Διπλή «ανάσα» για όσους νοικιάζουν ή ανακαινίζουν ακίνητα - Αυτόματο επίδομα έως 800 ευρώ και φοροέκπτωση 16.000 ευρώ

Έως και 800 ευρώ ετησίως θα επιστρέφει το κράτος σε ενοικιαστές κύριας ή φοιτητικής κατοικίας, ενώ παράλληλα επεκτείνεται για δύο ακόμη χρόνια η φορολογική έκπτωση έως 16.000 ευρώ για όσους πραγματοποιήσουν ανακαινίσεις σε ακίνητα.
Οι δύο παρεμβάσεις, που προβλέπονται στο νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση συνθέτουν ένα πλέγμα διπλής οικονομικής ανάσας για φυσικά πρόσωπα με επίκεντρο την κατοικία.

Η επιδότηση ενοικίου, που τίθεται σε εφαρμογή από το 2025, θα καταβάλλεται αυτοματοποιημένα κάθε Νοέμβριο, χωρίς αίτηση ή ένσταση, με βάση τα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στην Εφορία έως τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Δικαιούχοι είναι όσοι πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια: άγαμοι με εισόδημα έως 20.000 ευρώ, έγγαμοι έως 28.000 ευρώ με προσαύξηση ανά τέκνο, και μονογονεϊκές οικογένειες με ελάχιστο όριο τα 31.000 ευρώ. Για φοιτητές αρκεί το εισοδηματικό κριτήριο και η αναγραφή του μισθώματος στο όνομά τους.

Η ενίσχυση υπολογίζεται σε ένα δωδέκατο του συνολικού καταβληθέντος ενοικίου του προηγούμενου έτους, όχι του συμφωνηθέντος, και μπορεί να ανέλθει έως τα 800 ευρώ, με επιπλέον 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.
Βασική προϋπόθεση είναι τα ενοίκια να έχουν δηλωθεί σωστά τόσο στη δήλωση μίσθωσης όσο και στη φορολογική δήλωση.
Η καταβολή βασίζεται αποκλειστικά στα στοιχεία που έχουν υποβληθεί έως 30 Σεπτεμβρίου και δεν προβλέπεται καμία δυνατότητα διόρθωσης, αίτησης ή ενστάσεων.

Στο νέο σύστημα προβλέπεται αυστηρός μηχανισμός ελέγχου και καταλογισμού. Εφόσον διαπιστωθεί – μέσω διασταυρώσεων – ότι τα στοιχεία είναι ψευδή ή ελλιπή (π.χ. ενοίκια που δεν καταβλήθηκαν, πλασματικά εισοδήματα), η επιδότηση ανακτάται με τόκο και ο φορολογούμενος αποκλείεται από οποιαδήποτε αντίστοιχη ενίσχυση για τρία έτη. Το επιτόκιο που εφαρμόζεται είναι το αντίστοιχο των εκπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία.

Για το 2025 θα ισχύσει μεταβατική περίοδος συμμόρφωσης καθώς δηλώσεις μίσθωσης που δεν έχουν ακόμη υποβληθεί, μπορούν να κατατεθούν χωρίς κυρώσεις έως τις 15 Ιουλίου ώστε να ληφθούν υπόψη στον πρώτο γύρο καταβολής.
Από το 2026, το σύστημα θα λειτουργεί αυστηρά με βάση εμπρόθεσμα και πλήρη δεδομένα, χωρίς δυνατότητα εκπρόθεσμης υπαγωγής.

Παράλληλα, παρατείνεται και για το 2025 και το 2026 η φορολογική έκπτωση για εργασίες ενεργειακής, λειτουργικής ή αισθητικής αναβάθμισης ακινήτων.
Όσοι πραγματοποιήσουν σχετικές δαπάνες και τις εξοφλήσουν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής μπορούν να εξασφαλίσουν έκπτωση φόρου έως 16.000 ευρώ, κατανεμημένη σε πέντε χρόνια έως 3.200 ευρώ ετησίως.
Σε περίπτωση που ο ετήσιος φόρος εισοδήματος είναι μικρότερος από το ποσό της έκπτωσης, η διαφορά δεν μεταφέρεται ούτε συμψηφίζεται.

Πώς υπολογίζεται η έκπτωση

Παραδείγματα

· Αν κάποιος δαπανήσει 16.000 ευρώ το 2025 για την ανακαίνιση του σπιτιού του, θα γλιτώσει συνολικά 16.000 ευρώ σε φόρους, επιμερισμένα σε 3.200 ευρώ ανά έτος, από το εκκαθαριστικό του 2026 έως και του 2030.

· Εάν οι δαπάνες ανέλθουν σε 20.000 ευρώ, η μέγιστη έκπτωση φόρου θα παραμείνει στις 16.000 ευρώ. Δηλαδή, τα επιπλέον 4.000 ευρώ δεν αναγνωρίζονται φορολογικά.

· Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος πραγματοποιήσει δαπάνες ύψους 15.000 ευρώ, θα εξασφαλίσει έκπτωση φόρου 3.000 ευρώ κατ’ έτος, για πέντε χρόνια.

· Αν οι εργασίες κοστίσουν 12.000 ευρώ, τότε η φοροελάφρυνση θα φτάσει τις 2.400 ευρώ ετησίως, δηλαδή συνολικά 12.000 ευρώ μέχρι το 2030.

· Για δαπάνη 10.000 ευρώ, η έκπτωση φόρου θα είναι 2.000 ευρώ τον χρόνο. Αν για παράδειγμα, ο φόρος εισοδήματος που θα προκύψει το 2026 είναι 3.000 ευρώ, τότε, με την έκπτωση, ο ιδιοκτήτης θα πληρώσει μόνο 1.000 ευρώ.

· Αν κάποιος ξοδέψει 8.000 ευρώ για εργασίες, θα μειώνει τον φόρο του κατά 1.600 ευρώ κάθε χρόνο.

· Σε δαπάνη 5.000 ευρώ, η ετήσια έκπτωση φόρου διαμορφώνεται στα 1.000 ευρώ, ενώ σε περίπτωση δαπάνης 3.000 ευρώ, το ετήσιο όφελος φτάνει τα 600 ευρώ.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr