«Οι θάλασσες και τα νησιά μας με όλο το πολιτισμικό, οικολογικό και φυσικό πλούτο τους αποτελούν ένα κεντρικό συστατικό της ταυτότητας της χώρας μας»
Στην ανάγκη αναβάθμισης του νησιών της Ελλάδας αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης, μιλώντας από το Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Ξεκινώντας, ο κ. Δραγασάκης σημείωσε ότι «ζούμε σε ένα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον ακραίας αβεβαιότητας.
«Μετά το Brexit και την προεδρική αλλαγή στις ΗΠΑ το μέλλον της Ευρώπης ξανατίθεται, με νέους όρους, ως ένα υπαρξιακό ερώτημα κατεύθυνσης και προσανατολισμού.
Και επειδή ακούμε διάφορα περί Ευρώπης πολλών ή λίγων ταχυτήτων, το κρίσιμο θέμα δεν είναι οι ταχύτητες, αλλά οι ιεραρχίες και πώς αυτές κτίζονται, οι αποφάσεις και πώς αυτές λαμβάνονται, η διανομή και αναδιανομή του ρίσκου και του οφέλους της ενοποίησης και υπέρ ποιων γίνονται.
Και αν σήμερα η Ε.Ε. αντιμετωπίζει κινδύνους ακόμη και αποσύνθεσης, αυτοί πηγάζουν πρωτίστως από το γεγονός ότι οι υποσχέσεις για σύγκλιση έχουν αντικατασταθεί από την πραγματικότητα των επίμονων αποκλίσεων και των ασύμμετρων σχέσεων στο εσωτερικό της.
Οι ταχύτητες είναι σημαντικές, αλλά και αποτέλεσμα άλλων παραγόντων, όπως και οι παραπάνω».
Στη συνέχεια, σχετικά με το ειδικότερο θέμα της σημερινής συζήτησης, τόνισε ότι «οι θάλασσες και τα νησιά μας με όλο το πολιτισμικό, οικολογικό και φυσικό πλούτο τους αποτελούν ένα κεντρικό συστατικό της ταυτότητας της χώρας μας.
Με την έννοια αυτή, η νησιωτικότητα πρέπει να βρει μια πιο αναβαθμισμένη, κεντρική - θα έλεγα - θέση στο νέο υπόδειγμα ανάπτυξης, της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης, που στη δική μας αντίληψη αποτελεί στόχο, αλλά και μέσο της στρατηγικής για την έξοδο από τη κρίση»
Ο κ. Δραγασάκης ανέπτυξε τα σχέδια της κυβέρνησης για τα νησιά:
Η αναγκαιότητα της θαλάσσιας χωροταξίας
«Ο πρώτος παράγοντας, λοιπόν, που υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της θαλάσσιας χωροταξίας στη χώρα μας είναι ακριβώς ο νησιωτικός χαρακτήρας της.
Αυτό επιβάλλει όχι απλώς να ακολουθήσουμε τις διεθνείς τάσεις και τις καλές διεθνώς πρακτικές, αλλά και να πρωτοπορήσουμε στη θεσμοθέτηση και την πρακτική εφαρμογή του χωρικού και του θαλάσσιου χωρικού σχεδιασμού.
Και τούτο γιατί ακριβώς λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα της χώρας χωρίς την οργανωμένη ρύθμιση του χώρου σε θάλασσα και στεριά, η ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι ούτε βιώσιμη ούτε δίκαιη.
Θα είναι άναρχη, σπάταλη και αυτοκαταστροφική. Και υπάρχουν, δυστυχώς, πολλά παραδείγματα, και στη χώρα μας, που το επιβεβαιώνουν αυτό.
Υπάρχει, όμως, και ένας δεύτερος λόγος που υπογραμμίζει την ανάγκη του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Και αυτός είναι η αυξανομένη οικονομική σημασία των θαλασσών και οι κίνδυνοι άναρχης και καταστροφικής εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων.
Και δεν αναφέρομαι μόνο στην αλιεία, τις ποικίλες θαλάσσιες δραστηριότητες και τη λεγόμενη «γαλάζια οικονομία» -που κι εδώ υπάρχει ανάγκη ρυθμιστικών πλαισίων, αλλά και στις βαριές βιομηχανικές δραστηριότητες, όπως είναι η εξόρυξη και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και άλλων ορυκτών.
Επιστημονικές απόψεις και ενδείξεις υποστηρίζουν ότι το κεφαλαίο αυτό, της ύπαρξης δηλαδή σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, παραμένει ενεργό και ανοιχτό ακόμη και σε θετικές εκπλήξεις για τη χώρα μας και αυτό επιβάλλει τη θεσμική και οργανωτική προετοιμασία για να ανταποκριθούμε συγκροτημένα στις όποιες εξελίξεις. Βεβαίως, το θέμα αυτό συνδέεται και με την οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ), όμως και εκεί που οι σχετικές οριοθετήσεις έχουν γίνει, κρίσιμος είναι ο ρόλος του θαλασσιού χωρικού σχεδιασμού.
Ένας τρίτος παράγοντας που διευρύνει ακόμη περισσότερο τη σημασία του χωρικού σχεδιασμού είναι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Ο μακροπρόθεσμος χαρακτήρας των σχετικών διαδικασιών δε μας επιτρέπει να αφήσουμε το θέμα αυτό για το μέλλον.
Αντίθετα, πρέπει να διευρύνουμε τους χρονικούς ορίζοντες του σχεδιασμού.
Στους τομείς που η επιστημονική γνώση μας παρέχει τα αναγκαία δεδομένα, πρέπει να προχωρήσουμε τολμηρά, εισάγοντας στους σχεδιασμούς του σήμερα τις ανάγκες του μέλλοντος, που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και των προβλεπόμενων συνεπειών, ακολουθώντας την αρχή της πρόληψης και όχι της αναμονής και της εκ των υστερών αντίδρασης», υπογράμμισε.
Κυβερνητικός σχεδιασμός
Συνεχίζοντας, τόνισε ότι η κυβέρνηση, έχοντας επίγνωση της αναγκαιότητας και της σημασίας του χωρικού σχεδιασμού και της θαλάσσιας χωροταξίας, υλοποιεί ένα σχεδιασμό με ορίζοντα πενταετίας ο όποιος περιλαμβάνει:
• Την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2014/89/ΕΕ που προβλέπει τη θέσπιση Πλαισίου για το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Η εν λόγω οδηγία είναι σημαντική, διότι θεσπίζει τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες που είναι αναγκαίοι για το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.
Θα επιτρέψε διάφορα ερευνητικά και άλλα έργα που και σήμερα σποραδικά πραγματοποιούνται, να γίνουν τμήμα μιας συγκροτημένης στρατηγικής.
• Την πρόοδο των διαδικασιών για την κύρωση του Πρωτόκολλου της Βαρκελώνης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών του ΟΗΕ.
• Την αναμενόμενη, εντός του 2017, ολοκλήρωση των περιφερειακών και τοπικών χωρικών σχεδίων.
• Στη βάση των παραπάνω θα οργανωθεί, στη συνεχεία, η χάραξη της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για το Θαλάσσιο Χώρο, καθώς και η εκπόνηση των θαλασσίων χωροταξικών σχεδίων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Όλος αυτός ο θεσμικός εξοπλισμός θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο ως το 2021, όπως επιβάλλει και η ευρωπαϊκή Οδηγία.
www.bankingnews.gr
Ξεκινώντας, ο κ. Δραγασάκης σημείωσε ότι «ζούμε σε ένα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον ακραίας αβεβαιότητας.
«Μετά το Brexit και την προεδρική αλλαγή στις ΗΠΑ το μέλλον της Ευρώπης ξανατίθεται, με νέους όρους, ως ένα υπαρξιακό ερώτημα κατεύθυνσης και προσανατολισμού.
Και επειδή ακούμε διάφορα περί Ευρώπης πολλών ή λίγων ταχυτήτων, το κρίσιμο θέμα δεν είναι οι ταχύτητες, αλλά οι ιεραρχίες και πώς αυτές κτίζονται, οι αποφάσεις και πώς αυτές λαμβάνονται, η διανομή και αναδιανομή του ρίσκου και του οφέλους της ενοποίησης και υπέρ ποιων γίνονται.
Και αν σήμερα η Ε.Ε. αντιμετωπίζει κινδύνους ακόμη και αποσύνθεσης, αυτοί πηγάζουν πρωτίστως από το γεγονός ότι οι υποσχέσεις για σύγκλιση έχουν αντικατασταθεί από την πραγματικότητα των επίμονων αποκλίσεων και των ασύμμετρων σχέσεων στο εσωτερικό της.
Οι ταχύτητες είναι σημαντικές, αλλά και αποτέλεσμα άλλων παραγόντων, όπως και οι παραπάνω».
Στη συνέχεια, σχετικά με το ειδικότερο θέμα της σημερινής συζήτησης, τόνισε ότι «οι θάλασσες και τα νησιά μας με όλο το πολιτισμικό, οικολογικό και φυσικό πλούτο τους αποτελούν ένα κεντρικό συστατικό της ταυτότητας της χώρας μας.
Με την έννοια αυτή, η νησιωτικότητα πρέπει να βρει μια πιο αναβαθμισμένη, κεντρική - θα έλεγα - θέση στο νέο υπόδειγμα ανάπτυξης, της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης, που στη δική μας αντίληψη αποτελεί στόχο, αλλά και μέσο της στρατηγικής για την έξοδο από τη κρίση»
Ο κ. Δραγασάκης ανέπτυξε τα σχέδια της κυβέρνησης για τα νησιά:
Η αναγκαιότητα της θαλάσσιας χωροταξίας
«Ο πρώτος παράγοντας, λοιπόν, που υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της θαλάσσιας χωροταξίας στη χώρα μας είναι ακριβώς ο νησιωτικός χαρακτήρας της.
Αυτό επιβάλλει όχι απλώς να ακολουθήσουμε τις διεθνείς τάσεις και τις καλές διεθνώς πρακτικές, αλλά και να πρωτοπορήσουμε στη θεσμοθέτηση και την πρακτική εφαρμογή του χωρικού και του θαλάσσιου χωρικού σχεδιασμού.
Και τούτο γιατί ακριβώς λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα της χώρας χωρίς την οργανωμένη ρύθμιση του χώρου σε θάλασσα και στεριά, η ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι ούτε βιώσιμη ούτε δίκαιη.
Θα είναι άναρχη, σπάταλη και αυτοκαταστροφική. Και υπάρχουν, δυστυχώς, πολλά παραδείγματα, και στη χώρα μας, που το επιβεβαιώνουν αυτό.
Υπάρχει, όμως, και ένας δεύτερος λόγος που υπογραμμίζει την ανάγκη του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Και αυτός είναι η αυξανομένη οικονομική σημασία των θαλασσών και οι κίνδυνοι άναρχης και καταστροφικής εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων.
Και δεν αναφέρομαι μόνο στην αλιεία, τις ποικίλες θαλάσσιες δραστηριότητες και τη λεγόμενη «γαλάζια οικονομία» -που κι εδώ υπάρχει ανάγκη ρυθμιστικών πλαισίων, αλλά και στις βαριές βιομηχανικές δραστηριότητες, όπως είναι η εξόρυξη και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και άλλων ορυκτών.
Επιστημονικές απόψεις και ενδείξεις υποστηρίζουν ότι το κεφαλαίο αυτό, της ύπαρξης δηλαδή σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, παραμένει ενεργό και ανοιχτό ακόμη και σε θετικές εκπλήξεις για τη χώρα μας και αυτό επιβάλλει τη θεσμική και οργανωτική προετοιμασία για να ανταποκριθούμε συγκροτημένα στις όποιες εξελίξεις. Βεβαίως, το θέμα αυτό συνδέεται και με την οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ), όμως και εκεί που οι σχετικές οριοθετήσεις έχουν γίνει, κρίσιμος είναι ο ρόλος του θαλασσιού χωρικού σχεδιασμού.
Ένας τρίτος παράγοντας που διευρύνει ακόμη περισσότερο τη σημασία του χωρικού σχεδιασμού είναι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Ο μακροπρόθεσμος χαρακτήρας των σχετικών διαδικασιών δε μας επιτρέπει να αφήσουμε το θέμα αυτό για το μέλλον.
Αντίθετα, πρέπει να διευρύνουμε τους χρονικούς ορίζοντες του σχεδιασμού.
Στους τομείς που η επιστημονική γνώση μας παρέχει τα αναγκαία δεδομένα, πρέπει να προχωρήσουμε τολμηρά, εισάγοντας στους σχεδιασμούς του σήμερα τις ανάγκες του μέλλοντος, που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και των προβλεπόμενων συνεπειών, ακολουθώντας την αρχή της πρόληψης και όχι της αναμονής και της εκ των υστερών αντίδρασης», υπογράμμισε.
Κυβερνητικός σχεδιασμός
Συνεχίζοντας, τόνισε ότι η κυβέρνηση, έχοντας επίγνωση της αναγκαιότητας και της σημασίας του χωρικού σχεδιασμού και της θαλάσσιας χωροταξίας, υλοποιεί ένα σχεδιασμό με ορίζοντα πενταετίας ο όποιος περιλαμβάνει:
• Την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2014/89/ΕΕ που προβλέπει τη θέσπιση Πλαισίου για το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Η εν λόγω οδηγία είναι σημαντική, διότι θεσπίζει τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες που είναι αναγκαίοι για το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.
Θα επιτρέψε διάφορα ερευνητικά και άλλα έργα που και σήμερα σποραδικά πραγματοποιούνται, να γίνουν τμήμα μιας συγκροτημένης στρατηγικής.
• Την πρόοδο των διαδικασιών για την κύρωση του Πρωτόκολλου της Βαρκελώνης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών του ΟΗΕ.
• Την αναμενόμενη, εντός του 2017, ολοκλήρωση των περιφερειακών και τοπικών χωρικών σχεδίων.
• Στη βάση των παραπάνω θα οργανωθεί, στη συνεχεία, η χάραξη της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για το Θαλάσσιο Χώρο, καθώς και η εκπόνηση των θαλασσίων χωροταξικών σχεδίων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Όλος αυτός ο θεσμικός εξοπλισμός θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο ως το 2021, όπως επιβάλλει και η ευρωπαϊκή Οδηγία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών