"Η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια της εξόδου από το Ευρώ" επισημαίνει ο ΣΕΒ
Τα σενάρια περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ στερούνται κάθε σοβαρότητας επισημαίνει στο εβδομαδιαίο δελτίο για την ελληνική οικονομία, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων ΣΕΒ, ενώ όπως επισημαίνει γίνεται προσπάθεια για επίτευξη συμφωνίας από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Όπως επισημαίνεται στο εβδομαδιαίο δελτίο του ΣΕΒ:
Σενάρια περί εξόδου της χώρας από το Ευρώ ή εισαγωγής παράλληλου νομίσματος και επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, ως εναλλακτικών στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, στερούνται σοβαρότητας λόγω των δυσμενών επιπτώσεων που συνεπάγεται η εφαρμογή τους. Η προσήλωση όλων των εμπλεκόμενων στην ταχεία επίτευξη συμφωνίας θεωρείται δεδομένη.
- Καθοδικά συνεχίζουν να κινούνται οι δείκτες οικονομικού κλίματος και καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Μάιο, για τρίτο συνεχόμενο μήνα έπειτα από την παροδική άνοδο του Φεβρουαρίου. Ουσιαστικά, η τάση βελτίωσης που είχε καταγραφεί από το 2012 έως τον Ιούνιο του 2014 έχει πλέον οριστικά αναστραφεί.
- Οι εξαγωγικές επιδόσεις της χώρας πλέον βελτιώνονται σταθερά. Τα αυξημένα έσοδα από τον τουρισμό καθώς και τη δραστηριότητα ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων στο εξωτερικό συμπληρώνουν την εικόνα ενίσχυσης της εξωστρέφειας.
- Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο αυξάνονται πλέον με αισθητά χαμηλότερους ρυθμούς, υποβοηθούμενες και από τις δυνατότητες ρύθμισης οφειλών. Την ίδια ώρα όμως τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού αντιμετωπίζουν προκλήσεις που για την ώρα αντισταθμίζονται με μετάθεση δαπανών στο μέλλον, ειδικότερα των επενδύσεων και των μεταβιβάσεων προς φορείς της γενικής κυβέρνησης.
- Η μέτρια επίδοση της χώρας στην καινοτομία επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα των επιχειρήσεων να αξιοποιήσουν τις επενδύσεις τους σε Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α). Η συμφωνία είναι μονόδρομος
Οι συζητήσεις περί εξόδου από το Ευρώ, εισαγωγής παραλλήλου νομίσματος, κλπ., ως εναλλακτικές επιλογές της επίτευξης μιας συμφωνίας με τους δανειστές, στερούνται σοβαρότητας, δεδομένων των δυσμενών επιπτώσεων που τις συνοδεύουν.
Είναι, λοιπόν, εκ των ων ουκ άνευ η ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, ώστε να αρχίσουν ξανά οι εκταμιεύσεις και να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.
Η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια της εξόδου από το Ευρώ, χωρίς να καταρρεύσει το τραπεζικό σύστημα και να μειωθεί δραστικά το επίπεδο διαβίωσης του πληθυσμού, εν μέσω και μίας συντελούμενης τεράστιας αναδιανομής πλούτου σε βάρος των ασθενέστερων.
Στην Ελλάδα σήμερα, οι χορηγήσεις είναι σημαντικά μεγαλύτερες από τις καταθέσεις.
Χονδρικά, οι χορηγήσεις είναι γύρω στα €210 δισ., και οι καταθέσεις γύρω στα €130 δισ., με το άνοιγμα να καλύπτεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Μια έξοδος από το Ευρώ, με υποτίμηση του νέου νομίσματος, θα σημαίνει ότι το καθαρό ενεργητικό (χορηγήσεις μείον καταθέσεις) των τραπεζών, που σήμερα ανέρχεται σε 80 δισ., θα μειωθεί σε βαθμό ανάλογο με αυτόν της υποτίμησης.
Καθώς οι τράπεζες χρωστούν γύρω στα €115 δισ. στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αυτομάτως θα δημιουργηθεί ένα σημαντικό κενό που δεν θα μπορεί να καλυφθεί από τα κεφάλαιά τους, δημιουργώντας ανάγκες νέας ανακεφαλαιοποίησής τους.
Υπάρχει, όμως, και μια άλλη πτυχή του θέματος.
Τυχόν υιοθέτηση ενός νέου εθνικού νομίσματος, σημαντικά υποτιμημένου ως προς το Ευρώ, σημαίνει ότι οι καταθέσεις και τα δάνεια θα μειωθούν σε πραγματικούς όρους κατά αντίστοιχο ποσοστό.
Κάποιος που έχει ισόποσες καταθέσεις με δάνεια προφανώς δεν επηρεάζεται.
Όποιος, όμως, αποταμιεύει σε καθαρή βάση, θα δει τους κόπους μιας ζωής να εξανεμίζονται, την ίδια στιγμή που όποιος χρωστάει θα δει τις υποχρεώσεις του να μειώνονται δραστικά.
Ποια κοινωνία μπορεί να δεχθεί την τεράστια αυτή μεταφορά πόρων από τους χιλιάδες αποταμιευτές που έχουν τα χρήματα τους στις τράπεζες, στους λιγότερους που χρωστάνε, ιδίως μάλιστα εάν οι τελευταίοι έχουν, ήδη, μεταφέρει τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό.
Θα πρόκειται για την πιο άνιση και άδικη αναδιανομή πλούτου που έχει συμβεί ποτέ.
Στο ακραία υποθετικό σενάριο της εξόδου από το Ευρώ, θα προηγηθεί, κατά πάσα πιθανότητα, μια άτυπη στάση πληρωμών εντός του Ευρώ.
Σε περίπτωση που δεν εκταμιεύονται χρήματα από την χρηματοδοτική βοήθεια και αφού θα έχουν πρώτα αποστραγγισθεί τα αποθεματικά για την πληρωμή τοκοχρεολυσίων στο εξωτερικό, η μόνη λύση χρηματοδότησης θα είναι η μερική στάση πληρωμών στο εσωτερικό (μισθών – συντάξεων – προμηθειών – επιστροφών φόρων – επιχορηγήσεων κλπ.), αυξάνοντας κατακόρυφα τις ληξιπρόθεσμές οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, που στο τέλος Μαρτίου ανέρχονταν σε €4,5 δισ.
Σε κάποια φάση και για να συνεχίσουν να εξυπηρετούνται οι διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας, ενδεχομένως εκ των πραγμάτων θα αρχίσουν να γίνονται πληρωμές στο εσωτερικό με υποσχετικούς τίτλους.
Αργά ή γρήγορα, οι τίτλοι αυτοί θα αρχίσουν να χρησιμοποιούνται, με κάποια έκπτωση στην ονομαστική αξία τους, για πληρωμές φόρων προς το κράτος, για εξόφληση λογαριασμών προς την ΔΕΗ, ΟΤΕ, κ.λπ. και υποχρεώσεων μεταξύ ιδιωτών στην εγχώρια αγορά, εφόσον το νέο μέσο πληρωμών διαθέτει αναγκαστική κυκλοφορία.
Οι τράπεζες θα μπορούν να δέχονται καταθέσεις και να δίνουν δάνεια και στο νέο παράλληλο νόμισμα, αν και τα δάνεια που έχουν ήδη δοθεί σε Ευρώ θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εξυπηρετηθούν και το τραπεζικό σύστημα, αργά ή γρήγορα, θα χρειαστεί διάσωση μέσω ανακεφαλαιοποιήσης ή άλλης μορφής διευθέτησης.
Για την χρηματοδότηση των εισαγωγών, θα γίνεται χρήση της αγοράς “συναλλάγματος”, όπου το παράλληλο αυτό νόμισμα θα
ανταλλάσσεται με Ευρώ.
Η ισοτιμία του θα εξαρτάται από την ποσότητα σε κυκλοφορία, καθώς και από τα σταθεροποιητικά μέτρα, που θα λαμβάνονται ή όχι, στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής, της δημοσιονομικής προσαρμογής, κ.λπ.
Εάν η χώρα μετά από χρόνια επανέλθει σε μακροοικονομική ισορροπία, η ισοτιμία του παράλληλου νομίσματος θα επανέλθει στο 1:1 με το Ευρώ και το παράλληλο νόμισμα θα εξαφανισθεί (η χώρα θα επανέλθει στην κανονικότητα του Ευρώ). Εάν όχι, τότε το επόμενο βήμα μπορεί να είναι η έξοδος από το Ευρώ.
Όλα τα παραπάνω ανήκουν, βεβαίως, στην σφαίρα της φαντασίας καθώς δεν μπορούν να εφαρμοσθούν με διατεταγμένο τρόπο και χωρίς κοινωνικές αναστατώσεις.
Εντός του Ευρώ, το παράλληλο νόμισμα δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει χωρίς περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων και στις τραπεζικές αναλήψεις, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα σταματήσει να «χρηματοδοτεί» την φυγή των καταθέσεων σε Ευρώ εκτός τραπεζικού συστήματος, δεδομένης της μαζικής στροφής του κοινού στην αποθησαύριση του Ευρώ, που θα οδηγήσει σε βαθειά υποτίμηση του παράλληλου νομίσματος. Εκτός του Ευρώ, το σενάριο για ελεγχόμενη υποτίμηση είναι υπεραισιόδοξο. Στην ουσία το νέο νόμισμα θα καταρρεύσει, και μαζί του θα καταρρεύσει και το βιοτικό επίπεδο μεγάλου τμήματος του πληθυσμού.
Πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις
Οικονομικό κλίμα: Καθοδικά συνεχίζουν να κινούνται οι δείκτες οικονομικού κλίματος και καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Μάιο, για τρίτο συνεχόμενο μήνα έπειτα από την άνοδο του Φεβρουαρίου (Διάγραμμα πρώτης σελίδας). Ειδικότερα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος εμφανίζει σταθερή καθοδική τάση από τον Ιούνιο 2014, όταν βρέθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τριών τελευταίων χρόνων, και τον Μάιο επιστρέφει στο επίπεδο που είχε διαμορφωθεί κατά το τελευταίο 3μηνο του 2013. Ανάλογη περίπου εικόνα παρουσιάζει και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης, ο οποίος ωστόσο εξακολουθεί να βρίσκεται σε καλύτερο επίπεδο σε σχέση με εκείνο των τριών προηγούμενων ετών. Έντονα πτωτικά κινήθηκε ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις υπηρεσίες, ενώ στις κατασκευές η επιδείνωση είναι μεν ηπιότερη, αλλά το ισοζύγιο διατηρείται σε σημαντικά χαμηλά επίπεδα. Αντίθετα, μικρή βελτίωση παρουσιάζεται στη βιομηχανία και οριακή άνοδος των προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο.
Τέλος, οι προσδοκίες ανεργίας των νοικοκυριών αυξάνονται περαιτέρω την ίδια ώρα που οι προσδοκίες απασχόλησης σε υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές υποχωρούν εκ νέου.
Εξαγωγές: Στο πρώτο τρίμηνο του 2015 οι εξαγωγές εκτός καυσίμων και πλοίων, σύμφωνα με τα στοχεία της ΤτΕ, αυξήθηκαν 2%. Το ίδιο διάστημα τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν αύξηση 14%. Σε ότι αφορά τις υπηρεσίες, τα έσοδα από τουριστικό συνάλλαγμα έχουν αυξηθεί κατά 12,7% δημιουργώντας προσδοκίες για μια καλή τουριστική περίοδο, ενώ αυξημένα είναι και τα έσοδα από άλλες υπηρεσίες, τα οποία αντανακλούν κυρίως τις δραστηριότητες των ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων στο εξωτερικό (Πίνακας 1).
Τουρισμός: Ιδιαίτερα θετική εμφανίζεται η τουριστική κίνηση το Α’ 3μηνο του 2015. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 12,7%, κυρίως λόγω των εισπράξεων από κατοίκους χωρών εκτός της ΕΕ28 (Διάγραμμα 3), ενώ η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση την ίδια περίοδο παρουσίασε αύξηση κατά 45,6% σε σχέση με πέρυσι (Διάγραμμα 4, που αποτυπώνει την αύξηση ταξιδιωτικών αφίξεων από τους βόρειους γείτονές μας στα Βαλκάνια των οποίων όμως η κατά κεφαλή δαπάνη είναι σχετικά χαμηλή λόγω των σχετικά σύντομων επισκέψεων τους).
Διαφορετική πάντως είναι η εικόνα όσον αφορά στις εισπράξεις και την ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία, όπου παρατηρείται μείωση κατά -73,2% και -66,9% αντίστοιχα. Αξίζει να αναφερθεί ότι παρά την άνοδο των εισπράξεων και της ταξιδιωτικής κίνησης που σημειώνεται κατά τους τρεις πρώτους μήνες του έτους, τα στοιχεία του ΣΕΤΕ δείχνουν μείωση των διεθνών αεροπορικών αφίξεων την περίοδο Ιαν. – Απρ. σε κύριους τουριστικούς προορισμούς όπως η Μύκονος (-31,1%), η Κως (-23,1%) και η Κεφαλονιά (-14,3%) (Διάγραμμα 5).
Οι εξελίξεις αυτές αποτυπώνουν θετικές προσδοκίες αλλά και λεπτές ισορροπίες στο ξεκίνημα της τουριστικής περιόδου.
Ληξιπρόθεσμες οφειλές ιδιωτών προς κράτος:. Τους τέσσερις πρώτους μήνες του έτους τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη ιδιωτών προς την εφορία ανήλθαν στα €4,21 δισ., ανεβάζοντας το σύνολο στα €77 δισ.
Η ενεργοποίηση της ρύθμισης των 100 δόσεων φαίνεται να έπαιξε ρόλο στο ποσό των φόρων που έμειναν σε εκκρεμότητα, καθώς τον Απρίλιο καταγράφεται παραπέρα μείωση των νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών (€737 εκ.
Το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο ανέρχεται πλέον στα €77 δις.
Ο ρυθμός αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, παλιών και νέων, επίσης επιβραδύνεται από την αρχή του 2015 αντανακλώντας την επιβράδυνση των νέων ληξιπρόθεσμων και κάποια επιπλέον μείωση των παλιών ληξιπρόθεσμων, πιθανώς υποβοηθούμενη και από τις ρυθμίσεις οφειλών.
Εκτέλεση κρατικού προϋπολογισμού: Η δημοσίευση των αναλυτικών στοιχείων του κρατικού προϋπολογισμού για το μήνα Απρίλιο καταγράφει – πλέον της ήδη γνωστής συγκράτησης των δαπανών του ΠΔΕ €409 εκατ. κάτω του στόχου και της υπεραπόδοσης των εσόδων του ΠΔΕ €465 εκατ. άνω του στόχου επιμέρους πληροφορίες για την εξέλιξη των πρωτογενών δαπανών και των φορολογικών εσόδων.
Έτσι, τα έσοδα από φόρο εισοδήματος μπορεί να αυξήθηκαν σε σχέση με το τετράμηνο του 2014, αλλά υστερούν του στόχου €-339 εκατ., οι φόροι παλαιών χρήσεων υστερούν του στόχου €-468 εκατ. και οι εισπράξεις ΦΠΑ υστερούν του στόχου €-280 εκατ.
Επιπλέον στα έσοδα υπολογίζεται η έκτακτη είσπραξη €555 εκατ. από το ΤΧΣ (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) ενώ υπάρχουν πλέον και έσοδα της «ρύθμισης των 100 δόσεων». Τις υστερήσεις των λειτουργικών εσόδων αντιστάθμισαν εκτός από αυτά τα έκτακτα έσοδα και οι αυξημένες έναντι του στόχου εισπράξεις από φόρους περιουσίας (€102 εκατ.) και φόρων κατανάλωσης (€133 εκατ.) αλλά κυρίως η συγκράτηση δαπανών, όπως η μείωση της αποπληρωμής παλιών οφειλών νοσοκομείων κατά €-568 εκατ. και των αποδιδόμενων από την κεντρική διοίκηση πόρων κατά €-411 εκατ. σε σχέση με το αντίστοιχο τετράμηνο πέρυσι .
Συνολικά, και μαζί με τη συγκράτηση δαπανών όπως για εξοπλιστικά προγράμματα, η διαχείριση του ΠΔΕ και η συγκράτηση των δαπανών εκτός μισθών και συντάξεων οδήγησαν στη διαμόρφωση του πρωτογενούς πλεονάσματος στα €2,1 δισ. έναντι στόχου €-310 εκατ.
Ελληνικές επιδόσεις στην καινοτομία
Σύμφωνα με την έκθεση «Innovation Union Scoreboard 2015» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι χώρες της Ένωσης έχουν βελτιώσει τα τελευταία 8 χρόνια τις επιδόσεις τους στο χώρο της καινοτομίας.
Μεγάλες διαφορές παραμένουν ανάμεσα στις διάφορες χώρες και τις επιμέρους ομάδες αυτών και επιπλέον η διαφορά ανάμεσα στις πλέον επιτυχημένες και τις πλέον αδύναμες χώρες κλείνει με πολύ αργούς ρυθμούς. Πάντως, την τελευταία χρονιά οι επιδόσεις της Ένωσης δεν έχουν βελτιωθεί, σύμφωνα πάντα με τη μεθοδολογία της έκθεσης.
Ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα έχει το γεγονός ότι οι χώρες με ισχυρές επιδόσεις στην καινοτομία έχουν ισχυρές επιδόσεις σε όλες τις επιμέρους διαστάσεις της αξιολόγησης. Την ίδια θέση καταγράφει και η έκθεση του INSEAD για το 2014 που υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία που έχει ο ανθρώπινος παράγοντας και η σύνδεση του με τις καινοτόμες δραστηριότητες που λαμβάνουν τόπο στη χώρα.
Δεν αρκεί να υπάρχει η κατάλληλη υποδομή σε μια χώρα, πρέπει και να προσελκύεται ταλέντο από άλλες χώρες –κάτι που αποδεικνύει και την ικανότητα αξιοποίησης αυτού του ταλέντου.
www.bankingnews.gr
Όπως επισημαίνεται στο εβδομαδιαίο δελτίο του ΣΕΒ:
Σενάρια περί εξόδου της χώρας από το Ευρώ ή εισαγωγής παράλληλου νομίσματος και επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, ως εναλλακτικών στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, στερούνται σοβαρότητας λόγω των δυσμενών επιπτώσεων που συνεπάγεται η εφαρμογή τους. Η προσήλωση όλων των εμπλεκόμενων στην ταχεία επίτευξη συμφωνίας θεωρείται δεδομένη.
- Καθοδικά συνεχίζουν να κινούνται οι δείκτες οικονομικού κλίματος και καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Μάιο, για τρίτο συνεχόμενο μήνα έπειτα από την παροδική άνοδο του Φεβρουαρίου. Ουσιαστικά, η τάση βελτίωσης που είχε καταγραφεί από το 2012 έως τον Ιούνιο του 2014 έχει πλέον οριστικά αναστραφεί.
- Οι εξαγωγικές επιδόσεις της χώρας πλέον βελτιώνονται σταθερά. Τα αυξημένα έσοδα από τον τουρισμό καθώς και τη δραστηριότητα ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων στο εξωτερικό συμπληρώνουν την εικόνα ενίσχυσης της εξωστρέφειας.
- Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο αυξάνονται πλέον με αισθητά χαμηλότερους ρυθμούς, υποβοηθούμενες και από τις δυνατότητες ρύθμισης οφειλών. Την ίδια ώρα όμως τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού αντιμετωπίζουν προκλήσεις που για την ώρα αντισταθμίζονται με μετάθεση δαπανών στο μέλλον, ειδικότερα των επενδύσεων και των μεταβιβάσεων προς φορείς της γενικής κυβέρνησης.
- Η μέτρια επίδοση της χώρας στην καινοτομία επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα των επιχειρήσεων να αξιοποιήσουν τις επενδύσεις τους σε Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α). Η συμφωνία είναι μονόδρομος
Οι συζητήσεις περί εξόδου από το Ευρώ, εισαγωγής παραλλήλου νομίσματος, κλπ., ως εναλλακτικές επιλογές της επίτευξης μιας συμφωνίας με τους δανειστές, στερούνται σοβαρότητας, δεδομένων των δυσμενών επιπτώσεων που τις συνοδεύουν.
Είναι, λοιπόν, εκ των ων ουκ άνευ η ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, ώστε να αρχίσουν ξανά οι εκταμιεύσεις και να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.
Η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια της εξόδου από το Ευρώ, χωρίς να καταρρεύσει το τραπεζικό σύστημα και να μειωθεί δραστικά το επίπεδο διαβίωσης του πληθυσμού, εν μέσω και μίας συντελούμενης τεράστιας αναδιανομής πλούτου σε βάρος των ασθενέστερων.
Στην Ελλάδα σήμερα, οι χορηγήσεις είναι σημαντικά μεγαλύτερες από τις καταθέσεις.
Χονδρικά, οι χορηγήσεις είναι γύρω στα €210 δισ., και οι καταθέσεις γύρω στα €130 δισ., με το άνοιγμα να καλύπτεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Μια έξοδος από το Ευρώ, με υποτίμηση του νέου νομίσματος, θα σημαίνει ότι το καθαρό ενεργητικό (χορηγήσεις μείον καταθέσεις) των τραπεζών, που σήμερα ανέρχεται σε 80 δισ., θα μειωθεί σε βαθμό ανάλογο με αυτόν της υποτίμησης.
Καθώς οι τράπεζες χρωστούν γύρω στα €115 δισ. στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αυτομάτως θα δημιουργηθεί ένα σημαντικό κενό που δεν θα μπορεί να καλυφθεί από τα κεφάλαιά τους, δημιουργώντας ανάγκες νέας ανακεφαλαιοποίησής τους.
Υπάρχει, όμως, και μια άλλη πτυχή του θέματος.
Τυχόν υιοθέτηση ενός νέου εθνικού νομίσματος, σημαντικά υποτιμημένου ως προς το Ευρώ, σημαίνει ότι οι καταθέσεις και τα δάνεια θα μειωθούν σε πραγματικούς όρους κατά αντίστοιχο ποσοστό.
Κάποιος που έχει ισόποσες καταθέσεις με δάνεια προφανώς δεν επηρεάζεται.
Όποιος, όμως, αποταμιεύει σε καθαρή βάση, θα δει τους κόπους μιας ζωής να εξανεμίζονται, την ίδια στιγμή που όποιος χρωστάει θα δει τις υποχρεώσεις του να μειώνονται δραστικά.
Ποια κοινωνία μπορεί να δεχθεί την τεράστια αυτή μεταφορά πόρων από τους χιλιάδες αποταμιευτές που έχουν τα χρήματα τους στις τράπεζες, στους λιγότερους που χρωστάνε, ιδίως μάλιστα εάν οι τελευταίοι έχουν, ήδη, μεταφέρει τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό.
Θα πρόκειται για την πιο άνιση και άδικη αναδιανομή πλούτου που έχει συμβεί ποτέ.
Στο ακραία υποθετικό σενάριο της εξόδου από το Ευρώ, θα προηγηθεί, κατά πάσα πιθανότητα, μια άτυπη στάση πληρωμών εντός του Ευρώ.
Σε περίπτωση που δεν εκταμιεύονται χρήματα από την χρηματοδοτική βοήθεια και αφού θα έχουν πρώτα αποστραγγισθεί τα αποθεματικά για την πληρωμή τοκοχρεολυσίων στο εξωτερικό, η μόνη λύση χρηματοδότησης θα είναι η μερική στάση πληρωμών στο εσωτερικό (μισθών – συντάξεων – προμηθειών – επιστροφών φόρων – επιχορηγήσεων κλπ.), αυξάνοντας κατακόρυφα τις ληξιπρόθεσμές οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, που στο τέλος Μαρτίου ανέρχονταν σε €4,5 δισ.
Σε κάποια φάση και για να συνεχίσουν να εξυπηρετούνται οι διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας, ενδεχομένως εκ των πραγμάτων θα αρχίσουν να γίνονται πληρωμές στο εσωτερικό με υποσχετικούς τίτλους.
Αργά ή γρήγορα, οι τίτλοι αυτοί θα αρχίσουν να χρησιμοποιούνται, με κάποια έκπτωση στην ονομαστική αξία τους, για πληρωμές φόρων προς το κράτος, για εξόφληση λογαριασμών προς την ΔΕΗ, ΟΤΕ, κ.λπ. και υποχρεώσεων μεταξύ ιδιωτών στην εγχώρια αγορά, εφόσον το νέο μέσο πληρωμών διαθέτει αναγκαστική κυκλοφορία.
Οι τράπεζες θα μπορούν να δέχονται καταθέσεις και να δίνουν δάνεια και στο νέο παράλληλο νόμισμα, αν και τα δάνεια που έχουν ήδη δοθεί σε Ευρώ θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εξυπηρετηθούν και το τραπεζικό σύστημα, αργά ή γρήγορα, θα χρειαστεί διάσωση μέσω ανακεφαλαιοποιήσης ή άλλης μορφής διευθέτησης.
Για την χρηματοδότηση των εισαγωγών, θα γίνεται χρήση της αγοράς “συναλλάγματος”, όπου το παράλληλο αυτό νόμισμα θα
ανταλλάσσεται με Ευρώ.
Η ισοτιμία του θα εξαρτάται από την ποσότητα σε κυκλοφορία, καθώς και από τα σταθεροποιητικά μέτρα, που θα λαμβάνονται ή όχι, στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής, της δημοσιονομικής προσαρμογής, κ.λπ.
Εάν η χώρα μετά από χρόνια επανέλθει σε μακροοικονομική ισορροπία, η ισοτιμία του παράλληλου νομίσματος θα επανέλθει στο 1:1 με το Ευρώ και το παράλληλο νόμισμα θα εξαφανισθεί (η χώρα θα επανέλθει στην κανονικότητα του Ευρώ). Εάν όχι, τότε το επόμενο βήμα μπορεί να είναι η έξοδος από το Ευρώ.
Όλα τα παραπάνω ανήκουν, βεβαίως, στην σφαίρα της φαντασίας καθώς δεν μπορούν να εφαρμοσθούν με διατεταγμένο τρόπο και χωρίς κοινωνικές αναστατώσεις.
Εντός του Ευρώ, το παράλληλο νόμισμα δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει χωρίς περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων και στις τραπεζικές αναλήψεις, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα σταματήσει να «χρηματοδοτεί» την φυγή των καταθέσεων σε Ευρώ εκτός τραπεζικού συστήματος, δεδομένης της μαζικής στροφής του κοινού στην αποθησαύριση του Ευρώ, που θα οδηγήσει σε βαθειά υποτίμηση του παράλληλου νομίσματος. Εκτός του Ευρώ, το σενάριο για ελεγχόμενη υποτίμηση είναι υπεραισιόδοξο. Στην ουσία το νέο νόμισμα θα καταρρεύσει, και μαζί του θα καταρρεύσει και το βιοτικό επίπεδο μεγάλου τμήματος του πληθυσμού.
Πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις
Οικονομικό κλίμα: Καθοδικά συνεχίζουν να κινούνται οι δείκτες οικονομικού κλίματος και καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Μάιο, για τρίτο συνεχόμενο μήνα έπειτα από την άνοδο του Φεβρουαρίου (Διάγραμμα πρώτης σελίδας). Ειδικότερα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος εμφανίζει σταθερή καθοδική τάση από τον Ιούνιο 2014, όταν βρέθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τριών τελευταίων χρόνων, και τον Μάιο επιστρέφει στο επίπεδο που είχε διαμορφωθεί κατά το τελευταίο 3μηνο του 2013. Ανάλογη περίπου εικόνα παρουσιάζει και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης, ο οποίος ωστόσο εξακολουθεί να βρίσκεται σε καλύτερο επίπεδο σε σχέση με εκείνο των τριών προηγούμενων ετών. Έντονα πτωτικά κινήθηκε ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις υπηρεσίες, ενώ στις κατασκευές η επιδείνωση είναι μεν ηπιότερη, αλλά το ισοζύγιο διατηρείται σε σημαντικά χαμηλά επίπεδα. Αντίθετα, μικρή βελτίωση παρουσιάζεται στη βιομηχανία και οριακή άνοδος των προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο.
Τέλος, οι προσδοκίες ανεργίας των νοικοκυριών αυξάνονται περαιτέρω την ίδια ώρα που οι προσδοκίες απασχόλησης σε υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές υποχωρούν εκ νέου.
Εξαγωγές: Στο πρώτο τρίμηνο του 2015 οι εξαγωγές εκτός καυσίμων και πλοίων, σύμφωνα με τα στοχεία της ΤτΕ, αυξήθηκαν 2%. Το ίδιο διάστημα τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν αύξηση 14%. Σε ότι αφορά τις υπηρεσίες, τα έσοδα από τουριστικό συνάλλαγμα έχουν αυξηθεί κατά 12,7% δημιουργώντας προσδοκίες για μια καλή τουριστική περίοδο, ενώ αυξημένα είναι και τα έσοδα από άλλες υπηρεσίες, τα οποία αντανακλούν κυρίως τις δραστηριότητες των ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων στο εξωτερικό (Πίνακας 1).
Τουρισμός: Ιδιαίτερα θετική εμφανίζεται η τουριστική κίνηση το Α’ 3μηνο του 2015. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 12,7%, κυρίως λόγω των εισπράξεων από κατοίκους χωρών εκτός της ΕΕ28 (Διάγραμμα 3), ενώ η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση την ίδια περίοδο παρουσίασε αύξηση κατά 45,6% σε σχέση με πέρυσι (Διάγραμμα 4, που αποτυπώνει την αύξηση ταξιδιωτικών αφίξεων από τους βόρειους γείτονές μας στα Βαλκάνια των οποίων όμως η κατά κεφαλή δαπάνη είναι σχετικά χαμηλή λόγω των σχετικά σύντομων επισκέψεων τους).
Διαφορετική πάντως είναι η εικόνα όσον αφορά στις εισπράξεις και την ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία, όπου παρατηρείται μείωση κατά -73,2% και -66,9% αντίστοιχα. Αξίζει να αναφερθεί ότι παρά την άνοδο των εισπράξεων και της ταξιδιωτικής κίνησης που σημειώνεται κατά τους τρεις πρώτους μήνες του έτους, τα στοιχεία του ΣΕΤΕ δείχνουν μείωση των διεθνών αεροπορικών αφίξεων την περίοδο Ιαν. – Απρ. σε κύριους τουριστικούς προορισμούς όπως η Μύκονος (-31,1%), η Κως (-23,1%) και η Κεφαλονιά (-14,3%) (Διάγραμμα 5).
Οι εξελίξεις αυτές αποτυπώνουν θετικές προσδοκίες αλλά και λεπτές ισορροπίες στο ξεκίνημα της τουριστικής περιόδου.
Ληξιπρόθεσμες οφειλές ιδιωτών προς κράτος:. Τους τέσσερις πρώτους μήνες του έτους τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη ιδιωτών προς την εφορία ανήλθαν στα €4,21 δισ., ανεβάζοντας το σύνολο στα €77 δισ.
Η ενεργοποίηση της ρύθμισης των 100 δόσεων φαίνεται να έπαιξε ρόλο στο ποσό των φόρων που έμειναν σε εκκρεμότητα, καθώς τον Απρίλιο καταγράφεται παραπέρα μείωση των νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών (€737 εκ.
Το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο ανέρχεται πλέον στα €77 δις.
Ο ρυθμός αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, παλιών και νέων, επίσης επιβραδύνεται από την αρχή του 2015 αντανακλώντας την επιβράδυνση των νέων ληξιπρόθεσμων και κάποια επιπλέον μείωση των παλιών ληξιπρόθεσμων, πιθανώς υποβοηθούμενη και από τις ρυθμίσεις οφειλών.
Εκτέλεση κρατικού προϋπολογισμού: Η δημοσίευση των αναλυτικών στοιχείων του κρατικού προϋπολογισμού για το μήνα Απρίλιο καταγράφει – πλέον της ήδη γνωστής συγκράτησης των δαπανών του ΠΔΕ €409 εκατ. κάτω του στόχου και της υπεραπόδοσης των εσόδων του ΠΔΕ €465 εκατ. άνω του στόχου επιμέρους πληροφορίες για την εξέλιξη των πρωτογενών δαπανών και των φορολογικών εσόδων.
Έτσι, τα έσοδα από φόρο εισοδήματος μπορεί να αυξήθηκαν σε σχέση με το τετράμηνο του 2014, αλλά υστερούν του στόχου €-339 εκατ., οι φόροι παλαιών χρήσεων υστερούν του στόχου €-468 εκατ. και οι εισπράξεις ΦΠΑ υστερούν του στόχου €-280 εκατ.
Επιπλέον στα έσοδα υπολογίζεται η έκτακτη είσπραξη €555 εκατ. από το ΤΧΣ (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) ενώ υπάρχουν πλέον και έσοδα της «ρύθμισης των 100 δόσεων». Τις υστερήσεις των λειτουργικών εσόδων αντιστάθμισαν εκτός από αυτά τα έκτακτα έσοδα και οι αυξημένες έναντι του στόχου εισπράξεις από φόρους περιουσίας (€102 εκατ.) και φόρων κατανάλωσης (€133 εκατ.) αλλά κυρίως η συγκράτηση δαπανών, όπως η μείωση της αποπληρωμής παλιών οφειλών νοσοκομείων κατά €-568 εκατ. και των αποδιδόμενων από την κεντρική διοίκηση πόρων κατά €-411 εκατ. σε σχέση με το αντίστοιχο τετράμηνο πέρυσι .
Συνολικά, και μαζί με τη συγκράτηση δαπανών όπως για εξοπλιστικά προγράμματα, η διαχείριση του ΠΔΕ και η συγκράτηση των δαπανών εκτός μισθών και συντάξεων οδήγησαν στη διαμόρφωση του πρωτογενούς πλεονάσματος στα €2,1 δισ. έναντι στόχου €-310 εκατ.
Ελληνικές επιδόσεις στην καινοτομία
Σύμφωνα με την έκθεση «Innovation Union Scoreboard 2015» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι χώρες της Ένωσης έχουν βελτιώσει τα τελευταία 8 χρόνια τις επιδόσεις τους στο χώρο της καινοτομίας.
Μεγάλες διαφορές παραμένουν ανάμεσα στις διάφορες χώρες και τις επιμέρους ομάδες αυτών και επιπλέον η διαφορά ανάμεσα στις πλέον επιτυχημένες και τις πλέον αδύναμες χώρες κλείνει με πολύ αργούς ρυθμούς. Πάντως, την τελευταία χρονιά οι επιδόσεις της Ένωσης δεν έχουν βελτιωθεί, σύμφωνα πάντα με τη μεθοδολογία της έκθεσης.
Ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα έχει το γεγονός ότι οι χώρες με ισχυρές επιδόσεις στην καινοτομία έχουν ισχυρές επιδόσεις σε όλες τις επιμέρους διαστάσεις της αξιολόγησης. Την ίδια θέση καταγράφει και η έκθεση του INSEAD για το 2014 που υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία που έχει ο ανθρώπινος παράγοντας και η σύνδεση του με τις καινοτόμες δραστηριότητες που λαμβάνουν τόπο στη χώρα.
Δεν αρκεί να υπάρχει η κατάλληλη υποδομή σε μια χώρα, πρέπει και να προσελκύεται ταλέντο από άλλες χώρες –κάτι που αποδεικνύει και την ικανότητα αξιοποίησης αυτού του ταλέντου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών