Σύμφωνα με ανάλυση του Middle East Forum, η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί θέατρο ενός αγώνα με επιπτώσεις για το ψηφιακό και στρατηγικό μέλλον της Ελλάδας και της Ευρώπης
Η Ανατολική Μεσόγειος βράζει ξανά. Πίσω από τους χάρτες των θαλασσίων ζωνών και τις διπλωματικές δηλώσεις, εξελίσσεται ένας αόρατος αλλά κρίσιμος πόλεμος - όχι για πετρέλαια ή φυσικό αέριο, αλλά για τις υποβρύχιες «αρτηρίες» που μεταφέρουν τον παλμό της σύγχρονης Ευρώπης: τα καλώδια που συνδέουν ηπείρους, κυβερνήσεις και αγορές.
Η Τουρκία κινείται επιθετικά, αμφισβητώντας ελληνικές θαλάσσιες ζώνες και εμποδίζοντας ερευνητικά πλοία, ενώ η Αθήνα προσπαθεί να θωρακίσει την ψηφιακή της κυριαρχία.
Στον βυθό της Μεσογείου, διακυβεύεται όχι μόνο η ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και το στρατηγικό μέλλον της Ευρώπης, και η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο ενός επικίνδυνου γεωπολιτικού παιχνιδιού.
Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Middle East Forum, η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί θέατρο ενός αγώνα με επιπτώσεις για το ψηφιακό και στρατηγικό μέλλον της Ευρώπης…
Το περασμένο καλοκαίρι, τουρκικά πολεμικά πλοία εμπόδισαν ερευνητικό σκάφος που είχε ναυλωθεί για τη χαρτογράφηση διαδρομής υποβρυχίου καλωδίου το οποίο θα ενώνει Ισραήλ και Ελλάδας, σε ύδατα που η Άγκυρα διεκδικεί υφαλοκρηπίδα της, προκαλώντας έντονη αντιπαράθεση.
Παρότι οι ναυτικές επιχειρησιακές κινήσεις κυριάρχησαν στα πρωτοσέλιδα, εξίσου σημαντική είναι η ταχεία κατασκευή νέων υποβρυχίων ψηφιακών αρτηριών από την Ελλάδα προς το Ισραήλ μέσω Κύπρου.
Να σημειωθεί πως η υποβρύχια υποδομή είναι κρίσιμη σε μια παγκόσμια οικονομία που καθοδηγείται από τα δεδομένα.
Η εξάρτηση της ΕΕ από τα υποβρύχια καλώδια για τη διεθνή διαδικτυακή κυκλοφορία δεδομένων και τις παγκόσμιες χρηματοοικονομικές ροές είναι προφανής.
Αυτή η υποβρύχια υποδομή περιλαμβάνει καλώδια, ηλεκτρικούς συνδέσμους και δίκτυα για την προμήθεια πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για Σπουδές Ασφαλείας (EU Institute for Security Studies), σήμερα τα υποβρύχια καλώδια μεταφέρουν σχεδόν το 99% των διηπειρωτικών δεδομένων.
Παρ’ όλα αυτά, πολλοί διπλωμάτες και αναλυτές αντιμετωπίζουν αυτά τα καλώδια περισσότερο ως μηχανικά εξαρτήματα παρά ως στρατηγική υποδομή.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου τα κράτη αμφισβητούν θαλάσσια σύνορα και η παρουσία των μεγάλων δυνάμεων αυξάνεται.
Η Ανατολική Μεσόγειος έχει σημασία, διότι η περιοχή έχει μετατραπεί σε κρίσιμο διάδρομο για νέα καλωδιακά συστήματα με στόχευση τη διασύνδεση της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ασίας.
Έργα όπως το υποβρύχιο καλωδιακό σύστημα Medusa μήκους 4.400 μιλίων και προϋπολογισμού 400 εκατ. δολαρίων υπογραμμίζουν αυτές ακριβώς τις φιλοδοξίες.
Οι τουρκικές αξιώσεις
Ταυτόχρονα, η Τουρκία αμφισβητεί τις θαλάσσιες ζώνες που έχουν δηλωθεί από την Ελλάδα και την Κύπρο, απορρίπτει τις διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης σχετικά με τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες νησιών και επανειλημμένως έχει κινηθεί ενάντια σε ερευνητικά σκάφη και αποστολές εγκατάστασης καλωδίων.
Ιστορικά, οι άγκυρες και η αλιεία ευθύνονται για τις περισσότερες ζημιές σε θαλάσσια καλώδια, αλλά οι αναλυτές προειδοποιούν πλέον για μοτίβα και σαμποτάζ.
Η εταιρεία κυβερνοασφαλείας Recorded Future κατέγραψε εννέα περιπτώσεις πιθανής ρωσικού ή κινεζικού σαμποτάζ το 2024-25, τόσο στη Βαλτική όσο και στην Ταϊβάν.
Σε απάντηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε Κοινή Ανακοίνωση που προειδοποιεί ότι «μια υβριδική εκστρατεία εναντίον αυτών των κρίσιμων υποδομών μπορεί να διαταράξει βασικές λειτουργίες και υπηρεσίες στην ΕΕ».
Στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου τα βάθη είναι μικρότερα, η δικαιοδοσία αβέβαιη και οι ναυτικές δυνάμεις ισχυρές, ο κίνδυνος διακοπής, είτε ατυχή είτε εκ προθέσεως, είναι μεγαλύτερος.
Ένα κομμένο καλώδιο στην Ανατολική Μεσόγειο θα επηρέαζε τα ευρωπαϊκά χρηματοοικονομικά και αμυντικά συστήματα.
Ο χάρτης υποδομών υποβρυχίων καλωδίων που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποδεικνύει ότι η Ευρώπη είναι «η ήπειρος με τις μεγαλύτερες υποθαλάσσιες επικοινωνίες στον κόσμο».
Ο αγώνας για υποδομές αλλάζει την ισορροπία της περιφερειακής δύναμης.
Οι σταθμοί προσγείωσης δίνουν σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ οικονομικό πλεονέκτημα, γεωπολιτικό βάρος και επιρροή.
Η Τουρκία και πιθανώς η Ρωσία και η Κίνα αναζητούν λιγότερο άμεσα επιρροή απειλώντας την πρόσβαση σε αυτές τις χώρες ή εγκαταστάσεις.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να εφησυχάζει. Πρέπει να επανεξετάσει αυτές τις υποβρύχιες αρτηρίες ως στρατηγικές γραμμές ζωής.
Η ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών απαιτεί κοινή παρακολούθηση και συντονισμένη αντίδραση.
Ωστόσο, η εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου προχωρά αργά. Η δημιουργία από το ΝΑΤΟ του Κέντρου Συντονισμού Κρίσιμων Υποβρυχίων Υποδομών στις Βρυξέλλες είναι θετική, αλλά δεν διαθέτει μόνιμη βάση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε αυτό το κενό μεταξύ ΝΑΤΟ και των σχετικών ευρωπαϊκών φορέων, η ίδρυση ενός περιφερειακού συντονιστικού κέντρου στην Ελλάδα ή την Κύπρο θα επέτρεπε κοινές περιπολίες, ανταλλαγή πληροφοριών και γρήγορες αποστολές επισκευής.
Η Ανατολική Μεσόγειος εδώ και καιρό αποτελεί θέατρο ανταγωνισμού στον τομέα της ενέργειας, αλλά σήμερα αποτελεί σκηνικό για την ψηφιακή γεωπολιτική.
Αν η Ευρώπη και η Ελλάδα συνεχίσουν να μην παλεύουν για τον βυθό τους, μπορεί να ανακαλύψει ότι η επόμενη μεγάλη κρίση της δεν θα εκδηλωθεί στον ουρανό ή στα σύνορά της, αλλά βαθιά κάτω από τη θάλασσα.
www.bankingnews.gre
Η Τουρκία κινείται επιθετικά, αμφισβητώντας ελληνικές θαλάσσιες ζώνες και εμποδίζοντας ερευνητικά πλοία, ενώ η Αθήνα προσπαθεί να θωρακίσει την ψηφιακή της κυριαρχία.
Στον βυθό της Μεσογείου, διακυβεύεται όχι μόνο η ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και το στρατηγικό μέλλον της Ευρώπης, και η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο ενός επικίνδυνου γεωπολιτικού παιχνιδιού.
Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Middle East Forum, η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί θέατρο ενός αγώνα με επιπτώσεις για το ψηφιακό και στρατηγικό μέλλον της Ευρώπης…
Το περασμένο καλοκαίρι, τουρκικά πολεμικά πλοία εμπόδισαν ερευνητικό σκάφος που είχε ναυλωθεί για τη χαρτογράφηση διαδρομής υποβρυχίου καλωδίου το οποίο θα ενώνει Ισραήλ και Ελλάδας, σε ύδατα που η Άγκυρα διεκδικεί υφαλοκρηπίδα της, προκαλώντας έντονη αντιπαράθεση.
Παρότι οι ναυτικές επιχειρησιακές κινήσεις κυριάρχησαν στα πρωτοσέλιδα, εξίσου σημαντική είναι η ταχεία κατασκευή νέων υποβρυχίων ψηφιακών αρτηριών από την Ελλάδα προς το Ισραήλ μέσω Κύπρου.
Να σημειωθεί πως η υποβρύχια υποδομή είναι κρίσιμη σε μια παγκόσμια οικονομία που καθοδηγείται από τα δεδομένα.
Η εξάρτηση της ΕΕ από τα υποβρύχια καλώδια για τη διεθνή διαδικτυακή κυκλοφορία δεδομένων και τις παγκόσμιες χρηματοοικονομικές ροές είναι προφανής.
Αυτή η υποβρύχια υποδομή περιλαμβάνει καλώδια, ηλεκτρικούς συνδέσμους και δίκτυα για την προμήθεια πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για Σπουδές Ασφαλείας (EU Institute for Security Studies), σήμερα τα υποβρύχια καλώδια μεταφέρουν σχεδόν το 99% των διηπειρωτικών δεδομένων.
Παρ’ όλα αυτά, πολλοί διπλωμάτες και αναλυτές αντιμετωπίζουν αυτά τα καλώδια περισσότερο ως μηχανικά εξαρτήματα παρά ως στρατηγική υποδομή.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου τα κράτη αμφισβητούν θαλάσσια σύνορα και η παρουσία των μεγάλων δυνάμεων αυξάνεται.
Η Ανατολική Μεσόγειος έχει σημασία, διότι η περιοχή έχει μετατραπεί σε κρίσιμο διάδρομο για νέα καλωδιακά συστήματα με στόχευση τη διασύνδεση της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ασίας.
Έργα όπως το υποβρύχιο καλωδιακό σύστημα Medusa μήκους 4.400 μιλίων και προϋπολογισμού 400 εκατ. δολαρίων υπογραμμίζουν αυτές ακριβώς τις φιλοδοξίες.
Οι τουρκικές αξιώσεις
Ταυτόχρονα, η Τουρκία αμφισβητεί τις θαλάσσιες ζώνες που έχουν δηλωθεί από την Ελλάδα και την Κύπρο, απορρίπτει τις διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης σχετικά με τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες νησιών και επανειλημμένως έχει κινηθεί ενάντια σε ερευνητικά σκάφη και αποστολές εγκατάστασης καλωδίων.
Ιστορικά, οι άγκυρες και η αλιεία ευθύνονται για τις περισσότερες ζημιές σε θαλάσσια καλώδια, αλλά οι αναλυτές προειδοποιούν πλέον για μοτίβα και σαμποτάζ.
Η εταιρεία κυβερνοασφαλείας Recorded Future κατέγραψε εννέα περιπτώσεις πιθανής ρωσικού ή κινεζικού σαμποτάζ το 2024-25, τόσο στη Βαλτική όσο και στην Ταϊβάν.
Σε απάντηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε Κοινή Ανακοίνωση που προειδοποιεί ότι «μια υβριδική εκστρατεία εναντίον αυτών των κρίσιμων υποδομών μπορεί να διαταράξει βασικές λειτουργίες και υπηρεσίες στην ΕΕ».
Στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου τα βάθη είναι μικρότερα, η δικαιοδοσία αβέβαιη και οι ναυτικές δυνάμεις ισχυρές, ο κίνδυνος διακοπής, είτε ατυχή είτε εκ προθέσεως, είναι μεγαλύτερος.
Ένα κομμένο καλώδιο στην Ανατολική Μεσόγειο θα επηρέαζε τα ευρωπαϊκά χρηματοοικονομικά και αμυντικά συστήματα.
Ο χάρτης υποδομών υποβρυχίων καλωδίων που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποδεικνύει ότι η Ευρώπη είναι «η ήπειρος με τις μεγαλύτερες υποθαλάσσιες επικοινωνίες στον κόσμο».
Ο αγώνας για υποδομές αλλάζει την ισορροπία της περιφερειακής δύναμης.
Οι σταθμοί προσγείωσης δίνουν σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ οικονομικό πλεονέκτημα, γεωπολιτικό βάρος και επιρροή.
Η Τουρκία και πιθανώς η Ρωσία και η Κίνα αναζητούν λιγότερο άμεσα επιρροή απειλώντας την πρόσβαση σε αυτές τις χώρες ή εγκαταστάσεις.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να εφησυχάζει. Πρέπει να επανεξετάσει αυτές τις υποβρύχιες αρτηρίες ως στρατηγικές γραμμές ζωής.
Η ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών απαιτεί κοινή παρακολούθηση και συντονισμένη αντίδραση.
Ωστόσο, η εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου προχωρά αργά. Η δημιουργία από το ΝΑΤΟ του Κέντρου Συντονισμού Κρίσιμων Υποβρυχίων Υποδομών στις Βρυξέλλες είναι θετική, αλλά δεν διαθέτει μόνιμη βάση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε αυτό το κενό μεταξύ ΝΑΤΟ και των σχετικών ευρωπαϊκών φορέων, η ίδρυση ενός περιφερειακού συντονιστικού κέντρου στην Ελλάδα ή την Κύπρο θα επέτρεπε κοινές περιπολίες, ανταλλαγή πληροφοριών και γρήγορες αποστολές επισκευής.
Η Ανατολική Μεσόγειος εδώ και καιρό αποτελεί θέατρο ανταγωνισμού στον τομέα της ενέργειας, αλλά σήμερα αποτελεί σκηνικό για την ψηφιακή γεωπολιτική.
Αν η Ευρώπη και η Ελλάδα συνεχίσουν να μην παλεύουν για τον βυθό τους, μπορεί να ανακαλύψει ότι η επόμενη μεγάλη κρίση της δεν θα εκδηλωθεί στον ουρανό ή στα σύνορά της, αλλά βαθιά κάτω από τη θάλασσα.
www.bankingnews.gre
Σχόλια αναγνωστών