Η αστραπή δεν είναι απλώς ένα εντυπωσιακό θέαμα κατά τη διάρκεια καταιγίδων.
Πόσο μακρυά μπορεί να φτάσει μια αστραπή στον ουρανό;
Ως και 829 χιλιόμετρα!
Τι κρύβεται όμως πίσω από τις γιγάντιες αστραπές που σπέρνουν τρόμο και ανατριχίλα;
Ο διάσημος συγγραφέας Mark Twain είχε πει κάποτε ότι «η αστραπή είναι το πιο κοντινό πράγμα στον κόσμο με τη φωτιά».
Δεν είχε άδικο.
Η αστραπή δεν είναι απλώς ένα εντυπωσιακό θέαμα κατά τη διάρκεια καταιγίδων.
Υπολογίζεται πως εκδηλώνεται περίπου 1,4 δισεκατομμύρια φορές κάθε χρόνο, με 44 χτυπήματα ανά δευτερόλεπτο, και έχει σημαντικότατες λειτουργίες.
Μία από αυτές είναι η σταθεροποίηση του αζώτου και η καθαριότητα της ατμόσφαιρας.
Αλλά τι συμβαίνει όταν η αστραπή εκτείνεται σε εκατοντάδες χιλιόμετρα;
Μπορεί να φτάσει σε μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων, καθιστώντας την πιο επικίνδυνη και μυστηριώδη από ποτέ.
Πώς προκύπτει η αστραπή
Μέσα στα νέφη, οι θετικά και αρνητικά φορτισμένοι ηλεκτρικοί πόλοι συγκρούονται.
Όταν η ηλεκτρική ενέργεια υπερβαίνει το όριο, ο αέρας χάνει τις μόνωτικές του ιδιότητες και προκαλείται σπινθήρας.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή, Don McGorman, από το Εθνικό Εργαστήριο Μελέτης Ισχυρών Καταιγίδων (NOAA), αυτός είναι ο λόγος που εκκινείται το φαινόμενο της «ηλεκτρονικής χιονοστιβάδας».
Τα ελεύθερα ηλεκτρόνια συγκρούονται με τα μόρια του αέρα, προκαλώντας την αποβολή ακόμη περισσότερων σωματιδίων και δημιουργώντας κανάλι υψηλής θερμοκρασίας για τη ροή του ηλεκτρικού φορτίου.
Όταν το φορτίο δεν είναι αρκετό στις κατώτερες περιοχές του νέφους, η αστραπή εκδηλώνεται προς τη Γη, προκαλώντας τις εκτυφλωτικές φωτεινές εκρήξεις.
Ουράνια ρεκόρ
Η μέγιστη δυνατή απόσταση που μπορεί να διανύσει η αστραπή περιορίζεται από το ύψος του νέφους (περίπου 20 χιλιόμετρα), αλλά στην έκτασή της, η φύση δεν γνωρίζει όρια.
Το 2017, μια αστραπή διένυσε 500 χιλιόμετρα πάνω από το Τέξας, το Κάνσας και την Οκλαχόμα.
Στην επόμενη χρονιά, το 2020, μια άλλη αστραπή εκτελέστηκε πάνω από 768 χιλιόμετρα, από το Τέξας έως το Μισισίπι.
Το τελευταίο ρεκόρ καταγράφηκε με την εντυπωσιακή απόσταση των 829 χιλιομέτρων, καταγραφείσα από δορυφόρους.
«Το Geostationary Lightning Mapper μας επιτρέπει να παρακολουθούμε τις εκρήξεις αστραπών σε ολόκληρο το ημισφαίριο», εξηγεί ο McGorman.
Τι κάνει μια αστραπή γιγάντια
Οι ερευνητές θεωρούν πως το μέγεθος του νέφους δεν είναι ο μόνος παράγοντας, αλλά και η δομή του είναι εξίσου σημαντική.
Ο ειδικός στις καταιγίδες, Christopher Emersick, εξηγεί ότι οι γιγάντιες αστραπές προκύπτουν από μια αλυσίδα ταχέων εκφορτίσεων, παρόμοια με τα κομμάτια του ντόμινο που πέφτουν το ένα μετά το άλλο.
«Όσο πιο μεγάλο είναι το νέφος και όσο πιο ομοιόμορφος είναι ο ηλεκτρικός φόρτις, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες για την εκδήλωση γιγάντιας αστραπής», προσθέτει.
Πρέπει να φοβόμαστε;
Παρά τη μαζικότητά τους, οι γιγάντιες αστραπές δεν είναι κατ' ανάγκη πιο επικίνδυνες από τις συνήθεις.
«Η μεγαλύτερη απόσταση δεν συνεπάγεται απαραίτητα μεγαλύτερη ενέργεια», διευκρινίζει ο Emersick.
Η πραγματική απειλή έγκειται στο γεγονός ότι τέτοιες αστραπές μπορούν να χτυπήσουν περιοχές όπου δεν είναι πλέον ορατή η καταιγίδα.
Και καθώς η κλιματική αλλαγή ανατρέπει τα δεδομένα, η πιθανότητα τέτοιων φαινομένων μπορεί να αυξηθεί.
Αυτή τη στιγμή, οι γιγάντιες αστραπές αποτελούν μόνο το 1% των συνολικών εκδηλώσεων, αλλά οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν στους επιστήμονες να παρακολουθούν τον κόσμο των πραγματικά γιγαντιαίων ουράνιων σπινθήρων.
Και αυτό είναι μόνο η αρχή.
www.bankingnews.gr
Ως και 829 χιλιόμετρα!
Τι κρύβεται όμως πίσω από τις γιγάντιες αστραπές που σπέρνουν τρόμο και ανατριχίλα;
Ο διάσημος συγγραφέας Mark Twain είχε πει κάποτε ότι «η αστραπή είναι το πιο κοντινό πράγμα στον κόσμο με τη φωτιά».
Δεν είχε άδικο.
Η αστραπή δεν είναι απλώς ένα εντυπωσιακό θέαμα κατά τη διάρκεια καταιγίδων.
Υπολογίζεται πως εκδηλώνεται περίπου 1,4 δισεκατομμύρια φορές κάθε χρόνο, με 44 χτυπήματα ανά δευτερόλεπτο, και έχει σημαντικότατες λειτουργίες.
Μία από αυτές είναι η σταθεροποίηση του αζώτου και η καθαριότητα της ατμόσφαιρας.
Αλλά τι συμβαίνει όταν η αστραπή εκτείνεται σε εκατοντάδες χιλιόμετρα;
Μπορεί να φτάσει σε μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων, καθιστώντας την πιο επικίνδυνη και μυστηριώδη από ποτέ.
Πώς προκύπτει η αστραπή
Μέσα στα νέφη, οι θετικά και αρνητικά φορτισμένοι ηλεκτρικοί πόλοι συγκρούονται.
Όταν η ηλεκτρική ενέργεια υπερβαίνει το όριο, ο αέρας χάνει τις μόνωτικές του ιδιότητες και προκαλείται σπινθήρας.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή, Don McGorman, από το Εθνικό Εργαστήριο Μελέτης Ισχυρών Καταιγίδων (NOAA), αυτός είναι ο λόγος που εκκινείται το φαινόμενο της «ηλεκτρονικής χιονοστιβάδας».
Τα ελεύθερα ηλεκτρόνια συγκρούονται με τα μόρια του αέρα, προκαλώντας την αποβολή ακόμη περισσότερων σωματιδίων και δημιουργώντας κανάλι υψηλής θερμοκρασίας για τη ροή του ηλεκτρικού φορτίου.
Όταν το φορτίο δεν είναι αρκετό στις κατώτερες περιοχές του νέφους, η αστραπή εκδηλώνεται προς τη Γη, προκαλώντας τις εκτυφλωτικές φωτεινές εκρήξεις.
Ουράνια ρεκόρ
Η μέγιστη δυνατή απόσταση που μπορεί να διανύσει η αστραπή περιορίζεται από το ύψος του νέφους (περίπου 20 χιλιόμετρα), αλλά στην έκτασή της, η φύση δεν γνωρίζει όρια.
Το 2017, μια αστραπή διένυσε 500 χιλιόμετρα πάνω από το Τέξας, το Κάνσας και την Οκλαχόμα.
Στην επόμενη χρονιά, το 2020, μια άλλη αστραπή εκτελέστηκε πάνω από 768 χιλιόμετρα, από το Τέξας έως το Μισισίπι.
Το τελευταίο ρεκόρ καταγράφηκε με την εντυπωσιακή απόσταση των 829 χιλιομέτρων, καταγραφείσα από δορυφόρους.
«Το Geostationary Lightning Mapper μας επιτρέπει να παρακολουθούμε τις εκρήξεις αστραπών σε ολόκληρο το ημισφαίριο», εξηγεί ο McGorman.
Τι κάνει μια αστραπή γιγάντια
Οι ερευνητές θεωρούν πως το μέγεθος του νέφους δεν είναι ο μόνος παράγοντας, αλλά και η δομή του είναι εξίσου σημαντική.
Ο ειδικός στις καταιγίδες, Christopher Emersick, εξηγεί ότι οι γιγάντιες αστραπές προκύπτουν από μια αλυσίδα ταχέων εκφορτίσεων, παρόμοια με τα κομμάτια του ντόμινο που πέφτουν το ένα μετά το άλλο.
«Όσο πιο μεγάλο είναι το νέφος και όσο πιο ομοιόμορφος είναι ο ηλεκτρικός φόρτις, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες για την εκδήλωση γιγάντιας αστραπής», προσθέτει.
Πρέπει να φοβόμαστε;
Παρά τη μαζικότητά τους, οι γιγάντιες αστραπές δεν είναι κατ' ανάγκη πιο επικίνδυνες από τις συνήθεις.
«Η μεγαλύτερη απόσταση δεν συνεπάγεται απαραίτητα μεγαλύτερη ενέργεια», διευκρινίζει ο Emersick.
Η πραγματική απειλή έγκειται στο γεγονός ότι τέτοιες αστραπές μπορούν να χτυπήσουν περιοχές όπου δεν είναι πλέον ορατή η καταιγίδα.
Και καθώς η κλιματική αλλαγή ανατρέπει τα δεδομένα, η πιθανότητα τέτοιων φαινομένων μπορεί να αυξηθεί.
Αυτή τη στιγμή, οι γιγάντιες αστραπές αποτελούν μόνο το 1% των συνολικών εκδηλώσεων, αλλά οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν στους επιστήμονες να παρακολουθούν τον κόσμο των πραγματικά γιγαντιαίων ουράνιων σπινθήρων.
Και αυτό είναι μόνο η αρχή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών