Για πρώτη φορά, έπειτα από έξι χρόνια, ο Τούρκος πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan, θα περάσει τις πύλες του Λευκού Οίκου. Αυτή τη φορά θα έχει μαζί του μια… λίστα για αγορές 50 δισ. δολ. με στόχο την αποκατάσταση των τεταμένων σχέσεων μεταξύ των δύο μελών του ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους που μίλησαν στο Bloomberg, η σημερινή συνάντηση αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο στην Τουρκία ώστε να αγοράσει τα πάντα, από μαχητικά αεροσκάφη της Lockheed Martin Corp. και αεροπλάνα της Boeing Co. μέχρι υγροποιημένο φυσικό αέριο αξίας άνω των 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Erdogan βλέπει τη συνάντηση ως ευκαιρία να επαναφέρει τις σχέσεις που έχουν κλονιστεί από τις αγορές ρωσικών όπλων, τις διπλωματικές διαμάχες και τα αντίποινα με δασμούς. Η Τουρκία εξακολουθεί να εξαρτάται από την αμερικανική στρατιωτική και διπλωματική στήριξη για να διατηρήσει την περιφερειακή επιρροή της, και οι επενδυτές θεωρούν τον ρόλο της σε μια δυτική συμμαχία κρίσιμο για την ανάπτυξη της μεγαλύτερης οικονομίας της Μέσης Ανατολής. Οι προσδοκίες για εξομάλυνση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον ενίσχυσαν τις τουρκικές αγορές, με την αγορά κρατικών ομολόγων και τις μετοχές να ενισχύονται από τότε που ο Trump ανακοίνωσε τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο την προηγούμενη εβδομάδα.
«Ο Erdogan θέλει να αξιοποιήσει την προεδρία Trump για να αναμορφώσει και να βελτιώσει τις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, με έμφαση στη βελτίωση των αμυντικών δεσμών», δήλωσε ο Emre Peker από τη Eurasia Group. «Οι συμφωνίες στον τομέα της ενέργειας και της άμυνας που επιδιώκει ο Erdogan αποτελούν βασικούς πυλώνες μιας αμοιβαία επωφελούς, συναλλακτικής σχέσης που θα ταιριάζει και στις εμπορικές επιδιώξεις του Trump».
Οι σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας
Οι δύο ηγέτες έχουν διανύσει μεγάλη απόσταση από την αμήχανη συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο τον Νοέμβριο του 2019. Αφού ο Trump είχε υποσχεθεί νωρίτερα εκείνο το έτος να αποσύρει τα στρατεύματα από τη Συρία, η Τουρκία ξεκίνησε στρατιωτική επιχείρηση κατά των Κούρδων δυνάμεων που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ, προκαλώντας κυρώσεις από την Ουάσιγκτον σε αρκετούς Τούρκους υπουργούς.
Η Συμμαχία γλίτωσε οριακά την κατάρρευση όταν τότε ο Αντιπρόεδρος Mike Pence μεσολάβησε για μια παύση στις συγκρούσεις, επιτρέποντας στις αμερικανικές δυνάμεις να απομακρυνθούν από τη γραμμή πυρός της Τουρκίας.
Έξι χρόνια αργότερα, συμπεριλαμβανομένης μιας πλήρους προεδρίας Δημοκρατικών κατά την οποία η Τουρκία δεν ήταν προτεραιότητα για την Ουάσιγκτον, ο Erdogan και ο Trump μπορούν και οι δύο να ωφεληθούν από την αναβάθμιση των σχέσεων. Η Τουρκία επιθυμεί να καλύψει ορισμένες από τις στρατιωτικές και ενεργειακές ανάγκες της από τις ΗΠΑ, προσφέροντας στον Trump μια εύκολη νίκη σε εμπορική συμφωνία.
Τα οφέλη για την Τουρκία
Για την Άγκυρα, τα οφέλη είναι εξίσου σαφή. Ο Erdogan θέλει να υπογραμμίσει τη δέσμευσή του στη θέση της Τουρκίας στη δυτική συμμαχία μετά την επανεκλογή του πριν από δύο χρόνια. Έχει ήδη καθησυχάσει τους διεθνείς επενδυτές εγκαταλείποντας τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του και διορίζοντας τον πρώην στρατηγικό της Merrill Lynch, Mehmet Simsek, ως υπουργό Οικονομικών.
Ωστόσο, η ανάπτυξη στενών σχέσεων με τον Λευκό Οίκο είναι κλειδί για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στις τουρκικές αγορές μέχρι να ελεγχθεί ο πληθωρισμός -που τώρα ξεπερνά το 30%- και η χώρα να ανασυγκροτήσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα για να αντιμετωπίσει την αναταραχή.
«Ο Erdogan, που προτεραιοποιεί την παραμονή του στην προεδρία, στοχεύει να αποφύγει να θέσει σε κίνδυνο την καριέρα του λόγω οποιωνδήποτε προβλημάτων που προέρχονται από τις ΗΠΑ ή τον Trump μέχρι τις εκλογές του 2028 ή νωρίτερα», δήλωσε ο Nihat Ali Ozcan από το think-tank TEPAV.
Οι συμφωνίες
Το μεγαλύτερο μέρος των πιθανών συμφωνιών της Πέμπτης θα μπορούσε να αφορά την αεροναυπηγική. Σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους, η Boeing και η Lockheed Martin ενδέχεται να δεχτούν παραγγελίες έως και 250 αεροσκαφών (εμπορικών και μαχητικών F-16).
Ο Trump δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι υπάρχει πιθανότητα να λυθεί το μακροχρόνιο αδιέξοδο σχετικά με τα stealth αεροσκάφη F-35. Η Τουρκία ήταν αρχικός εταίρος στην ανάπτυξη του πιο προηγμένου μαχητικού της Lockheed, αλλά εξαιρέθηκε από το πρόγραμμα μετά την αγορά του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400. Αυτή η αγορά οδήγησε σε κυρώσεις από το Κογκρέσο, γνωστές ως CAATSA, που στοχοποίησαν τη βιομηχανία άμυνας της Τουρκίας και εξακολουθούν να ισχύουν.
Η Άγκυρα αρνήθηκε να εγκαταλείψει τα S-400, όπως απαιτεί η Ουάσιγκτον, αλλά ελπίζει ότι μια συμβιβαστική λύση για την ανάπτυξή τους θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα στην αγορά 40 F-35, σύμφωνα με τους Τούρκους αξιωματούχους.
Αγορά LNG από ΗΠΑ
Την Τετάρτη, η Τουρκία ανακοίνωσε μακροχρόνιες συμφωνίες με την Mercuria Energy Group Ltd και τη Woodside Energy Group Ltd για την αγορά περίπου 76 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου υπό μορφή LNG, κυρίως από μονάδες στις ΗΠΑ.
Οι παραδόσεις φυσικού αερίου και οι συμφωνίες άμυνας θα ενισχύσουν το διμερές εμπόριο, το οποίο και οι δύο χώρες έχουν δηλώσει ότι θέλουν να τριπλασιάσουν σε περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Οι εξαγωγές ήταν περίπου ισοσκελισμένες και στις δύο κατευθύνσεις, σύμφωνα με δεδομένα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, επιτρέποντας στην Τουρκία να αντιμετωπίσει μόλις 15% δασμούς των ΗΠΑ στα προϊόντα της, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά που επέβαλε ο Trump σε ομοτίμους τον Αύγουστο.
Ο ρόλος της Ρωσίας
«Η Τουρκία στέλνει ένα στρατηγικό μήνυμα αναστροφής προς την επαναδόμηση της εμπιστοσύνης, ιδιαίτερα μετά τις εντάσεις για τις αμυντικές σχέσεις με τη Ρωσία και τις διαφορετικές θέσεις στην εξωτερική πολιτική», δήλωσε ο Umud Shokri από το Middle East Institute, ένα think-tank στην Ουάσιγκτον. Ωστόσο, η «ευαίσθητη ισορροπία» μεταξύ Ρωσίας και Δύσης αποτελεί παράγοντα κινδύνου που δημιουργεί αβεβαιότητες, πρόσθεσε.
Η πορεία της σχέσης θα έχει επιπτώσεις πέρα από τα σύνορα της Τουρκίας, ειδικά στη Συρία.
Η Τουρκία βασίζεται στη βοήθεια των ΗΠΑ για να διαμεσολαβήσει σε μια συμφωνία μεταξύ Κούρδων μαχητών στη Συρία και δυνάμεων πιστών στην κυβέρνηση του Προέδρου Ahmed al-Sharaa στη Δαμασκό.
Η Άγκυρα θεωρεί τις κουρδικές ομάδες στη Συρία ως επέκταση του PKK, της ανταρτικής οργάνωσης με την οποία πολέμησε για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες. Το PKK έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση και πρόσφατα συμφώνησε να καταθέσει τα όπλα του.
Ωστόσο, οι Τούρκοι αξιωματούχοι φοβούνται ότι κάποιοι μαχητές του PKK μπορεί να περάσουν στη Συρία και να συνεχίσουν να αποτελούν απειλή από εκεί, χρησιμοποιώντας όπλα που προμήθευσαν οι ΗΠΑ και αρχικά προορίζονταν για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους.
Οι διαφορές στις περιφερειακές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της έντονης κριτικής του Erdogan στο Ισραήλ, σύμμαχο των ΗΠΑ, αποτελούν απειλή για την επαναφορά των σχέσεων που επιδιώκει ο Erdogan και «ενδέχεται να μην του επιτρέψουν να εδραιώσει μακροπρόθεσμη σταθερότητα στις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις μέσω οικονομικών παραχωρήσεων», δήλωσε ο Ozcan.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών