γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
Παρήλθε το πρώτο μισό του 2010 και ο τραπεζικός κλάδος καλείται να υπερβεί εαυτόν να σταθεροποιηθεί και να κρατήσει σε λειτουργία την ασθμαίνουσα οικονομία.
Ωστόσο φαίνεται ότι η τρέχουσα χρονιά θα είναι μακράν η χειρότερη χρονιά στην ιστορία των τραπεζών.
Ο τραπεζικός κλάδος λοιπόν καλείται να αντιμετωπίσει 10 μεγάλες προκλήσεις.
Με βάση τον τρόπο που θα αντιμετωπισθούν μπορεί να καθοριστεί το μέλλον και η τύχη του ελληνικού τραπεζικού κλάδου...
Ωστόσο φαίνεται ότι η τρέχουσα χρονιά θα είναι μακράν η χειρότερη χρονιά στην ιστορία των τραπεζών.
Ο τραπεζικός κλάδος λοιπόν καλείται να αντιμετωπίσει 10 μεγάλες προκλήσεις.
Με βάση τον τρόπο που θα αντιμετωπισθούν μπορεί να καθοριστεί το μέλλον και η τύχη του ελληνικού τραπεζικού κλάδου...
Ύφεση της οικονομίας
Το τραπεζικό σύστημα μεγεθύνθηκε σε μια ιδανική περίοδο.
Αναπτυσσόταν η οικονομία και μαζί με την ανάπτυξη του εθνικού πλούτου οι τράπεζες κατάφεραν, να δημιουργήσουν μεγάλους τραπεζικούς ομίλους με δομή ενεργητικού και παθητικού.
Η ύφεση στην οικονομία αποτελεί την πρώτη μεγάλη δοκιμασία των τραπεζών.
Ο κλάδος έζησε μια 10ετία ανάπτυξης χωρίς να έχει δοκιμαστεί σε ύφεση.
Η ωρίμανση ως οικονομική έννοια και τραπεζική δεν ήταν γνωστή στις τράπεζες.
Ο κλάδος απότομα καλείται να αντιμετωπίσει την πρώτη μεγάλη πρόκληση της ύφεσης της οικονομίας.
Η δοκιμασία μεγάλη καθώς οι τράπεζες θα πρέπει να αποδείξουν ότι μπορεί να συνεχίσουν και με πολύ λιγότερα ή καθόλου κέρδη.
Οι απειλές της χρεοκοπίας και της αναδιάρθρωσης
Βίωσαν ίσως την χειρότερη επιχειρηματική τους εμπειρία οι τράπεζες.
Έζησαν στιγμές εκροών καταθέσεων όπου κλυδωνίστηκε το σύστημα.
Στιγμές που οι διοικήσεις των τραπεζών δεν μπορούσαν να αντιδράσουν. Ο χείμαρρος της καταστροφής πέρασε κοντά από τις τράπεζες αλλά δεν τις άγγιξε.
Το κεφάλαιο της αναδιάρθρωσης προφανώς και είναι μείζον.
Όλοι επισήμως αποκλείουν την αναδιάρθρωση αλλά πρακτικά δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Η εξάρτηση από το Κράτος
Ουδέποτε στην ιστορία του ο τραπεζικός κλάδος δεν είναι τόσο μεγάλη εξάρτηση από το κράτος.
Είναι ενδεικτικό ότι το 65% με 70% της ρευστότητας των τραπεζών πλην καταθέσεων σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με το κράτος.
Ομόλογα, νόμος των 28 δις ευρώ κ.α. νέες εγγυήσεις 15 δις ευρώ
Έλαβαν και κεφάλαια 4 δις από το κράτος.
Οι ελληνικές τράπεζες απλά ποτέ δεν είχαν τόσο μεγάλη ανάγκη και εξάρτηση από το κράτος.
Ο κίνδυνος κρατικοποίησης
Μια έννοια άκρως αρνητική κρατικοποίηση. Κρατικοποίηση δεν σημαίνει ασφάλεια αλλά είναι το αποτέλεσμα μιας καταστροφικής πορείας.
Είναι ξεκάθαρο ότι από την στιγμή που δημιουργήθηκε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εντάθηκε και η παραφιλολογία για τον κλάδο, υποχώρησαν πολύ οι αποτιμήσεις και επανήλθε ο κίνδυνος κρατικοποίησης.
Κατακρήμνιση των αποτιμήσεων
Από 75 δις ευρώ το 2007 στα 19 δις ευρώ το 2010 οι τράπεζες σε αξία χρηματιστηριακή δηλαδή πτώση 55 δις ευρώ.
Χάθηκε χρηματιστηριακός πλούτος 55 δις ευρώ έστω και λογιστικά.
Οι τράπεζες εγκλωβίστηκαν σε δύο κρίσεις.
Το 2008 στην αμερικανική κρίση των subprime και την Ελληνική κρίση που εμφανίζει ιδιόρρυθμα χαρακτηριστικά.
Δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν την μια κρίση τις χτύπησε η άλλη.
Οι τράπεζες θα συνεχίσουν να ταλαιπωρούνται χρηματιστηριακά το 2010 δεν μπορεί να αποτελέσει μια χρονιά όπου οι τράπεζες θα αρχίσουν να προεξοφλούν τα καλύτερα.
Το 2011 μπορεί να είναι καλύτερη χρονιά αλλά ακόμη δεν υπάρχουν ενδείξεις μόνο υποθέσεις.
Η προσέλκυση ξένων επενδυτών
Έως και τα μέσα του 2009 οι ελληνικές τράπεζες μπόρεσαν να προσελκύουν 4500 ξένους επενδυτές που κατέχουν το 32% της αξίας των τραπεζών.
Για να υπάρξει άνοδος στο ΧΑ και τις τράπεζες θα πρέπει οι ξένοι να κινητοποιηθούν.
Η στροφή στις αγορές χρήματος
Οι ξένοι δεν εμπιστεύονται τις ελληνικές τράπεζες γιαυτό δεν κάνουν deal στην διατραπεζική αγορά και στα repos.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν απομονωθεί από την αγορά.
Έχουν χάσει την επαφή με τους ξένους επενδυτές και αυτό πρέπει να ανακτηθεί.
Η στήριξη στην οικονομία
Η στήριξη της οικονομίας από τις τράπεζες αποτελεί ζητούμενο.
Οι τράπεζες πρώτα θα στηρίξουν τους ισολογισμούς τους και εν συνεχεία την οικονομία.
Πάντως μέχρι τώρα με τις αναχρηματοδοτήσεις το έχουν πράξει.
Τα προγράμματα με την πράσινη ανάπτυξη είναι σταγόνα στον ωκεανό αλλά οι τράπεζες με αναχρηματοδοτήσεις έχουν πραγματικά κάνει μεγάλα βήματα προόδου στηρίζοντας τις επιχειρήσεις και αποτρέποντας χρεοκοπίες άρα προβληματικά δάνεια.
Όμως ο κίνδυνος είναι οι τράπεζες να εγκλωβιστούν σε αυτή την προσπάθεια αν η οικονομία δεν ανακάμψει απλά να ανακυκλώνουν τον υφιστάμενο πλούτο.
NPLs τα προβληματικά δάνεια
Περίπου στο 8,3% διαμορφώθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο α΄ τρίμηνο του 2010 μετά την σημαντική αύξηση των προβλέψεων από τις ελληνικές τράπεζες.
Οι προβλέψεις για προβληματικά δάνεια στο α΄ τρίμηνο του 2010 έφθασαν στα επίπεδα ρεκόρ για τον κλάδο 1,6 δις ευρώ.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα παρατηρήθηκε το φαινόμενο αύξησης ενώ σε άλλες χώρες των Βαλκανίων υπήρξε σταθεροποίηση και σε ορισμένες χώρες μικρή μείωση των προβληματικών δανείων.
Το μείζον ερώτημα που ανακύπτει είναι πως θα εξελιχθεί το φαινόμενο των προβληματικών.
Θα φθάσουν μάλλον στο 10% ή και οριακά υψηλότερα.
Βαλκάνια ζωτικός χώρος …
Με επενδύσεις 7-8 δις και δάνεια 55 δις ευρώ οι ελληνικές τράπεζες έκαναν το μεγάλο βήμα το παρελθόν. Στο παρόν η κατάσταση είναι θολή αν και στο βάθος διαφαίνεται φως.
Οι τράπεζες στα Βαλκάνια θα στηρίξουν τις ελληνικές αλλά όχι στον βαθμό που είχε προβλεφθεί το 2007 αργά και σταδιακά.
Το πείραμα Βαλκάνια πάντως δεν θα αποτύχει μεσοπρόθεσμα.
Πέτρος Λεωτσάκος
news@bankingnews.gr
Το τραπεζικό σύστημα μεγεθύνθηκε σε μια ιδανική περίοδο.
Αναπτυσσόταν η οικονομία και μαζί με την ανάπτυξη του εθνικού πλούτου οι τράπεζες κατάφεραν, να δημιουργήσουν μεγάλους τραπεζικούς ομίλους με δομή ενεργητικού και παθητικού.
Η ύφεση στην οικονομία αποτελεί την πρώτη μεγάλη δοκιμασία των τραπεζών.
Ο κλάδος έζησε μια 10ετία ανάπτυξης χωρίς να έχει δοκιμαστεί σε ύφεση.
Η ωρίμανση ως οικονομική έννοια και τραπεζική δεν ήταν γνωστή στις τράπεζες.
Ο κλάδος απότομα καλείται να αντιμετωπίσει την πρώτη μεγάλη πρόκληση της ύφεσης της οικονομίας.
Η δοκιμασία μεγάλη καθώς οι τράπεζες θα πρέπει να αποδείξουν ότι μπορεί να συνεχίσουν και με πολύ λιγότερα ή καθόλου κέρδη.
Οι απειλές της χρεοκοπίας και της αναδιάρθρωσης
Βίωσαν ίσως την χειρότερη επιχειρηματική τους εμπειρία οι τράπεζες.
Έζησαν στιγμές εκροών καταθέσεων όπου κλυδωνίστηκε το σύστημα.
Στιγμές που οι διοικήσεις των τραπεζών δεν μπορούσαν να αντιδράσουν. Ο χείμαρρος της καταστροφής πέρασε κοντά από τις τράπεζες αλλά δεν τις άγγιξε.
Το κεφάλαιο της αναδιάρθρωσης προφανώς και είναι μείζον.
Όλοι επισήμως αποκλείουν την αναδιάρθρωση αλλά πρακτικά δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Η εξάρτηση από το Κράτος
Ουδέποτε στην ιστορία του ο τραπεζικός κλάδος δεν είναι τόσο μεγάλη εξάρτηση από το κράτος.
Είναι ενδεικτικό ότι το 65% με 70% της ρευστότητας των τραπεζών πλην καταθέσεων σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με το κράτος.
Ομόλογα, νόμος των 28 δις ευρώ κ.α. νέες εγγυήσεις 15 δις ευρώ
Έλαβαν και κεφάλαια 4 δις από το κράτος.
Οι ελληνικές τράπεζες απλά ποτέ δεν είχαν τόσο μεγάλη ανάγκη και εξάρτηση από το κράτος.
Ο κίνδυνος κρατικοποίησης
Μια έννοια άκρως αρνητική κρατικοποίηση. Κρατικοποίηση δεν σημαίνει ασφάλεια αλλά είναι το αποτέλεσμα μιας καταστροφικής πορείας.
Είναι ξεκάθαρο ότι από την στιγμή που δημιουργήθηκε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εντάθηκε και η παραφιλολογία για τον κλάδο, υποχώρησαν πολύ οι αποτιμήσεις και επανήλθε ο κίνδυνος κρατικοποίησης.
Κατακρήμνιση των αποτιμήσεων
Από 75 δις ευρώ το 2007 στα 19 δις ευρώ το 2010 οι τράπεζες σε αξία χρηματιστηριακή δηλαδή πτώση 55 δις ευρώ.
Χάθηκε χρηματιστηριακός πλούτος 55 δις ευρώ έστω και λογιστικά.
Οι τράπεζες εγκλωβίστηκαν σε δύο κρίσεις.
Το 2008 στην αμερικανική κρίση των subprime και την Ελληνική κρίση που εμφανίζει ιδιόρρυθμα χαρακτηριστικά.
Δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν την μια κρίση τις χτύπησε η άλλη.
Οι τράπεζες θα συνεχίσουν να ταλαιπωρούνται χρηματιστηριακά το 2010 δεν μπορεί να αποτελέσει μια χρονιά όπου οι τράπεζες θα αρχίσουν να προεξοφλούν τα καλύτερα.
Το 2011 μπορεί να είναι καλύτερη χρονιά αλλά ακόμη δεν υπάρχουν ενδείξεις μόνο υποθέσεις.
Η προσέλκυση ξένων επενδυτών
Έως και τα μέσα του 2009 οι ελληνικές τράπεζες μπόρεσαν να προσελκύουν 4500 ξένους επενδυτές που κατέχουν το 32% της αξίας των τραπεζών.
Για να υπάρξει άνοδος στο ΧΑ και τις τράπεζες θα πρέπει οι ξένοι να κινητοποιηθούν.
Η στροφή στις αγορές χρήματος
Οι ξένοι δεν εμπιστεύονται τις ελληνικές τράπεζες γιαυτό δεν κάνουν deal στην διατραπεζική αγορά και στα repos.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν απομονωθεί από την αγορά.
Έχουν χάσει την επαφή με τους ξένους επενδυτές και αυτό πρέπει να ανακτηθεί.
Η στήριξη στην οικονομία
Η στήριξη της οικονομίας από τις τράπεζες αποτελεί ζητούμενο.
Οι τράπεζες πρώτα θα στηρίξουν τους ισολογισμούς τους και εν συνεχεία την οικονομία.
Πάντως μέχρι τώρα με τις αναχρηματοδοτήσεις το έχουν πράξει.
Τα προγράμματα με την πράσινη ανάπτυξη είναι σταγόνα στον ωκεανό αλλά οι τράπεζες με αναχρηματοδοτήσεις έχουν πραγματικά κάνει μεγάλα βήματα προόδου στηρίζοντας τις επιχειρήσεις και αποτρέποντας χρεοκοπίες άρα προβληματικά δάνεια.
Όμως ο κίνδυνος είναι οι τράπεζες να εγκλωβιστούν σε αυτή την προσπάθεια αν η οικονομία δεν ανακάμψει απλά να ανακυκλώνουν τον υφιστάμενο πλούτο.
NPLs τα προβληματικά δάνεια
Περίπου στο 8,3% διαμορφώθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο α΄ τρίμηνο του 2010 μετά την σημαντική αύξηση των προβλέψεων από τις ελληνικές τράπεζες.
Οι προβλέψεις για προβληματικά δάνεια στο α΄ τρίμηνο του 2010 έφθασαν στα επίπεδα ρεκόρ για τον κλάδο 1,6 δις ευρώ.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα παρατηρήθηκε το φαινόμενο αύξησης ενώ σε άλλες χώρες των Βαλκανίων υπήρξε σταθεροποίηση και σε ορισμένες χώρες μικρή μείωση των προβληματικών δανείων.
Το μείζον ερώτημα που ανακύπτει είναι πως θα εξελιχθεί το φαινόμενο των προβληματικών.
Θα φθάσουν μάλλον στο 10% ή και οριακά υψηλότερα.
Βαλκάνια ζωτικός χώρος …
Με επενδύσεις 7-8 δις και δάνεια 55 δις ευρώ οι ελληνικές τράπεζες έκαναν το μεγάλο βήμα το παρελθόν. Στο παρόν η κατάσταση είναι θολή αν και στο βάθος διαφαίνεται φως.
Οι τράπεζες στα Βαλκάνια θα στηρίξουν τις ελληνικές αλλά όχι στον βαθμό που είχε προβλεφθεί το 2007 αργά και σταδιακά.
Το πείραμα Βαλκάνια πάντως δεν θα αποτύχει μεσοπρόθεσμα.
Πέτρος Λεωτσάκος
news@bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών