Δεν είναι ασυνήθιστο οι μαύρες τρύπες να καταβροχθίζουν γειτονικά άστρα, αέρια, σκόνη και άλλες μορφές ύλης, αλλά μια τόσο γιγαντιαία έκρηξη είναι εξαιρετικά σπάνια
Μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα «κατέφαγε» βίαια ένα γιγαντιαίο άστρο, προκαλώντας μια κοσμική έκρηξη που εκτόξευσε φως ίσο με το φως 10 τρισεκατομμυρίων ήλιων, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Η λάμψη της μαύρης τρύπας, όπως είναι γνωστό το φαινόμενο αυτό, θεωρείται η μεγαλύτερη και πιο απομακρυσμένη που έχει καταγραφεί ποτέ — ανιχνεύτηκε από απόσταση 10 δισεκατομμυρίων ετών φωτός.
«Αυτό είναι πραγματικά ένα φαινόμενο που συμβαίνει μία φορά στα εκατομμύρια», δήλωσε ο Matthew Graham, ερευνητής καθηγητής αστρονομίας στο California Institute of Technology και κύριος συγγραφέας της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Astronomy.
Ο Graham ανέφερε ότι η έκρηξη της μαύρης τρύπας είναι η πιο πιθανή εξήγηση βάσει της έντασης και της διάρκειας της, ωστόσο, μελλοντικές μελέτες θα βοηθήσουν τους ερευνητές να επιβεβαιώσουν τα ευρήματά τους.
Δεν είναι ασυνήθιστο οι μαύρες τρύπες να καταβροχθίζουν γειτονικά άστρα, αέρια, σκόνη και άλλες μορφές ύλης, αλλά μια τόσο γιγαντιαία έκρηξη είναι εξαιρετικά σπάνια, τόνισε ο Graham.
«Αυτή η τεράστια λάμψη είναι πολύ πιο ενεργητική από οτιδήποτε έχουμε δει μέχρι σήμερα», είπε, προσθέτοντας ότι στην κορύφωσή της, η έκρηξη ήταν 30 φορές πιο φωτεινή από οποιαδήποτε άλλη έκρηξη μαύρης τρύπας που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα.
Ένα μέρος της έντασης προήλθε από το μέγεθος των δύο κοσμικών αντικειμένων που εμπλέκονταν.
Τι συνέβη
Το άτυχο άστρο που περιπλανήθηκε υπερβολικά κοντά στη μαύρη τρύπα υπολογίζεται ότι είχε τουλάχιστον 30 φορές τη μάζα του ήλιου.
Η τεράστια μαύρη τρύπα και ο περιβάλλων δίσκος ύλης, από την άλλη πλευρά, υπολογίζονται να είναι 500 εκατομμύρια φορές πιο βαρείς από τον ήλιο.
Η έντονη έκρηξη διαρκεί πάνω από επτά χρόνια, είπε ο Graham, και πιθανότατα συνεχίζεται ακόμα.
Η λάμψη ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά το 2018 κατά τη διάρκεια μιας εκτεταμένης έρευνας του ουρανού με τρία τηλεσκόπια στη Γη.
Τότε, ο Graham δήλωσε ότι καταγράφηκε ως «ιδιαίτερα φωτεινό αντικείμενο», αλλά κατά τη διάρκεια των επόμενων παρατηρήσεων μήνες αργότερα, οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να συλλέξουν αρκετές χρήσιμες πληροφορίες.
Η νέα πρόκληση με τα μεγάλα ουράνια φαινόμενα
Έτσι, η λάμψη της μαύρης τρύπας ξεχάστηκε μέχρι το 2023, όταν ο Graham και οι συνάδελφοί του αποφάσισαν να ξαναδούν τα ενδιαφέροντα σημεία από την προηγούμενη έρευνά τους.
Αυτή τη φορά, οι αστρονόμοι έκαναν μια πρόχειρη εκτίμηση της απόστασης του ιδιαίτερα φωτεινού αντικειμένου που είχαν δει και το αποτέλεσμα τους σοκάρισε.
«Ξαφνικά, είπαμε: 'Αυτό είναι πραγματικά πολύ μακριά'», είπε ο Graham. «Και αν είναι τόσο μακριά και τόσο φωτεινό, πόση ενέργεια εκλύεται;
Αυτό είναι τώρα κάτι ασυνήθιστο και πολύ ενδιαφέρον».
Δεν είναι ακόμα γνωστό πώς ακριβώς το άστρο βρήκε το τέλος του, αλλά ο Graham ανέφερε ότι ένα φαινόμενο παρόμοιο με τα «κοσμικά bumper cars» ίσως κλώτσησε το άστρο και το έβγαλε από την κανονική του τροχιά γύρω από τη μαύρη τρύπα, προκαλώντας την κοντινή συνάντηση.
Τα ευρήματα αυτά βοηθούν στο να σχηματιστεί μια πληρέστερη εικόνα του τρόπου λειτουργίας και εξέλιξης των μαύρων τρυπών.
«Η αντίληψή μας για τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες και τα περιβάλλοντά τους έχει αλλάξει πραγματικά τα τελευταία πέντε με δέκα χρόνια», ανέφερε ο Graham.
«Υπήρχε αυτή η κλασική εικόνα ότι οι περισσότερες γαλαξίες στο σύμπαν έχουν μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο τους και αυτή απλώς κάθεται εκεί και… βουίζει.
Τώρα ξέρουμε ότι το περιβάλλον γύρω από τις μαύρες τρύπες είναι πολύ πιο δυναμικό και μόλις τώρα αρχίζουμε να αγγίζουμε την επιφάνεια».
Η λάμψη έχει σταδιακά εξασθενίσει με την πάροδο του χρόνου, είπε, αλλά πιθανότατα θα συνεχίσει να παρατηρείται με τηλεσκόπια στη Γη για μερικά χρόνια ακόμα.
www.bankingnews.gr
Η λάμψη της μαύρης τρύπας, όπως είναι γνωστό το φαινόμενο αυτό, θεωρείται η μεγαλύτερη και πιο απομακρυσμένη που έχει καταγραφεί ποτέ — ανιχνεύτηκε από απόσταση 10 δισεκατομμυρίων ετών φωτός.
«Αυτό είναι πραγματικά ένα φαινόμενο που συμβαίνει μία φορά στα εκατομμύρια», δήλωσε ο Matthew Graham, ερευνητής καθηγητής αστρονομίας στο California Institute of Technology και κύριος συγγραφέας της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Astronomy.
Ο Graham ανέφερε ότι η έκρηξη της μαύρης τρύπας είναι η πιο πιθανή εξήγηση βάσει της έντασης και της διάρκειας της, ωστόσο, μελλοντικές μελέτες θα βοηθήσουν τους ερευνητές να επιβεβαιώσουν τα ευρήματά τους.
Δεν είναι ασυνήθιστο οι μαύρες τρύπες να καταβροχθίζουν γειτονικά άστρα, αέρια, σκόνη και άλλες μορφές ύλης, αλλά μια τόσο γιγαντιαία έκρηξη είναι εξαιρετικά σπάνια, τόνισε ο Graham.
«Αυτή η τεράστια λάμψη είναι πολύ πιο ενεργητική από οτιδήποτε έχουμε δει μέχρι σήμερα», είπε, προσθέτοντας ότι στην κορύφωσή της, η έκρηξη ήταν 30 φορές πιο φωτεινή από οποιαδήποτε άλλη έκρηξη μαύρης τρύπας που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα.
Ένα μέρος της έντασης προήλθε από το μέγεθος των δύο κοσμικών αντικειμένων που εμπλέκονταν.
Τι συνέβη
Το άτυχο άστρο που περιπλανήθηκε υπερβολικά κοντά στη μαύρη τρύπα υπολογίζεται ότι είχε τουλάχιστον 30 φορές τη μάζα του ήλιου.
Η τεράστια μαύρη τρύπα και ο περιβάλλων δίσκος ύλης, από την άλλη πλευρά, υπολογίζονται να είναι 500 εκατομμύρια φορές πιο βαρείς από τον ήλιο.
Η έντονη έκρηξη διαρκεί πάνω από επτά χρόνια, είπε ο Graham, και πιθανότατα συνεχίζεται ακόμα.
Η λάμψη ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά το 2018 κατά τη διάρκεια μιας εκτεταμένης έρευνας του ουρανού με τρία τηλεσκόπια στη Γη.
Τότε, ο Graham δήλωσε ότι καταγράφηκε ως «ιδιαίτερα φωτεινό αντικείμενο», αλλά κατά τη διάρκεια των επόμενων παρατηρήσεων μήνες αργότερα, οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να συλλέξουν αρκετές χρήσιμες πληροφορίες.
Η νέα πρόκληση με τα μεγάλα ουράνια φαινόμενα
Έτσι, η λάμψη της μαύρης τρύπας ξεχάστηκε μέχρι το 2023, όταν ο Graham και οι συνάδελφοί του αποφάσισαν να ξαναδούν τα ενδιαφέροντα σημεία από την προηγούμενη έρευνά τους.
Αυτή τη φορά, οι αστρονόμοι έκαναν μια πρόχειρη εκτίμηση της απόστασης του ιδιαίτερα φωτεινού αντικειμένου που είχαν δει και το αποτέλεσμα τους σοκάρισε.
«Ξαφνικά, είπαμε: 'Αυτό είναι πραγματικά πολύ μακριά'», είπε ο Graham. «Και αν είναι τόσο μακριά και τόσο φωτεινό, πόση ενέργεια εκλύεται;
Αυτό είναι τώρα κάτι ασυνήθιστο και πολύ ενδιαφέρον».
Δεν είναι ακόμα γνωστό πώς ακριβώς το άστρο βρήκε το τέλος του, αλλά ο Graham ανέφερε ότι ένα φαινόμενο παρόμοιο με τα «κοσμικά bumper cars» ίσως κλώτσησε το άστρο και το έβγαλε από την κανονική του τροχιά γύρω από τη μαύρη τρύπα, προκαλώντας την κοντινή συνάντηση.
Τα ευρήματα αυτά βοηθούν στο να σχηματιστεί μια πληρέστερη εικόνα του τρόπου λειτουργίας και εξέλιξης των μαύρων τρυπών.
«Η αντίληψή μας για τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες και τα περιβάλλοντά τους έχει αλλάξει πραγματικά τα τελευταία πέντε με δέκα χρόνια», ανέφερε ο Graham.
«Υπήρχε αυτή η κλασική εικόνα ότι οι περισσότερες γαλαξίες στο σύμπαν έχουν μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο τους και αυτή απλώς κάθεται εκεί και… βουίζει.
Τώρα ξέρουμε ότι το περιβάλλον γύρω από τις μαύρες τρύπες είναι πολύ πιο δυναμικό και μόλις τώρα αρχίζουμε να αγγίζουμε την επιφάνεια».
Η λάμψη έχει σταδιακά εξασθενίσει με την πάροδο του χρόνου, είπε, αλλά πιθανότατα θα συνεχίσει να παρατηρείται με τηλεσκόπια στη Γη για μερικά χρόνια ακόμα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών