Η εξάρτηση της ΕΕ από μέταλλα όπως λίθιο, νικέλιο και χαλκό επηρεάζει κρίσιμους τομείς — από την άμυνα και την ιατρική έως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και την πράσινη ενέργεια
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βάζει στο στόχαστρο τη Σελήνη, καθώς οι ελλείψεις σπάνιων γαιών και μετάλλων στην ευρωπαϊκή ήπειρο καθιστούν την οικονομία της εξαιρετικά ευάλωτη. Οι Βρυξέλλες φοβούνται ότι χώρες με μεγάλα αποθέματα πρώτων υλών θα μπορούσαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να επιβάλουν όρους στην αγορά. Έτσι, η προοπτική εξόρυξης στη Σελήνη εμφανίζεται πλέον όχι μόνο ως επιστημονικό όραμα, αλλά και ως πιθανή στρατηγική διέξοδος.
Η πρόκληση για την Ευρώπη
Η εξάρτηση της ΕΕ από μέταλλα όπως λίθιο, νικέλιο και χαλκό επηρεάζει κρίσιμους τομείς — από την άμυνα και την ιατρική έως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και την πράσινη ενέργεια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η εκμετάλλευση των σεληνιακών πόρων μέχρι το 2045 θα μπορούσε να αποφέρει έως και 170 δισ. ευρώ, ποσό που δείχνει πόσο σοβαρά αντιμετωπίζεται το εγχείρημα.
Ο διεθνής ανταγωνισμός
Η Ευρώπη δεν είναι μόνη της. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο του προγράμματος Artemis, σχεδιάζουν την ανάπτυξη των πόρων της Σελήνης ήδη από τη δεκαετία του 2030. Η Ιαπωνία στοχεύει ακόμα πιο ψηλά, με σχέδια για ένα εργοστάσιο παραγωγής καυσίμου υδρογόνου πάνω στη Σελήνη μέχρι το 2035. Παράλληλα, Κίνα και Ρωσία προωθούν το σχέδιο του Διεθνούς Σεληνιακού Σταθμού, με περισσότερη εστίαση στην έρευνα και λιγότερο στην εξόρυξη.
Νομικά και πρακτικά εμπόδια
Η προσπάθεια αυτή σκοντάφτει σε μια «γκρίζα ζώνη» του διεθνούς δικαίου. Η Συνθήκη για το Διάστημα (1967) απαγορεύει την ιδιοκτησία ουράνιων σωμάτων, αλλά δεν καθορίζει με σαφήνεια το καθεστώς των εξορυσσόμενων πόρων. Παράλληλα, οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι το κόστος μεταφοράς υλικών από τη Σελήνη παραμένει πολλαπλάσιο της γήινης εξόρυξης, ενώ η χημική σύσταση του φεγγαριού δεν προσφέρει ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα. Το μόνο άμεσο ενδιαφέρον, σύμφωνα με τον αναλυτή διαστήματος Βιτάλι Εγκόροφ, είναι η χρήση νερού και πάγου για την παραγωγή καυσίμων στο διάστημα.
Γεωπολιτική διάσταση
Περισσότερο από ένα επιχειρηματικό στοίχημα, το σχέδιο αντανακλά τη γεωπολιτική ανησυχία της Ευρώπης. Όπως σημειώνει ο Γάλλος ευρωβουλευτής Thierry Mariani, ο έλεγχος των πρώτων υλών έχει πλέον μετατραπεί σε «στρατηγικό όπλο». Έτσι, ακόμη κι αν η ΕΕ απέχει πολύ από την υλοποίηση σεληνιακής εξόρυξης, η συζήτηση εντάσσεται στη μεγάλη παγκόσμια κούρσα για πόρους.
Η Σελήνη, λοιπόν, παραμένει προς το παρόν ένα «αποθεματικό ταμείο» της ανθρωπότητας, αλλά το γεγονός ότι η ΕΕ την εντάσσει ήδη στις εκθέσεις ασφαλείας της αποκαλύπτει πως η μάχη για τις πρώτες ύλες δεν περιορίζεται πλέον στη Γη.
www.bankingnews.gr
Η πρόκληση για την Ευρώπη
Η εξάρτηση της ΕΕ από μέταλλα όπως λίθιο, νικέλιο και χαλκό επηρεάζει κρίσιμους τομείς — από την άμυνα και την ιατρική έως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και την πράσινη ενέργεια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η εκμετάλλευση των σεληνιακών πόρων μέχρι το 2045 θα μπορούσε να αποφέρει έως και 170 δισ. ευρώ, ποσό που δείχνει πόσο σοβαρά αντιμετωπίζεται το εγχείρημα.
Ο διεθνής ανταγωνισμός
Η Ευρώπη δεν είναι μόνη της. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο του προγράμματος Artemis, σχεδιάζουν την ανάπτυξη των πόρων της Σελήνης ήδη από τη δεκαετία του 2030. Η Ιαπωνία στοχεύει ακόμα πιο ψηλά, με σχέδια για ένα εργοστάσιο παραγωγής καυσίμου υδρογόνου πάνω στη Σελήνη μέχρι το 2035. Παράλληλα, Κίνα και Ρωσία προωθούν το σχέδιο του Διεθνούς Σεληνιακού Σταθμού, με περισσότερη εστίαση στην έρευνα και λιγότερο στην εξόρυξη.
Νομικά και πρακτικά εμπόδια
Η προσπάθεια αυτή σκοντάφτει σε μια «γκρίζα ζώνη» του διεθνούς δικαίου. Η Συνθήκη για το Διάστημα (1967) απαγορεύει την ιδιοκτησία ουράνιων σωμάτων, αλλά δεν καθορίζει με σαφήνεια το καθεστώς των εξορυσσόμενων πόρων. Παράλληλα, οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι το κόστος μεταφοράς υλικών από τη Σελήνη παραμένει πολλαπλάσιο της γήινης εξόρυξης, ενώ η χημική σύσταση του φεγγαριού δεν προσφέρει ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα. Το μόνο άμεσο ενδιαφέρον, σύμφωνα με τον αναλυτή διαστήματος Βιτάλι Εγκόροφ, είναι η χρήση νερού και πάγου για την παραγωγή καυσίμων στο διάστημα.
Γεωπολιτική διάσταση
Περισσότερο από ένα επιχειρηματικό στοίχημα, το σχέδιο αντανακλά τη γεωπολιτική ανησυχία της Ευρώπης. Όπως σημειώνει ο Γάλλος ευρωβουλευτής Thierry Mariani, ο έλεγχος των πρώτων υλών έχει πλέον μετατραπεί σε «στρατηγικό όπλο». Έτσι, ακόμη κι αν η ΕΕ απέχει πολύ από την υλοποίηση σεληνιακής εξόρυξης, η συζήτηση εντάσσεται στη μεγάλη παγκόσμια κούρσα για πόρους.
Η Σελήνη, λοιπόν, παραμένει προς το παρόν ένα «αποθεματικό ταμείο» της ανθρωπότητας, αλλά το γεγονός ότι η ΕΕ την εντάσσει ήδη στις εκθέσεις ασφαλείας της αποκαλύπτει πως η μάχη για τις πρώτες ύλες δεν περιορίζεται πλέον στη Γη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών