Οι «crypto-bros» του Donald Trump και το νέο ψηφιακό δολαριακό σύστημα
Έχοντας υιοθετήσει ένα σημαντικό νομοσχέδιο για τα ψηφιακά νομίσματα (την νομοθετική πράξη GENIUS Act) και με περισσότερες νομοθετικές πρωτοβουλίες να βρίσκονται σε εκκρεμότητα (η CLARITY Act έχει περάσει από τη Βουλή των Αντιπροσώπων), οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να γίνουν ένας σημαντικός κόμβος για δραστηριότητες σχετικές με τα κρυπτονομίσματα, ή ακόμη – παίρνοντας τον Πρόεδρο Donald Trump κυριολεκτικά – η «crypto capital of the world (η παγκόσμια πρωτεύουσα των cryptos)».
Όμως όσοι υποστηρίζουν τη νέα νομοθεσία θα πρέπει να είναι προσεκτικοί με αυτό που εύχονται – η απουσία επιτυχούς ρύθμισης θα μετατρέψει μια κρίση στον τομέα, σε χρηματοπιστωτική κρίση η οποία θα μεταδοθεί στην οικονομία.
Δυστυχώς, η βιομηχανία των crypto έχει αποκτήσει τόσο μεγάλη πολιτική δύναμη – κυρίως μέσω πολιτικών δωρεών – ώστε οι GENIUS Act και CLARITY Act έχουν σχεδιαστεί για να αποτρέπουν την επιβολή εύλογων ρυθμίσεων.
Το αποτέλεσμα πιθανότατα θα είναι ένας κύκλος άνθησης και κατάρρευσης επικών διαστάσεων.
Η (απο)ρυθμιστική λογική
Ιστορικά, το σημαντικό πλεονέκτημα των χρηματοπιστωτικών αγορών των ΗΠΑ σε σύγκριση με άλλες χώρες ήταν η σχετικά μεγαλύτερη διαφάνεια, η οποία επιτρέπει στους επενδυτές να κατανοούν βαθύτερα τους κινδύνους και να λαμβάνουν πιο ενημερωμένες αποφάσεις.
Οι ΗΠΑ έχουν επίσης αυστηρούς κανόνες κατά των συγκρούσεων συμφερόντων, απαιτήσεις για δίκαιη μεταχείριση των επενδυτών (συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των περιουσιακών τους στοιχείων με ορθές διαδικασίες φύλαξης – πρόκειται για τη ρόλο των θεματοφυλάκων) και περιορισμούς στον βαθμό κινδύνου που μπορούν να αναλαμβάνουν πολλές χρηματοπιστωτικές εταιρείες.
Αυτό το πλαίσιο δεν είναι τυχαίο ούτε προϊόν απλής ανταγωνιστικής εξέλιξης της αγοράς.
Είναι το αποτέλεσμα εύλογης νομοθέτησης και κανονισμών που θεσπίστηκαν τη δεκαετία του 1930 (ύστερα από μια μεγάλη καταστροφή, τη Μεγάλη Ύφεση) και που εξελίχθηκαν με λογικό τρόπο έκτοτε.
Αυτοί οι κανόνες είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο είναι τόσο εύκολο στις ΗΠΑ να ιδρύονται επιχειρήσεις, να προωθούνται νέες ιδέες στην αγορά και να αντλείται κεφάλαιο για την υποστήριξη καινοτομιών κάθε είδους.
Κάθε μεμονωμένος επιχειρηματίας ή ακόμη και μια πιθανή νέα βιομηχανία (όπως τα crypto) μπορεί να δυσανασχετεί με αυτούς τους κανόνες, υποστηρίζοντας ότι είναι διαφορετικοί από οτιδήποτε έχει ξαναδεί ο κόσμος.
Όμως η χρηματοπιστωτική καινοτομία συνεπάγεται κινδύνους για ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα, όχι μόνο για μεμονωμένους επενδυτές.
Ο σκοπός της ρύθμισης είναι να προστατεύει το σύνολο.
Πολλές μεγάλες οικονομίες – συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ – το έμαθαν αυτό με τον δύσκολο τρόπο.
Τα τελευταία 200 χρόνια, έχουν βιώσει σοβαρές χρηματοπιστωτικές αναταράξεις και ακόμη και συστημικές καταρρεύσεις.
Μία τέτοια κατάρρευση συνέβαλε σημαντικά στη Μεγάλη Ύφεση, η οποία ξεκίνησε με τη χρηματιστηριακή κρίση του 1929 και επεκτάθηκε με την κατάρρευση πολλών τραπεζών (και άλλων επενδύσεων), καταστρέφοντας τον πλούτο και τα όνειρα εκατομμυρίων Αμερικανών.
Η αποφυγή επανάληψης μιας τέτοιας εμπειρίας υπήρξε για καιρό βασικός στόχος πολιτικής.
Η επανάσταση στα συστήματα πληρωμών
Όμως η GENIUS Act δεν προωθεί αυτόν τον στόχο.
Ο νόμος δημιουργεί ένα πλαίσιο για τα stablecoins, ένα σημαντικό αναδυόμενο ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο, που εκδίδεται από αμερικανικές και ξένες εταιρείες και υποτίθεται ότι διατηρεί σταθερή αξία σε σχέση με ένα συγκεκριμένο νόμισμα ή εμπόρευμα, με το δολάριο να είναι η πλέον δημοφιλής βάση αναφοράς.
Τα stablecoins είναι χρήσιμα για τους επενδυτές που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο κρυπτονομισμάτων, επιτρέποντάς τους να μετακινούνται μέσα και έξω από συγκεκριμένα crypto assets χωρίς να χρειάζεται να περάσουν από το παραδοσιακό (μη-crypto) χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Αναμένεται σημαντική ζήτηση, ακόμη και από μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες (όπως η Walmart και η Amazon) που επιδιώκουν να παρακάμψουν τα καθιερωμένα συστήματα πληρωμών.
Το επιχειρηματικό μοντέλο των εκδοτών stablecoin είναι να αποκομίζουν το περιθώριο κέρδους μεταξύ αυτού που πληρώνουν για τα νομίσματά τους (το οποίο, βάσει του νόμου, αφορ μηδενικό επιτόκιο) και αυτού που μπορούν να κερδίσουν επενδύοντας τα αποθεματικά τους – όπως ακριβώς μια τράπεζα.
Όλα τα κίνητρα ωθούν τους εκδότες να επενδύουν τουλάχιστον μέρος των αποθεματικών τους σε πιο ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία για υψηλότερες αποδόσεις.
Αυτό αποτελεί σοβαρή πηγή ευπάθειας, ειδικά όταν οι εκδότες αδειοδοτούνται από «επιεικείς» ρυθμιστικές αρχές.
Κυριαρχία του δολαρίου
Ο τεράστιος συστημικός κίνδυνος
Από συστημική σκοπιά, η κύρια αδυναμία του GENIUS Act είναι η αποτυχία να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο εγγενής κίνδυνος «runs» (ταχείας αποχώρησης των επενδυτών) στα stablecoins, καθώς εμποδίζει τις ρυθμιστικές αρχές να θεσπίζουν αυστηρές κεφαλαιακές προϋποθέσεις, απαιτήσεις ρευστότητας και άλλες ασφαλιστικές δικλείδες.
Και όταν κάποιος εκδότης stablecoin – εγχώριος ή ξένος – βρεθεί να αντιμετωπίζει πρόβλημα, ποιος θα παρέμβει, και με ποια αρχή, για να αποτρέψει τη διάδοση των προβλημάτων στην πραγματική οικονομία, όπως τη δεκαετία του 1930;
Η απλή εφαρμογή του πτωχευτικού κώδικα σε αποτυχημένους εκδότες stablecoin θα επιφέρει αναπόφευκτα σοβαρό κόστος στους επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων καθυστερήσεων στην επιστροφή των χρημάτων που απομένουν.
Σχεδόν σίγουρα θα μεταδώσει τα «runs» σε άλλους εκδότες stablecoin.
Σύνδεση stablecoins με εγκληματικές πράξεις
Η έκθεση σε επικίνδυνο χρέος
Επιπλέον, αν οι στόχοι του GENIUS Act περιλαμβάνουν τη διατήρηση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος και την ενίσχυση της ζήτησης για αμερικανικά ομόλογα (Treasuries), όπως δηλώνουν οι υποστηρικτές του, γιατί το Άρθρο 15 της νομοθετικής πράξης επιτρέπει σε ξένους εκδότες να επενδύουν τα αποθεματικά τους σε περιουσιακά στοιχεία όπως το (επικίνδυνο) κρατικό χρέος της δικής τους χώρας, ακόμη κι αν αυτό δεν είναι εκφρασμένο σε δολάρια;
Είναι αναμενόμενο οι ξένες αρχές να επιτρέψουν ή και να ευνοήσουν τέτοιες ρυθμίσεις. Αλλά τότε θα έχουμε stablecoins με σταθερές υποχρεώσεις σε δολάρια, που υποστηρίζονται σε σημαντικό βαθμό από περιουσιακά στοιχεία εκτός δολαρίου – και είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τι θα συμβεί σε περίπτωση σημαντικής ανατίμησης του δολαρίου (αυτό σημαίνει: άμεσα προβλήματα ρευστότητας, φόβοι αφερεγγυότητας και αποσταθεροποιητικά «runs»).
Περισσότερα προβλήματα αναμένονται, ειδικά αν κάποια εκδοχή του CLARITY Act περάσει από τη Γερουσία.
Η νομοθεσία αυτή θα επιτρέψει συγκρούσεις συμφερόντων και αυτοεξυπηρετούμενες συναλλαγές σε κλίμακα που δεν έχει επιτραπεί από τη δεκαετία του 1920.
Υπάρχουν επίσης σημαντικές ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια, καθώς τόσο ο GENIUS Act όσο και το CLARITY bill επιτρέπουν ή ακόμη και διευκολύνουν τη συνεχιζόμενη χρήση των stablecoins (και του crypto γενικότερα) σε παράνομες χρηματοπιστωτικές συναλλαγές.
Οι ΗΠΑ μπορεί όντως να γίνουν η «crypto capital of the world» και, υπό το νέο νομοθετικό τους πλαίσιο, λίγοι πλούσιοι άνθρωποι σίγουρα θα γίνουν πλουσιότεροι.
Όμως, στην προσπάθειά του να εξυπηρετήσει τη βιομηχανία των crypto, το Κογκρέσο έχει εκθέσει τους Αμερικανούς και τον υπόλοιπο κόσμο στην πραγματική πιθανότητα επιστροφής χρηματοπιστωτικών Πανικών και σοβαρής οικονομικής ζημίας, που συνεπάγεται μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας και καταστροφή πλούτου.
www.bankingnews.gr
Όμως όσοι υποστηρίζουν τη νέα νομοθεσία θα πρέπει να είναι προσεκτικοί με αυτό που εύχονται – η απουσία επιτυχούς ρύθμισης θα μετατρέψει μια κρίση στον τομέα, σε χρηματοπιστωτική κρίση η οποία θα μεταδοθεί στην οικονομία.
Δυστυχώς, η βιομηχανία των crypto έχει αποκτήσει τόσο μεγάλη πολιτική δύναμη – κυρίως μέσω πολιτικών δωρεών – ώστε οι GENIUS Act και CLARITY Act έχουν σχεδιαστεί για να αποτρέπουν την επιβολή εύλογων ρυθμίσεων.
Το αποτέλεσμα πιθανότατα θα είναι ένας κύκλος άνθησης και κατάρρευσης επικών διαστάσεων.
Η (απο)ρυθμιστική λογική
Ιστορικά, το σημαντικό πλεονέκτημα των χρηματοπιστωτικών αγορών των ΗΠΑ σε σύγκριση με άλλες χώρες ήταν η σχετικά μεγαλύτερη διαφάνεια, η οποία επιτρέπει στους επενδυτές να κατανοούν βαθύτερα τους κινδύνους και να λαμβάνουν πιο ενημερωμένες αποφάσεις.
Οι ΗΠΑ έχουν επίσης αυστηρούς κανόνες κατά των συγκρούσεων συμφερόντων, απαιτήσεις για δίκαιη μεταχείριση των επενδυτών (συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των περιουσιακών τους στοιχείων με ορθές διαδικασίες φύλαξης – πρόκειται για τη ρόλο των θεματοφυλάκων) και περιορισμούς στον βαθμό κινδύνου που μπορούν να αναλαμβάνουν πολλές χρηματοπιστωτικές εταιρείες.
Αυτό το πλαίσιο δεν είναι τυχαίο ούτε προϊόν απλής ανταγωνιστικής εξέλιξης της αγοράς.
Είναι το αποτέλεσμα εύλογης νομοθέτησης και κανονισμών που θεσπίστηκαν τη δεκαετία του 1930 (ύστερα από μια μεγάλη καταστροφή, τη Μεγάλη Ύφεση) και που εξελίχθηκαν με λογικό τρόπο έκτοτε.
Αυτοί οι κανόνες είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο είναι τόσο εύκολο στις ΗΠΑ να ιδρύονται επιχειρήσεις, να προωθούνται νέες ιδέες στην αγορά και να αντλείται κεφάλαιο για την υποστήριξη καινοτομιών κάθε είδους.
Κάθε μεμονωμένος επιχειρηματίας ή ακόμη και μια πιθανή νέα βιομηχανία (όπως τα crypto) μπορεί να δυσανασχετεί με αυτούς τους κανόνες, υποστηρίζοντας ότι είναι διαφορετικοί από οτιδήποτε έχει ξαναδεί ο κόσμος.
Όμως η χρηματοπιστωτική καινοτομία συνεπάγεται κινδύνους για ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα, όχι μόνο για μεμονωμένους επενδυτές.
Ο σκοπός της ρύθμισης είναι να προστατεύει το σύνολο.
Πολλές μεγάλες οικονομίες – συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ – το έμαθαν αυτό με τον δύσκολο τρόπο.
Τα τελευταία 200 χρόνια, έχουν βιώσει σοβαρές χρηματοπιστωτικές αναταράξεις και ακόμη και συστημικές καταρρεύσεις.
Μία τέτοια κατάρρευση συνέβαλε σημαντικά στη Μεγάλη Ύφεση, η οποία ξεκίνησε με τη χρηματιστηριακή κρίση του 1929 και επεκτάθηκε με την κατάρρευση πολλών τραπεζών (και άλλων επενδύσεων), καταστρέφοντας τον πλούτο και τα όνειρα εκατομμυρίων Αμερικανών.
Η αποφυγή επανάληψης μιας τέτοιας εμπειρίας υπήρξε για καιρό βασικός στόχος πολιτικής.
Η επανάσταση στα συστήματα πληρωμών
Όμως η GENIUS Act δεν προωθεί αυτόν τον στόχο.
Ο νόμος δημιουργεί ένα πλαίσιο για τα stablecoins, ένα σημαντικό αναδυόμενο ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο, που εκδίδεται από αμερικανικές και ξένες εταιρείες και υποτίθεται ότι διατηρεί σταθερή αξία σε σχέση με ένα συγκεκριμένο νόμισμα ή εμπόρευμα, με το δολάριο να είναι η πλέον δημοφιλής βάση αναφοράς.
Τα stablecoins είναι χρήσιμα για τους επενδυτές που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο κρυπτονομισμάτων, επιτρέποντάς τους να μετακινούνται μέσα και έξω από συγκεκριμένα crypto assets χωρίς να χρειάζεται να περάσουν από το παραδοσιακό (μη-crypto) χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Αναμένεται σημαντική ζήτηση, ακόμη και από μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες (όπως η Walmart και η Amazon) που επιδιώκουν να παρακάμψουν τα καθιερωμένα συστήματα πληρωμών.
Το επιχειρηματικό μοντέλο των εκδοτών stablecoin είναι να αποκομίζουν το περιθώριο κέρδους μεταξύ αυτού που πληρώνουν για τα νομίσματά τους (το οποίο, βάσει του νόμου, αφορ μηδενικό επιτόκιο) και αυτού που μπορούν να κερδίσουν επενδύοντας τα αποθεματικά τους – όπως ακριβώς μια τράπεζα.
Όλα τα κίνητρα ωθούν τους εκδότες να επενδύουν τουλάχιστον μέρος των αποθεματικών τους σε πιο ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία για υψηλότερες αποδόσεις.
Αυτό αποτελεί σοβαρή πηγή ευπάθειας, ειδικά όταν οι εκδότες αδειοδοτούνται από «επιεικείς» ρυθμιστικές αρχές.
Κυριαρχία του δολαρίου
Ο τεράστιος συστημικός κίνδυνος
Από συστημική σκοπιά, η κύρια αδυναμία του GENIUS Act είναι η αποτυχία να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο εγγενής κίνδυνος «runs» (ταχείας αποχώρησης των επενδυτών) στα stablecoins, καθώς εμποδίζει τις ρυθμιστικές αρχές να θεσπίζουν αυστηρές κεφαλαιακές προϋποθέσεις, απαιτήσεις ρευστότητας και άλλες ασφαλιστικές δικλείδες.
Και όταν κάποιος εκδότης stablecoin – εγχώριος ή ξένος – βρεθεί να αντιμετωπίζει πρόβλημα, ποιος θα παρέμβει, και με ποια αρχή, για να αποτρέψει τη διάδοση των προβλημάτων στην πραγματική οικονομία, όπως τη δεκαετία του 1930;
Η απλή εφαρμογή του πτωχευτικού κώδικα σε αποτυχημένους εκδότες stablecoin θα επιφέρει αναπόφευκτα σοβαρό κόστος στους επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων καθυστερήσεων στην επιστροφή των χρημάτων που απομένουν.
Σχεδόν σίγουρα θα μεταδώσει τα «runs» σε άλλους εκδότες stablecoin.
Σύνδεση stablecoins με εγκληματικές πράξεις
Η έκθεση σε επικίνδυνο χρέος
Επιπλέον, αν οι στόχοι του GENIUS Act περιλαμβάνουν τη διατήρηση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος και την ενίσχυση της ζήτησης για αμερικανικά ομόλογα (Treasuries), όπως δηλώνουν οι υποστηρικτές του, γιατί το Άρθρο 15 της νομοθετικής πράξης επιτρέπει σε ξένους εκδότες να επενδύουν τα αποθεματικά τους σε περιουσιακά στοιχεία όπως το (επικίνδυνο) κρατικό χρέος της δικής τους χώρας, ακόμη κι αν αυτό δεν είναι εκφρασμένο σε δολάρια;
Είναι αναμενόμενο οι ξένες αρχές να επιτρέψουν ή και να ευνοήσουν τέτοιες ρυθμίσεις. Αλλά τότε θα έχουμε stablecoins με σταθερές υποχρεώσεις σε δολάρια, που υποστηρίζονται σε σημαντικό βαθμό από περιουσιακά στοιχεία εκτός δολαρίου – και είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τι θα συμβεί σε περίπτωση σημαντικής ανατίμησης του δολαρίου (αυτό σημαίνει: άμεσα προβλήματα ρευστότητας, φόβοι αφερεγγυότητας και αποσταθεροποιητικά «runs»).
Περισσότερα προβλήματα αναμένονται, ειδικά αν κάποια εκδοχή του CLARITY Act περάσει από τη Γερουσία.
Η νομοθεσία αυτή θα επιτρέψει συγκρούσεις συμφερόντων και αυτοεξυπηρετούμενες συναλλαγές σε κλίμακα που δεν έχει επιτραπεί από τη δεκαετία του 1920.
Υπάρχουν επίσης σημαντικές ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια, καθώς τόσο ο GENIUS Act όσο και το CLARITY bill επιτρέπουν ή ακόμη και διευκολύνουν τη συνεχιζόμενη χρήση των stablecoins (και του crypto γενικότερα) σε παράνομες χρηματοπιστωτικές συναλλαγές.
Οι ΗΠΑ μπορεί όντως να γίνουν η «crypto capital of the world» και, υπό το νέο νομοθετικό τους πλαίσιο, λίγοι πλούσιοι άνθρωποι σίγουρα θα γίνουν πλουσιότεροι.
Όμως, στην προσπάθειά του να εξυπηρετήσει τη βιομηχανία των crypto, το Κογκρέσο έχει εκθέσει τους Αμερικανούς και τον υπόλοιπο κόσμο στην πραγματική πιθανότητα επιστροφής χρηματοπιστωτικών Πανικών και σοβαρής οικονομικής ζημίας, που συνεπάγεται μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας και καταστροφή πλούτου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών