γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
1. Γενική τοποθέτηση
Με τα ανωτέρω δημοσιεύματα δημιουργείται αβάσιμα σοβαρή σύγχυση ως προς το ακριβές περιεχόμενο των συνομιλιών και της συνεργασίας της Τράπεζας της Ελλάδος, ως Διαχειριστή του Συστήματος Παρακολούθησης Συναλλαγών επί Τίτλων με Λογιστική Μορφή (Άϋλοι Τίτλοι) (εφεξής «το Σύστημα»), με τα μέλη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, ως χρηστών του Συστήματος. Οι εν λόγω συνομιλίες εμπίπτουν στο πλαίσιο της συνεργασίας των φορέων της αγοράς με σκοπό την ανάπτυξη και τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό των υποδομών εκκαθάρισης και διακανονισμού χρεωστικών τίτλων, προκειμένου οι κανόνες λειτουργίας της ελληνικής αγοράς χρήματος και κεφαλαίου να εναρμονίζονται με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς. Τα μέλη της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (εφεξής «η ΕΕΤ») παρέχουν την τεχνογνωσία που διαθέτουν για τον εκσυγχρονισμό και την τεχνική αναβάθμιση των συστημάτων με γνώμονα αφενός μεν την αναβάθμιση της ελληνικής αγοράς σε σχέση με τις λοιπές ευρωπαϊκές αγορές, και αφετέρου την μακροπρόθεσμη ανάπτυξή της.
Στο σημείο μάλιστα αυτό κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούν οι αρνητικές εκθέσεις αξιολόγησης των αρμοδίων ευρωπαϊκών οργάνων παρακολούθησης των διαδικασιών για την άρση των εμποδίων κατά τη διαδικασία εκκαθάρισης και διακανονισμού σε διασυνοριακό επίπεδο (Giovannini Barriers), στις οποίες η ελληνική αγορά αξιολογείται ως ευρισκόμενη σε κατώτερο στάδιο εναρμόνισης από ό,τι οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές.
Με τα ανωτέρω δημοσιεύματα δημιουργείται αβάσιμα σοβαρή σύγχυση ως προς το ακριβές περιεχόμενο των συνομιλιών και της συνεργασίας της Τράπεζας της Ελλάδος, ως Διαχειριστή του Συστήματος Παρακολούθησης Συναλλαγών επί Τίτλων με Λογιστική Μορφή (Άϋλοι Τίτλοι) (εφεξής «το Σύστημα»), με τα μέλη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, ως χρηστών του Συστήματος. Οι εν λόγω συνομιλίες εμπίπτουν στο πλαίσιο της συνεργασίας των φορέων της αγοράς με σκοπό την ανάπτυξη και τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό των υποδομών εκκαθάρισης και διακανονισμού χρεωστικών τίτλων, προκειμένου οι κανόνες λειτουργίας της ελληνικής αγοράς χρήματος και κεφαλαίου να εναρμονίζονται με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς. Τα μέλη της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (εφεξής «η ΕΕΤ») παρέχουν την τεχνογνωσία που διαθέτουν για τον εκσυγχρονισμό και την τεχνική αναβάθμιση των συστημάτων με γνώμονα αφενός μεν την αναβάθμιση της ελληνικής αγοράς σε σχέση με τις λοιπές ευρωπαϊκές αγορές, και αφετέρου την μακροπρόθεσμη ανάπτυξή της.
Στο σημείο μάλιστα αυτό κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούν οι αρνητικές εκθέσεις αξιολόγησης των αρμοδίων ευρωπαϊκών οργάνων παρακολούθησης των διαδικασιών για την άρση των εμποδίων κατά τη διαδικασία εκκαθάρισης και διακανονισμού σε διασυνοριακό επίπεδο (Giovannini Barriers), στις οποίες η ελληνική αγορά αξιολογείται ως ευρισκόμενη σε κατώτερο στάδιο εναρμόνισης από ό,τι οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές.
Στα δημοσιεύματα γίνεται συσχέτιση δύο τελείως διαφορετικών θεματικών και, ειδικότερα:
συγκεκριμένων προβληματισμών που ετέθησαν στο Διαχειριστή του Συστήματος στο πλαίσιο της διαδικασίας διακανονισμού των συναλλαγών εκτός αγοράς και της αναβάθμισης των συστημάτων για την παροχή περισσότερης πληροφόρησης και διαφάνειας, σύμφωνα και με τα όσα προβλέπουν τα ευρωπαϊκά πρότυπα,
με μια υποτιθέμενη επιμήκυνση του κύκλου διακανονισμού των συναλλαγών στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (Η.Δ.Α.Τ.).
2. Ανακρίβειες του δημοσιεύματος
(α) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): « ...Πιο συγκεκριμένα, όπως πληροφορούμαστε, μετά από αιτήματα της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών στις 5.10.2009, την επόμενη της εκλογικής νίκης του ΠΑΣΟΚ, και στις 22.10.2009 (με αριθμούς πρωτόκολλου 690 και 691 αντίστοιχα) η Τράπεζα της Ελλάδος προέβη σε αλλαγή του κανονισμού του συστήματος διακανονισμού πωλήσεων των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου, επιτρέποντας διακανονισμό από 3 σε 10 ημέρες μετά την πώληση (από Τ+3 σε Τ+10 για τους μυημένους)!. Δηλαδή μπορούσε ο κάθε «σορτάκης να πουλάει ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου που δεν είχε και, αφού είχε ρίξει την τιμή τους σε μια πολύ ρηχή αγορά, να τα ξαναγοράσει σε χαμηλότερη τιμή για να τα παραδώσει μέχρι 10 μέρες αργότερα ».
Τα ανωτέρω αναφερόμενα, με τα οποία γίνεται συσχέτιση της διαδικασίας της «αυτοματοποιημένης επανεισαγωγής» (recycling), που εισήχθη από την Τράπεζα της Ελλάδος με το υπ' αριθμ. πρωτ. 690/5.10.2009 έγγραφό της, με μια υποτιθέμενη επιμήκυνση του κύκλου εκκαθάρισης και διακανονισμού των συναλλαγών είναι απολύτως ανακριβή για τους ακόλουθους λόγους:
Τα αιτήματα της ΕΕΤ προς την Τράπεζα της Ελλάδος ήταν συνυφασμένα με την εισαγωγή και την καθιέρωση διαδικασιών που ισχύουν διεθνώς και αποσκοπούν στην ανάπτυξη και τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό των υποδομών εκκαθάρισης και διακανονισμού χρεωστικών τίτλων, όπως η διαδικασία της αυτοματοποιημένης επανεισαγωγής (recycling).
Η διαδικασία αυτή αποβλέπει στην τεχνική αναβάθμιση ενός συστήματος διακανονισμού, καθώς συμβάλλει στην αποφυγή άσκοπης ανταλλαγής πολλαπλών μηνυμάτων μεταξύ των συμμετεχόντων στο σύστημα (εντολές διακανονισμού μέσω SWIFT μηνυμάτων, τα οποία επιφέρουν σημαντικό κόστος στους χρήστες) και στην αποτελεσματικότερη και πληρέστερη παρακολούθηση των συναλλαγών.
Σύμφωνα με την εν λόγω πρακτική, εφόσον μια συναλλαγή δεν διακανονιστεί κατά την ημερομηνία που προβλεπόταν στην αρχική εντολή διακανονισμού που συνοδεύει μια συναλλαγή, μεταφέρεται από τον ίδιο τον Διαχειριστή (την Τράπεζα της Ελλάδος) στην επόμενη εργάσιμη ημέρα με τους ίδιους όρους ακριβώς που ίσχυαν όταν ακυρώθηκε λόγω του ότι δεν διακανονίστηκε. Γι' αυτό άλλωστε η «αυτοματοποιημένη επανεισαγωγή» αποκαλείται και «ανακύκλωση».
Η αυτοματοποιημένη επανεισαγωγή σε καμία περίπτωση δεν συνδέεται με τον κύκλο εκκαθάρισης (δηλαδή το Τ+3). Πρόκειται για την αυτόματη επανεισαγωγή στο Σύστημα της αρχικής εντολής διακανονισμού μιας συναλλαγής, η οποία δεν έχει διακανονιστεί κατά την προβλεπόμενη ημερομηνία, και αντί να επιστρέψει πίσω στον εντολέα-θεματοφύλακα, εισάγεται εκ νέου την αμέσως επόμενη ημέρα στο Σύστημα για άμεσο διακανονισμό, ΜΕ ΤΑ ΙΔΙΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ (τιμή αγοράς, τιμή πώλησης, όγκο) και επικαιροποιημένη μόνο ως προς την ημερομηνία διακανονισμού, εκτός αν ένας από τους δύο αντισυμβαλλόμενους εναντιωθεί στέλνοντας το αντίστοιχο μήνυμα.
Όπως γίνεται αντιληπτό από τα ανωτέρω, δεν υπάρχει καμία σχέση με τις ανοικτές πωλήσεις (short selling), στις οποίες αναφέρεται το δημοσίευμα και ούτε μπορεί με κανένα τρόπο να συνδέεται με αυτές, από τη στιγμή που δεν διαφοροποιούνται τα χαρακτηριστικά της εντολής διακανονισμού που αφορούν τιμές και όγκους και, άρα, ο πωλητής δεν μπορεί να επωφεληθεί από την πτώση των τιμών.
Στο σημείο μάλιστα αυτό κρίνεται σκόπιμο να αναφέρουμε ότι στην τελευταία έκθεση για τη λειτουργία της αναμενόμενης νέας πανευρωπαϊκής πλατφόρμας διακανονισμού κινητών αξιών, την οποία θα διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (TARGET2-Securities - T2S), αναφέρεται ότι η εν λόγω πλατφόρμα θα επανεισάγει αυτόματα όλες τις ταυτοποιημένες μη διακανονισμένες εντολές από οποιονδήποτε συμμετέχοντα για απεριόριστο χρονικό διάστημα ("T2S shall recycle all unsettled matched instructions from any T2S actor for an indefinite period of time")(1) .
(β) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Επιπλέον, όπως αποκαλύπτουν γνώστες της αγοράς, το διάστημα εκκαθάρισης των εν λόγω ομολόγων συχνά υπερέβαινε και τον προκαθορισμένο χρόνο των 10 ημερών με την ανοχή των ελληνικών τραπεζών οι οποίες δρούσαν ως μεσάζοντες. Επέλεγαν δηλαδή, να διατηρήσουν ρευστότητα για όσο μπορούσαν περισσότερο αδιαφορώντας για το γεγονός ότι η επιμήκυνση του χρόνου διατήρησης των κερδοσκοπικών θέσεων απαξίωνε περισσότερο τις τιμές των ελληνικών ομολόγων και τελικά ακόμη και τις τιμές των ίδιων των μετοχών τους μέσω της συνεπακόλουθης πτώσης του Χρηματιστηρίου».
Η απαξίωση των ελληνικών ομολόγων η οποία σε καμία περίπτωση δεν συνδέεται με αυτό που περιγράφεται στο δημοσίευμα, οδήγησε σε μείωση της αξίας των μετοχών των ίδιων των τραπεζών. Αναρωτιέται συνεπώς εύλογα κανείς πώς είναι δυνατόν οι ίδιες οι τράπεζες να επιδίωκαν την πτώση της αξίας των μετοχών τους. Πέραν συνεπώς της ανακρίβειας και των συσχετισμών μεταξύ τελείως διαφορετικών πραγμάτων που γίνεται μέσω του δημοσιεύματος, η αντίφαση που το ίδιο εμπεριέχει, δηλαδή ότι οι ίδιες οι τράπεζες επιδίωκαν τελικά την πτώση της αξίας των μετοχών τους, είναι προφανής.
(γ) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Όπως αναφέρεται δε σχετικά, η αλλαγή του κανονισμού έγινε μάλλον παράνομα, δηλαδή μόνο με εντολή του διευθυντή Μ. Μιχαλόπουλου της Διεύθυνσης Οργάνωσης και όχι με πράξη του διοικητή όπως έπρεπε!»
Σύμφωνα με το άρθρο 17 του Κανονισμού Λειτουργίας Συστήματος Παρακολούθησης Συναλλαγών επί Τίτλων σε Λογιστική Μορφή (Άϋλοι Τίτλοι): «...ο Διαχειριστής του Συστήματος δικαιούται - οποτεδήποτε - να τροποποιήσει τις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού, με την προϋπόθεση ότι θα λάβει χώρα αναγγελία της τροποποίησης στους συμμετέχοντες φορείς τουλάχιστον οκτώ (8) εργάσιμες ημέρες πριν από την έναρξη εφαρμογής της, εκτός αν συντρέχει κατεπείγουσα περίπτωση τροποποίησης, όπως αλλαγή της νομοθεσίας ή κατεπείγουσα διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του Συστήματος. Οι τροποποιήσεις γνωστοποιούνται εγγράφως στους συμμετέχοντες φορείς. Ο Διαχειριστής του Συστήματος δεσμεύεται να διαβουλεύεται με τους φορείς του Συστήματος πριν προχωρήσει σε ουσιώδεις τροποποιήσεις του. Φορέας του Συστήματος που δεν αποδέχεται τις τροποποιήσεις, δικαιούται να αποχωρήσει από το Σύστημα». Πουθενά δεν γίνεται λόγος συνεπώς για την ανάγκη έκδοσης Πράξης Διοικητή, όπως ανακριβώς αναφέρεται στο δημοσίευμα. Επίσης, από το ως άνω απόσπασμα του Κανονισμού προκύπτει ότι οι επαφές της Τράπεζας της Ελλάδος με τα μέλη της ΕΕΤ εμπίπτουν στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων με τους φορείς του Συστήματος, όπως ρητά αναφέρεται.
(δ) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Σαν να μην έφθανε αυτό, σε επόμενο αίτημα της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών (με την οποία εκφράζονται ευχαριστίες για τις προηγούμενες «διευκολύνσεις») στις 10/12/2009 αποφασίζεται να μην επιβάλλονται κυρώσεις για τον «σορτάκια», ο οποίος δεν θα είχε ομόλογα να παραδώσει μετά τη 10η μέρα ή και αργότερα. Αυτό έγινε μετατρέποντας τη δημοπρασία που θα έπρεπε να κάνει η ΤτΕ για να βρει τα ομόλογα που δεν είχε να παραδώσει ο «σορτάκιας» από υποχρεωτική σε προαιρετική!».
Η μοναδική επιστολή που εστάλη (στις 8.12.2009) από την ΕΕΤ στην Τράπεζα της Ελλάδος αφορά τεχνικά ζητήματα που δημιουργήθηκαν για ορισμένες επιμέρους διαδικασίες σε σχέση με τις αυτόματα επανεισαγόμενες πράξεις προθεσμιακών συναλλαγών και ειδικά για το διακανονισμό συναλλαγών στην πλατφόρμα της Brokertec(2). Η ICAP BrokerTec είναι ένας Πολυμερής Μηχανισμός Διαπράγματευσης, η λειτουργία του οποίου προβλέπεται από την κοινοτική Οδηγία 2004/39/ΕΚ (MiFID) και ο οποίος υπόκειται στην εποπτεία της αρμόδιας βρετανικής εποπτικής αρχής (Financial Services Authority). Αποτελεί ηλεκτρονική πλατφόρμα διαπραγμάτευσης για τις αγορές σταθερού εισοδήματος, κυρίως ευρωπαϊκών κυβερνητικών ομολόγων (European Government Bonds) και Repos. Αναγνωρίζεται ως αποδεκτή αγορά από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς, σύμφωνα με τον Κανονισμό Λειτουργίας των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς της 31ης Δεκεμβρίου 2009(3) .
Δηλαδή, η ως άνω επιστολή της ΕΕΤ δεν είχε απολύτως καμία σχέση ούτε με την ΗΔΑΤ ούτε με το θέμα του προαιρετικού ή μη χαρακτήρα της δημοπρασίας, όπως αναληθώς αναφέρεται στο δημοσίευμα. Σε ό,τι αφορά δε τις ευχαριστίες που πράγματι εκφράζονται στη συγκεκριμένη επιστολή, αυτές σχετίζονται με το ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είχε ανταποκριθεί εν γένει στις τεχνικές προτάσεις που είχαν συζητηθεί στο πλαίσιο της προσπάθειας αναβάθμισης των υποδομών του συστήματος, οι οποίες ωστόσο δεν είχαν καμία σχέση με τα αναφερόμενα στο δημοσίευμα.
(ε) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Το επιχείρημα της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών για το σχετικό αίτημα ήταν ότι το ζητούσαν διεθνείς οίκοι που εμπορεύονται τα ομόλογα (όπως η Brokertec), οι οποίοι απειλούσαν μάλιστα ότι θα έφευγαν από τα ελληνικά ομόλογα αν δεν ικανοποιούντο τα αιτήματά τους! Λες και τώρα που έμειναν στην αγορά, μας έκαναν κανένα μεγάλο καλό».
Όπως προαναφέρθηκε υπό (δ), στην επιστολή της ΕΕΤ δεν γίνεται καμία αναφορά στο θέμα της προαιρετικής ή μη δημοπρασίας, αλλά σε προβλήματα που παρατηρήθηκαν στην πράξη σε ό,τι αφορά τον διακανονισμό των συναλλαγών στην πλατφόρμα της Brokertec και ειδικά για την αυτόματη επανεισαγωγή συναλλαγών Repos λόγω τεχνικών αδυναμιών που προέκυψαν και οι οποίες έπρεπε να αντιμετωπιστούν.
Επίσης, πρέπει να τονιστεί ότι η BrokerTec δεν είναι κάποιος διεθνής επενδυτικός οίκος, όπως εσφαλμένα αναφέρεται στο δημοσίευμα, αλλά ευρωπαϊκή πλατφόρμα διαπραγμάτευσης τίτλων σύμφωνα με τα προαναφερθέντα υπό (δ).
(στ) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Δεν είναι τυχαίο ότι, όπως φαίνεται στο σχετικό site του BLOOMBERG τα ελληνικά ομόλογα εκτινάχθηκαν ακριβώς από τότε που τέθηκε σε ισχύ η συγκεκριμένη διάταξη, τον περασμένο Οκτώβριο κατά την εκλογή του ΠΑΣΟΚ μέχρι σήμερα από 100 περίπου basis points σε 450!».
Σε συνέχεια των προαναφερθέντων, είναι προφανές ότι η αναφορά αυτή του δημοσιεύματος είναι απολύτως αυθαίρετη.
news@bankingnews.gr
συγκεκριμένων προβληματισμών που ετέθησαν στο Διαχειριστή του Συστήματος στο πλαίσιο της διαδικασίας διακανονισμού των συναλλαγών εκτός αγοράς και της αναβάθμισης των συστημάτων για την παροχή περισσότερης πληροφόρησης και διαφάνειας, σύμφωνα και με τα όσα προβλέπουν τα ευρωπαϊκά πρότυπα,
με μια υποτιθέμενη επιμήκυνση του κύκλου διακανονισμού των συναλλαγών στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (Η.Δ.Α.Τ.).
2. Ανακρίβειες του δημοσιεύματος
(α) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): « ...Πιο συγκεκριμένα, όπως πληροφορούμαστε, μετά από αιτήματα της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών στις 5.10.2009, την επόμενη της εκλογικής νίκης του ΠΑΣΟΚ, και στις 22.10.2009 (με αριθμούς πρωτόκολλου 690 και 691 αντίστοιχα) η Τράπεζα της Ελλάδος προέβη σε αλλαγή του κανονισμού του συστήματος διακανονισμού πωλήσεων των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου, επιτρέποντας διακανονισμό από 3 σε 10 ημέρες μετά την πώληση (από Τ+3 σε Τ+10 για τους μυημένους)!. Δηλαδή μπορούσε ο κάθε «σορτάκης να πουλάει ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου που δεν είχε και, αφού είχε ρίξει την τιμή τους σε μια πολύ ρηχή αγορά, να τα ξαναγοράσει σε χαμηλότερη τιμή για να τα παραδώσει μέχρι 10 μέρες αργότερα ».
Τα ανωτέρω αναφερόμενα, με τα οποία γίνεται συσχέτιση της διαδικασίας της «αυτοματοποιημένης επανεισαγωγής» (recycling), που εισήχθη από την Τράπεζα της Ελλάδος με το υπ' αριθμ. πρωτ. 690/5.10.2009 έγγραφό της, με μια υποτιθέμενη επιμήκυνση του κύκλου εκκαθάρισης και διακανονισμού των συναλλαγών είναι απολύτως ανακριβή για τους ακόλουθους λόγους:
Τα αιτήματα της ΕΕΤ προς την Τράπεζα της Ελλάδος ήταν συνυφασμένα με την εισαγωγή και την καθιέρωση διαδικασιών που ισχύουν διεθνώς και αποσκοπούν στην ανάπτυξη και τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό των υποδομών εκκαθάρισης και διακανονισμού χρεωστικών τίτλων, όπως η διαδικασία της αυτοματοποιημένης επανεισαγωγής (recycling).
Η διαδικασία αυτή αποβλέπει στην τεχνική αναβάθμιση ενός συστήματος διακανονισμού, καθώς συμβάλλει στην αποφυγή άσκοπης ανταλλαγής πολλαπλών μηνυμάτων μεταξύ των συμμετεχόντων στο σύστημα (εντολές διακανονισμού μέσω SWIFT μηνυμάτων, τα οποία επιφέρουν σημαντικό κόστος στους χρήστες) και στην αποτελεσματικότερη και πληρέστερη παρακολούθηση των συναλλαγών.
Σύμφωνα με την εν λόγω πρακτική, εφόσον μια συναλλαγή δεν διακανονιστεί κατά την ημερομηνία που προβλεπόταν στην αρχική εντολή διακανονισμού που συνοδεύει μια συναλλαγή, μεταφέρεται από τον ίδιο τον Διαχειριστή (την Τράπεζα της Ελλάδος) στην επόμενη εργάσιμη ημέρα με τους ίδιους όρους ακριβώς που ίσχυαν όταν ακυρώθηκε λόγω του ότι δεν διακανονίστηκε. Γι' αυτό άλλωστε η «αυτοματοποιημένη επανεισαγωγή» αποκαλείται και «ανακύκλωση».
Η αυτοματοποιημένη επανεισαγωγή σε καμία περίπτωση δεν συνδέεται με τον κύκλο εκκαθάρισης (δηλαδή το Τ+3). Πρόκειται για την αυτόματη επανεισαγωγή στο Σύστημα της αρχικής εντολής διακανονισμού μιας συναλλαγής, η οποία δεν έχει διακανονιστεί κατά την προβλεπόμενη ημερομηνία, και αντί να επιστρέψει πίσω στον εντολέα-θεματοφύλακα, εισάγεται εκ νέου την αμέσως επόμενη ημέρα στο Σύστημα για άμεσο διακανονισμό, ΜΕ ΤΑ ΙΔΙΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ (τιμή αγοράς, τιμή πώλησης, όγκο) και επικαιροποιημένη μόνο ως προς την ημερομηνία διακανονισμού, εκτός αν ένας από τους δύο αντισυμβαλλόμενους εναντιωθεί στέλνοντας το αντίστοιχο μήνυμα.
Όπως γίνεται αντιληπτό από τα ανωτέρω, δεν υπάρχει καμία σχέση με τις ανοικτές πωλήσεις (short selling), στις οποίες αναφέρεται το δημοσίευμα και ούτε μπορεί με κανένα τρόπο να συνδέεται με αυτές, από τη στιγμή που δεν διαφοροποιούνται τα χαρακτηριστικά της εντολής διακανονισμού που αφορούν τιμές και όγκους και, άρα, ο πωλητής δεν μπορεί να επωφεληθεί από την πτώση των τιμών.
Στο σημείο μάλιστα αυτό κρίνεται σκόπιμο να αναφέρουμε ότι στην τελευταία έκθεση για τη λειτουργία της αναμενόμενης νέας πανευρωπαϊκής πλατφόρμας διακανονισμού κινητών αξιών, την οποία θα διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (TARGET2-Securities - T2S), αναφέρεται ότι η εν λόγω πλατφόρμα θα επανεισάγει αυτόματα όλες τις ταυτοποιημένες μη διακανονισμένες εντολές από οποιονδήποτε συμμετέχοντα για απεριόριστο χρονικό διάστημα ("T2S shall recycle all unsettled matched instructions from any T2S actor for an indefinite period of time")(1) .
(β) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Επιπλέον, όπως αποκαλύπτουν γνώστες της αγοράς, το διάστημα εκκαθάρισης των εν λόγω ομολόγων συχνά υπερέβαινε και τον προκαθορισμένο χρόνο των 10 ημερών με την ανοχή των ελληνικών τραπεζών οι οποίες δρούσαν ως μεσάζοντες. Επέλεγαν δηλαδή, να διατηρήσουν ρευστότητα για όσο μπορούσαν περισσότερο αδιαφορώντας για το γεγονός ότι η επιμήκυνση του χρόνου διατήρησης των κερδοσκοπικών θέσεων απαξίωνε περισσότερο τις τιμές των ελληνικών ομολόγων και τελικά ακόμη και τις τιμές των ίδιων των μετοχών τους μέσω της συνεπακόλουθης πτώσης του Χρηματιστηρίου».
Η απαξίωση των ελληνικών ομολόγων η οποία σε καμία περίπτωση δεν συνδέεται με αυτό που περιγράφεται στο δημοσίευμα, οδήγησε σε μείωση της αξίας των μετοχών των ίδιων των τραπεζών. Αναρωτιέται συνεπώς εύλογα κανείς πώς είναι δυνατόν οι ίδιες οι τράπεζες να επιδίωκαν την πτώση της αξίας των μετοχών τους. Πέραν συνεπώς της ανακρίβειας και των συσχετισμών μεταξύ τελείως διαφορετικών πραγμάτων που γίνεται μέσω του δημοσιεύματος, η αντίφαση που το ίδιο εμπεριέχει, δηλαδή ότι οι ίδιες οι τράπεζες επιδίωκαν τελικά την πτώση της αξίας των μετοχών τους, είναι προφανής.
(γ) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Όπως αναφέρεται δε σχετικά, η αλλαγή του κανονισμού έγινε μάλλον παράνομα, δηλαδή μόνο με εντολή του διευθυντή Μ. Μιχαλόπουλου της Διεύθυνσης Οργάνωσης και όχι με πράξη του διοικητή όπως έπρεπε!»
Σύμφωνα με το άρθρο 17 του Κανονισμού Λειτουργίας Συστήματος Παρακολούθησης Συναλλαγών επί Τίτλων σε Λογιστική Μορφή (Άϋλοι Τίτλοι): «...ο Διαχειριστής του Συστήματος δικαιούται - οποτεδήποτε - να τροποποιήσει τις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού, με την προϋπόθεση ότι θα λάβει χώρα αναγγελία της τροποποίησης στους συμμετέχοντες φορείς τουλάχιστον οκτώ (8) εργάσιμες ημέρες πριν από την έναρξη εφαρμογής της, εκτός αν συντρέχει κατεπείγουσα περίπτωση τροποποίησης, όπως αλλαγή της νομοθεσίας ή κατεπείγουσα διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του Συστήματος. Οι τροποποιήσεις γνωστοποιούνται εγγράφως στους συμμετέχοντες φορείς. Ο Διαχειριστής του Συστήματος δεσμεύεται να διαβουλεύεται με τους φορείς του Συστήματος πριν προχωρήσει σε ουσιώδεις τροποποιήσεις του. Φορέας του Συστήματος που δεν αποδέχεται τις τροποποιήσεις, δικαιούται να αποχωρήσει από το Σύστημα». Πουθενά δεν γίνεται λόγος συνεπώς για την ανάγκη έκδοσης Πράξης Διοικητή, όπως ανακριβώς αναφέρεται στο δημοσίευμα. Επίσης, από το ως άνω απόσπασμα του Κανονισμού προκύπτει ότι οι επαφές της Τράπεζας της Ελλάδος με τα μέλη της ΕΕΤ εμπίπτουν στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων με τους φορείς του Συστήματος, όπως ρητά αναφέρεται.
(δ) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Σαν να μην έφθανε αυτό, σε επόμενο αίτημα της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών (με την οποία εκφράζονται ευχαριστίες για τις προηγούμενες «διευκολύνσεις») στις 10/12/2009 αποφασίζεται να μην επιβάλλονται κυρώσεις για τον «σορτάκια», ο οποίος δεν θα είχε ομόλογα να παραδώσει μετά τη 10η μέρα ή και αργότερα. Αυτό έγινε μετατρέποντας τη δημοπρασία που θα έπρεπε να κάνει η ΤτΕ για να βρει τα ομόλογα που δεν είχε να παραδώσει ο «σορτάκιας» από υποχρεωτική σε προαιρετική!».
Η μοναδική επιστολή που εστάλη (στις 8.12.2009) από την ΕΕΤ στην Τράπεζα της Ελλάδος αφορά τεχνικά ζητήματα που δημιουργήθηκαν για ορισμένες επιμέρους διαδικασίες σε σχέση με τις αυτόματα επανεισαγόμενες πράξεις προθεσμιακών συναλλαγών και ειδικά για το διακανονισμό συναλλαγών στην πλατφόρμα της Brokertec(2). Η ICAP BrokerTec είναι ένας Πολυμερής Μηχανισμός Διαπράγματευσης, η λειτουργία του οποίου προβλέπεται από την κοινοτική Οδηγία 2004/39/ΕΚ (MiFID) και ο οποίος υπόκειται στην εποπτεία της αρμόδιας βρετανικής εποπτικής αρχής (Financial Services Authority). Αποτελεί ηλεκτρονική πλατφόρμα διαπραγμάτευσης για τις αγορές σταθερού εισοδήματος, κυρίως ευρωπαϊκών κυβερνητικών ομολόγων (European Government Bonds) και Repos. Αναγνωρίζεται ως αποδεκτή αγορά από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς, σύμφωνα με τον Κανονισμό Λειτουργίας των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς της 31ης Δεκεμβρίου 2009(3) .
Δηλαδή, η ως άνω επιστολή της ΕΕΤ δεν είχε απολύτως καμία σχέση ούτε με την ΗΔΑΤ ούτε με το θέμα του προαιρετικού ή μη χαρακτήρα της δημοπρασίας, όπως αναληθώς αναφέρεται στο δημοσίευμα. Σε ό,τι αφορά δε τις ευχαριστίες που πράγματι εκφράζονται στη συγκεκριμένη επιστολή, αυτές σχετίζονται με το ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είχε ανταποκριθεί εν γένει στις τεχνικές προτάσεις που είχαν συζητηθεί στο πλαίσιο της προσπάθειας αναβάθμισης των υποδομών του συστήματος, οι οποίες ωστόσο δεν είχαν καμία σχέση με τα αναφερόμενα στο δημοσίευμα.
(ε) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Το επιχείρημα της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών για το σχετικό αίτημα ήταν ότι το ζητούσαν διεθνείς οίκοι που εμπορεύονται τα ομόλογα (όπως η Brokertec), οι οποίοι απειλούσαν μάλιστα ότι θα έφευγαν από τα ελληνικά ομόλογα αν δεν ικανοποιούντο τα αιτήματά τους! Λες και τώρα που έμειναν στην αγορά, μας έκαναν κανένα μεγάλο καλό».
Όπως προαναφέρθηκε υπό (δ), στην επιστολή της ΕΕΤ δεν γίνεται καμία αναφορά στο θέμα της προαιρετικής ή μη δημοπρασίας, αλλά σε προβλήματα που παρατηρήθηκαν στην πράξη σε ό,τι αφορά τον διακανονισμό των συναλλαγών στην πλατφόρμα της Brokertec και ειδικά για την αυτόματη επανεισαγωγή συναλλαγών Repos λόγω τεχνικών αδυναμιών που προέκυψαν και οι οποίες έπρεπε να αντιμετωπιστούν.
Επίσης, πρέπει να τονιστεί ότι η BrokerTec δεν είναι κάποιος διεθνής επενδυτικός οίκος, όπως εσφαλμένα αναφέρεται στο δημοσίευμα, αλλά ευρωπαϊκή πλατφόρμα διαπραγμάτευσης τίτλων σύμφωνα με τα προαναφερθέντα υπό (δ).
(στ) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της 11ης Απριλίου 2010 (που επαναλαμβάνεται και στις 18.04.2010): «Δεν είναι τυχαίο ότι, όπως φαίνεται στο σχετικό site του BLOOMBERG τα ελληνικά ομόλογα εκτινάχθηκαν ακριβώς από τότε που τέθηκε σε ισχύ η συγκεκριμένη διάταξη, τον περασμένο Οκτώβριο κατά την εκλογή του ΠΑΣΟΚ μέχρι σήμερα από 100 περίπου basis points σε 450!».
Σε συνέχεια των προαναφερθέντων, είναι προφανές ότι η αναφορά αυτή του δημοσιεύματος είναι απολύτως αυθαίρετη.
news@bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών