Ο ελλέβορος φύτρωνε φυσικά κοντά στο όρος Ελικώνας, σε υψόμετρο πάνω από 750 μέτρα
Νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Yale, στο πλαίσιο του Προγράμματος Αρχαίας Φαρμακολογίας, αμφισβητεί την εικόνα του Καλιγούλα ως ενός αποκλειστικά τρελού και σκληρού ηγέτη.
Σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στα «Πρακτικά της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών», ο Ρωμαίος αυτοκράτορας κατείχε σημαντικές γνώσεις στον τομέα της ιατρικής και της θεραπείας, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χρήση του ελλέβορου – ενός φυτού με ισχυρές φαρμακολογικές ιδιότητες.
Η έρευνα επικεντρώνεται σε ένα περιστατικό από το έργο του Σουητώνιου «Βίοι των Δώδεκα Καίσαρων», όπου ο Καλιγούλας αρνείται να παρατείνει την άδεια ασθενείας ενός Ρωμαίου σενάτορα και, αντί να επιδείξει συμπόνια, διατάζει την εκτέλεσή του, κάνοντας την ειρωνική δήλωση: «Η αιμορραγία είναι αναγκαία για αυτόν στον οποίο ο ελλέβορος δεν βοηθά».
Επί μακρόν, αυτή η ιστορία θεωρούνταν ένδειξη της αδίστακτης σκληρότητας του αυτοκράτορα.
Ωστόσο, οι ιστορικοί Άντριου Κο και Τρέβορ Λουκ προτείνουν μια διαφορετική ερμηνεία, υποστηρίζοντας ότι πίσω από αυτό το επεισόδιο κρύβεται βαθιά κατανόηση της ιατρικής πρακτικής και των εναλλακτικών θεραπειών.
Τι έχουν τα Αντίκυρα
Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκεται η ελληνική πόλη Αντίκυρα, η οποία ήταν γνωστή για τις θεραπευτικές της πρακτικές και αποτελούσε προορισμό για τη ρωμαϊκή ελίτ που αναζητούσε ιατρική βοήθεια.
Η πόλη αυτή, που βρισκόταν στη δυτική ακτή του Κορινθιακού Κόλπου, ήταν διάσημη για τη χρήση του ελλέβορου στην αντιμετώπιση παθήσεων όπως η επιληψία, οι ψυχικές διαταραχές και τα προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος.
Οι επιστήμονες του Yale περιγράφουν τα Αντίκυρα ως μια «αρχαία κλινική Mayo» - έναν ελίτ θεραπευτικό κέντρο για εκείνους που μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά τις καλύτερες θεραπείες.
Απόδειξη για το ενδιαφέρον του Καλιγούλα για αυτές τις πρακτικές είναι ότι φαίνεται να είχε σοβαρό ενδιαφέρον για τις μεθόδους της πόλης, ενώ οι ιστορικοί αναφέρουν ότι ο αυτοκράτορας μπορεί να είχε προσωπικά προβλήματα υγείας, όπως επιληψία, αϋπνία ή ψυχικές διαταραχές, για τις οποίες οι αρχαίοι ιατροί συνιστούσαν τον ελλέβορο.
Τι είναι ο ελλέβορος
Ο ελλέβορος, ένα ισχυρό φυτό που υπάρχει σε λευκή και μαύρη μορφή, χρησιμοποιούνταν για την ανακούφιση από πονοκεφάλους, ενώ ο μαύρος ελλέβορος είχε ισχυρή καθαρτική δράση.
Η μελέτη δείχνει ότι το φυτό δεν φύτρωνε φυσικά κοντά στα Αντίκυρα, αλλά τα πιο κοντινά φυσικά κοιτάσματα βρίσκονταν στον όρος Ελικώνας, σε υψόμετρο πάνω από 750 μέτρα.
Αυτό υποδεικνύει ότι υπήρχε μια οργανωμένη εμπορική αλυσίδα προμήθειας φαρμακευτικών πρώτων υλών, πράγμα που καταδεικνύει το υψηλό επίπεδο οργάνωσης της ιατρικής στον αρχαίο κόσμο.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι το ενδιαφέρον του Καλιγούλα για την ιατρική δεν ήταν τυχαίο.
Υπογραμμίζουν ότι η αναφορά του στο αίμα, ως εναλλακτική θεραπεία για την επιληψία, αποδεικνύει τις γνώσεις του για τις ιατρικές πρακτικές της εποχής του, όπως αυτές καταγράφονται στο έργο του Αύλου Κορνηλίου Κέλσου «Περί Ιατρικής».
Η αναφορά του Καλιγούλα στην αιμορραγία μαρτυρεί την κατανόησή του για τις ιατρικές συζητήσεις και τη βιβλιογραφία της εποχής του, γεγονός που ενισχύει τη θεωρία ότι ο αυτοκράτορας είχε σοβαρές γνώσεις στον τομέα της φαρμακολογίας.
Παρά την άγρια φήμη του, οι κριτικοί του Καλιγούλα αναγνώριζαν την ιατρική του γνώση.
Ο Αλέξανδρος Φίλων αναφέρει ότι ο αυτοκράτορας «παραποίησε την ιατρική τέχνη του Απόλλωνα», υπονοώντας το βάθος της ιατρικής του γνώσης.
Η φράση αυτή αποκτά νέο νόημα σήμερα, καθώς ίσως ο Καλιγούλα πράγματι είχε ένα σημαντικό επίπεδο ιατρικής μόρφωσης, αν και το χρησιμοποιούσε με αμφιλεγόμενο τρόπο.
Το έργο των ερευνητών του Πανεπιστημίου Yale, το οποίο συνδυάζει ανάλυση αρχαίων κειμένων με σύγχρονα εργαστηριακά πειράματα, αναδεικνύει τη σημασία της φαρμακολογίας στην αρχαία Ρώμη και την Ελλάδα, καθώς και την ανάπτυξη μιας ιατρικής κουλτούρας που διασυνδέει τη θεραπεία με την κοινωνική και πολιτική ζωή.
www.bankingnews.gr
Σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στα «Πρακτικά της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών», ο Ρωμαίος αυτοκράτορας κατείχε σημαντικές γνώσεις στον τομέα της ιατρικής και της θεραπείας, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χρήση του ελλέβορου – ενός φυτού με ισχυρές φαρμακολογικές ιδιότητες.
Η έρευνα επικεντρώνεται σε ένα περιστατικό από το έργο του Σουητώνιου «Βίοι των Δώδεκα Καίσαρων», όπου ο Καλιγούλας αρνείται να παρατείνει την άδεια ασθενείας ενός Ρωμαίου σενάτορα και, αντί να επιδείξει συμπόνια, διατάζει την εκτέλεσή του, κάνοντας την ειρωνική δήλωση: «Η αιμορραγία είναι αναγκαία για αυτόν στον οποίο ο ελλέβορος δεν βοηθά».
Επί μακρόν, αυτή η ιστορία θεωρούνταν ένδειξη της αδίστακτης σκληρότητας του αυτοκράτορα.
Ωστόσο, οι ιστορικοί Άντριου Κο και Τρέβορ Λουκ προτείνουν μια διαφορετική ερμηνεία, υποστηρίζοντας ότι πίσω από αυτό το επεισόδιο κρύβεται βαθιά κατανόηση της ιατρικής πρακτικής και των εναλλακτικών θεραπειών.
Τι έχουν τα Αντίκυρα
Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκεται η ελληνική πόλη Αντίκυρα, η οποία ήταν γνωστή για τις θεραπευτικές της πρακτικές και αποτελούσε προορισμό για τη ρωμαϊκή ελίτ που αναζητούσε ιατρική βοήθεια.
Η πόλη αυτή, που βρισκόταν στη δυτική ακτή του Κορινθιακού Κόλπου, ήταν διάσημη για τη χρήση του ελλέβορου στην αντιμετώπιση παθήσεων όπως η επιληψία, οι ψυχικές διαταραχές και τα προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος.
Οι επιστήμονες του Yale περιγράφουν τα Αντίκυρα ως μια «αρχαία κλινική Mayo» - έναν ελίτ θεραπευτικό κέντρο για εκείνους που μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά τις καλύτερες θεραπείες.
Απόδειξη για το ενδιαφέρον του Καλιγούλα για αυτές τις πρακτικές είναι ότι φαίνεται να είχε σοβαρό ενδιαφέρον για τις μεθόδους της πόλης, ενώ οι ιστορικοί αναφέρουν ότι ο αυτοκράτορας μπορεί να είχε προσωπικά προβλήματα υγείας, όπως επιληψία, αϋπνία ή ψυχικές διαταραχές, για τις οποίες οι αρχαίοι ιατροί συνιστούσαν τον ελλέβορο.
Τι είναι ο ελλέβορος
Ο ελλέβορος, ένα ισχυρό φυτό που υπάρχει σε λευκή και μαύρη μορφή, χρησιμοποιούνταν για την ανακούφιση από πονοκεφάλους, ενώ ο μαύρος ελλέβορος είχε ισχυρή καθαρτική δράση.
Η μελέτη δείχνει ότι το φυτό δεν φύτρωνε φυσικά κοντά στα Αντίκυρα, αλλά τα πιο κοντινά φυσικά κοιτάσματα βρίσκονταν στον όρος Ελικώνας, σε υψόμετρο πάνω από 750 μέτρα.
Αυτό υποδεικνύει ότι υπήρχε μια οργανωμένη εμπορική αλυσίδα προμήθειας φαρμακευτικών πρώτων υλών, πράγμα που καταδεικνύει το υψηλό επίπεδο οργάνωσης της ιατρικής στον αρχαίο κόσμο.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι το ενδιαφέρον του Καλιγούλα για την ιατρική δεν ήταν τυχαίο.
Υπογραμμίζουν ότι η αναφορά του στο αίμα, ως εναλλακτική θεραπεία για την επιληψία, αποδεικνύει τις γνώσεις του για τις ιατρικές πρακτικές της εποχής του, όπως αυτές καταγράφονται στο έργο του Αύλου Κορνηλίου Κέλσου «Περί Ιατρικής».
Η αναφορά του Καλιγούλα στην αιμορραγία μαρτυρεί την κατανόησή του για τις ιατρικές συζητήσεις και τη βιβλιογραφία της εποχής του, γεγονός που ενισχύει τη θεωρία ότι ο αυτοκράτορας είχε σοβαρές γνώσεις στον τομέα της φαρμακολογίας.
Παρά την άγρια φήμη του, οι κριτικοί του Καλιγούλα αναγνώριζαν την ιατρική του γνώση.
Ο Αλέξανδρος Φίλων αναφέρει ότι ο αυτοκράτορας «παραποίησε την ιατρική τέχνη του Απόλλωνα», υπονοώντας το βάθος της ιατρικής του γνώσης.
Η φράση αυτή αποκτά νέο νόημα σήμερα, καθώς ίσως ο Καλιγούλα πράγματι είχε ένα σημαντικό επίπεδο ιατρικής μόρφωσης, αν και το χρησιμοποιούσε με αμφιλεγόμενο τρόπο.
Το έργο των ερευνητών του Πανεπιστημίου Yale, το οποίο συνδυάζει ανάλυση αρχαίων κειμένων με σύγχρονα εργαστηριακά πειράματα, αναδεικνύει τη σημασία της φαρμακολογίας στην αρχαία Ρώμη και την Ελλάδα, καθώς και την ανάπτυξη μιας ιατρικής κουλτούρας που διασυνδέει τη θεραπεία με την κοινωνική και πολιτική ζωή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών