Σχετικά Άρθρα
Τεράστια ήττα για Ελλάδα - Η Γερμανία δίνει 40 Eurofighter σε Erdogan, συμφωνία με Βρετανία - Τουρκική υπεροπλία στο Αιγαίο
Από το φυσικό αέριο των ΗΠΑ μέχρι το πετρέλαιο της Νοτιοανατολικής Ασίας και το ουράνιο στην Υποσαχάρια Αφρική, η Τουρκία βρίσκεται σε ένα παγκόσμιο κυνήγι ενέργειας και πρώτων υλών, αξιοποιώντας την αυξανόμενη επιρροή της εξωτερικής της πολιτικής για ένα πλεονέκτημα στον ανταγωνισμό για τους πόρους.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η ισχυροποίηση της Άγκυρας κινείται με πλήρη ταχύτητα φέτος, με συμφωνίες εξερεύνησης να έχουν υπογραφεί σε τρεις ηπείρους (η πιο πρόσφατη μόλις την περασμένη εβδομάδα στο Ομάν) και εξειδικευμένα πλοία να έχουν εξασφαλιστεί για την υποστήριξή τους. Εν τω μεταξύ, η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Botas προετοιμάζεται για έναν νέο ρόλο ως διεθνής έμπορος.
Στόχος είναι η εξασφάλιση πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες για την τροφοδοσία της ενεργοβόρας οικονομίας των 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, σε μια εποχή αβεβαιότητας όσον αφορά τις αλυσίδες εφοδιασμού. Αυτό θα μιμούταν αυτό που έχει κάνει η Κίνα –σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα– από τη δεκαετία του 1990 μέσω της διεθνούς επέκτασης των δικών της κρατικών εταιρειών. Για τον Τούρκο πρόεδρο, Recep Tayyip Erdogan, είναι επίσης ένας τρόπος να ενισχύσει την επιρροή της Τουρκίας και να οικοδομήσει οικονομικές σχέσεις.
Σύμφωνα με τον Ahmet Turkoglu, επικεφαλής της κρατικής εταιρείας εξόρυξης Turkiye Petrolleri AO, η οποία παράγει ήδη πετρέλαιο στη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράκ, καθώς και εντός Τουρκίας, αυτά είναι έργα που πρέπει να γίνουν.
«Οι γεωπολιτικές πραγματικότητες, όπως η ασφάλεια εφοδιασμού και τεχνολογίας, αποτελούν πλέον επιτακτικές ανάγκες, όχι επιλογές», δήλωσε σε ομιλία του τον περασμένο μήνα.
Ωστόσο, η ιδέα είναι άκρως φιλόδοξη σε ορισμένα σημεία, αναθέτοντας σε δημόσιους υπαλλήλους τον έλεγχο τύπων έργων εξερεύνησης που συνήθως αποτελούν το πεδίο δράσης γιγάντιων ενεργειακών ομίλων ή μικρότερων εξειδικευμένων επιχειρήσεων. Αυτό σημαίνει ότι η επένδυση και οι δαπάνες εμπεριέχουν ένα στοιχείο κινδύνου για το δημόσιο χρήμα.
«Για μια εθνική πετρελαϊκή εταιρεία να είναι μια πρωτοπόρος εταιρεία εξερεύνησης είναι ένα πολύ υψηλού ρίσκου εγχείρημα με δημόσια κεφάλαια», δήλωσε η Valerie Marcel, εκτελεστική διευθύντρια του New Producers for Sustainable Energy, ενός δικτύου κυβερνήσεων παραγωγών ενέργειας. «Είναι ένας τομέας όπου υπάρχει η δυνατότητα να βγάλεις πολλά επιπλέον χρήματα, αλλά και η δυνατότητα να χάσεις χρήματα».
Επέκταση στόλου
Η Τουρκία δεν είναι η μόνη χώρα που κυνηγάει πρώτες ύλες. Η Ευρώπη, για παράδειγμα, έχει εξαπολύσει μια μεγάλη ώθηση για υγροποιημένο φυσικό αέριο καθώς απεξαρτοποιείται από τη Ρωσία.
Καθώς η Άγκυρα παρουσιάζει την πρότασή της σε ξένες κυβερνήσεις, επισημαίνει το έργο της για το φυσικό αέριο στη Μαύρη Θάλασσα ως απόδειξη ότι μπορεί να υλοποιήσει πολύπλοκα έργα σε μεγάλη κλίμακα. Υπάρχει η τοποθεσία της –μεταξύ Ευρώπης και Ασίας– και η σχετική έλλειψη αποικιακού παρελθόντος σε σύγκριση με τις δυτικές ομολόγους της.
Επίσης, επεκτείνει τον στόλο της από εξειδικευμένα πλοία. Η TPAO αγόρασε πρόσφατα δύο γεωτρύπανα από την νορβηγική Eldorado Drilling έναντι περίπου 245 εκατομμυρίων δολαρίων το καθένα.
Φέτος, εταιρείες που ελέγχονται από το Υπουργείο Ενέργειας υπέγραψαν συμφωνίες εξόρυξης με το Ομάν, τη Λιβύη, το Πακιστάν, το Αζερμπαϊτζάν και την Ουγγαρία – όλες χώρες με τις οποίες η Άγκυρα έχει ενισχύσει τους δεσμούς της τα τελευταία χρόνια.
Στον τομέα της εξόρυξης, μελετούν κοιτάσματα χρυσού στο Σουδάν, όπου η Τουρκία έχει υποστηρίξει την κυβέρνηση σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Αξιωματούχοι έχουν επίσης δηλώσει ότι συζητούν συμφωνίες στην Αγκόλα, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, τον Νίγηρα, το Τουρκμενιστάν, το Ιράκ και τη Βουλγαρία.
Οι συνομιλίες με τον Νίγηρα, έναν από τους κορυφαίους παραγωγούς ουρανίου στον κόσμο, δείχνουν πώς η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε το πραξικόπημα του 2023 στη χώρα και την προσπάθεια της χούντας να εκτοπίσει τον επί μακρόν γαλλικό παραγωγό Orano SA.
Αυξανόμενη επιρροή
Ο έλεγχος βασικών φυσικών πόρων στο εξωτερικό θα ενισχύσει την επιρροή της Τουρκίας σε αυτές τις χώρες, δημιουργώντας ευκαιρίες συνεργασίας σε άλλους τομείς, όπως το εμπόριο και η άμυνα.
Η στρατηγική είναι μια εκδοχή αυτού που άρχισαν να κάνουν οι μεγάλες εθνικές πετρελαϊκές εταιρείες της Κίνας πριν από τρεις δεκαετίες, αποκτώντας αρχικά ένα πάτημα σε αναπτυσσόμενες χώρες. Έκτοτε, η εμβέλειά τους έχει πολλαπλασιαστεί και οι εταιρείες έχουν επεκτείνει τα γραφεία συναλλαγών τους στο εξωτερικό, αυξάνοντας τον ρόλο τους στις αγορές ενέργειας.
«Η Τουρκία επιδιώκει την ενεργειακή της διπλωματία σε συνδυασμό με έναν ευρύτερο πολιτικό στόχο: να ενισχύσει το καθεστώς της χώρας ως περιφερειακής δύναμης», δήλωσε η Defne Arslan, ανώτερη διευθύντρια του Atlantic Council στην Τουρκία.
Η ενέργεια
Η Botas, η εθνική εταιρεία φυσικού αερίου της Τουρκίας, γίνεται επίσης πιο διεθνής καθώς μεταμορφώνεται από εισαγωγέας που απλώς λαμβάνει προμήθειες σε παγκόσμιο έμπορο που μπορεί επίσης να αγοράζει και να πουλάει για κέρδος.
Έχει υπογράψει συμβόλαια εισαγωγής LNG που της δίνουν τον έλεγχο της ναυτιλίας για πρώτη φορά και βρίσκεται σε συζητήσεις για επιπλέον ευέλικτους όγκους, ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με άτομα με γνώση του θέματος, τα οποία αρνήθηκαν να κατονομαστούν συζητώντας εσωτερικές υποθέσεις.
Η εταιρεία σχεδιάζει να ανοίξει γραφείο στην Ελβετία φέτος, σύμφωνα με ένα άτομο, μια κίνηση που θα της έδινε παρουσία δίπλα στους μεγαλύτερους εμπόρους εμπορευμάτων στον κόσμο.
Η ταχέως αυξανόμενη προσφορά LNG των ΗΠΑ και η παγκόσμια ζήτηση σημαίνουν κερδοφόρες εμπορικές ευκαιρίες. Οι παραδοσιακοί αγοραστές από την Κίνα έως την Ιαπωνία συχνά ενεργούν ως έμποροι, εκμεταλλευόμενοι ευκαιριακές συμφωνίες για να μεταπωλήσουν το LNG τους στην Ευρώπη.
Η πρόσβαση σε παγκόσμιο LNG θα διαφοροποιήσει τις πηγές της Τουρκίας πέρα από τους σημερινούς κύριους προμηθευτές Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν και Ιράν, ενώ παράλληλα θα μπορούσε να ανεβάσει το έθνος στις τάξεις των προμηθευτών, αυξάνοντας την επιρροή του στην παγκόσμια ενεργειακή αρένα.
Στην εξερεύνηση, το πιο προχωρημένο νέο ξένο έργο μέχρι στιγμής είναι η Σομαλία, όπου ένα ερευνητικό πλοίο της TPAO μόλις ολοκλήρωσε μια επτάμηνη αναζήτηση υδρογονανθράκων. Εάν τα αποτελέσματα –που δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί– είναι καλά, η Τουρκία θα έχει αποκλειστικά δικαιώματα παραγωγής, προσθέτοντας έναν κερδοφόρο φυσικό πόρο στο χαρτοφυλάκιό της στη χώρα.
Ωστόσο, δεδομένης της επικινδυνότητας ορισμένων εγχειρημάτων, υπάρχουν επίσης ερωτήματα σχετικά με το κόστος. Η κυβέρνηση δεν έχει δηλώσει πώς θα χρηματοδοτηθεί η διεθνής επέκταση των εταιρειών.
«Είτε πρόκειται για τη Μαύρη Θάλασσα είτε για τη Σομαλία, δημόσια κεφάλαια δαπανώνται εδώ», δήλωσε ο Ali Arif Akturk, ο πρώην επικεφαλής του τμήματος αγοράς φυσικού αερίου της Botas, ο οποίος είναι πλέον ανεξάρτητος σύμβουλος. «Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στην εξόρυξη έχουν πολλές αβεβαιότητες και γεωλογικούς, τεχνικούς κινδύνους και προκλήσεις, και εδώ δεν είναι διαφανές πόσα χρήματα κινδυνεύουν».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών