Ανάπτυξη 2,4%, πρωτογενές πλεόνασμα 2,8% από 3,6% φέτος και πληθωρισμό 2,2% προβλέπει το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού για το 2026 που κατατέθηκε σήμερα στη βουλή από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη και τον υφυπουργό Θάνο Πετραλιά.
Ο νέος προϋπολογισμός συντάσσεται με πρόβλεψη για μέση τιμή πετρελαίου Brent στα 64 δολάρια το βαρέλι, χαμηλότερη από τα 67,7 δολάρια φέτος, γεγονός που αν επιβεβαιωθεί θα λειτουργήσει ως ανάσα τόσο για τα δημόσια οικονομικά όσο και για το ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Στον πυρήνα οι επενδύσεις
Στον πυρήνα του προσχεδίου βρίσκονται οι επενδύσεις, με τις εκτιμήσεις να προβλέπουν άλμα 10,2% το 2026, από 5,7% φέτος, ενώ οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων αναμένεται να φτάσουν τα 17 δισ. ευρώ.
Η ιδιωτική κατανάλωση, που παραδοσιακά λειτουργεί ως «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας, θα «κόψει» ταχύτητα στο 1,7% από 1,9% φέτος, ενώ η δημόσια κατανάλωση θα παρουσιάσει ακόμα μεγαλύτερη επιβράδυνση, με τον ρυθμό αύξησης να περιορίζεται στο 0,7% το 2026, από 1,4% το 2025.
Παράλληλα, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να αυξηθούν στο 4,5%, κυρίως λόγω της βελτιωμένης εικόνας σε τουρισμό και βιομηχανία. Ωστόσο οι εισαγωγές εκτιμάται ότι θα κινηθούν ακόμη ταχύτερα, στο 4,6%, γεγονός που μπορεί να επιβαρύνει το εμπορικό ισοζύγιο.
Η επίτευξη των στόχων δεν είναι δεδομένη. Οι καθυστερήσεις στην απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, η πιθανή παρέκκλιση από τη δασμολογική συμφωνία ΗΠΑ–Ε.Ε., η όξυνση γεωπολιτικών εντάσεων και η σφιχτή δημοσιονομική πολιτική στις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες συνιστούν σοβαρούς κινδύνους.
Στελέχη του οικονομικού επιτελείου παρακολουθούν καθημερινά τις εξελίξεις, καθώς κάθε απόκλιση θα επηρεάσει τα ταμειακά περιθώρια και την ικανότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει σε νέα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Ανησυχία ο πληθωρισμός
Μεγάλη εστία ανησυχίας είναι ο πληθωρισμός.
Η αποκλιμάκωση που είχε προβλεφθεί για φέτος κοντά στην περιοχή του 2% δεν επετεύχθη, με αποτέλεσμα η νέα πρόβλεψη για το 2025 να είναι 2,6% και για το 2026 2,2%. Στον εναρμονισμένο δείκτη, οι αντίστοιχες προβλέψεις είναι 3,3% και 2,2%.
Αυτό σημαίνει ότι η ακρίβεια θα συνεχίσει να δοκιμάζει τις αντοχές των νοικοκυριών, παρά το γεγονός ότι από την 1η Ιανουαρίου 2026, θα ενισχυθεί η αγοραστική τους δύναμη με τις αλλαγές που έγιναν στην φορολογική κλίμακα καθώς με την μείωση των συντελεστών περιορίζεται η παρακράτηση και αυξάνονται οι καθαρές αποδοχές. Στο προσχέδιο περιλαμβάνονται οι παρεμβάσεις ύψους 1,76 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ.
Η ανεργία αναμένεται να υποχωρήσει στο 7,4% σε εθνικολογιστική βάση, από 7,8% φέτος, ενώ η έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ τη φέρνει στο 8,6% από 9,1%. Παρά την πτωτική τάση, το ζητούμενο παραμένει η βελτίωση των αμοιβών και η ποιότητα των νέων θέσεων εργασίας.
Πρωτογενές πλεόνασμα 2,8% του ΑΕΠ το 2026
Σε δημοσιονομικό επίπεδο, ο προϋπολογισμός προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 2,8% του ΑΕΠ το 2026, από 3,6% του ΑΕΠ το 2025, εξέλιξη που αποδίδεται στη θετική επίδραση της φορολογικής μεταρρύθμισης και στην ωρίμανση των εισοδημάτων τα οποία αναμένεται να ενισχύσουν τα δημόσια έσοδα.
Οι πρωτογενείς δαπάνες του προϋπολογισμού, όπως συμφωνήθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα αυξηθούν κατά 3,6% το 2026. Για τη χώρα μας οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες υπολογίζονται σε περίπου 100 δισ. ευρώ. Άρα οι καθαρές δαπάνες μπορούν να αυξηθούν μέχρι περίπου 3,6 δισ. ευρώ το 2026 σε σχέση με το 2025. Σημειώνεται ότι περεταίρω αύξηση πέραν των 3,6 δις και έως 0,3% του ΑΕΠ είναι δυνατή εφόσον οι καθαρές δαπάνες των προηγούμενων ετών είναι χαμηλότερες από τα όρια που έχουν τεθεί.
Το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να αποκλιμακώνεται, από το 145% του ΑΕΠ το 2025 στο 137,6% το 2026. Καθοριστική συμβολή θα έχει η νέα πρόωρη αποπληρωμή δανείων ύψους 5,29 δισ. ευρώ φέτος τον Δεκέμβριο, που αφορούν δόσεις δανείων από το πρώτο μνημόνιο που λήγουν το διάστημα από 2033 έως το 2041. Έτσι, τα υπόλοιπα των διμερών δανείων θα περιοριστούν στα 21 δισ. ευρώ στο τέλος του 2026, από 31,6 δισ. ευρώ στις αρχές του 2025.
Το προσχέδιο περιλαμβάνει το πακέτο των φοροελαφρύνσεων και εισοδηματικών ενισχύσεων που θα εφαρμοσθούν το επόμενο έτος ενώ αφήνει «παράθυρο» για νέες παροχές, τόσο με την ψήφιση του τελικού σχεδίου τον Δεκέμβριο, όπου ο Πρωθυπουργός αναμένεται να προβεί σε ανακοινώσεις -έκπληξη για τη στήριξη των νοικοκυριών απέναντι στην ακρίβεια των ενοικίων, όσο και τον Απρίλιο του 2026, όταν θα επικυρωθούν τα στοιχεία της Eurostat για την ανάπτυξη και το πρωτογενές πλεόνασμα του 2025.
Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για δυνατότητα παρεμβάσεων ύψους έως 1 δισ. ευρώ, χωρίς να παραβιάζεται ο βασικός κανόνας του Συμφώνου Σταθερότητας με τις ανώτατες οροφές στις δαπάνες.
Κυριάκος Πιερρακάκης: «Η Ελλάδα πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ρυθμό αύξησης επενδύσεων»
Ύστερα από την κατάθεση στη Βουλή του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, δήλωσε:
«Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026 επιβεβαιώνει ότι η ελληνική οικονομία στηρίζεται πλέον σε στέρεα θεμέλια και συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμούς σημαντικά υψηλότερους από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Τα μέτρα που ανακοινώσαμε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ενισχύουν αυτή την πορεία. Η αύξηση των εισοδημάτων δίνει περαιτέρω ώθηση στην ανάπτυξη, η οποία αναμένεται να διαμορφωθεί από 2,2% φέτος σε 2,4% το 2026, ενώ ο πληθωρισμός και η ανεργία θα συνεχίσουν να μειώνονται.
Το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται στο 2,8% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος υποχωρεί στο 137,6% του ΑΕΠ, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010 και σύμφωνα με τις προβλέψεις, εφόσον αυτό συμβεί, η Ελλάδα θα πάψει να είναι η πιο χρεωμένη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση με όρους ποσοστού χρέους.
Κομβικό ρόλο στη δυναμική αυτή διαδραματίζει ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων, ο οποίος αναμένεται να διαμορφωθεί στο 10,2% το 2026, το υψηλότερο ποσοστό ανάμεσα στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ύψους 16,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενισχύει την παραγωγικότητα, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και την περιφερειακή ανάπτυξη.
Παρά το ασταθές διεθνές περιβάλλον, η Ελλάδα αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς για τη σταθερότητα και τη συνέπεια της οικονομικής της πολιτικής. Οι προβλέψεις του προσχεδίου αποτελούν δείκτες προόδου και εμπιστοσύνης. Αποτυπώνουν μια χώρα που αφήνει οριστικά πίσω της τις κρίσεις, επενδύει στις ανεξάντλητες δυνατότητές της και προχωρά με σχέδιο, δημοσιονομική σταθερότητα και κοινωνική ευαισθησία.
Η ανάπτυξη που πετυχαίνουμε όλοι μαζί υπηρετεί έναν βασικό στόχο: τη βελτίωση της ζωής των πολιτών με δικαιοσύνη, ασφάλεια και προοπτική για το μέλλον».
Θάνος Πετραλιάς: «Προϋπολογισμός ανάπτυξης με όφελος για όλους τους πολίτες»
Ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς σημείωσε:
«Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που μόλις κατατέθηκε στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής και θα συζητηθεί τις επόμενες μέρες, με στόχο να καταθέσουμε το τελικό σχέδιο στις 20 Νοεμβρίου, προβλέπει σημαντικά οφέλη για τους Έλληνες πολίτες.
Σε αυτό περιέχεται το σύνολο των μέτρων που εξαγγέλθηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ύψους 1,76 δισ. ευρώ για το 2026, με το κυριότερο από αυτά τη φορολογική μεταρρύθμιση για το δημογραφικό, τους νέους και τη μεσαία τάξη.
Στη βάση αυτή, και σε συνδυασμό με τους σημαντικούς επενδυτικούς πόρους ύψους 16,7 δισ. ευρώ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, προβλέπεται ανάπτυξη για το 2026 2,4% έναντι 2,2% του 2025, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να αποκλιμακωθεί από 2,6% σε 2,2%.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα εκτιμάται σε 3,6% του ΑΕΠ το 2025, έναντι 3,2% που ήταν η εκτίμηση στην Έκθεση Προόδου του Μεσοπρόθεσμου τον Απρίλιο, στη βάση (α) της μεγαλύτερης αύξησης των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας, που εκτιμάται πλέον σε 6,3% το 2025, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο του 3,4% που ήταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού, (β) της αυξημένης τουριστικής κίνησης, που εμφανίζει αύξηση τουριστικών εσόδων ύψους 12,5% στο επτάμηνο και (γ) της αυξημένης πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης, που εκτιμάται σε 1,9% έναντι 1,6% που ήταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού.
Για το 2026, στη βάση των νέων σημαντικών παρεμβάσεων για τη στήριξη του εισοδήματος που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ, το πρωτογενές αποτέλεσμα αναμένεται να ανέλθει σε 2,8% και το συνολικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης να διαμορφωθεί σε έλλειμμα -0,1% από πλεόνασμα 0,6% που εκτιμάται για το 2025.
Πρέπει να αναφέρω ότι τα ανωτέρω γίνονται ακριβώς εντός των δημοσιονομικών περιθωρίων που τίθενται από τους ευρωπαϊκούς κανόνες για το ερχόμενο έτος, καθώς, όπως θα δείτε στο προσχέδιο, η απόκλιση του δείκτη πρωτογενών δαπανών σε σωρευτική βάση το 2026 σε σχέση με τους στόχους είναι μηδενική.
Κλείνοντας, το σημαντικότερο ίσως στοιχείο του προσχεδίου είναι η διαφαινόμενη περαιτέρω αποκλιμάκωση του λόγου χρέους γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ, καθώς αυτός αναμένεται να μειωθεί από 153,6% το 2024 σε 145,4% το 2025 και, για πρώτη φορά από το 2010, κάτω από 140%, και συγκεκριμένα σε 137,6% το 2026, προσεγγίζοντας τα επίπεδα της Ιταλίας».
ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ_ΚΡΑΤΙΚΟΥ_ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ_2026.pdf
Για κινδύνους προειδοποιεί το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο
Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ) από την πλευρά του, ολοκλήρωσε την αξιολόγηση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβλέψεων, που αποτελούν τη βάση για το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2026 (ΠΚΠ 2026).
Συγκεκριμένα, το ΕΔΣ προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ για το 2025 2,2% και για το 2026 2,3%, οριακά πιο συγκρατημένο από την πρόβλεψη του ΠΚΠ 2026 2,4%.
Οι παραπάνω προβλέψεις για τον ρυθμό μεγέθυνσης υποστηρίζονται και από τις αντίστοιχες εκτιμήσεις διεθνών και εγχώριων οργανισμών, αποτυπώνοντας τη θετική προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Η διατήρηση υψηλού ρυθμού απορρόφησης των πόρων του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης είναι κρίσιμη για τη συνέχιση της αναπτυξιακής δυναμικής και το 2026.
Σύμφωνα με το ΠΚΠ 2026, το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται 3,6% του ΑΕΠ το 2025 και 2,8% το 2026. Παράλληλα, το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί πλεονασματικό το 2025 (0,6% του ΑΕΠ), και οριακά ελλειμματικό το 2026 (-0,1% του ΑΕΠ).
Η πορεία του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται σταθερά καθοδική, από 145,3% του ΑΕΠ το 2025 σε 137,6% το 2026, αντανακλώντας την αποτελεσματική δημοσιονομική διαχείριση. Το ΕΔΣ επιβεβαιώνει ότι το ΠΚΠ 2026 εναρμονίζεται με τους δημοσιονομικούς κανόνες.
Ωστόσο, οι οικονομικές προβλέψεις καταρτίζονται σε κλίμα έντονης αβεβαιότητας, που πυροδοτείται από τις διεθνείς εντάσεις και τις πολιτικές και οικονομικές αναταράξεις σε ευρωπαϊκές χώρες.
«Το 2026, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει αρκετές αβεβαιότητες που θα μπορούσαν να συγκρατήσουν την αναπτυξιακή της δυναμική. Οι εξωτερικοί κίνδυνοι, όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι συγκρούσεις και οι ασταθείς οικονομικές εξελίξεις στην Ευρώπη, ιδίως σε χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα και πολιτική αστάθεια, ενδέχεται να διαταράξουν τις αγορές και να επιβαρύνουν την ανάπτυξη. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ασθενέστερη εξωτερική ζήτηση, ιδίως αν ο τουρισμός υποαποδώσει, λόγω της αβεβαιότητας που δημιουργούν οι διεθνείς συνθήκες, θα επηρέαζε τα έσοδα, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και την ανάπτυξη.
Σε εγχώριο επίπεδο, ένα υψηλότερο διαθέσιμο εισόδημα – λόγω των ευνοϊκών φορολογικών μεταρρυθμίσεων που πρόσφατα ανακοινώθηκαν – αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω την κατανάλωση και να αυξήσει τη συνολική ζήτηση, αλλά η καθαρή του μακροοικονομική επίδραση θα εξαρτηθεί επίσης από τον πληθωρισμό, καθώς και από το ευρύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον. Καθυστερήσεις ή εμπόδια στην εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού μπορεί να επιβραδύνουν τα οφέλη στην παραγωγικότητα, και να μειώσουν την ικανότητα της ελληνικής οικονομίας να απορροφά κραδασμούς.
Επίμονες πληθωριστικές τάσεις σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να μειώσουν περαιτέρω την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, υπογραμμίζοντας την ανάγκη στενής παρακολούθησης της απόκλισης από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Δυσχέρειες στην αναμενόμενη απορρόφηση των κονδυλίων του ΤΑΑ της ΕΕ θα μπορούσαν να περιορίσουν την επενδυτική δυναμική, και να καθυστερήσουν σημαντικά έργα υποδομών και πράσινης μετάβασης.
Αντίθετα, η ανάπτυξη της εθνικής αμυντικής βιομηχανίας, με αυξημένες επενδύσεις σε προμήθειες, υποδομές και τεχνολογία, μπορεί να ενισχύσει τις εγχώριες βιομηχανίες εντονότερα από το αναμενόμενο, να δημιουργήσει πολλαπλασιαστικά οφέλη στην μεταποίηση και την καινοτομία, και να προσελκύσει στρατηγικές διεθνείς συνεργασίες. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η συνεχής μείωση του πληθωρισμού περιορίζει αυξητικές προοπτικές στα επιτόκια, δημιουργώντας περαιτέρω μακροοικονομικά οφέλη. Ο συνδυασμός ισχυρής απορρόφησης των κονδυλίων της ΕΕ, ο ανθεκτικός τουρισμός η βελτιωμένη επενδυτική εμπιστοσύνη, ενισχυμένη από το αναβαθμισμένο πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας και τη δημοσιονομική ισορροπία, εγγυώνται την πορεία ανάπτυξης της χώρας» τονίζεται.
«Με βάση τα παραπάνω, το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο υιοθετεί τις μακροοικονομικές προβλέψεις που βασίζεται το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2026. Το ΕΔΣ αξιολόγησε τις δημοσιονομικές προβλέψεις και διαπίστωσε τη συμμόρφωση με τους αριθμητικούς δημοσιονομικούς κανόνες».
Η λεπτομερής ανάλυση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών εξελίξεων θα περιληφθεί στην προσεχή εξαμηνιαία Έκθεση του ΕΔΣ.
Η αξιολόγηση του ΕΔΣ εδώ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών