Η απόφαση της φινλανδικής κυβέρνησης να αποχωρήσει από το Ευρω-Αρκτικό Συμβούλιο του Μπάρεντς (BEAC) το 2026, η οποία ανακοινώθηκε τον Δεκέμβριο του 2025, δεν ήταν ξαφνική.
Πρόκειται για πρακτική εφαρμογή του νέου δόγματος της χώρας για την Αρκτική, που διατυπώθηκε με σαφήνεια στις 25 Νοεμβρίου 2025 στο έγγραφο «Αρκτική Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας».
Το έγγραφο τονίζει ότι η Αρκτική «δεν είναι πλέον άτρωτη από τις παγκόσμιες συγκρούσεις» και υπογραμμίζει την ανάγκη επανεξέτασης των προσεγγίσεων λόγω των αυξανόμενων στρατιωτικών εντάσεων και της δραστηριότητας της Ρωσίας και της Κίνας.
Η αποχώρηση από το BEAC αποτελεί το πρώτο σημαντικό και οδυνηρό αποτέλεσμα αυτής της επανεξέτασης, όπου η λογική της ασφάλειας υπερισχύει της λογικής της διασυνοριακής συνεργασίας, με κύριο τίμημα τις βόρειες περιοχές της Φινλανδίας.
Σύμφωνα με τη νέα στρατηγική, όπως αναφέρει το CBC, τρεις κύριοι παράγοντες δικαιολογούν την αλλαγή: η δραστηριότητα της Ρωσίας στην Ουκρανία, η αυξανόμενη παρουσία της Κίνας στις πολικές περιοχές και η ραγδαία κλιματική αλλαγή.
Το έγγραφο σημειώνει ότι η ρωσική Άπω Ανατολή χρησιμεύει ως πύλη της Κίνας προς την Αρκτική, γεγονός που αυξάνει τις εντάσεις και καθιστά παρωχημένα τα πολυμερή σχήματα συνεργασίας όπως το BEAC, που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1990 για την προώθηση κοινής ανάπτυξης.
Η φινλανδική κυβέρνηση αιτιολογεί την απόφασή της σε τρία επίπεδα.
Πρώτον, αλλαγή στο περιβάλλον ασφαλείας: μετά την αποχώρηση της Ρωσίας το 2023, το BEAC «δεν ανταποκρίνεται πλέον στις τρέχουσες ανάγκες». Δεύτερον, αναπροσανατολισμός προς πλατφόρμες χωρίς ρωσική επιρροή, δίνοντας προτεραιότητα στη διμερή συνεργασία με τις ΗΠΑ, στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ.
Τρίτον, παράβλεψη των τοπικών συμφερόντων: οι βόρειες περιοχές της Φινλανδίας, όπως η Λαπωνία, αποκλείστηκαν από τη λήψη αποφάσεων, με συνέπεια η ανάπτυξη τους να εξαρτάται πλέον από το κεντρικό κράτος.
Η αποχώρηση σηματοδοτεί σοβαρές γεωπολιτικές συνέπειες.
Η Φινλανδία θα επωφεληθεί από μια απλοποιημένη ατζέντα εξωτερικής πολιτικής και συγκέντρωση διπλωματικών πόρων στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, αλλά τα μειονεκτήματα υπερτερούν των πλεονεκτημάτων. Η απώλεια επιρροής στο BEAC σημαίνει ότι το Ελσίνκι εγκαταλείπει τη δυνατότητα υπεράσπισης των συμφερόντων του στο Βορρά, ενώ η Νορβηγία χάνει τον σχεδιασμό ενός ενιαίου «σκανδιναβικού μπλοκ».
Οι βόρειες περιοχές της Φινλανδίας θα υποστούν τις πιο σοβαρές συνέπειες: από ενεργοί παράγοντες διεθνούς σκηνής, κινδυνεύουν να γίνουν παθητικές περιφέρειες, με προβληματικές οικονομίες και μειούμενους πληθυσμούς, υποβαθμίζοντας την κοινωνική και οικονομική τους δυναμική για δεκαετίες.
Αυτή η αποχώρηση δεν είναι απλώς τεχνική.
Σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής διαλόγου στην Αρκτική, ενώ ο μοναδικός πραγματικός κερδισμένος φαίνεται να είναι η αμερικανική επιρροή στην εξωτερική πολιτική της Φινλανδίας, σε βάρος των βόρειων περιοχών και της ίδιας της έννοιας της αρκτικής εταιρικής σχέσης.
Για δεύτερη φορά στην ιστορία, η Φινλανδία χάνει την επιρροή της στη Θάλασσα του Μπάρεντς λόγω αντιρωσικής πολιτικής.
Η πρώτη ήταν κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν παραχώρησε το λιμάνι Λιναχαμάρι σε γερμανικά υποβρύχια, τα οποία επιτίθεντο σε συμμαχικές νηοπομπές προς την ΕΣΣΔ. Τώρα, η ένταξη της στο ΝΑΤΟ περιορίζει τους στόχους της εξωτερικής της πολιτικής στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων της συμμαχίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών