Οικονομία: Τα έξι μεγάλα «στοιχήματα» του 2022 - Οι Συμπληγάδες που θα βάλουν σε δοκιμασία το κυβερνητικό σχέδιο

Σχετικά Άρθρα

Ταμείο Ανάκαμψης: Εντός διμήνου η αξιολόγηση για την εκταμίευση 3,6 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα
03/01/2022 - 16:04

Χατζηδάκης: Άμεσα, οι διαβουλεύσεις για τον κατώτατο μισθό - Στόχος η συμφωνία έως το α' 6μηνο του 2022
03/01/2022 - 15:04

Οι αλλαγές σε ακίνητα, εισοδήματα, μισθούς και φορολογία που φέρνει το 2022 - Αναλυτικά στοιχεία με 11 ανατροπές
31/12/2021 - 22:10

Τα πρόσθετα μέτρα στήριξης που θα «κλειδώσουν» μετά τις 15 Ιανουαρίου - Τα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι
31/12/2021 - 00:47

Τα 6 μέτρα στήριξης στους εργαζόμενους σε εστίαση και διασκέδαση - Αναστολές χωρίς απολύσεις και αποζημίωση ειδικού σκοπού
30/12/2021 - 14:57

Υπό την αίρεση της ακρίβειας, του πληθωρισμού και της πανδημίας τελεί ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου για διατήρηση των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, την έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία και την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας.
Μέσα στο 2022 θα κληρώσει για τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα «παράγει» η χώρα από το 2023 έως και το 2060,όπου θα έχει αποπληρωθεί το 75% του ελληνικού χρέους.

Αναλυτικότερα οι σημαντικότερες προκλήσεις και τα ορόσημα για το 2022 είναι:

Πανδημία – ΑΕΠ

Μετά την εκρηκτική άνοδο του ΑΕΠ το 2020που όπως όλα δείχνουν κινήθηκε στη περιοχή του 7,5%-8% έναντι πρόβλεψης για 6,9% στο προϋπολογισμό το μεγάλο στοίχημα είναι να συνεχιστεί με ταχείς ρυθμούς η μεγέθυνση του ΑΕΠ με το πήχη να έχει τοποθετηθεί στο 4,5%.
Ωστόσο η κυβερνητική πρόβλεψη έχει στηριχθεί στο σενάριο για αποκλιμάκωση της πανδημία στο πρώτο τρίμηνο του 2022 και την αναστροφή του κλίματος ανασφάλειας στην αγορά και την σταδιακή εξάλειψη της ψυχολογία του φόβου στα νοικοκυριά.
Τα μέχρι στιγμής δεδομένα με την ραγδαία εξάπλωση της νέας μετάλλαξης και την επιστημονική ομίχλη για το βαθμό επικινδυνότητας της νόσησης και της αποτελεσματικότητας των εμβολίων σε καμία καθιστούν την κυβερνητική πρόβλεψη μετέωρη με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να αναγνωρίζει ότι δεν μπορεί να προβεί σε ασφαλή εκτίμηση.
Η έξαρση της πανδημίας που επιβάλλει την ανάγκη λήψης νέων περιοριστικών μέτρων στην λειτουργία της αγοράς επιφέρει πλήγματα σε νευραλγικούς για την ανάπτυξη κλάδους αναβάλλοντας τις όποιες επενδυτικές κινήσεις. Ταυτόχρονα διογκώνουν το δημοσιονομικό λογαριασμό λόγω των έκτακτων μέτρων στήριξης στις πληττόμενες επιχειρήσεις.

Πληθωρισμός

Μετά την πανδημία η αναζωπύρωση της πληθωριστικής φωτιάς είναι ο δεύτερος μεγάλος πονοκέφαλος για την κυβέρνηση.
Το συνεχώς διογκούμενο κύμα ακρίβειας ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών φρενάροντας την ιδιωτική κατανάλωση που αποτελεί ένα από τα βασικούς κινητήρες της ανάπτυξης λόγω του σημαντικού μεριδίου συμμετοχή στο ΑΕΠ.
Δεν είναι μόνο ότι η ακρίβεια έχει άμεσο αρνητικό αποτύπωμα στην πραγματική οικονομία είναι και το γεγονός ότι δημιουργεί πληθωριστικές προσδοκίες στα νοικοκυριά ενισχύοντας τη τάση συγκράτησης των δαπανών τους.
Επιπρόσθετα υποχρεώνει τη κυβέρνηση να διατηρεί σε ισχύ ακόμα και να διευρύνει τις κρατικές παρεμβάσεις για την κάλυψη απωλειών στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς με αρνητικές επιπτώσεις στο προϋπολογισμό.
Οι αρχικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης για το εύρος και τη διάρκεια των ανατιμήσεων έχουν ανατραπεί και συνεχώς επικαιροποιούνται ανεβάζοντας όλο και πιο υψηλά το κονδύλι για τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου και επεκτείνοντας το χρονοδιάγραμμα ισχύος του μέτρου.
Μόνο από την ανάφλεξη των τιμών στην ενέργεια, ο λογαριασμός των απωλειών για το 2021 ανέρχεται στο 1 δισ. ευρώ και εφόσον δεν υπάρξει δραστική αποκλιμάκωση τους επόμενους μήνες το κόστος στην οικονομία -από τη σύγκριση των εισαγωγών στα ενεργειακά προϊόντα με τις αντίστοιχες εξαγωγές- θα ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ για το 2022. Το πρόβλημα με τον τιμάριθμο καθίσταται οξύτερο σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ενώ ακόμα δεν έχουμε φτάσει στην κορύφωση της κρίσης.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο να ξεπεράσει το 5% από 4,8% τον Νοέμβριο και 3,4% τον Οκτώβριο, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις των οικονομολόγων ο τυφώνας των ανατιμήσεων θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τον Απρίλιο του 2022.
Η πρόβλεψη στον προϋπολογισμό είναι για πληθωρισμό 1% σε μέσα επίπεδα για το 2022, η οποία λόγω της δυναμικής που έχει αποκτήσει ο τιμάριθμος είναι πιθανό να ξεπεραστεί.

Έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία

Τρεις αξιολογήσεις από τους δανειστές και δυο επιταγές των 765 εκατ. ευρώ από τον ESM, που αντιστοιχούν στα κέρδη που αποκόμισαν η ΕΚΤ και οι τράπεζες του ευρωσυστήματος από τα ακούρευτα ελληνικά ομόλογα, στέκονται εμπόδιο στην έξοδο της χώρας από την ενισχυμένη εποπτεία το 2022.
Ο κυβερνητικός στόχος είναι για απαγκίστρωση από την ενισχυμένη εποπτεία με την αξιολόγηση του Ιουνίου που θα ξεκλειδώσει διπλή δόση από ANFA’s για την Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση ότι όλες οι μεταμνημονιακές μεταρρυθμίσεις θα έχουν παραδοθεί μέχρι εκείνη την ημερομηνία. Διαφορετικά θα υπάρξει παράταση της ενισχυμένης εποπτείας μέχρι τον Οκτώβριο.
Πάντως νέα δείγματα γραφής για την πορεία των μεταρρυθμίσεων που εκκρεμούν θα δώσει το οικονομικό επιτελείο στη 13η αξιολόγηση που θα ξεκινήσει μετά τις 20 Ιανουαρίου 2022.

Πρωτογενή πλεονάσματα

Μολονότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι την εκκίνηση των διαπραγματεύσεων για τα ελληνικά πλεονάσματα, καθώς προηγείται η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας που προβλέπεται ότι θα είναι μακρά και δύσκολη, εντούτοις το μπα ντε φερ με την ευρωζώνη προμηνύεται σκληρό.
Η ελληνική πλευρά με το μικρό δίκτυο συμμάχων που διαθέτει στην Ευρώπη θα επιδιώξει αλλαγή της συμφωνίας του 2018 που προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ το 2023 με σταδιακή αποκλιμάκωση στο 2,5% του ΑΕΠ το 2024 και στο 2,2% του ΑΕΠ από το 2025 και μετά έως και το 2060 που θα έχει αποπληρωθεί το 75% του ελληνικού χρέους προς τον ESM.
Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές προεξοφλούν ότι το 2023, όπου θεωρητικά ο κορονοϊός δεν θα υπάρχει στον χάρτη και θα έχουμε επιστρέψει στην κανονικότητα, θα υπάρχει κάποιας μορφής πειθαρχία για την Ελλάδα αλλά όχι με τη μορφή θηλιάς στην οικονομία. Ολα αυτά βέβαια μένει να φανούν εκ του αποτελέσματος…

Ταμείο Ανάκαμψης - ΠΔΕ - ΕΣΠΑ

Κονδύλια άνω των 18 δισ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης εκτιμάται ότι θα διοχετευθούν το 2022 στην οικονομία και θα κρίνουν το στοίχημα για αύξηση των επενδύσεων κατά 21,9%. Οι δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις θα ανέλθουν σε 7,8 δισ. ευρώ -εκ των οποίων τα 6,5 δισ. ευρώ θα έρθουν από κοινοτικούς πόρους και 1,3 δισ. ευρώ από εθνικούς- ενώ σε αυτόν τον λογαριασμό θα πρέπει να προστεθούν και τα 3,5 δισ. ευρώ που αποτελούν κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας τα οποία η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει τάχιστα.
Άλλα 3,1 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα πέσουν στην οικονομία μέσω του νέου ΕΣΠΑ και θα αρχίσουν να εκταμιεύονται το πρώτο τετράμηνο του 2022 δίνοντας προτεραιότητα στις πράσινες επενδύσεις.
Σε ό,τι αφορά τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2022 θα τρέξουν οι προκηρύξεις για τρία μεγάλα έργα που αφορούν τον τουρισμό, την ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων και ειδικά προγράμματα για τον αγροτικό τομέα, έτσι ώστε μέχρι το τέλος Μαρτίου να ξεκινήσουν οι πρώτες εκταμιεύσεις για τη χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων των επιχειρήσεων.
Τον Μάρτιο του 2022 αναμένεται να εκταμιευτεί η πρώτη δόση ύψους 3,9 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης μετά τις προκαταβολές του καλοκαιριού.

Πιστοληπτική ικανότητα

Εννέα «ραντεβού» με τους οίκους αξιολόγησης έχει η ελληνική οικονομία μέσα στο 2022 που θα κρίνουν το στοίχημα της επενδυτικής βαθμίδας και την είσοδο αξιόλογων επενδυτικών κεφαλαίων στη χώρα τα οποία θα βάλουν το ελληνικό χρηματιστήριο στον χάρτη με τις αναπτυγμένες αγορές.
Η αυλαία των αξιολογήσεων θα ανοίξει με τη Fitch, η οποία στις 14 Ιανουαρίου θα μεταδώσει το πρώτο στίγμα για την πορεία της ανάκαμψης, τις δημοσιονομικές προοπτικές και τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους. Η χώρα θα έχει άλλες δυο «αναμετρήσεις» με τον οίκο, 8 Ιουλίου και 7 Οκτωβρίου, σε περίπτωση που τον Ιανουάριο δεν καταφέρει να προσπεράσει την κατηγορία «ΒΒ» όπου βρίσκεται… παρκαρισμένη.
Σειρά θα πάρει ο καναδικός οίκος DBRS στις 18 Μαρτίου, ο οποίος τον Σεπτέμβριο αναβάθμισε το αξιόχρεο της Ελλάδας σε «ΒΒ» με θετική τάση.
Η δεύτερη αξιολόγηση είναι προγραμματισμένη για τις 16 Σεπτεμβρίου.
Το μεγάλο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η κίνηση που θα κάνει η Moody's, εάν μετά τη «σιωπή» που επέδειξε στην αξιολόγηση του Νοεμβρίου θα προχωρήσει σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, η οποία σήμερα βρίσκεται τρεις βαθμίδες χαμηλότερα από την επενδυτική στην κατηγορία «Ba3» σε σχέση με τους υπόλοιπους οίκους.
Στις 22 Απριλίου θα ακουστεί η πρώτη ετυμηγορία από την S&P και στις 21 Οκτωβρίου η δεύτερη και αυτό που επιθυμεί διακαώς η ελληνική πλευρά είναι να μην περάσουν «άπρακτα» τα δυο ραντεβού. Ο οίκος διατηρεί από τον Απρίλιο την ελληνική οικονομία στην κατηγορία «ΒΒ» με θετικές τις προοπτικές.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr