Την… πίσω πόρτα στην Τουρκία επιχειρεί να ανοίξει η Ευρωπαϊκή Ένωση, που με αφορμή την προσπάθεια ένταξης της Ουκρανίας, προωθεί την αλλαγή των κανόνων ώστε να παρακάμπτονται τα βέτο κρατών-μελών.
Ειδικότερα, για να προχωρήσει η Ουκρανία στον δρόμο της προς την ένταξη στην ΕΕ, και οι 27 χώρες-μέλη της Ένωσης πρέπει να δώσουν το «πράσινο φως». Αυτό αποτελεί πρόβλημα, δεδομένου ότι η Ουγγαρία έχει επανειλημμένα δεσμευτεί να μπλοκάρει την ένταξη του Κιέβου.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, António Costa, αναμένεται να θέσει στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής στην Κοπεγχάγη, το ενδεχόμενο τροποποίησης του πλαισίου διαπραγματεύσεων της Ένωσης για τις υποψήφιες χώρες, ώστε να επιτραπεί το άνοιγμα κεφαλαίων ένταξης με πλειοψηφία κατάλληλων ψήφων των χωρών-μελών της ΕΕ, αντί για ομοφωνία, παρακάμπτοντας με επιδεξιότητα το βέτο της Ουγγαρίας.
Η πρόταση έχει τεθεί ξανά από συμμάχους του Κιέβου και έλαβε την έγκριση της Επιτροπής τη Δευτέρα. Ωστόσο, πιθανότατα θα απαιτήσει την έγκριση της Βουδαπέστης, την οποία είναι απίθανο να δώσει.
Στο σχέδιο αντιτίθεται κι άλλες χώρες μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Ολλανδία και η Ελλάδα, ενώ είναι απίθανο να λάβει ευρεία αποδοχή στη Δανία, σύμφωνα με τρεις διπλωμάτες της ΕΕ και έναν αξιωματούχο της γαλλικής προεδρίας που μίλησαν στο Politico.
Πως η ΕΕ ανοίγει τον δρόμο στην Τουρκία
Ωστόσο, εάν αλλάξει ο κανονισμός ώστε η έναρξη κεφαλαίων να γίνεται με πλειοψηφία αντί για ομοφωνία, τότε θεωρητικά θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην Τουρκία. Αυτό σημαίνει ότι η πρόοδος της Τουρκίας θα μπορούσε να γίνει πιο εύκολη, ακόμα κι αν κάποια κράτη-μέλη αντιτίθενται. Αν και σε αυτή την περίπτωση, η ένταξη δεν γίνεται αυτόματα, σίγουρα θα μειωνόταν η ισχύς του «βέτο» που έχουν κάποιες χώρες.
Κατά συνέπεια θεωρείται ότι το «όχι» της Ελλάδας φέρεται να συνδέεται άμεσα με την Τουρκία και τον πρόεδρο, Recep Tayyip Erdogan.
Η Σύνοδος Κορυφής στην Κοπεγχάγη
Οι ηγέτες της Ευρώπης συγκεντρώνονται σήμερα Τετάρτη (1/10/2025) στην Κοπεγχάγη, που μοιάζει με φρούριο, με την αίσθηση ότι είναι «τώρα ή ποτέ». Θα συζητήσουν πώς να ενισχύσουν τις αμυντικές δυνατότητες της Ένωσης και από πού θα βρουν τα χρήματα.
Σπάνια τα στοιχήματα ήταν τόσο υψηλά, με τις ΗΠΑ να δείχνουν διστακτικότητα στη στρατιωτική υποστήριξη της ηπείρου και τη Ρωσία να φέρεται ότι έχει εντείνει τις προκλήσεις στα ευρωπαϊκά σύνορα.
Καθώς οι ηγέτες μιλούν, μια γερμανική φρεγάτα είναι αγκυροβολημένη στο λιμάνι της δανέζικης πρωτεύουσας — επίδειξη ευρωπαϊκής στρατιωτικής ισχύος και σημάδι του πολεμικού κλίματος στην Κοπεγχάγη. Η Ευρώπη βρίσκεται σε «υβριδικό πόλεμο», δήλωσε η πρωθυπουργός της Δανίας, Mette Frederiksen.
Οι συνομιλίες αναμένεται να ξεκινήσουν νωρίς το μεσημέρι και να διαρκέσουν έως αργά το απόγευμα, με την άμυνα και την Ουκρανία στην κορυφή της ατζέντας. Αυτό αφήνει περίπου τέσσερις ώρες για να καταλήξουν οι ηγέτες σε κάποιο είδος συμφωνίας, που θα επικυρωθεί σε επόμενο ευρωπαϊκό συνέδριο σε τρεις εβδομάδες.
Τα 4+1 «αγκάθια»
Πέραν της αλλαγής του κανονισμού, ώστε να παρακάμπτονται τα βέτο κρατών-μελών, στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής βρίσκονται επιπλέον τέσσερα θέματα:
1. Άμυνα
Η Ένωση θα πρέπει να αποφασίσει αν η Κομισιόν θα ηγηθεί στα κορυφαία αμυντικά προγράμματα -όπως το «τείχος drones» στη ανατολική πτέρυγα που ανακοίνωσε η εκτελεστική επιτροπή της ΕΕ τον προηγούμενο μήνα- ή αν αυτά θα διαχειρίζονται μεμονωμένα κράτη-μέλη. Οι μεγαλύτερες χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, προτιμούν μεγαλύτερη εθνική αυτονομία.
Στο τραπέζι είναι επίσης η χρηματοδότηση αυτών των προγραμμάτων, με ορισμένα κράτη-μέλη να προτιμούν κοινό χρέος, ενώ άλλα, όπως η Γερμανία, προτιμούν να χρηματοδοτούν τις δαπάνες άμυνας μέσω του SAFE, του χρηματοοικονομικού εργαλείου της ΕΕ ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για προμήθεια όπλων. Η Ένωση θέλει αυτές οι ερωτήσεις να απαντηθούν ώστε να μπορέσει να οριστικοποιήσει ένα οδικό χάρτη για τον εξοπλισμό της έως το 2030.
2. Παγωμένα δισεκατομμύρια της Ρωσίας
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιστεύει ότι βρήκε ένα έξυπνο νομικό «παράθυρο» για να απελευθερώσει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία υπό κυρώσεις για ένα «δάνειο αποζημιώσεων» ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία — εφόσον συμφωνήσουν οι χώρες-μέλη.
Σύμφωνα με το σχέδιο της Επιτροπής, τα ρωσικά κεφάλαια που έχουν «παγώσει» από την αρχή του πολέμου θα δοθούν στο Κίεβο ως δάνειο με μηδενικό επιτόκιο, και η Ουκρανία θα τα επιστρέψει μόνο όταν η Μόσχα τερματίσει τον πόλεμο και καταβάλει αποζημιώσεις.
Μια τέτοια δραματική κίνηση συνήθως απαιτεί ομόφωνη έγκριση όλων των χωρών της ΕΕ, αλλά η φιλική προς το Κρεμλίνο, Ουγγαρία και η Σλοβακία είναι απίθανο να συμφωνήσουν. Ούτε το Βέλγιο, καθώς τα παγωμένα κεφάλαια βρίσκονται σε λογαριασμό τράπεζας με έδρα τις Βρυξέλλες.
Η Επιτροπή εξακολουθεί να πιστεύει ότι μπορεί να υλοποιήσει το σχέδιό της με τη στήριξη πλειοψηφίας κατάλληλου τύπου — υποστηρίζοντας ότι το σχήμα θα ενισχύσει τη δική της βιομηχανία όπλων.
«Υποψιάζομαι ότι η Μόσχα θα παρακολουθεί πολύ προσεκτικά αυτή τη ανεπίσημη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου», δήλωσε ανώτερος Γερμανός κυβερνητικός αξιωματούχος στο Politico.
3. Νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας
Το 19ο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ, που ανακοινώθηκε τον προηγούμενο μήνα, δεν έχει ακόμη εγκριθεί από όλα τα κράτη-μέλη. Στοχεύει σε μια διευρυμένη λίστα ρωσικών και ξένων τραπεζών και εταιρειών ενέργειας, σύμφωνα με ένα προσχέδιο παραρτήματος — περιλαμβάνοντας εταιρείες από την Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν.
Η Ουγγαρία έχει μακρά ιστορία παρεμπόδισης κυρώσεων (προτού τελικά συναινέσει), ενώ ο πρωθυπουργός Viktor Orbán έχει εμφανιστεί υπέρ της απομάκρυνσης από την ρωσική ενέργεια.
4. Η Γερμανία ανεβάζει τους τόνους
Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Friedrich Merz, μεταβαίνει στην Κοπεγχάγη με μια λίστα παραπόνων, λέγοντας την προηγούμενη εβδομάδα σε κομματικά στελέχη ότι σκοπεύει να παρουσιάσει μια «ακριβή λίστα απαιτήσεων» για να περιοριστεί η «συνεχής ρύθμιση» από την ΕΕ και να «βαλθεί ένα εμπόδιο στη μηχανή των Βρυξελλών».
Αναμένεται ότι κύριο αίτημά του θα είναι η ανατροπή ή η χαλάρωση της απαγόρευσης κινητήρων εσωτερικής καύσης της ΕΕ. Αλλά αυτή η συζήτηση αναμένεται να διχάσει την Ένωση, με τη Σουηδία να είναι κατηγορηματικά αντίθετη στην εγκατάλειψη της προθεσμίας του 2035 για την απομάκρυνση από τα βενζινοκίνητα και ντιζελοκίνητα αυτοκίνητα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών