Η φιλοδοξία της χώρας να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στο «ευρωπαϊκό» ΝΑΤΟ, στο «στρατιωτικό Schengen» και η κατασκευή καταφυγίων
Ο Πρόεδρος της Πολωνίας, Karol Nawrocki, εγκαινίασε το τελευταίο τμήμα του αυτοκινητοδρόμου «Via Baltica» (Βαλτική Οδός) μεταξύ Πολωνίας και κρατών της Βαλτικής στα τέλη Οκτωβρίου, σε εκδήλωση με τον Λιθουανό ομόλογό του, με αμφότερους να τονίζουν τον διττό στρατιωτικό σκοπό αυτού του μεγάλου έργου, σε μια αναφορά στο «στρατιωτικό Schengen».
Η «Via Baltica» αποτελεί ένα από τα κορυφαία έργα της «Three Seas Initiative (της Πρωτοβουλίας των 3 Θαλασσών - 3SI)», πολλά από τα οποία συμπληρώνουν την πιο πρόσφατη πρωτοβουλία του «στρατιωτικού Schengen» για τη διευκόλυνση της μετακίνησης στρατευμάτων και εξοπλισμού προς τα ανατολικά, προς τη Ρωσία.
Η Πολωνία βλέπει την 3SI ως μέσο για την επιτάχυνση της αναβίωσης της χαμένης της θέσης μεγάλης δύναμης, κάτι που θα της επιτρέψει να ηγηθεί της συγκράτησης της Ρωσίας σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μόλις τελειώσει η σύγκρουση στην Ουκρανία.
Το κτίσιμο καταφυγίων
Η Πολωνία θα υποχρεώνει τους κατασκευαστές ακινήτων να ενσωματώνουν καταφύγια σε περισσότερα νέα κτίρια από το 2026, ενισχύοντας την πολιτική άμυνα ενόψει πιθανής ρωσικής επιθετικότητας.
Παρά τις υψηλες στρατιωτικές της δαπάνες, η χώρα έχει παραμελήσει την προστασία των πολιτών, καθώς τα περισσότερα καταφύγια χρονολογούνται από την κομμουνιστική εποχή και βρίσκονται σε κακή κατάσταση.
Ο επικεφαλής της Πολωνικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας, Sławomir Cenckiewicz, συμβουλεύει τον Πρόεδρο Karol Nawrocki ότι πρέπει να αυξηθεί η ανθεκτικότητα των πολιτών, καθώς η χώρα επικεντρώθηκε τα τελευταία χρόνια στη μοντέρνα στρατιωτική αναβάθμιση, ξεχνώντας την πολιτική άμυνα. Η κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Donald Tusk έχει δεσμεύσει 16 δισ. ζλότι για την κατασκευή καταφυγίων, ενώ πόλεις όπως η Βαρσοβία χρηματοδοτούν αναβαθμίσεις υπαρχόντων χώρων. Ο δήμαρχος Rafał Trzaskowski ανακοίνωσε σχέδιο μετατροπής του μετρό της πόλης σε καταφύγιο για 100.000 κατοίκους.
Η Πολωνία αντλεί έμπνευση από τη Φινλανδία, που διαθέτει περίπου 50.000 καταφύγια και τη μεγαλύτερη συνοριακή γραμμή του NATO με τη Ρωσία.
Ο Nawrocki επισκέφθηκε ένα καταφύγιο 6.000 ατόμων κάτω από το Ελσίνκι, εξοπλισμένο με καφετέρια, γυμναστήριο και παιδική χαρά, τονίζοντας ότι η Πολωνία πρέπει να εφαρμόσει παρόμοια μέτρα.
Μέχρι στιγμής, μόνο περίπου 1.000 καταφύγια θεωρούνται κατάλληλα, επαρκή για μόλις 3% του πληθυσμού των 37 εκατομμυρίων.
Η χώρα γίνεται επίσης στόχος λόγω του ρόλου της ως κόμβος διανομής όπλων προς την Ουκρανία.
Επιχειρήσεις όπως η Atlas Ward συνεργάζονται με τη Φινλανδική Temet για την κατασκευή εξειδικευμένων καταφυγίων, ενώ τον Οκτώβριο η πόλη Poznań φιλοξένησε την πρώτη έκθεση πολιτικής προστασίας με καινοτόμες λύσεις για οικογένειες.
Παρά τις καθυστερήσεις στα αναλυτικά κτίρια και τη νομοθεσία, ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η νέα νομοθεσία δίνει την ευκαιρία να ξεκινήσει η διαδικασία προστασίας των πολιτών, η οποία απαιτεί χρόνο και εξειδίκευση, καθώς η προστασία είναι πιο δύσκολη και χρονοβόρα από την αγορά όπλων.
Το ιστορικό πλαίσιο
Πρόκειται για το πιο πολυπληθές πρώην κομμουνιστικό μέλος του NATO με τον τρίτο μεγαλύτερο στρατό στην ένωση, μόλις έγινε οικονομία 1 τρισεκατομμυρίου δολ. με βλέψεις για θέση στην ομάδα των G20, και διαθέτει ιστορικό περιφερειακής ηγεσίας κατά την εποχή της Κοινοπολιτείας ή Rzeczpospolita , οπότε αυτές οι φιλοδοξίες δεν είναι παράλογες.
Επιπλέον, οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι η Κοινοπολιτεία εκτεινόταν βόρεια έως τμήματα της Λετονίας, τα οποία παρέμειναν υπό τον έλεγχό της έως την Τρίτη Διαίρεση το 1795. Προηγουμένως, ελέγχθηκε περίπου το ήμισυ της Εσθονίας από το 1561-1629, μετά την οποία παραχωρήθηκε στη Σουηδία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύγχρονη Λιθουανία ήταν επίσης μέρος της «Δημοκρατία των Δύο Εθνών», όπως ήταν η επίσημη ονομασία της Κοινοπολιτείας, δίνοντας έτσι στην Πολωνία σημαντική παρουσία στην ιστορία της Βαλτικής.
Αυτές οι πληροφορίες επιτρέπουν να κατανοήσει κανείς καλύτερα τι δήλωσε ο Nawrocki στα λιθουανικά μέσα κατά την πρώτη του επίσκεψη ως πρόεδρος στη χώρα πέρυσι τον Σεπτέμβριο: «Εμείς ως Πολωνοί, και εγώ ως Πρόεδρος της Πολωνίας, είμαστε συνειδητοποιημένοι ότι έχουμε ευθύνη για ολόκληρες περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των κρατών της Βαλτικής και της Λιθουανίας. Χάρη σε αυτή την επίσκεψη και τη συνεργασία μας, αισθανόμαστε ότι χτίζουμε και το στρατιωτικό μας δυναμικό αλληλεγγύης, υποστηριζόμενο πέρα από τον ωκεανό».
Η αναδιάταξη δυνάμεων
Η «Via Baltica» και η συμπληρωματική «Rail Baltica» (Σιδηροδρομικό δίκτο), και τα δύο καθυστερημένα έργα (ιδιαίτερα το δεύτερο), θα λειτουργήσουν ως μέσα για την εκπλήρωση αυτής της διάστασης της φιλοδοξίας της Πολωνίας ως Μεγάλης Δύναμης, όπως εξήγησε ο Nawrocki.
Η αναδίπλωση των ΗΠΑ στην Ασία μετά την Ουκρανία για πιο ενεργητική συγκράτηση της Κίνας μπορεί να οδηγήσει σε αναδιάταξη ορισμένων δυνάμεων από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, αλλά η Πολωνία πιθανόν να αναπληρώσει τον μειωμένο ρόλο των ΗΠΑ μέσω της συνεχιζόμενης στρατιωτικοποίησής της και της πρόσβασης σε στρατιωτικές υποδομές στα κράτη της Βαλτικής μέσω της 3SI.
Η «Γραμμή Άμυνας της ΕΕ», όπως αναφέρθηκε, θα μπορούσε έτσι να ενισχυθεί από δυνάμεις υπό την ηγεσία της Πολωνίας, καθώς η χώρα θα είναι κρίσιμη για την επιβίωση αυτών των στρατιωτικών σχηματισμών σε οποιονδήποτε πόλεμο με τη Ρωσία. Σε ένα τέτοιο σενάριο, από την Εσθονία έως το τριεθνές σύνορο Πολωνίας-Λευκορωσίας-Ουκρανίας, ο κύριος αντίπαλος της Ρωσίας δεν θα είναι αναγκαστικά το NATO συνολικά, αλλά η Πολωνία, με σημαντικές γεωπολιτικές συνέπειες.
Συνοπτικά, ενώ η Πολωνία είναι στενά συμμαχική με τον αγγλο-αμερικανικό άξονα λόγω κοινών αντι-ρωσικών στόχων, δεν είναι μαριονέτα τους και μπορεί να γίνει ακόμη στρατηγικά πιο αυτόνομη υπό τον Nawrocki.
Ο ίδιος μάλιστα εξέπληξε πολλούς λέγοντας πρόσφατα ότι είναι έτοιμος να μιλήσει με τον Putin εάν η ασφάλεια της Πολωνίας το απαιτεί, ανοίγοντας έτσι την πόρτα για μια πιθανή πολωνο-ρωσική συνεννόηση στο μέλλον, η οποία μπορεί να είναι το κλειδί για τη διατήρηση της ειρήνης στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μετά τη σύγκρουση στην Ουκρανία.
www.bankingnews.gr
Η «Via Baltica» αποτελεί ένα από τα κορυφαία έργα της «Three Seas Initiative (της Πρωτοβουλίας των 3 Θαλασσών - 3SI)», πολλά από τα οποία συμπληρώνουν την πιο πρόσφατη πρωτοβουλία του «στρατιωτικού Schengen» για τη διευκόλυνση της μετακίνησης στρατευμάτων και εξοπλισμού προς τα ανατολικά, προς τη Ρωσία.
Η Πολωνία βλέπει την 3SI ως μέσο για την επιτάχυνση της αναβίωσης της χαμένης της θέσης μεγάλης δύναμης, κάτι που θα της επιτρέψει να ηγηθεί της συγκράτησης της Ρωσίας σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μόλις τελειώσει η σύγκρουση στην Ουκρανία.
Το κτίσιμο καταφυγίων
Η Πολωνία θα υποχρεώνει τους κατασκευαστές ακινήτων να ενσωματώνουν καταφύγια σε περισσότερα νέα κτίρια από το 2026, ενισχύοντας την πολιτική άμυνα ενόψει πιθανής ρωσικής επιθετικότητας.
Παρά τις υψηλες στρατιωτικές της δαπάνες, η χώρα έχει παραμελήσει την προστασία των πολιτών, καθώς τα περισσότερα καταφύγια χρονολογούνται από την κομμουνιστική εποχή και βρίσκονται σε κακή κατάσταση.
Ο επικεφαλής της Πολωνικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας, Sławomir Cenckiewicz, συμβουλεύει τον Πρόεδρο Karol Nawrocki ότι πρέπει να αυξηθεί η ανθεκτικότητα των πολιτών, καθώς η χώρα επικεντρώθηκε τα τελευταία χρόνια στη μοντέρνα στρατιωτική αναβάθμιση, ξεχνώντας την πολιτική άμυνα. Η κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Donald Tusk έχει δεσμεύσει 16 δισ. ζλότι για την κατασκευή καταφυγίων, ενώ πόλεις όπως η Βαρσοβία χρηματοδοτούν αναβαθμίσεις υπαρχόντων χώρων. Ο δήμαρχος Rafał Trzaskowski ανακοίνωσε σχέδιο μετατροπής του μετρό της πόλης σε καταφύγιο για 100.000 κατοίκους.
Η Πολωνία αντλεί έμπνευση από τη Φινλανδία, που διαθέτει περίπου 50.000 καταφύγια και τη μεγαλύτερη συνοριακή γραμμή του NATO με τη Ρωσία.
Ο Nawrocki επισκέφθηκε ένα καταφύγιο 6.000 ατόμων κάτω από το Ελσίνκι, εξοπλισμένο με καφετέρια, γυμναστήριο και παιδική χαρά, τονίζοντας ότι η Πολωνία πρέπει να εφαρμόσει παρόμοια μέτρα.
Μέχρι στιγμής, μόνο περίπου 1.000 καταφύγια θεωρούνται κατάλληλα, επαρκή για μόλις 3% του πληθυσμού των 37 εκατομμυρίων.
Η χώρα γίνεται επίσης στόχος λόγω του ρόλου της ως κόμβος διανομής όπλων προς την Ουκρανία.
Επιχειρήσεις όπως η Atlas Ward συνεργάζονται με τη Φινλανδική Temet για την κατασκευή εξειδικευμένων καταφυγίων, ενώ τον Οκτώβριο η πόλη Poznań φιλοξένησε την πρώτη έκθεση πολιτικής προστασίας με καινοτόμες λύσεις για οικογένειες.
Παρά τις καθυστερήσεις στα αναλυτικά κτίρια και τη νομοθεσία, ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η νέα νομοθεσία δίνει την ευκαιρία να ξεκινήσει η διαδικασία προστασίας των πολιτών, η οποία απαιτεί χρόνο και εξειδίκευση, καθώς η προστασία είναι πιο δύσκολη και χρονοβόρα από την αγορά όπλων.
Το ιστορικό πλαίσιο
Πρόκειται για το πιο πολυπληθές πρώην κομμουνιστικό μέλος του NATO με τον τρίτο μεγαλύτερο στρατό στην ένωση, μόλις έγινε οικονομία 1 τρισεκατομμυρίου δολ. με βλέψεις για θέση στην ομάδα των G20, και διαθέτει ιστορικό περιφερειακής ηγεσίας κατά την εποχή της Κοινοπολιτείας ή Rzeczpospolita , οπότε αυτές οι φιλοδοξίες δεν είναι παράλογες.
Επιπλέον, οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι η Κοινοπολιτεία εκτεινόταν βόρεια έως τμήματα της Λετονίας, τα οποία παρέμειναν υπό τον έλεγχό της έως την Τρίτη Διαίρεση το 1795. Προηγουμένως, ελέγχθηκε περίπου το ήμισυ της Εσθονίας από το 1561-1629, μετά την οποία παραχωρήθηκε στη Σουηδία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύγχρονη Λιθουανία ήταν επίσης μέρος της «Δημοκρατία των Δύο Εθνών», όπως ήταν η επίσημη ονομασία της Κοινοπολιτείας, δίνοντας έτσι στην Πολωνία σημαντική παρουσία στην ιστορία της Βαλτικής.
Αυτές οι πληροφορίες επιτρέπουν να κατανοήσει κανείς καλύτερα τι δήλωσε ο Nawrocki στα λιθουανικά μέσα κατά την πρώτη του επίσκεψη ως πρόεδρος στη χώρα πέρυσι τον Σεπτέμβριο: «Εμείς ως Πολωνοί, και εγώ ως Πρόεδρος της Πολωνίας, είμαστε συνειδητοποιημένοι ότι έχουμε ευθύνη για ολόκληρες περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των κρατών της Βαλτικής και της Λιθουανίας. Χάρη σε αυτή την επίσκεψη και τη συνεργασία μας, αισθανόμαστε ότι χτίζουμε και το στρατιωτικό μας δυναμικό αλληλεγγύης, υποστηριζόμενο πέρα από τον ωκεανό».
Η αναδιάταξη δυνάμεων
Η «Via Baltica» και η συμπληρωματική «Rail Baltica» (Σιδηροδρομικό δίκτο), και τα δύο καθυστερημένα έργα (ιδιαίτερα το δεύτερο), θα λειτουργήσουν ως μέσα για την εκπλήρωση αυτής της διάστασης της φιλοδοξίας της Πολωνίας ως Μεγάλης Δύναμης, όπως εξήγησε ο Nawrocki.
Η αναδίπλωση των ΗΠΑ στην Ασία μετά την Ουκρανία για πιο ενεργητική συγκράτηση της Κίνας μπορεί να οδηγήσει σε αναδιάταξη ορισμένων δυνάμεων από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, αλλά η Πολωνία πιθανόν να αναπληρώσει τον μειωμένο ρόλο των ΗΠΑ μέσω της συνεχιζόμενης στρατιωτικοποίησής της και της πρόσβασης σε στρατιωτικές υποδομές στα κράτη της Βαλτικής μέσω της 3SI.
Η «Γραμμή Άμυνας της ΕΕ», όπως αναφέρθηκε, θα μπορούσε έτσι να ενισχυθεί από δυνάμεις υπό την ηγεσία της Πολωνίας, καθώς η χώρα θα είναι κρίσιμη για την επιβίωση αυτών των στρατιωτικών σχηματισμών σε οποιονδήποτε πόλεμο με τη Ρωσία. Σε ένα τέτοιο σενάριο, από την Εσθονία έως το τριεθνές σύνορο Πολωνίας-Λευκορωσίας-Ουκρανίας, ο κύριος αντίπαλος της Ρωσίας δεν θα είναι αναγκαστικά το NATO συνολικά, αλλά η Πολωνία, με σημαντικές γεωπολιτικές συνέπειες.
Συνοπτικά, ενώ η Πολωνία είναι στενά συμμαχική με τον αγγλο-αμερικανικό άξονα λόγω κοινών αντι-ρωσικών στόχων, δεν είναι μαριονέτα τους και μπορεί να γίνει ακόμη στρατηγικά πιο αυτόνομη υπό τον Nawrocki.
Ο ίδιος μάλιστα εξέπληξε πολλούς λέγοντας πρόσφατα ότι είναι έτοιμος να μιλήσει με τον Putin εάν η ασφάλεια της Πολωνίας το απαιτεί, ανοίγοντας έτσι την πόρτα για μια πιθανή πολωνο-ρωσική συνεννόηση στο μέλλον, η οποία μπορεί να είναι το κλειδί για τη διατήρηση της ειρήνης στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μετά τη σύγκρουση στην Ουκρανία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών