Τελευταία Νέα
Τραπεζικά νέα

RMF + Λαπαβίτσας: Μόνο με διαγραφή 200 δισ. χρέους η Ελλάδα θα πετύχει ανάπτυξη - Διαφορετικά... λιτότητα έως το 2040

tags :
RMF + Λαπαβίτσας:  Μόνο με διαγραφή 200 δισ.  χρέους η Ελλάδα θα πετύχει ανάπτυξη - Διαφορετικά... λιτότητα έως το 2040
Η επιλογή της διαγραφής εμπεριέχει κινδύνους και εντάσεις, αλλά είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς κάποιον καλύτερο δρόμο στις σημερινές συνθήκες
Ως επιτακτική χαρακτηρίζουν την ανάγκη να υπάρξει μια γεναία διαγραφή του χρέους της Ελλάδας, οι καθηγητές Κώστας Λαπαβίτσας και Daniel Munevar στην 16σέλιδη ανάλυση τους για τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους.
Το διεθνές οικονομικό δίκτυο Research on Money and Finance (RMF) (Λονδίνο) σε συνεργασία με το Δίκτυο Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών (Θεσσαλονίκη) δημοσίευσε μια εμπεριστατωμένη ανάλυση σχετικά με την αντιμετώπιση του ελληνικού δημόσιου χρέους.
Η μελέτη αναλύει δύο βασικούς τρόπους ελάφρυνσης:
τη “μαλακή επιλογή”, η οποία εξετάζει τη συναινετική μείωση του μέσου επιτοκίου και τηνεπιμήκυνση του χρέους, καθώς και τη “σκληρή επιλογή”, η οποία εξετάζει τη βαθιά διαγραφή της ονομαστικής αξίας του χρέους.
Συγκρίνεται δηλαδή η επιλογή της κυβέρνησης με αυτή της αντιμνημονιακής αντιπολίτευσης.
Σύμφωνα με τους δύο οικονομολόγους αναλυτές, η “σκληρή” επιλογή της διαγραφής εμπεριέχει κινδύνους και εντάσεις, αλλά είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς κάποιον καλύτερο δρόμο στις σημερινές συνθήκες της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Η εναλλακτική λύση θα ήταν η συνέχιση πρακτικά της σημερινής πολιτικής λιτότητας σχεδόν μέχρι το 2040.
Το ΔΝΤ αναμένει ότι θα πέσει στο 124% του ΑΕΠ το 2020, προβλέποντας ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης λίγο χαμηλότερους από 3%.
Για να πετύχει αυτό τον στόχο η Ελλάδα υποχρεώθηκε να υιοθετήσει άκρως περιοριστική δημοσιονομική πολιτική, η οποία στοχεύει μεταξύ των άλλων σε πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% το 2016.
Είναι πρωτοφανές ότι πολιτικές τόσο ακραίας λιτότητας επιβάλλονται σε μια χώρα η οποία από το 2010 πλήττεται από οικονομική ύφεση.
Εξαιτίας αυτών ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ βρίσκεται τώρα στο 174%, δηλαδή είναι πολύ μεγαλύτερος από το 130% του 2009, όταν ξέσπασε η κρίση.

l10

Σύμφωνα με τους δύο καθηγητές η Ελλάδα χρειάζεται ελάφρυνση του χρέους προκειμένου η κυβέρνηση να δημιουργήσει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο και να μπορέσει έτσι να υιοθετήσει δημοσιονομικές πολιτικές ικανές τάχιστα να διευκολύνουν την ανάκαμψη και την ανάπτυξη.
Αυτό είναι επιτακτικό για μια χώρα στην οποία η ανεργία αγγίζει το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό του 27% μεταξύ του ενήλικου πληθυσμού.
Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι, λοιπόν, αν θα πρέπει να υπάρξει ελάφρυνση του χρέους, αλλά πόση μπορεί να είναι αυτή.
Από τούτη τη σκοπιά οι εναλλακτικές λύσεις είναι δύο.

Η "μαλακή" εκδοχή: επιμήκυνση και μείωση επιτοκίων

Η πιο πρόσφατη σχετική πρόταση, την οποία φαίνεται ότι η ελληνική κυβέρνηση προωθεί σε συζητήσεις μεταξύ αξιωματούχων τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2014, είναι να επιμηκυνθεί στα πενήντα χρόνια η διάρκεια των δανείων που δόθηκαν από δημόσιους φορείς και επίσης να μειωθεί το επιτόκιο ως 50 μονάδες βάσης.
Το Διάγραμμα δείχνει τις επιπτώσεις της "μαλακής" λύσης στην εξέλιξη του ακαθάριστου δημόσιου χρέους της Ελλάδας.

l11

Φαίνεται λοιπόν καθαρά ότι μια τέτοια μείωση του επιτοκίου θα είχε, στην καλύτερη περίπτωση, οριακά αποτελέσματα όσον αφορά την εξέλιξη του δημόσιου χρέους: το 2019 ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα γινόταν 142%.
Αυτό δηλαδή σημαίνει μια βελτίωση μόνον 5% σε σχέση με το Σενάριο Βάσης του RMF.
Το συμπέρασμα ότι η "μαλακή" λύση δεν θα έφερνε λοιπόν αποτέλεσμα ενισχύεται ακόμη περισσότερο από το επόμενο Διάγραμμα, το οποίο μας δείχνει ποιο δημοσιονομικό χώρο θα εξασφάλιζε η Ελλάδα αν η υποτιθέμενη μείωση του επιτοκίου χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για να επέλθει χαλάρωση των μέτρων λιτότητας.
Η αύξηση των δαπανών πλην καταβαλλόμενων τόκων θα συμβάδιζε με την επιστροφή στο Σενάριο Βάσης του RMF όσον αφορά το λόγο χρέους προς ΑΕΠ.
Με άλλα λόγια, οι στόχοι του πρωτογενούς ισοζυγίου θα χαλάρωναν προκειμένου να προωθηθεί μια πολιτική τόνωσης του ΑΕΠ, χωρίς καμιά άλλη αλλαγή στη συνολική στρατηγική μείωσης του χρέους.
Το Διάγραμμα δείχνει τι αποτελέσματα θα είχαν μια μείωση 50 μονάδων βάσης και μια μείωση 100 μονάδων.
Η πρώτη κατά μέσο όρο θα άνοιγε δημοσιονομικό χώρο ίσο προς 0,8% του ΑΕΠ ετήσια, ενώ η δεύτερη θα άνοιγε δημοσιονομικό χώρο ίσο προς 1,6% του ΑΕΠ ετησίως.

l12


Η ΕΕ και η ελληνική κυβέρνηση προτιμούν αυτή τη μορφή ελάφρυνσης του χρέους επειδή έτσι η ονομαστική αξία του χρέους δεν θίγεται, κι επομένως τα συμφέροντα των επίσημων δανειστών προστατεύονται και οι μεγάλες συ-γκρούσεις μαζί τους αποφεύγονται.

Η "σκληρή" λύση: διαγραφή του χρέους

Υπάρχει επίσης η "σκληρή" επιλογή της διαγραφής της ονομαστικής αξίας του χρέους ("κούρεμα"), η οποία επιπρόσθετα θα ελαφρύνει την ετήσια εξυπηρέτηση των δανείων.
Τη λύση αυτή προτείνουν αρκετά κόμματα της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα και επίσης φαίνεται να έχει εν μέρει και την υποστήριξη του ΔΝΤ, μολονότι δεν υπάρχει συμφωνία όσον αφορά την έκταση της διαγραφής.
Μια τέτοια λύση θα αντιμετώπιζε την ισχυρή αντίθεση των δημόσιων δανειστών και θα απαιτούσε σκληρές διαπραγματεύσεις που πιθανόν θα περιλάμβαναν και μονομερείς κινήσεις της Ελλάδας, όπως μια αθέτηση πληρωμών.
Για τους σκοπούς της μελέτης οι δύο καθηγητές υποθέτουν ότι στόχος είναι να μειωθεί το χρέος στο επίπεδο του 60% του ΑΕΠ, σε συμφωνία δηλαδή με τα κριτήρια του Μάαστριχτ.
Αυτή θα ήταν μια βαθύτατη διαγραφή χρέους, της τάξης των 200 δισ ευρώ και αναμφίβολα θα είχε σοβαρές πολιτικές και άλλες επιπτώσεις.
Το διάγραμμα δείχνει την εκτιμώμενη εξέλιξη του ακαθάριστου δημόσιου χρέους συγκρί-νοντας το Σενάριο Βάσης του RMF με ένα σενάριο διαγραφής χρέους.

l13

Ειδικότερα, το σενάριο διαγραφής δέχεται ότι μετά τη διαγραφή χρέους η δημοσιονομική πολιτική θα μείνει πιστή στα κριτήρια του Μάαστριχτ: το κρατικό έλλειμμα θα μείνει κάτω του 3% του ΑΕΠ, και το χρέος θα σταθεροποιηθεί στο 60% του ΑΕΠ (όπως δείχνεται στο Διάγραμμα).
Το σενάριο δέχεται επίσης πως η κυβέρνηση θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει ένα πρωτογενές έλλειμμα 0,7% ετησίως την περίοδο 2015-201914 και τέλος δέχεται πως τα επιτόκια θα μείνουν σταθερά.
Όπως φαίνεται στο Διάγραμμα, η ριζική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους μέσω της "σκληρής" λύσης θα έδινε μια μοναδική ευκαιρία για μια δραματική μεταβολή του δημοσιονομικού πλαισίου, βελτιώνοντας έτσι τη γενική οικονομική κατάσταση της χώρας.


l14

Τα βασικά συμπεράσματα έχουν ως εξής:

1. Η "μαλακή" επιλογή θα είχε αμελητέες επιπτώσεις στον λόγο χρέους προς ΑΕΠ, βελτιώνοντάς τον μόλις κατά 5% μέχρι το 2019.
Ο λόγος είναι ότι το ελληνικό χρέος έχει ήδη υποστεί μια σημαντική αναδιάρθρωση το 2012 και το μέσο επιτόκιό του έχει ήδη μειωθεί γύρω στο 3%.
2. Ο δημοσιονομικός χώρος ο οποίος θα κερδιζόταν μέσω της "μαλακής" επιλογής μείωσης του επιτοκίου κατά 0,5% θα προσέγγιζε μόλις το 0,8% ετησίως από το 2014 ως το 2019. Αν η μείωση γινόταν 1%, τότε ο δημοσιονομικός χώρος θα έφτανε κατά μέσο όρο το 1,6% ετη-σίως.
Πρόκειται για εντελώς ασήμαντα κέρδη, ιδίως εν όψει της τρέχουσας κατάστασης της οικονομίας.
3. Η “σκληρή” επιλογή απεναντίας θα επηρέαζε αποφασιστικά τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ, εφόσον θα μείωνε άμεσα την ονομαστική αξία του χρέους.
4. Η “σκληρή” επιλογή θα δημιουργούσε σημαντικό δημοσιονομικό χώρο, κατά μέσον όρο 4,8% του ΑΕΠ ετησίως, για την περίοδο 2015-2019.
Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 10 δις ευρώ ετησίως, ποσό το οποίο θα μπορούσε να διατεθεί σε δημόσιες επενδύσεις, αυξήσεις μισθών και συντάξεων και δαπάνες κοινωνικής προνοίας.
Πρόκειται για όφελος μεγαλύτερο κατά τρεις και μισή έως έξη φορές απ' ό,τι το όφελος της “μαλακής” επιλογή, ανάλογα με τη μείωση επιτοκίου με την οποία θα υπολογιστεί δεύτερη.
Αν το όφελος υπολογιστεί για ολόκληρο το διάστημα 2015-2019, προκύπτει ένα τεράστιο ποσό για τη χειμαζόμενη ελληνική οικονομία, η οποία βρίσκεται σε ύφεση.
5. Η δημοσιονομική σταθερότητα θα είναι ευκολότερο να επιτευχθεί με τη “σκληρή” παρά με τη “μαλακή” επιλογή, παρά το γεγονός ότι η πρώτη παρέχει επιπλέον πολύ μεγαλύτερο χώρο δημοσιονομικής επέκτασης.
Στη “σκληρή” επιλογή, τα κρατικά ελλείμματα θα μπορούσαν άνετα να διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα (ας πούμε, κάτω του 3% του ΑΕΠ) ενώ συνάμα ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα παρέμενε σταθερός.

www.bankingnews.gr

Πρώτη ενημέρωση 23:28 - 1 Ιουνίου 2014

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης