή των πόρων, λοξή από πελατειακές σχέσεις και διαφθορά. Υπάρχει, βέβαια, ένα σημαντικό στοιχείο της αλήθειας σε όλους αυτούς τους ισχυρισμούς.
Ωστόσο, για πολλούς ξένους ο πραγματικός ελέφαντας στο δωμάτιο παραμένει απαρατήρητος.
Οι ενδημικές αδυναμίες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης είναι πράγματι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση του τι έχει πάει στραβά κατά τη διάρκεια των τελευταίων 5 ετών (και πριν).
Πίσω στο 2010, η τότε ελληνική κυβέρνηση είχε πολύ μικρή συμμετοχή στον σχεδιασμό του πακέτου «διάσωσης».
Η έλλειψη βασικών ικανοτήτων και χρόνου, έδωσαν σχεδόν εξ ολοκλήρου την «υπεργολαβία» του σχεδιασμού του προγράμματος διάσωσης στο ΔΝΤ, το οποίο, κατά δική του ομολογία, υπερεκτίμησε την ικανότητα του εγχώριου συστήματος.
Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες χτίστηκαν με την παραδοχή ότι ο πιλότος της F1 θα οδηγήσει μια Ferrari με τελειότητα.
Στην πραγματικότητα, δεν ήταν μια Ferrari, αλλά ένα σκουριασμένο Trabant.
Από τότε υπήρξε μια θλιβερή λίστα από γκάφες που έχει εκθέσει τόσο τα όρια της διακυβέρνησης στην Ελλάδα όσο και την αφέλεια των πιστωτών της.
Ο στόχος των ιδιωτικοποιήσεων (κάπου στα 50 δισ. ευρώ), μπήκε «από το πουθενά», μόνο για να ανακαλύψουμε ότι πολλά κρατικά περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται σε καθεστώς νομικών αβεβαιοτήτων και γραφειοκρατικών κωλυμάτων που μειώνει σημαντικά την αξία τους. Μερικές από τις περικοπές συντάξεων και μισθών (ιδιαίτερα στον δημόσιο τομέα) ήταν τόσο πλημμελώς ολοκληρωμένες, ενώ η νομιμότητα τους καταρρίφθηκε στα δικαστήρια, με αποτέλεσμα να αφήσουν υπέρογκους λογαριασμούς στο Ελληνικό Δημόσιο.
Ο έλεγχος της κεντρικής κυβέρνησης στα οικονομικά (και τις πρακτικές στελέχωσης) των τοπικών αρχών παραμένει ατελής.
Πιο ανησυχητική είναι η ποιότητα της νομοθετικής διαδικασίας στη Βουλή των Ελλήνων, η οποία έχει υποφέρει πολύ κάτω από τις ασφυκτικές προθεσμίες των «προαπαιτουμένων» που συνοδεύουν την αποδέσμευση κεφαλαίων από τους πιστωτές στην Ελλάδα.
Ενώ ήταν στην αντιπολίτευση, τα τρέχοντα κυβερνητικά κόμματα κατηγορούσαν τους προκατόχους τους για μετατροπή της Βουλής σε μια «μηχανή παραγωγής λουκάνικων» των νόμων διάσωσης, κατόπιν αιτήματος της «τρόικας».
Τώρα που είναι στην εξουσία, ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας αντιμετωπίζει μια παρόμοια κριτική.
Η συμφωνία για ένα τρίτο πακέτο διάσωσης συζητήθηκε στη Βουλή για λιγότερο από μία ημέρα και όλα τα «προαπαιτούμενα» ψηφίστηκαν με τη διαδικασία του κατεπείγοντος μέσα σε δύο εβδομάδες.
Η τρέχουσα κατάσταση του πρωθυπουργού, όπως και εκείνη των προκατόχων του, αντανακλά τις βαθιά ριζωμένες αδυναμίες στην καρδιά του «εκτελεστικού πυρήνα» της ελληνικής πολιτικής σκηνής.
Παρά το γεγονός ότι ένας πρωθυπουργός στην Ελλάδα κατέχει συνταγματικές εξουσίες, που είναι ανάμεσα στις πιο ισχυρές στην Ευρώπη, το κέντρο της κυβέρνησης δεν έχει τους κατάλληλους πόρους για να συντονίσει την αυτονομία ενός υπουργείου.
Το ελληνικό υπουργικό συμβούλιο δεν έχει στη διάθεσή του μια μόνιμη γραφειοκρατία για τον συντονισμό των κυβερνητικών πολιτικών.
Αντ 'αυτού, είναι περιτριγυρισμένο από πολιτικά διορισμένα άτομα, με τα επιχειρησιακά πρότυπα να είναι αυτά της εμπιστοσύνης και την προσωπικής σχέσης, σε ένα περιβάλλον που στερείται αποτελεσματικής διαδικασίας και είναι απελπιστικά αποσυνδεδεμένη από την ευρύτερη δημόσια διοίκηση.
Το «σύστημα» στερείται θεσμικής μνήμης και έχει σχεδιαστεί για σύντομο χρονικό διάστημα, παρά τον έλεγχο, το συντονισμό και την υπευθυνότητα των ουσιαστικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων.
Έτσι, δίδεται μια ψευδή αίσθηση «ασφάλειας» για τον Έλληνα Πρωθυπουργό.
Ο πρωθυπουργός φαίνεται ότι αντιμετωπίζει μερικά τυπικά εμπόδια για το πώς να ασκήσει την εξουσία του.
Αλλά, στην πραγματικότητα, «ο αυτοκράτορας είναι γυμνός», καθώς στερείται αποτελεσματικών συστημάτων διαχείρισης σε μια δημόσια διοίκηση που είναι υπερβολικά άκαμπτη, έχει κακές δεξιότητες και τεχνολογίες, μερικές φορές είναι διεφθαρμένη, και της οποίας οι πόροι κατανέμονται ανάλογα με τις πελατειακές σχέσεις και όχι από γραφειοκρατική αποτελεσματικότητα.
Συνολικά, ο πρωθυπουργός ηγείται ενός συστήματος διακυβέρνησης που έχει πολλές δυσλειτουργίες.
Υπάρχουν σημαντικά μαθήματα εδώ, τόσο για τους ηγέτες τόσο στην Ελλάδα όσο και για τους δανειστές της.
Οι έλληνες πρωθυπουργοί έχουν την τάση να ανακαλύπτουν τα όρια των επιχειρησιακών δυνατοτήτων τους.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών