Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς προς Αμοιβαία Κεφάλαια: Διαχειριστείτε σωστά τον κίνδυνο ρευστότητας

Σχετικά Άρθρα

Μετά το κλείσιμο του Χρηματιστηρίου – Υποχώρηση με χαμηλό τζίρο και περιορισμένο ενδιαφέρον
23/08/2023 - 17:34

Χρηματιστήριο Αθηνών: Τρία μερίσματα, μία επιστροφή κεφαλαίου και οι μετοχές από ένα split
23/08/2023 - 09:30

Ανάλυση 76 εταιριών - Σε ποιες μετοχές ποντάρουν, οι επενδυτές σε ανάπτυξη και προσδοκίες και σε ποιες στα θεμελιώδη μεγέθη;
23/08/2023 - 05:28

Εγκύκλιο για τη διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας τον Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ) απέστειλε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και τους καλεί να κάνουν σωστή διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας.
Μέσα από μελέτες και αναλύσεις καλεί τις εταιρείες που επενδύουν σε κινητές αξίες να προσέξουν τον κίνδυνο που μπορεί να δημιουργήσει μία εξαγορά μεριδίων από επενδυτές ή τον κίνδυνο από μία θέσει που πρέπει να κλείσει και υπάρχει έλλειψη εμπορευσιμότητας.
Προφανώς και προκαλεί αίσθηση η χρονική στιγμή που επιλέχθηκε να σταλεί αυτή η εγκύκλιος καθώς η ρευστότητα και η εμπορευσιμότητα στην αγορά είναι εξαιρετική και μάλλον οι εισροές είναι που ωθούν τις τιμές υψηλότερα, αφού εισρέουν νέα κεφάλαια στα αμοιβαία και οι εκροές δεν είναι σημαντικές. 

Δημιουργείται επομένως το ερώτημα, αν η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εντόπισε κάτι μεμπτό ή απλά συνέταξε την εγκύκλιο στο πλαίσιο μίας γενικότερης στρατηγικής; 
Επίσης κάποιες κατευθύνσεις δείχνουν ότι πρέπει τα αμοιβαία κεφάλαια να μην έχουν αυξημένη έκθεση σε μετοχές με μικρή εμπορευσιμότητα, κεφαλαιοποίηση, διασπορά. Καμία αναφορά στα θεμελιώδη, αν πρέπει να συμμετέχουν σε σαπάκια ή μόνο σε καλές εταιρείες. 
Αναφέρεται μέσα στην εγκύκλιο ότι οι εταιρίες διαχείρισης πρέπει να ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο πρόκλησης ζημίας στους επενδυτές, μέσω της διενέργειας πωλήσεων των περιουσιακών στοιχείων των ΟΣΕΚΑ, σε τιμές σημαντικά χαμηλότερες από την τιμή της αποτίμησής τους («fire sales»). 
Αυτό μπορεί να συμβεί, όταν το ενεργητικό του ΟΣΕΚΑ δεν περιλαμβάνει επαρκές ποσοστό ευχερώς ρευστοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ανταποκριθεί εγκαίρως και σε τιμές που προσεγγίζουν την τιμή της αποτίμησης, στις αιτήσεις εξαγοράς των μεριδιούχων. 
Ο κίνδυνος ρευστότητας αυξάνεται σημαντικά σε περιόδους κρίσεων ρευστότητας, ήτοι σε περιόδους κατά τις οποίες παρατηρείται μειωμένη εμπορευσιμότητα στους τόπους διαπραγμάτευσης με ταυτόχρονη αύξηση των αιτήσεων εξαγοράς από τους μεριδιούχους των ΟΣΕΚΑ. 

Συνεπώς οι εταιρίες διαχείρισης θα πρέπει να διασφαλίζουν ανά πάσα στιγμή τόσο την έγκαιρη εξόφληση των αιτήσεων εξαγοράς όσο και τη δίκαιη μεταχείριση των μεριδιούχων, τόσο αυτών που ρευστοποιούν τη συμμετοχή τους στον ΟΣΕΚΑ, όσο και αυτών που παραμένουν στην επένδυσή τους.
Η Μονάδα Διαχείρισης Κινδύνων της ΑΕΔΑΚ, είναι επιφορτισμένη μεταξύ άλλων με την ευθύνη της εφαρμογής των πολιτικών και διαδικασιών διαχείρισης κινδύνων περιλαμβανομένου του κινδύνου ρευστότητας. 
Για το σκοπό αυτό οφείλει να διενεργεί ανάλυση και μέτρηση του κινδύνου ρευστότητας για κάθε ΟΣΕΚΑ. 

Όπου κρίνεται απαραίτητο με βάση τη φύση της σκοπούμενης επένδυσης, πρέπει να διενεργείται ανάλυση αναφορικά με τη συμμετοχή της επένδυσης στη σύνθεση, τη ρευστότητα και το προφίλ κινδύνου – απόδοσης του χαρτοφυλακίου του ΟΣΕΚΑ, πριν από την πραγματοποίηση της επένδυσης.

Η αποτελεσματική διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας από τους ΟΣΕΚΑ αποτελεί αντικείμενο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος από ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς καθώς και εποπτικούς φορείς λόγω της συστημικής σημασίας του κινδύνου αυτού για την εύρυθμη λειτουργία των ευρωπαϊκών και διεθνών αγορών. Η κρίση ρευστότητας του Μαρτίου 2020 ανέδειξε τη σημασία της επαρκούς και αποτελεσματικής διαχείρισης του κινδύνου ρευστότητας από τους διαχειριστές των ΟΣΕΚΑ. 

Παρά το γεγονός ότι οι αυξημένες εξαγορές αντιμετωπίστηκαν επαρκώς και το σύστημα αποδείχθηκε εν γένει ανθεκτικό στις ακραίες συνθήκες που δημιουργήθηκαν.

Ακόμα και στο στάδιο δημιουργίας ΟΣΕΚΑ θα πρέπει να γίνεται ανάλυση πριν την επένδυση (pre-investment analysis) και συγκεκριμένα

1. H διαδικασία διαχείρισης του κινδύνου ρευστότητας θα πρέπει να καθορίζει τις αναλύσεις που διενεργούνται κατά το στάδιο δημιουργίας του ΟΣΕΚΑ. Στις αναλύσεις αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνονται κριτήρια αξιολόγησης της ανάγκης θέσπισης ορίου του κεφαλαίου των μεριδιούχων, λαμβάνοντας υπόψη την επενδυτική πολιτική του ΟΣΕΚΑ, το είδος των περιουσιακών στοιχείων και τις αγορές στις οποίες θα επενδύει, καθώς και τα χαρακτηριστικά των επενδυτών – στόχου. Η αξιολόγηση αυτή θα διενεργείται ιδίως εάν ο ΟΣΕΚΑ πρόκειται να επενδύει σε κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων που χαρακτηρίζονται γενικά από χαμηλή ρευστότητα (όπως μεταξύ άλλων οι μετοχές μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης και τα ομόλογα υψηλής απόδοσης). 
2. Λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά του ΟΣΕΚΑ και το είδος των περιουσιακών στοιχείων στα οποία θα επενδύει, η διαδικασία θα καθορίζει εσωτερικά όρια έκθεσης ή επένδυσης, σύμφωνα με το διαφορετικό επίπεδο ρευστότητας των περιουσιακών στοιχείων, εφαρμόζοντας συντηρητικά όρια, ιδίως για τα περιουσιακά στοιχεία που χαρακτηρίζονται από μειωμένη ρευστότητα. Άλλα όρια που είναι σκόπιμο να τεθούν αφορούν μέγιστο όριο ζημίας σε περιπτώσεις ακραίων καταστάσεων στην αγορά, καθώς και συγκεκριμένα όρια για επενδύσεις σε ορισμένους εκδότες και εκδόσεις μικρού μεγέθους εφόσον οι επενδύσεις αυτές ενδέχεται να επηρεάσουν σημαντικά τη ρευστότητα του χαρτοφυλακίου. Τέτοιο όριο είναι ενδεικτικά το μέγιστο ποσοστό επί του συνολικού ανεξόφλητου χρέους (outstanding debt) ή επί του συνόλου των ελεύθερα διαπραγματεύσιμων μετοχών (free-float). 
3. Αναφορικά με τη διενέργεια αναλύσεων ρευστότητας πριν την επένδυση του ΟΣΕΚΑ σε συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία, ισχύουν τα εξής: α) θα πρέπει να καθορίζεται το είδος των περιουσιακών στοιχείων για τα οποία απαιτείται λεπτομερής ανάλυση ρευστότητας πριν την επένδυση, αντίστοιχη με την ανάλυση που απαιτείται σε τακτική βάση για τις υφιστάμενες επενδύσεις. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίδεται στην ανάλυση ρευστότητας νέων προϊόντων με δυνητικά υψηλό κίνδυνο ρευστότητας όπως οι μετοχές μικρής κεφαλαιοποίησης, τα ομόλογα υψηλού κινδύνου, οι τιτλοποιήσεις κλπ. β) δύνανται να καθορίζονται, κατόπιν τεκμηρίωσης, τα περιουσιακά στοιχεία για τα οποία δεν απαιτείται ενδελεχής ανάλυση ρευστότητας λόγω των χαρακτηριστικών τους. 
4. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων που διενεργούνται πριν την δημιουργία νέου ΟΣΕΚΑ καθώς και πριν τη διενέργεια επένδυσης σε συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία, θα πρέπει να τεκμηριώνονται και να αρχειοθετούνται ώστε να είναι διαθέσιμα σε περίπτωση που ζητηθούν.

Δείτε όλη την εγκύκλιο ΕΔΩ

Γιώργος Κατικάς

george.katikas@gmail.com
www.bankingnews.gr