(upd) Σε μια σειρά σημαντικών ανακοινώσεων προχώρησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Βουλή κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού για το 2026, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο στεγαστικό πρόβλημα, στη στήριξη των δανειοληπτών με δάνεια σε ελβετικό φράγκο και στις αλλαγές στον αγροτικό τομέα.
Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι η κυβέρνηση προωθεί ρύθμιση για περίπου 50.000 δάνεια σε ελβετικό φράγκο, η οποία προβλέπει τη μετατροπή τους σε ευρώ, «κούρεμα» του υπολοίπου μεταξύ 15% και 50% ανάλογα με το εισόδημα των δανειοληπτών και τη δυνατότητα επιμήκυνσης της αποπληρωμής έως πέντε έτη.
Βασική προτεραιότητα η στεγαστική κρίση
Πέραν της ρύθμισης για τους εγκλωβισμένους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε επιπλέον έξι συμπληρωματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Συγκεκριμένα:
1. Νέο πρόγραμμα ανακαίνισης κατοικιών: Πρόγραμμα ύψους 400 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση παλαιών και κλειστών ακινήτων, με επιδότηση που θα καλύπτει έως και το 90% της δαπάνης και ανώτατο ποσό τις 36.000 ευρώ. Το εισοδηματικό όριο ορίζεται στις 35.000 ευρώ για ζευγάρι, με προσαύξηση 5.000 ευρώ για κάθε παιδί.
2. Επιστροφή δύο ενοικίων σε εκπαιδευτικούς και υγειονομικούς: Σε 50.000 εκπαιδευτικούς, νοσηλευτές και γιατρούς που υπηρετούν εκτός των αστικών κέντρων της Αττικής και της Θεσσαλονίκης θα επιστρέφονται δύο ενοίκια ετησίως, ανεξαρτήτως εισοδήματος.
3. Τοπικά σχέδια στέγασης δημοσίων υπαλλήλων: Αναβάθμιση δημοτικών και κρατικών κτιρίων σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές, ώστε να μετατραπούν σε κατοικίες για τη στέγαση δημοσίων υπαλλήλων.
4. Νέοι περιορισμοί στη βραχυχρόνια μίσθωση: Οι υφιστάμενοι περιορισμοί επεκτείνονται και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπου ισχύει απαγόρευση βραχυχρόνιας μίσθωσης, κάθε ακίνητο που μεταβιβάζεται θα διαγράφεται αυτομάτως από το Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής.
5. Κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις στην προσιτή στέγη: Θεσπίζεται νέο πλαίσιο που επιτρέπει σε κατασκευαστικές εταιρείες να ανεγείρουν ή να μετατρέπουν υφιστάμενα κτίρια σε κατοικίες αποκλειστικά προς ενοικίαση για τουλάχιστον 10 έτη. Τα μισθώματα θα εκπίπτουν από τον φόρο εισοδήματος, ενώ το ανώτατο όριο ενοικίου θα καθορίζεται κεντρικά.
6. Πολεοδομική ρύθμιση για αλλαγή χρήσης ακινήτων: Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προωθεί ρύθμιση για την ταχεία μετατροπή υφιστάμενων ακινήτων σε κατοικίες. Εγκαταλελειμμένα ή ημιτελή κτίσματα θα εντάσσονται στην κατηγορία ιδιωτικών επενδύσεων, με κίνητρο την έκπτωση φόρου.
Προϋπολογισμός 2026: Στήριξη διαθέσιμου εισοδήματος και ανάπτυξη
Ο πρωθυπουργός ανέλυσε τα στοιχεία του νέου προϋπολογισμού, επισημαίνοντας ότι προβλέπεται ρυθμός ανάπτυξης 2,4%, διπλάσιος της Ευρωζώνης, ενώ οι δημόσιες δαπάνες ενισχύονται σε κρίσιμους τομείς, όπως η Υγεία και η Άμυνα. Η ανεργία επιστρέφει στα προ του 2008 επίπεδα, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται στο 2,2%, με τις αυξήσεις μισθών να υπερκαλύπτουν τις απώλειες από το κόστος ζωής.
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η πολιτική αυτή επιτυγχάνεται χωρίς δημοσιονομικό ρίσκο, με μείωση φορολογικών βαρών για τη μεσαία τάξη, τους νέους και τις οικογένειες, ενώ οι αποδοχές αυξάνονται περισσότερο από τον πληθωρισμό. Παράλληλα, οι επενδύσεις προβλέπεται να αυξηθούν κατά 10,2%, με έμφαση στην πλήρη απορρόφηση του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF), που σήμερα φτάνει στο 65%, πάνω από τον μέσο όρο των 27 χωρών της Ε.Ε.
Χρονοδιάγραμμα μέτρων στήριξης
Ο πρωθυπουργός παρουσίασε ένα «ημερολόγιο» μέτρων για το 2026 και το 2027.
-
Ιανουάριος 2026: αυξήσεις μισθών, μείωση ΦΠΑ κατά 30% σε νησιωτικές περιοχές, αυξήσεις για στελέχη Ενόπλων Δυνάμεων και προσωπικό του ΥΠΕΞ, κατάργηση τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης.
-
Μάρτιος 2026: ΕΝΦΙΑ μειωμένος κατά 50% για ιδιοκτήτες σε μικρούς οικισμούς.
-
Απρίλιος 2026: περαιτέρω αύξηση κατώτατου μισθού.
-
Νοέμβριος 2026: επανέρχεται η ενίσχυση των 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους, ΑμεΑ και ανασφάλιστους υπερήλικες, καθώς και επιστροφή ενοικίου.
-
2027: μειώσεις ασφαλιστικών εισφορών, σημαντική μείωση φόρου εισοδήματος για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, μηδενισμός ΕΝΦΙΑ για περίπου 1 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων, και επίτευξη κατώτατου μισθού 950 ευρώ τον Απρίλιο.
Τολμηρές λύσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο αγροτικό ζήτημα και τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τονίζοντας ότι «με αιχμή προκλητικές εκτροπές, αυτή η φούσκα έσκασε και η κυβέρνηση επέλεξε να κόψει τον γόρδιο δεσμό». Υπογράμμισε ότι πολλές υποθέσεις έχουν ήδη πάρει το δρόμο της Δικαιοσύνης και ότι ο μεγαλύτερος υπεύθυνος είναι εκείνος που αρνείται να αλλάξει ένα αποδεδειγμένα σάπιο καθεστώς.
Στόχος της κυβέρνησης, όπως επεσήμανε, είναι να δοθούν οριστικές λύσεις μέσα από μια τολμηρή εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Παράλληλα, αναφέρθηκε στις πρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις, τις οποίες απέδωσε σε «διάθεση έλλειψης διαλόγου», τονίζοντας ότι η μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ προκάλεσε προσωρινές καθυστερήσεις. Κατέληξε ότι το σημαντικότερο είναι ότι το σύστημα πληρωμών εκσυγχρονίζεται οριστικά.
Όλες οι λεπτομέρειες για την κυβερνητική παρέμβαση στα δάνεια σε ελβετικό φράγκο
Η κυβέρνηση προχωρά σε νομοθετική παρέμβαση για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, επειδή υπάρχει ένα πραγματικό κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα που δεν μπορεί να λυθεί μόνο μέσα από τα δικαστήρια ή αποσπασματικές τραπεζικές ρυθμίσεις, αναφέρουν κυβερνητικές πηγές.
Αντιμετωπίζεται ένα πραγματικό πρόβλημα
Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο χορηγήθηκαν κυρίως την περίοδο 2005–2009, σε εντελώς διαφορετικό διεθνές περιβάλλον. Την εποχή εκείνη:
-
Δεν υπήρχε καμία διεθνής πρόβλεψη για έντονη ανατίμηση του ελβετικού φράγκου.
-
Το επιτόκιο του ελβετικού ήταν σταθερά χαμηλότερο από εκείνο του ευρώ, κατά μέσο όρο πάνω από μία ποσοστιαία μονάδα από το 2008 έως σήμερα.
Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση ανέτρεψε πλήρως αυτά τα δεδομένα, καθώς επήλθε σημαντική ανατίμηση του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ, σε σημείο ώστε η Ελβετική Κεντρική Τράπεζα να επιβάλλει ανώτατο όριο στην ισοτιμία (1:1,20). Όταν το όριο αυτό ήρθη αιφνιδιαστικά, η ισοτιμία επιδεινώθηκε και έκτοτε παραμένει δυσμενής (σήμερα περίπου 0,94).
Ως αποτέλεσμα, χιλιάδες δανειολήπτες βρέθηκαν να οφείλουν περισσότερα σε ευρώ από όσα αρχικά δανείστηκαν, λόγω ενός συναλλαγματικού κινδύνου που δεν μπορούσαν να προβλέψουν.
2. Η κυβέρνηση δεν επιβάλλει λύση. Προσφέρει επιλογές
Η ρύθμιση σέβεται απολύτως την ελευθερία των οφειλετών. Κανείς δεν υποχρεώνεται να αλλάξει το δάνειό του. Όποιος θεωρεί ότι η ισοτιμία ευρώ–ελβετικού θα κινηθεί ευνοϊκά, μπορεί να διατηρήσει το δάνειο στο ελβετικό φράγκο και να επωφεληθεί από τα πολύ χαμηλά επιτόκια του νομίσματος αυτού, αναλαμβάνοντας όμως τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Για όλους τους υπόλοιπους, ο νόμος διασφαλίζει δύο πραγματικές και δεσμευτικές επιλογές, τις οποίες οι τράπεζες υποχρεούνται να αποδεχθούν:
Πρώτη επιλογή: εξωδικαστικός μηχανισμός
-
Αφορά μη ενήμερους οφειλέτες.
-
Η λύση που παράγεται από τον αλγόριθμο του μηχανισμού δεσμεύει υποχρεωτικά τους πιστωτές.
-
Ειδική και ευνοϊκή πρόβλεψη για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, καθώς στα αντίστοιχα δάνεια σε ευρώ οι πιστωτές διατηρούν κατ’ αρχήν δικαίωμα απόρριψης.
Δεύτερη επιλογή: άμεση και καθαρή λύση μετατροπής
-
Για ενήμερους ή αυτούς που έχουν λάβει μια ρύθμιση και την εξυπηρετούν:
-
Προβλέπεται μετατροπή του δανείου σε ευρώ με σημαντική βελτίωση στην τρέχουσα ισοτιμία.
-
Η ελάφρυνση είναι κλιμακωτή, από 15% έως και 50%, ανάλογα με την οικονομική και κοινωνική κατάσταση του οφειλέτη.
-
Το δάνειο μετατρέπεται σε ευρώ με σταθερό επιτόκιο 2,30%–2,90% για όλη την εναπομείνασα διάρκεια.
-
Παρέχεται δυνατότητα παράτασης έως 5 έτη, ώστε να μειωθεί περαιτέρω η μηνιαία δόση.
3. Σταθερότητα, διαφάνεια και κοινωνική δικαιοσύνη
Με τη ρύθμιση αυτή:
-
Παρέχεται ελάφρυνση σε όλους τους δανειολήπτες δανείων σε ελβετικό φράγκο που είναι ενήμεροι ή εμφανίζουν καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών, χωρίς καμία εξαίρεση.
-
Όλα τα δάνεια δύνανται να μετατραπούν σε ευρώ με προνομιακή ισοτιμία, με όφελος 15% έως 50%.
-
Η μετατροπή γίνεται με σταθερό επιτόκιο, από 2,30% έως 2,90%, για όλο το υπόλοιπο της διάρκειας.
-
Μειώνεται το κεφάλαιο, εξαλείφεται ο συναλλαγματικός κίνδυνος, και εξασφαλίζεται χαμηλό και σταθερό επιτόκιο μέχρι τη λήξη.
-
Ο οφειλέτης γνωρίζει πλέον με απόλυτη σαφήνεια πόσο θα πληρώσει και μέχρι πότε.
4. Το κόστος δεν επιβαρύνει το Δημόσιο
-
Η ανάληψη του κόστους αφορά αποκλειστικά τις τράπεζες.
-
Η παρέμβαση είναι δημοσιονομικά ασφαλής.
-
Η ρύθμιση είναι κεφαλαιακά ουδέτερη για τις τιτλοποιήσεις και δεν θέτει σε κίνδυνο κρατικές εγγυήσεις.
5. Πέρα από τη δικαστική διάσταση
-
Η κυβέρνηση δεν αμφισβητεί τη νομιμότητα των συμβάσεων.
-
Η νομοθετική παρέμβαση αναγνωρίζει ότι ένα ζήτημα μπορεί να είναι νομικά λυμένο, αλλά κοινωνικά ανοιχτό.
Τι προβλέπει ο μηχανισμός της ρύθμισης
-
Διπλός μηχανισμός:
-
Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών για μη εξυπηρετούμενες οφειλές, με δεσμευτική λύση για τους πιστωτές.
-
Μετατροπή με ειδικούς όρους βάσει εισοδηματικών/περιουσιακών κριτηρίων, για ενήμερους ή ρυθμισμένους οφειλέτες.
-
-
Μετατροπή με Ευνοϊκή Ισοτιμία και Σταθερό Επιτόκιο:
-
Κατηγορία 1: +50% Ισοτιμία, Επιτόκιο 2,3%
-
Κατηγορία 2: +30% Ισοτιμία, Επιτόκιο 2,5%
-
Κατηγορία 3: +20% Ισοτιμία, Επιτόκιο 2,7%
-
Κατηγορία 4: +15% Ισοτιμία, Επιτόκιο 2,9%
-
-
Δυνατότητα Επιμήκυνσης Διάρκειας έως 5 έτη για περαιτέρω μείωση της μηνιαίας δόσης.
Q&A (κύρια σημεία)
-
Συνολικά στην Ελλάδα χορηγήθηκαν περίπου 57.000 δάνεια σε CHF, σήμερα ρύθμιση αφορά περίπου 40.000 δάνεια.
-
Σημαντικό επιτοκιακό όφελος για τους δανειολήπτες (έως 20%).
-
Προνομιακή ισοτιμία + σταθερό επιτόκιο καλύπτει μεγάλο μέρος της συναλλαγματικής διαφοράς.
-
Κόστος στις τράπεζες εκτιμάται έως 600 εκατ. ευρώ, εξαρτάται από τις επιλογές των οφειλετών.
-
Η ελληνική λύση είναι κοινωνικά προσαρμοσμένη και αποφεύγει οριζόντια μέτρα.
-
Η ρύθμιση δεν αθροίζεται με προηγούμενες ρυθμίσεις.
-
Αθέτηση της ρύθμισης επιστρέφει το δάνειο στο προηγούμενο καθεστώς.
-
Δεν επηρεάζονται οι τιτλοποιήσεις του προγράμματος Ηρακλής.
Νομολογία
-
Άρειος Πάγος και ευρωπαϊκά δικαστήρια επιβεβαιώνουν την εγκυρότητα των δανείων σε CHF.
-
Συνολικά άνω των 1200 αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο και αποφάσεις ΔΕΕ/ΕΔΔΑ.
Εμπειρία άλλων χωρών
-
Σλοβενία, Πολωνία: Νομοθετικές πρωτοβουλίες δεν ολοκληρώθηκαν, τράπεζες έχουν δυνατότητα απόρριψης.
-
Ουγγαρία: Νομοθετική παρέμβαση μετά κρίση Ακυρωτικού, χωρίς αναδρομική ισχύ.
-
Ρουμανία: Ρύθμιση αντισυνταγματική.
-
Κροατία: Ρύθμιση με αναδρομική ισχύ, αλλά διαφορετική κατάσταση από Ελλάδα.
-
Γαλλία: Μόνο ιδιωτική πρωτοβουλία τράπεζας (BNP).
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών