Υπάρχει ακόμη περιθώριο ελιγμών για να διορθωθεί η κατάσταση της εξαιρετικά άστοχης και μονόπλευρης πολιτικής
Ο κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ δεν έχει απομακρυνθεί, δηλώνει ο καθηγητής Θεόδωρος Πελαγίδης, σε ανάλυση του στο Ινστιτούτο Brookings, αποτιμώντας τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας.
Ο ίδιος αναφέρεται στην την τριμηνιαία έκθεση της BlackRock, η οποία αναφέρει ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες που έχει τις περισσότερες πιθανότητες χρεοκοπίας.
Αυτή η εκτίμηση έρχεται μόλις λίγες μέρες μετά τη δήλωση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Wolfgang Schäuble (Βόλφγκανγκ Σόιμπλε) ότι η Ελλάδα "...θα πρέπει να συνεχίσει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της τρόικας για τις μεταρρυθμίσεις διαφορετικά κινδυνεύει να φύγει από την ευρωζώνη".
Η δήλωση αντικατοπτρίζει την ανησυχία των πιστωτών για τις πρόσφατες προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να χαλαρώσουν τα δημοσιονομικά μέτρα λιτότητας, μετά την ήττα της κυβέρνησης συνασπισμού στη πρόσφατες ευρωεκλογές (ερμηνεύεται από πολλούς ως αυξανόμενος πολιτικός κίνδυνος χώρας).
Η χρήση αυτής της ισχυρής γλώσσας δεν αποτελεί έκπληξη.
Μας φέρνει πίσω στο 2012, όταν οι συζητήσεις για το ενδεχόμενο Grexit είχαν θέσει επι τάπητος την πραγματική δυνατότητα αποχώρησης από την ευρωζώνη.
Την περασμένη εβδομάδα, το περιοδικό Focus ανέφερε ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) στις ελληνικές τράπεζες συνιστούν σοβαρή απειλή για τις προοπτικές της ελληνικής ανάκαμψης.
Πολλά έχουν ειπωθεί σχετικά με τα αποτελέσματα του προγράμματος λιτότητας που εφαρμόζει στην Ελλάδα η τρόικα.
Η βαριά φορολόγηση το διάστημα 2010-2012 οδήγησε σε σωρευτικό ποσοστό πληθωρισμού περίπου 10% πλήττοντας ουσιαστικά τις εξαγωγές και την ανταγωνιστικότητα, υπονομεύοντας έτσι την εσωτερική υποτίμηση που στόχο είχε την αύξηση της ανταγωνιστικότητας.
Εν τω μεταξύ, η επανειλημμένη αναβολή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων έριξε το βάρος σχεδόν εξ ολοκλήρου στον ιδιωτικό τομέα μέσω μιας θύελλας βαριάς φορολογίας και τεράστιων περικοπών μισθών.
Όσο για το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο των μισθών, αυτό φωλιάζει κυρίως στο πελατειακό σύστημα του Δημοσίου, διαβόητο για τις υπερβολικές δαπάνες και τη διαφθορά, και όχι στον παραγωγικό τομέα της οικονομίας.
Οι μισθοί δεν ήταν ποτέ το κύριο πρόβλημα του παραγωγικού ιδιωτικού τομέα.
Η γραφειοκρατία, η νομική ασάφεια και τα επιχορηγούμενα από το κράτος μονοπώλια ήταν το πρόβλημα.
Αλλά ακόμα και αν δεχτούμε ότι ένα από τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα της Ελλάδα ήταν η εκτεταμένη δυσλειτουργία της αγοράς εργασίας στην ιδιωτική οικονομία, είναι λάθος να λαμβάνονται μέτρα που αποτέλεσμα έχουν την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, πριν ληφθούν μέτρα για την απελευθέρωση της αγοράς.
Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν όλα τα τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει πρόβλημα θεσμικού πλαισίου, το οποίο είναι το πραγματικό τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητα.
Διαφορετικά, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να δούμε τις τιμές παραγωγού να κινούνται προς τα κάτω με καθυστέρηση τριών χρόνων σε σχέση με το κόστος, και στη συνέχεια θα χρειαστεί μια μεγαλύτερη από τη σχεδιαζόμενη μείωση των πραγματικών μισθών, για να αντισταθμιστεί η απώλεια της ανταγωνιστικότητας.
Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και σήμερα, μετά από περισσότερα από τέσσερα χρόνια λιτότητας και 25% μείωση του ΑΕΠ, οι πιστωτές ζητούν ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις των πραγματικών μισθών, παρά τη θετική πορεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, και μάλιστα υποτιμώντας για άλλη μια φορά την επίδραση της μείωσης της ζήτησης στο ΑΕΠ και, συνεπώς, τις προοπτικές μείωσης του δείκτη χρέους/ΑΕΠ.
Ποιός όμως είναι υπεύθυνος για αυτήν την κατάσταση;
Δεν θα πρέπει κανείς να ρίξει μόνο το φταίξιμο στον Schäuble, ή την Τρόικα ή και τους πιστωτές για το χάος.
Η πραγματικότητα είναι ότι οι πιστωτές είχαν και εξακολουθούν να έχουν να αντιμετωπίσουν μια πολύ σύνθετη οικονομική και πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα (εν μέρει εξαιτίας των λαθών της πολιτικής τους).
Ωστόσο, υπάρχει ακόμη περιθώριο ελιγμών για να διορθωθεί η κατάσταση της εξαιρετικά άστοχης και μονόπλευρης πολιτικής.
Ο ίδιος ο Schäuble κατέχει τη δύναμη να ασκήσει πρόσθετη πίεση στους εγχώριους πολιτικούς του, για να αποφευχθεί ένας νέος γύρος συζητήσεων περί «Grexit» που επαναφέρει τη χώρα πίσω στον εφιάλτη του 2012.
Επίσης, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του για να βοηθήσει να προωθηθούν κάποιες πραγματικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και επαγγελμάτων, ώστε και στη συνέχεια να αφήσουμε τις αγορές να κάνουν τη δουλειά τους.
Μόνο έτσι μπορεί να επιτρέψει στη χώρα να επιστρέψει ένα μεγάλο μέρος του χρέους της.
www.bankingnews.gr
Ο ίδιος αναφέρεται στην την τριμηνιαία έκθεση της BlackRock, η οποία αναφέρει ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες που έχει τις περισσότερες πιθανότητες χρεοκοπίας.
Αυτή η εκτίμηση έρχεται μόλις λίγες μέρες μετά τη δήλωση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Wolfgang Schäuble (Βόλφγκανγκ Σόιμπλε) ότι η Ελλάδα "...θα πρέπει να συνεχίσει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της τρόικας για τις μεταρρυθμίσεις διαφορετικά κινδυνεύει να φύγει από την ευρωζώνη".
Η δήλωση αντικατοπτρίζει την ανησυχία των πιστωτών για τις πρόσφατες προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να χαλαρώσουν τα δημοσιονομικά μέτρα λιτότητας, μετά την ήττα της κυβέρνησης συνασπισμού στη πρόσφατες ευρωεκλογές (ερμηνεύεται από πολλούς ως αυξανόμενος πολιτικός κίνδυνος χώρας).
Η χρήση αυτής της ισχυρής γλώσσας δεν αποτελεί έκπληξη.
Μας φέρνει πίσω στο 2012, όταν οι συζητήσεις για το ενδεχόμενο Grexit είχαν θέσει επι τάπητος την πραγματική δυνατότητα αποχώρησης από την ευρωζώνη.
Την περασμένη εβδομάδα, το περιοδικό Focus ανέφερε ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) στις ελληνικές τράπεζες συνιστούν σοβαρή απειλή για τις προοπτικές της ελληνικής ανάκαμψης.
Πολλά έχουν ειπωθεί σχετικά με τα αποτελέσματα του προγράμματος λιτότητας που εφαρμόζει στην Ελλάδα η τρόικα.
Η βαριά φορολόγηση το διάστημα 2010-2012 οδήγησε σε σωρευτικό ποσοστό πληθωρισμού περίπου 10% πλήττοντας ουσιαστικά τις εξαγωγές και την ανταγωνιστικότητα, υπονομεύοντας έτσι την εσωτερική υποτίμηση που στόχο είχε την αύξηση της ανταγωνιστικότητας.
Εν τω μεταξύ, η επανειλημμένη αναβολή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων έριξε το βάρος σχεδόν εξ ολοκλήρου στον ιδιωτικό τομέα μέσω μιας θύελλας βαριάς φορολογίας και τεράστιων περικοπών μισθών.
Όσο για το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο των μισθών, αυτό φωλιάζει κυρίως στο πελατειακό σύστημα του Δημοσίου, διαβόητο για τις υπερβολικές δαπάνες και τη διαφθορά, και όχι στον παραγωγικό τομέα της οικονομίας.
Οι μισθοί δεν ήταν ποτέ το κύριο πρόβλημα του παραγωγικού ιδιωτικού τομέα.
Η γραφειοκρατία, η νομική ασάφεια και τα επιχορηγούμενα από το κράτος μονοπώλια ήταν το πρόβλημα.
Αλλά ακόμα και αν δεχτούμε ότι ένα από τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα της Ελλάδα ήταν η εκτεταμένη δυσλειτουργία της αγοράς εργασίας στην ιδιωτική οικονομία, είναι λάθος να λαμβάνονται μέτρα που αποτέλεσμα έχουν την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, πριν ληφθούν μέτρα για την απελευθέρωση της αγοράς.
Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν όλα τα τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει πρόβλημα θεσμικού πλαισίου, το οποίο είναι το πραγματικό τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητα.
Διαφορετικά, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να δούμε τις τιμές παραγωγού να κινούνται προς τα κάτω με καθυστέρηση τριών χρόνων σε σχέση με το κόστος, και στη συνέχεια θα χρειαστεί μια μεγαλύτερη από τη σχεδιαζόμενη μείωση των πραγματικών μισθών, για να αντισταθμιστεί η απώλεια της ανταγωνιστικότητας.
Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και σήμερα, μετά από περισσότερα από τέσσερα χρόνια λιτότητας και 25% μείωση του ΑΕΠ, οι πιστωτές ζητούν ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις των πραγματικών μισθών, παρά τη θετική πορεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, και μάλιστα υποτιμώντας για άλλη μια φορά την επίδραση της μείωσης της ζήτησης στο ΑΕΠ και, συνεπώς, τις προοπτικές μείωσης του δείκτη χρέους/ΑΕΠ.
Ποιός όμως είναι υπεύθυνος για αυτήν την κατάσταση;
Δεν θα πρέπει κανείς να ρίξει μόνο το φταίξιμο στον Schäuble, ή την Τρόικα ή και τους πιστωτές για το χάος.
Η πραγματικότητα είναι ότι οι πιστωτές είχαν και εξακολουθούν να έχουν να αντιμετωπίσουν μια πολύ σύνθετη οικονομική και πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα (εν μέρει εξαιτίας των λαθών της πολιτικής τους).
Ωστόσο, υπάρχει ακόμη περιθώριο ελιγμών για να διορθωθεί η κατάσταση της εξαιρετικά άστοχης και μονόπλευρης πολιτικής.
Ο ίδιος ο Schäuble κατέχει τη δύναμη να ασκήσει πρόσθετη πίεση στους εγχώριους πολιτικούς του, για να αποφευχθεί ένας νέος γύρος συζητήσεων περί «Grexit» που επαναφέρει τη χώρα πίσω στον εφιάλτη του 2012.
Επίσης, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του για να βοηθήσει να προωθηθούν κάποιες πραγματικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και επαγγελμάτων, ώστε και στη συνέχεια να αφήσουμε τις αγορές να κάνουν τη δουλειά τους.
Μόνο έτσι μπορεί να επιτρέψει στη χώρα να επιστρέψει ένα μεγάλο μέρος του χρέους της.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών