Μόνο εάν υπάρξει ελάφρυνση χρέους χωρίς να γίνει αντιληπτή από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους θα διασωθεί η Ελλάδα
Το ζήτημα του χρέους της Ελλάδας φαίνεται ότι έχει μπει για τα καλά στις διαπραγματεύσεις, με τον Hugo Dixon, τον αρθρογράφο των New York Times και του Reuters να εξηγεί σήμερα πως μπορεί να διαχειριστεί ένα τόσο μεγάλο χρέος, σαν της Ελλάδος.
Σύμφωνα με τον Dixon, η Αθήνα έχει παλέψει να πάρει τους πιστωτές της ένα σχέδιο ελάφρυνσης του χρέους, αλλά αυτό δεν είναι επείγον.
Αλλά αν οι διαπραγματευτές για την άμεση επίλυση της κρίσης, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώχευση μέσα σε λίγες εβδομάδες, η ελάφρυνση του χρέους θα πρέπει να έρθει στο τραπέζι.
Μέχρι τώρα, η ελάφρυνση του χρέους δεν είναι στο επίκεντρο τις τρέχουσες συνομιλίες, διότι τα δάνεια στην Ελλάδα έχουν ήδη αναδιαρθρωθεί μία φορά, το 2012.
Το χρέος εξακολουθεί να είναι τεράστιο - στα 313 δισ. ευρώ στο 175% του ΑΕΠ.
Αλλά το μεγαλύτερο μέρος, περίπου 184 δισ. ευρώ τώρα οφείλεται στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης ενώ φέρουν χαμηλό επιτόκιο.
Επιπλέον, η Ελλάδα δεν έχει να ξεκινήσει την αποπληρωμή αυτού του χρέους μέχρι το 2020 και, στη συνέχεια, έχει πάνω από 30 χρόνια για να τα αποπληρώσει.
Η λεγόμενη παρούσα αξία του χρέους, τι αξίζει σήμερα, είναι, επομένως, πολύ χαμηλότερη από την επίσημη ονομαστική του αξία.
Δυστυχώς, αυτή δεν είναι η πλήρης ιστορία.
Η Ελλάδα έχει τέσσερις άλλες πηγές δανεισμού: 27 δισ. ευρώ προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, 20 δισ. ευρώ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, χρέος προς τους ιδιώτες επενδυτές και βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια.
Το ιδιωτικό χρέος δεν είναι ένα άμεσο πρόβλημα, επειδή το μεγαλύτερο μέρος του θα αποπληρωθεί σε μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αλλά το χρέος προς την ΕΚΤ και το ΔΝΤ είναι προβληματικό, διότι το μεγαλύτερο μέρος του οφείλεται στα επόμενα πέντε χρόνια.
Στην πραγματικότητα, υπάρχει μια κρίσιμη στιγμή κατά τους προσεχείς μήνες, με πάνω από 10 δισ. ευρώ σε αποπληρωμές μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου.
Το πρόβλημα είναι ότι το χρέος σε ΔΝΤ και ΕΚΤ δεν μπορεί να επαναπρογραμματιστεί χωρίς να παραβιάζουν τους κανόνες και συνθήκες.
Αυτός είναι ο λόγος που στο επίκεντρο των συνομιλιών τώρα είναι να δανειστεί η Ελλάδα περισσότερα χρήματα, έτσι ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτές τις υποχρεώσεις.
Τόσο η Ελλάδα όσο και οι πιστωτές της, συμφωνούν ότι αυτή είναι η άμεση ανάγκη.
Σε περίπτωση που διαφωνούν είναι ποιοι όροι θα πρέπει να συνδέονται με τα πρόσθετα δάνεια.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν υπάρχει πλέον σοβαρός κίνδυνος να «σκάσει» η Ελλάδα.
Αν αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο, το ζήτημα της μακροπρόθεσμης μείωσης του χρέους θα έρθει στο τραπέζι.
Δεν είναι μόνο η Ελλάδα που θέλει κάτι τέτοιο.
Και το ΔΝΤ θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να καταστεί το χρέος της χώρας βιώσιμο.
Η ευρωζώνη θα είναι επίσης υπό πίεση προκειμένου να προσφέρει ακόμη περισσότερα δάνεια στην Αθήνα, διότι τα χρήματα που άφησε στο τρέχον πρόγραμμα διάσωσης δεν θα είναι επαρκή για να καλύψει όλες τις πληρωμές που οφείλει στην ΕΚΤ και στο ΔΝΤ.
Δεδομένου ότι η ευρωζώνη δεν θα συμφωνήσει με την απομείωση των δανείων της, η προφανής λύση είναι να δοθεί στην Αθήνα ακόμα περισσότερο χρόνο για να ξεκινήσει την αποπληρωμή αυτού του χρέους.
Η παρούσα αξία του χρέους θα συρρικνωθεί και πάλι.
Ορισμένοι παρατηρητές καταγγέλλουν ότι μια τέτοια κίνηση δεν θα μειώσει το συνολικό μέγεθος του χρέους στην Ελλάδα.
Αν και αυτό δεν θα ήταν ανορθολογική λύση, θα μπορούσε ακόμα να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη.
Εδώ λοιπόν χρειάζεται κάποια χρηματοοικονομική τεχνική.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει προτείνει τον διαχωρισμό του μεγαλύτερου μέρους του χρέους της ευρωζώνης σε δύο μέρη: το ένα θα φέρει ένα υψηλότερο επιτόκιο και το άλλο δεν θα φέρει καθόλου τόκους.
Ενώ η ευρωζώνη δεν θα δεχθεί τη διαγραφή, η διάσπαση του χρέους θα μπορούσε να τροποποιηθεί ώστε να καταστεί εφαρμόσιμη.
Το κλειδί είναι ότι το χρέος χωρίς τοκομερίδιο θα έχει πολύ χαμηλότερη παρούσα αξία από την ονομαστική αξία.
Εάν η Ελλάδα θα μπορούσε να βρει ορισμένους τρόπους ώστε κάποιοι ανάδοχοι να αναλάβουν αυτή την ευθύνη για αμοιβή ίση με την παρούσα αξία τους χρέους της, τότε θα μείωνε σημαντικά την ονομαστική αξία του.
Οι εταιρείες και τα έργα υποδομής μπορεί να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο σε αυτό.
Θα είναι ουσιαστικά μια λήψη μακροπρόθεσμων δανείων, που θα επιστρέψει ένα μέρος με το σύνολο των τόκων.
Αυτό είναι το είδος της χρηματοδότησης της οικονομίας που θα μπορούσε να κάνει η Ευρώπη, δεδομένου ότι πρέπει να ενισχύσει τις επενδύσεις.
Το κλειδί είναι ότι οι εταιρείες ή τα έργα θα λάβουν την εκ των προτέρων μετρητά από την Ελλάδα, αποπληρώνοντας τα δάνεια προς τους πιστωτές της Αθήνας.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να τακτοποιήσει το ζήτημα της απαίτησης της Ελλάδας για χαμηλότερο ονομαστικό χρέος με την απροθυμία των κυβερνήσεων της ευρωζώνης να αναγνωρίσουν στους φορολογούμενους τους, ότι έχουν χάσει χρήματα από το δανεισμό προς την Αθήνα.
Ορισμένες χώρες πιστωτές θα αναρωτηθούν, φυσικά, γιατί πρέπει να προσφέρουν ακόμα περισσότερη βοήθεια προς την Ελλάδα.
Η απάντηση είναι γιατί εν μέρει η κατάρρευση μιας χώρας τόσο κοντά τους δεν είναι προς το συμφέρον τους.
Αλλά είναι επίσης ηθικό.
Άλλες χώρες της ευρωζώνης εμπόδισαν την αναδιάρθρωση των χρεών της Ελλάδας κατά την έναρξη της κρίσης, επειδή φοβήθηκαν ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε πτώχευση τις δικές τους τράπεζες, οι οποίες είχαν δανείσει την Αθήνα περισσότερα χρήματα.
Φέρουν, ως εκ τούτου, μέρος της ευθύνης για την κατάσταση στην Ελλάδα, καταλήγει ο Dixon.
www.bankingnews.gr
Σύμφωνα με τον Dixon, η Αθήνα έχει παλέψει να πάρει τους πιστωτές της ένα σχέδιο ελάφρυνσης του χρέους, αλλά αυτό δεν είναι επείγον.
Αλλά αν οι διαπραγματευτές για την άμεση επίλυση της κρίσης, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώχευση μέσα σε λίγες εβδομάδες, η ελάφρυνση του χρέους θα πρέπει να έρθει στο τραπέζι.
Μέχρι τώρα, η ελάφρυνση του χρέους δεν είναι στο επίκεντρο τις τρέχουσες συνομιλίες, διότι τα δάνεια στην Ελλάδα έχουν ήδη αναδιαρθρωθεί μία φορά, το 2012.
Το χρέος εξακολουθεί να είναι τεράστιο - στα 313 δισ. ευρώ στο 175% του ΑΕΠ.
Αλλά το μεγαλύτερο μέρος, περίπου 184 δισ. ευρώ τώρα οφείλεται στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης ενώ φέρουν χαμηλό επιτόκιο.
Επιπλέον, η Ελλάδα δεν έχει να ξεκινήσει την αποπληρωμή αυτού του χρέους μέχρι το 2020 και, στη συνέχεια, έχει πάνω από 30 χρόνια για να τα αποπληρώσει.
Η λεγόμενη παρούσα αξία του χρέους, τι αξίζει σήμερα, είναι, επομένως, πολύ χαμηλότερη από την επίσημη ονομαστική του αξία.
Δυστυχώς, αυτή δεν είναι η πλήρης ιστορία.
Η Ελλάδα έχει τέσσερις άλλες πηγές δανεισμού: 27 δισ. ευρώ προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, 20 δισ. ευρώ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, χρέος προς τους ιδιώτες επενδυτές και βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια.
Το ιδιωτικό χρέος δεν είναι ένα άμεσο πρόβλημα, επειδή το μεγαλύτερο μέρος του θα αποπληρωθεί σε μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αλλά το χρέος προς την ΕΚΤ και το ΔΝΤ είναι προβληματικό, διότι το μεγαλύτερο μέρος του οφείλεται στα επόμενα πέντε χρόνια.
Στην πραγματικότητα, υπάρχει μια κρίσιμη στιγμή κατά τους προσεχείς μήνες, με πάνω από 10 δισ. ευρώ σε αποπληρωμές μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου.
Το πρόβλημα είναι ότι το χρέος σε ΔΝΤ και ΕΚΤ δεν μπορεί να επαναπρογραμματιστεί χωρίς να παραβιάζουν τους κανόνες και συνθήκες.
Αυτός είναι ο λόγος που στο επίκεντρο των συνομιλιών τώρα είναι να δανειστεί η Ελλάδα περισσότερα χρήματα, έτσι ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτές τις υποχρεώσεις.
Τόσο η Ελλάδα όσο και οι πιστωτές της, συμφωνούν ότι αυτή είναι η άμεση ανάγκη.
Σε περίπτωση που διαφωνούν είναι ποιοι όροι θα πρέπει να συνδέονται με τα πρόσθετα δάνεια.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν υπάρχει πλέον σοβαρός κίνδυνος να «σκάσει» η Ελλάδα.
Αν αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο, το ζήτημα της μακροπρόθεσμης μείωσης του χρέους θα έρθει στο τραπέζι.
Δεν είναι μόνο η Ελλάδα που θέλει κάτι τέτοιο.
Και το ΔΝΤ θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να καταστεί το χρέος της χώρας βιώσιμο.
Η ευρωζώνη θα είναι επίσης υπό πίεση προκειμένου να προσφέρει ακόμη περισσότερα δάνεια στην Αθήνα, διότι τα χρήματα που άφησε στο τρέχον πρόγραμμα διάσωσης δεν θα είναι επαρκή για να καλύψει όλες τις πληρωμές που οφείλει στην ΕΚΤ και στο ΔΝΤ.
Δεδομένου ότι η ευρωζώνη δεν θα συμφωνήσει με την απομείωση των δανείων της, η προφανής λύση είναι να δοθεί στην Αθήνα ακόμα περισσότερο χρόνο για να ξεκινήσει την αποπληρωμή αυτού του χρέους.
Η παρούσα αξία του χρέους θα συρρικνωθεί και πάλι.
Ορισμένοι παρατηρητές καταγγέλλουν ότι μια τέτοια κίνηση δεν θα μειώσει το συνολικό μέγεθος του χρέους στην Ελλάδα.
Αν και αυτό δεν θα ήταν ανορθολογική λύση, θα μπορούσε ακόμα να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη.
Εδώ λοιπόν χρειάζεται κάποια χρηματοοικονομική τεχνική.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει προτείνει τον διαχωρισμό του μεγαλύτερου μέρους του χρέους της ευρωζώνης σε δύο μέρη: το ένα θα φέρει ένα υψηλότερο επιτόκιο και το άλλο δεν θα φέρει καθόλου τόκους.
Ενώ η ευρωζώνη δεν θα δεχθεί τη διαγραφή, η διάσπαση του χρέους θα μπορούσε να τροποποιηθεί ώστε να καταστεί εφαρμόσιμη.
Το κλειδί είναι ότι το χρέος χωρίς τοκομερίδιο θα έχει πολύ χαμηλότερη παρούσα αξία από την ονομαστική αξία.
Εάν η Ελλάδα θα μπορούσε να βρει ορισμένους τρόπους ώστε κάποιοι ανάδοχοι να αναλάβουν αυτή την ευθύνη για αμοιβή ίση με την παρούσα αξία τους χρέους της, τότε θα μείωνε σημαντικά την ονομαστική αξία του.
Οι εταιρείες και τα έργα υποδομής μπορεί να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο σε αυτό.
Θα είναι ουσιαστικά μια λήψη μακροπρόθεσμων δανείων, που θα επιστρέψει ένα μέρος με το σύνολο των τόκων.
Αυτό είναι το είδος της χρηματοδότησης της οικονομίας που θα μπορούσε να κάνει η Ευρώπη, δεδομένου ότι πρέπει να ενισχύσει τις επενδύσεις.
Το κλειδί είναι ότι οι εταιρείες ή τα έργα θα λάβουν την εκ των προτέρων μετρητά από την Ελλάδα, αποπληρώνοντας τα δάνεια προς τους πιστωτές της Αθήνας.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να τακτοποιήσει το ζήτημα της απαίτησης της Ελλάδας για χαμηλότερο ονομαστικό χρέος με την απροθυμία των κυβερνήσεων της ευρωζώνης να αναγνωρίσουν στους φορολογούμενους τους, ότι έχουν χάσει χρήματα από το δανεισμό προς την Αθήνα.
Ορισμένες χώρες πιστωτές θα αναρωτηθούν, φυσικά, γιατί πρέπει να προσφέρουν ακόμα περισσότερη βοήθεια προς την Ελλάδα.
Η απάντηση είναι γιατί εν μέρει η κατάρρευση μιας χώρας τόσο κοντά τους δεν είναι προς το συμφέρον τους.
Αλλά είναι επίσης ηθικό.
Άλλες χώρες της ευρωζώνης εμπόδισαν την αναδιάρθρωση των χρεών της Ελλάδας κατά την έναρξη της κρίσης, επειδή φοβήθηκαν ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε πτώχευση τις δικές τους τράπεζες, οι οποίες είχαν δανείσει την Αθήνα περισσότερα χρήματα.
Φέρουν, ως εκ τούτου, μέρος της ευθύνης για την κατάσταση στην Ελλάδα, καταλήγει ο Dixon.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών