γράφει : ΜΙΝΑ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
Στο σφυρί βγάζει τον επόμενο μήνα η κυβέρνηση 245.000 στρέμματα του δημοσίου που βρίσκονται σε χέρια καταπατητών για να μαζέψει 1,2 δις. ευρώ στη διετία 2014 - 2015 που θα καλύψουν ένα μεγάλο κομμάτι από το δημοσιονομικό «κενό».
Τον δρόμο για την άνευ όρων πώληση αυτών των εκτάσεων ακόμη και αυτών επί των οποίων έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα κτίσματα (κατοικίες, επαγγελματικά-αγροτικά κτίσματα, αποθήκες), ανοίγει νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που θα δίνει την δυνατότητα σε όσους έχουν ιδιοποιηθεί ακίνητο του ελληνικού δημοσίου να το εξαγοράσουν πληρώνοντας το ανάλογο αντίτιμο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ύψος του «Τέλους Εξαγοράς» θα διαφοροποιείται ανάλογα με την τοποθεσία, το είδος και την περιοχή του ακινήτου και θα ξεκινά από τα 500 ευρώ το στρέμμα και θα φθάνει μέχρι και τα 2.000 ευρώ. Επίσης, δεν θα λαμβάνονται υπόψη τα χρόνια καταπάτησης της δημόσιας έκτασης.
Το τίμημα εξαγοράς θα είναι «τσουχτερό» για καταπατημένα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς, όπως ξενοδοχεία και εργοστάσια.
Εκτός εξαγοράς, θα παραμείνουν οι δασικές εκτάσεις ή αυτές που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές οικολογικού ενδιαφέροντος ή ζώνες οι οποίες προστατεύονται από τη νομοθεσία.
Για όλα τα υπόλοιπα, είτε πρόκειται για αστικά, είτε για περιαστικά, παραλιακά είτε για αγροτικά ακίνητα η κυβέρνηση εμφανίζεται πρόθυμη να δώσει τέλος παραχωρώντας τίτλους κυριότητας σε όσους τα κατέχουν αυθαίρετα κοντά 129 χρόνια, από το 1884.
Δεν πρόκειται για την πρώτη απόπειρα. Το επιχείρησαν κι άλλες κυβερνήσεις στο παρελθόν. Η σημερινή όμως δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Πιέζεται ασφυκτικά από την τρόικα να βρει έσοδα για να καλύψει τις «μαύρες τρύπες» και τα «κενά» του μνημονίου, που δεν θα στηρίζονται στη λογική της επιβολής νέων φόρων.
Η ρύθμιση για την νομιμοποίηση των καταπατημένων εκτάσεων χαρακτηρίστηκε ως «θαυματουργική» αρκεί όμως να μην προκαλέσει κανένα σκάνδαλο τύπου «Βατοπέδι» για την κυβέρνηση.
Και αυτό γιατί το νομοσχέδιο που θα παραδώσει σύντομα η αρμόδια Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας στον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα έχει δουλευθεί πάνω σε υφιστάμενα σχέδια και μοντέλα, από τα οποία όμως απαλείφθηκαν μια σειρές από εξαιρέσεις που εμπόδιζαν την εξαγορά των καταπατημένων εκτάσεων.
Συγκεκριμένα:
*Απαλείφθηκαν οι περιορισμοί που είχαν να κάνουν με τον χρόνο της αυθαίρετης κατοχής και έτσι κάποιος που κατέχει αυθαίρετα δημόσιο ή ανταλλάξιμο ακίνητο, καταγεγραμμένο ή μη, με ή χωρίς κτίσματα, που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου είτε έχει τίτλους είτε όχι, δικαιούται να ζητήσει, την εξαγορά μέχρι και την ενεργοποίηση της ρύθμισης.
* Η εξαγορά δημοσίου ή ανταλλαξίμου κτήματος επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα κτίσματα, νομιμοποιεί και τα κτίσματα αυτά.
* Το τίμημα της εξαγοράς παραμένει σταθερό ακόμη και αν ο αυθαίρετος κάτοχος έχει ανεγείρει πρώτη κατοικία στη δημόσια έκταση.
* Για τα αγροτικά ακίνητα, που θα αποτελέσουν και την πλειοψηφία των εκποιουμένων εκτάσεων δεν χρειάζεται να αποδεικνύεται η ιδιότητα του αγρότη.
* Η τιμή εξαγοράς μπορεί να φθάνει στο 30% με 50% της αντικειμενικής αξίας για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, ενώ θα δοθούν και πολλές ευκολίες πληρωμής, δηλαδή εξόφληση σε πολλές δόσεις.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εξαγορά θα συνοδευτεί και από φόρο μεταβίβασης, που θα καταβληθεί εφάπαξ. Αντιθέτως, το «Τέλος Εξαγοράς» καταβάλλεται σε δόσεις.
Η ιστορία των καταπατημένων ξεκινάει εκεί γύρω στο 1884. Τα βιλαέτια των Τούρκων και τα παραχωρημένα κτήματα σε Βαυαρούς εξαφανίστηκαν και πέρασαν σε ιδιώτες, τους σημερινούς μεγάλους καταπατητές του ελληνικού δημοσίου. Ακόμα και εκκλησιαστικά κτήματα που βρέθηκαν κάποτε στα χέρια του Δημοσίου σήμερα μπορεί να κατοικούνται από ιδιώτες, που έχουν ανεγείρει μέχρι και πολυκατοικίες ή μονοκατοικίες, επαγγελματικά κτίρια, εργοστάσια, αποθήκες, εργαστήρια. Ακίνητα που είτε ιδιοκατοικούνται είτε έχουν ενοικιαστεί σε τρίτους.
Τεράστιες εκτάσεις από την Ηλιούπολη, το Γαλάτσι, τη Νέα Ερυθραία, το Νέο Ηράκλειο, την Αγία Παρασκευή και μέχρι την Κρήτη και τον Έβρο δεν έχουν σαφές ιδιοκτησιακό καθεστώς.
Οι 10 μεγαλύτερες υποθέσεις που έχει καταγράψει η Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας και Εθνικών Κληροδοτημάτων ακούνε στα ονόματα Βεΐκου, Νάστου, Καραπάνου και άλλων, με τους κληρονόμους των οποίων βρίσκεται στη Δικαιοσύνη.
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των καταπατημένων επιχειρείται επί δεκαετίες να αποσαφηνιστεί στις αίθουσες των δικαστηρίων. Με δίκες επί δικών που ξεκίνησαν από το Δημόσιο ή από τους ιδιώτες και οι οποίες μέχρι σήμερα δεν έχουν τελεσφορήσει. Μια ολόκληρη βιομηχανία ανθεί γύρω από αυτά. Ένα σύστημα που ακόμη και μέσα στην κρίση συντηρεί δικηγόρους, δικαστήρια, συμβολαιογράφους με δίκες-παρωδία ή συμβόλαια-«μαϊμού».
Στόχος των διεκδικητών είναι να μοιραστούν τα «φιλέτα» της Αττικής, της Κρήτης, της Χαλκιδικής, όλης της χώρας. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, περίπου 98.000 είναι τα καταπατημένα, συνολικής έκτασης περίπου 3,5 εκατ. στρεμμάτων.
Σχεδόν 9 στα 10 δημόσια κτήματα και ανταλλάξιμα είναι καταπατημένα. Μόνο στις πρωτεύουσες 53 νομών το 45% των δημόσιων κτημάτων ή 1.670 είναι καταπατημένα και μάλιστα 1.089 από αυτά είναι εντός σχεδίου πόλης.
Στις πόλεις αυτές μόνο το 20% ή 747 κτήματα είναι ελεύθερα και τα υπόλοιπα είναι μισθωμένα (253) ή παραχωρημένα (764) ή με ασαφή αιτιολογία ως προς τη χρήση (255). Μόνον 7.741 κτήματα έκτασης 245.000 στρεμμάτων είναι ελεύθερα σήμερα.
Η παραχώρηση των δημόσιων κτημάτων έχει προταθεί και κατά το παρελθόν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, δεδομένου ότι το Δημόσιο σε αρκετές περιπτώσεις δεν μπόρεσε να ασκήσει τις αρμοδιότητές του, όπως της διοικητικής αποβολής ή της κατεδάφισης ή τουλάχιστον της επιβολής αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης.
Οποιαδήποτε δικαστική απόπειρα απέβη σε όφελος των καταπατητών, οι οποίοι, όπως έχει αποδειχθεί, όταν εγείρουν αγωγές κατά του Δημοσίου ή το τελευταίο εναντίον τους έχουν τίτλους ιδιοκτησίας.
Στα διαγράμματα διαφόρων μηχανικών του Στρατού από την εποχή του Όθωνα ή στο αιτιολογικό ότι το ελληνικό Δημόσιο είναι ο μοναδικός κληρονόμος του τουρκικού κράτους οι καταπατητές αντιπαραθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, που μπορεί να έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι ή δικαιοπάροχοί τους ή απώτατοι καταπατητές μετά το 1884.
Με την εκχώρηση των δημόσιων κτημάτων, ακόμα και των εκτός σχεδίου, ουσιαστικά το δημόσιο παραιτείται από όλες τις εκτάσεις, ανεξαρτήτως αν αυτές έχουν οικοδομηθεί ή όχι ή ακόμα κι αν είναι δασικές.
Σύμφωνα με τους αρμοδίους του υπουργείου, η δυνατότητα εκποίησης των δημόσιων κτημάτων παρέχεται από το 1929, με διάταγμα βάσει του οποίου κάθε αστικό ή γενικώς δημόσιο κτήμα μπορεί να εκποιηθεί, εκτός κι αν υπάρχει άλλη απόφαση για εγκατάσταση σε αυτό δημόσιων υπηρεσιών ή διατήρησής του.
Μ. Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ύψος του «Τέλους Εξαγοράς» θα διαφοροποιείται ανάλογα με την τοποθεσία, το είδος και την περιοχή του ακινήτου και θα ξεκινά από τα 500 ευρώ το στρέμμα και θα φθάνει μέχρι και τα 2.000 ευρώ. Επίσης, δεν θα λαμβάνονται υπόψη τα χρόνια καταπάτησης της δημόσιας έκτασης.
Το τίμημα εξαγοράς θα είναι «τσουχτερό» για καταπατημένα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς, όπως ξενοδοχεία και εργοστάσια.
Εκτός εξαγοράς, θα παραμείνουν οι δασικές εκτάσεις ή αυτές που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές οικολογικού ενδιαφέροντος ή ζώνες οι οποίες προστατεύονται από τη νομοθεσία.
Για όλα τα υπόλοιπα, είτε πρόκειται για αστικά, είτε για περιαστικά, παραλιακά είτε για αγροτικά ακίνητα η κυβέρνηση εμφανίζεται πρόθυμη να δώσει τέλος παραχωρώντας τίτλους κυριότητας σε όσους τα κατέχουν αυθαίρετα κοντά 129 χρόνια, από το 1884.
Δεν πρόκειται για την πρώτη απόπειρα. Το επιχείρησαν κι άλλες κυβερνήσεις στο παρελθόν. Η σημερινή όμως δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Πιέζεται ασφυκτικά από την τρόικα να βρει έσοδα για να καλύψει τις «μαύρες τρύπες» και τα «κενά» του μνημονίου, που δεν θα στηρίζονται στη λογική της επιβολής νέων φόρων.
Η ρύθμιση για την νομιμοποίηση των καταπατημένων εκτάσεων χαρακτηρίστηκε ως «θαυματουργική» αρκεί όμως να μην προκαλέσει κανένα σκάνδαλο τύπου «Βατοπέδι» για την κυβέρνηση.
Και αυτό γιατί το νομοσχέδιο που θα παραδώσει σύντομα η αρμόδια Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας στον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα έχει δουλευθεί πάνω σε υφιστάμενα σχέδια και μοντέλα, από τα οποία όμως απαλείφθηκαν μια σειρές από εξαιρέσεις που εμπόδιζαν την εξαγορά των καταπατημένων εκτάσεων.
Συγκεκριμένα:
*Απαλείφθηκαν οι περιορισμοί που είχαν να κάνουν με τον χρόνο της αυθαίρετης κατοχής και έτσι κάποιος που κατέχει αυθαίρετα δημόσιο ή ανταλλάξιμο ακίνητο, καταγεγραμμένο ή μη, με ή χωρίς κτίσματα, που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου είτε έχει τίτλους είτε όχι, δικαιούται να ζητήσει, την εξαγορά μέχρι και την ενεργοποίηση της ρύθμισης.
* Η εξαγορά δημοσίου ή ανταλλαξίμου κτήματος επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα κτίσματα, νομιμοποιεί και τα κτίσματα αυτά.
* Το τίμημα της εξαγοράς παραμένει σταθερό ακόμη και αν ο αυθαίρετος κάτοχος έχει ανεγείρει πρώτη κατοικία στη δημόσια έκταση.
* Για τα αγροτικά ακίνητα, που θα αποτελέσουν και την πλειοψηφία των εκποιουμένων εκτάσεων δεν χρειάζεται να αποδεικνύεται η ιδιότητα του αγρότη.
* Η τιμή εξαγοράς μπορεί να φθάνει στο 30% με 50% της αντικειμενικής αξίας για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, ενώ θα δοθούν και πολλές ευκολίες πληρωμής, δηλαδή εξόφληση σε πολλές δόσεις.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εξαγορά θα συνοδευτεί και από φόρο μεταβίβασης, που θα καταβληθεί εφάπαξ. Αντιθέτως, το «Τέλος Εξαγοράς» καταβάλλεται σε δόσεις.
Η ιστορία των καταπατημένων ξεκινάει εκεί γύρω στο 1884. Τα βιλαέτια των Τούρκων και τα παραχωρημένα κτήματα σε Βαυαρούς εξαφανίστηκαν και πέρασαν σε ιδιώτες, τους σημερινούς μεγάλους καταπατητές του ελληνικού δημοσίου. Ακόμα και εκκλησιαστικά κτήματα που βρέθηκαν κάποτε στα χέρια του Δημοσίου σήμερα μπορεί να κατοικούνται από ιδιώτες, που έχουν ανεγείρει μέχρι και πολυκατοικίες ή μονοκατοικίες, επαγγελματικά κτίρια, εργοστάσια, αποθήκες, εργαστήρια. Ακίνητα που είτε ιδιοκατοικούνται είτε έχουν ενοικιαστεί σε τρίτους.
Τεράστιες εκτάσεις από την Ηλιούπολη, το Γαλάτσι, τη Νέα Ερυθραία, το Νέο Ηράκλειο, την Αγία Παρασκευή και μέχρι την Κρήτη και τον Έβρο δεν έχουν σαφές ιδιοκτησιακό καθεστώς.
Οι 10 μεγαλύτερες υποθέσεις που έχει καταγράψει η Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας και Εθνικών Κληροδοτημάτων ακούνε στα ονόματα Βεΐκου, Νάστου, Καραπάνου και άλλων, με τους κληρονόμους των οποίων βρίσκεται στη Δικαιοσύνη.
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των καταπατημένων επιχειρείται επί δεκαετίες να αποσαφηνιστεί στις αίθουσες των δικαστηρίων. Με δίκες επί δικών που ξεκίνησαν από το Δημόσιο ή από τους ιδιώτες και οι οποίες μέχρι σήμερα δεν έχουν τελεσφορήσει. Μια ολόκληρη βιομηχανία ανθεί γύρω από αυτά. Ένα σύστημα που ακόμη και μέσα στην κρίση συντηρεί δικηγόρους, δικαστήρια, συμβολαιογράφους με δίκες-παρωδία ή συμβόλαια-«μαϊμού».
Στόχος των διεκδικητών είναι να μοιραστούν τα «φιλέτα» της Αττικής, της Κρήτης, της Χαλκιδικής, όλης της χώρας. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, περίπου 98.000 είναι τα καταπατημένα, συνολικής έκτασης περίπου 3,5 εκατ. στρεμμάτων.
Σχεδόν 9 στα 10 δημόσια κτήματα και ανταλλάξιμα είναι καταπατημένα. Μόνο στις πρωτεύουσες 53 νομών το 45% των δημόσιων κτημάτων ή 1.670 είναι καταπατημένα και μάλιστα 1.089 από αυτά είναι εντός σχεδίου πόλης.
Στις πόλεις αυτές μόνο το 20% ή 747 κτήματα είναι ελεύθερα και τα υπόλοιπα είναι μισθωμένα (253) ή παραχωρημένα (764) ή με ασαφή αιτιολογία ως προς τη χρήση (255). Μόνον 7.741 κτήματα έκτασης 245.000 στρεμμάτων είναι ελεύθερα σήμερα.
Η παραχώρηση των δημόσιων κτημάτων έχει προταθεί και κατά το παρελθόν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, δεδομένου ότι το Δημόσιο σε αρκετές περιπτώσεις δεν μπόρεσε να ασκήσει τις αρμοδιότητές του, όπως της διοικητικής αποβολής ή της κατεδάφισης ή τουλάχιστον της επιβολής αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης.
Οποιαδήποτε δικαστική απόπειρα απέβη σε όφελος των καταπατητών, οι οποίοι, όπως έχει αποδειχθεί, όταν εγείρουν αγωγές κατά του Δημοσίου ή το τελευταίο εναντίον τους έχουν τίτλους ιδιοκτησίας.
Στα διαγράμματα διαφόρων μηχανικών του Στρατού από την εποχή του Όθωνα ή στο αιτιολογικό ότι το ελληνικό Δημόσιο είναι ο μοναδικός κληρονόμος του τουρκικού κράτους οι καταπατητές αντιπαραθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, που μπορεί να έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι ή δικαιοπάροχοί τους ή απώτατοι καταπατητές μετά το 1884.
Με την εκχώρηση των δημόσιων κτημάτων, ακόμα και των εκτός σχεδίου, ουσιαστικά το δημόσιο παραιτείται από όλες τις εκτάσεις, ανεξαρτήτως αν αυτές έχουν οικοδομηθεί ή όχι ή ακόμα κι αν είναι δασικές.
Σύμφωνα με τους αρμοδίους του υπουργείου, η δυνατότητα εκποίησης των δημόσιων κτημάτων παρέχεται από το 1929, με διάταγμα βάσει του οποίου κάθε αστικό ή γενικώς δημόσιο κτήμα μπορεί να εκποιηθεί, εκτός κι αν υπάρχει άλλη απόφαση για εγκατάσταση σε αυτό δημόσιων υπηρεσιών ή διατήρησής του.
Μ. Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών