Ο Elon Musk έχει έρθει πολλές φορές σε αντιπαράθεση με φιλελεύθερες δυτικές κυβερνήσεις…
Διαδοχικές «σεισμικές δονήσεις» όχι από γεωλογικές πλάκες, αλλά από βαριά ονόματα της παγκόσμιας οικονομίας και τεχνολογίας δέχεται η Ευρώπη τις τελευταίες εβδομάδες: από τον Elon Musk μέχρι τον Jamie Dimon και τον Ευάγγελο Μυτιληναίο, ειπώθηκαν βαριές κουβέντες...
Και ενώ οι φωνές αυτές έρχονται από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες, συγκλίνουν σε ένα κοινό συμπέρασμα: η Ευρώπη χάνει ταχύτητα, δυναμική και στρατηγική συνοχή.
Για πολλούς, η ευθύνη αυτής της παρακμής δεν βαραίνει μόνο τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, αλλά και την ηγεσία των Βρυξελλών.
Η Ursula von der Leyen και οι Επίτροποί της βρίσκονται πλέον στο στόχαστρο όσων θεωρούν ότι οι πολιτικές τους οδηγούν όχι απλώς σε στασιμότητα, αλλά στη σταδιακή «δολοφονία» της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.
Στο φόντο μιας παγκόσμιας αναταραχής, τα προειδοποιητικά καμπανάκια ηχούν όλο και δυνατότερα.
Ίσως ήρθε η στιγμή η Γηραιά Ήπειρος να ακούσει.
Κόλαφος ο Musk
Κλιμάκωσε τη σύγκρουσή του με τις Βρυξέλλες ο γνωστός επιχειρηματίας Elon Musk, μετά τη διαβεβαίωση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πως η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης θα πρέπει να καταβάλει το πρόστιμο των 120 εκατ. ευρώ που της επιβλήθηκε την περασμένη εβδομάδα για φερόμενες παραβιάσεις του Digital Services Act (DSA).
Όπως γλαφυρά είπε, «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ευθύνεται για τη δολοφονία της Ευρώπης».
Υπενθυμίζεται πως στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις διαδικτυακές πλατφόρμες η Κομισιόν ανακοίνωσε την Παρασκευή 4/12 ότι το X παραβίασε τους κανόνες διαφάνειας με παραπλανητικές πρακτικές, ασκώντας κριτική στο σύστημα επαλήθευσης με το μπλε σήμα.
Ο ευρωπαϊκός ρυθμιστής υποστήριξε ότι το σύστημα αυτό εκθέτει τους χρήστες σε απάτες, πλαστοπροσωπία και χειραγώγηση από κακόβουλους παράγοντες.
Η κίνηση αυτή προκάλεσε άμεση αντίδραση στην Ουάσιγκτον, καθώς αμερικανοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν την ΕΕ για λογοκρισία, εκφοβισμό και άδικη στοχοποίηση αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών.
Ο Υπουργός Εξωτερικών Marco Rubio δήλωσε: «Το πρόστιμο των 140 εκατ. δολαρίων που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αποτελεί απλώς επίθεση στο X, είναι μια επίθεση σε όλες τις αμερικανικές τεχνολογικές πλατφόρμες και στον αμερικανικό λαό από ξένες κυβερνήσεις. Οι εποχές που λογόκριναν Αμερικανούς στο διαδίκτυο τελείωσαν».
Ο πρόεδρος της Federal Communications Commission, Brendan Carr, επέκρινε επίσης την ενέργεια της ΕΕ, δηλώνοντας: «Για άλλη μια φορά, η Ευρώπη επιβάλλει πρόστιμο σε μια επιτυχημένη αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας επειδή είναι… επιτυχημένη αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας.
Η Ευρώπη φορολογεί τους Αμερικανούς για να επιδοτήσει μια ήπειρο που παρεμποδίζεται από τους δικούς της ασφυκτικούς κανονισμούς».
Ο Υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Howard Lutnick, πρόσθεσε ότι «ο Digital Services Act έχει σχεδιαστεί για να φιμώνει την ελευθερία του λόγου και τις αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες», ενώ ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην ΕΕ, Andrew Puzder, χαρακτήρισε το πρόστιμο «υπερβολικό» και αποτέλεσμα της «ρυθμιστικής υπερεπέκτασης της ΕΕ».
Αντιπαράθεση
Ο Musk έχει έρθει πολλές φορές σε αντιπαράθεση με δυτικές κυβερνήσεις, κατηγορώντας τες ότι καταπνίγουν την ελευθερία της έκφρασης.
Τους τελευταίους μήνες έχει εκφράσει δημόσια τη στήριξή του σε προσωπικότητες της πολιτικής δεξιάς στην Ευρώπη, όπως η Alice Weidel του γερμανικού AfD, καθώς και αρκετούς βουλευτές στο Ηνωμένο Βασίλειο που αντιτίθενται στη μαζική μετανάστευση, όπως ο Rupert Lowe.
«Οι απελάσεις είναι η φυσιολογική θέση», έγραψε ο Musk, σχολιάζοντας δημοσκόπηση σύμφωνα με την οποία επτά στους δέκα Δανούς στηρίζουν την απέλαση αλλοδαπών που έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα.
Το Σαββατοκύριακο ενέτεινε ακόμη περισσότερο την κριτική του προς τις Βρυξέλλες, ζητώντας την «κατάργηση» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ δίνει προτεραιότητα στη γραφειοκρατία έναντι της δημοκρατίας.
«Διαλύστε την ΕΕ και επιστρέψτε την εξουσία στους πολίτες», έγραψε, σχολιάζοντας απόφαση του European Court of Justice πέρυσι, η οποία επικύρωσε πρόστιμο κατά της Ουγγαρίας επειδή αρνήθηκε να αποδεχθεί ποσοστώσεις μεταναστών στο πλαίσιο του EU Migration Pact.
Το σύστημα αυτό απαιτεί από τα κράτη-μέλη είτε να δεχθούν τον αριθμό αιτούντων άσυλο που τους αναλογεί είτε να πληρώνουν περίπου 20.000 ευρώ ανά άτομο ως συνεισφορά αλληλεγγύης.
Ο Musk ισχυρίστηκε επίσης ότι η διαμάχη έχει ενισχύσει τη δημοτικότητα του X. Ανέφερε ότι η πλατφόρμα καταγράφει «ρεκόρ λήψεων σε πολλές χώρες της Ευρώπης» μετά την ανακοίνωση του προστίμου, χαρακτηρίζοντας το X την κορυφαία εφαρμογή ειδήσεων «σε κάθε χώρα της ΕΕ».
Στην καθιερωμένη ενημέρωση της Επιτροπής τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος Thomas Regnier δήλωσε ότι το πρόστιμο θα επιβληθεί. «Το X θα πρέπει να πληρώσει αυτό το πρόστιμο. Τα 120 εκατομμύρια ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν. Θα βεβαιωθούμε ότι θα λάβουμε αυτά τα χρήματα», είπε στους δημοσιογράφους.
Ο Regnier πρόσθεσε ότι η Επιτροπή θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί το X για την επικοινωνία με το κοινό, παρά την απόφαση της πλατφόρμας να αναστείλει τον λογαριασμό της Επιτροπής για πληρωμένες διαφημίσεις ως απάντηση στο πρόστιμο.
Όπως είπε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιεί όλους τους λογαριασμούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένου και του X, «για να επικοινωνεί με πολίτες, ενδιαφερόμενους φορείς, να κάνει ενημερωτικό έργο, να μιλάει συγκεκριμένα για όσα κάνουμε στην ΕΕ».
Το X μπορεί ακόμη να αμφισβητήσει την απόφαση, και ο Regnier επιβεβαίωσε ότι η εταιρεία «έχει 90 ημέρες για να απαντήσει» στην Επιτροπή σχετικά με τον τρόπο που προτίθεται να προχωρήσει.
Δεν είναι μόνον ο Musk
Πάντως, ο Musk δεν είναι ο μοναδικός που έχει τέτοιες απόψεις για την ΕΕ…
Το Σάββατο 6/12 στο στόχαστρο του πλέον επιδραστικού τραπεζίτη της γενιάς του, του ελληνικής καταγωγής και επικεφαλής της JP Morgan, Jamie Dimon, βρέθηκε η Ευρώπη… και τα μηνύματα που εξέπεμψε για τη Γηραιά Ήπειρο μόνο ευοίωνα δεν είναι.
Όπως ανέφερε στο Reagan National Defense Forum, «Η Ευρώπη έχει ένα πραγματικό πρόβλημα και ένας αδύναμος εταίρος αποτελεί μεγάλο οικονομικό κίνδυνο για τις ΗΠΑ».
Στην ΕΕ «κάνουν υπέροχα πράγματα με τα δίχτυα ασφαλείας τους.
Αλλά έχουν διώξει τις επιχειρήσεις, έχουν διώξει τις επενδύσεις, έχουν διώξει την καινοτομία».
Ενώ ο Dimon επαίνεσε ορισμένους Ευρωπαίους ηγέτες που, όπως είπε, αντιλαμβάνονται τα ζητήματα, προειδοποίησε ότι η πολιτική κατάσταση είναι «πολύ δύσκολη».
Ο Dimon έχει εδώ και καιρό επισημάνει ότι ο κίνδυνος μιας κατακερματισμένης Ευρώπης είναι ανάμεσα στις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος.
Στην επιστολή του προς τους μετόχους που δημοσιεύτηκε νωρίτερα φέτος, είπε ότι η Ευρώπη έχει «κάποια σοβαρά ζητήματα που πρέπει να διορθώσει».
Το Σάββατο, επαίνεσε τη δημιουργία του ευρώ και την ευρωπαϊκή προσπάθεια για ειρήνη.
Αλλά προειδοποίησε ότι η μείωση των στρατιωτικών προσπαθειών και οι δυσκολίες στην επίτευξη συμφωνιών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης απειλούν την ήπειρο.
«Αν κατακερματιστούν, τότε μπορείτε να πείτε ότι το America First δεν θα υπάρχει πια», είπε ο Dimon.
«Θα μας βλάψει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, επειδή είναι σημαντικός σύμμαχος σε κάθε τομέα, συμπεριλαμβανομένων των κοινών αξιών, που είναι πραγματικά σημαντικές.» Είπε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να βοηθήσουν.
«Χρειαζόμαστε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για να τους βοηθήσουμε να γίνουν ισχυροί», είπε ο Dimon. «Μια αδύναμη Ευρώπη είναι κάτι κακό για εμάς.»
Μυτιληναίος: Είμαι με Dimon
Σφοδρή κριτική άσκησε στην Κομισιόν και ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος του Ομίλου Metlen, με ανάρτησή του στο LinkedIn.
Μάλιστα, επικαλείται τις δηλώσεις του προέδρου και διευθύνοντος δυμβούλου της JP Morgan, Jamie Dimon.
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, ο οποίος έχει στηλιτεύσει επανειλημμένα τις καταστροφικές πολιτικές της ΕΕ, κάνει λόγο για ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, η οποία, πια, έχει φτάσει να μη λογοδοτεί σε κανέναν.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Μυτιληναίο, «Κάθε φορά που αναφέρομαι στις σοβαρές ελλείψεις στη δομή και τη λειτουργία των οργάνων της ΕΕ, και ειδικά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δέχομαι έντονη κριτική για αντιευρωπαϊσμό.
Αυτό είναι μακριά από την αλήθεια!
Πιστεύω ακράδαντα σε μια συνεκτική, ομαλή λειτουργία μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης, όπου όλοι οι Ευρωπαίοι αισθάνονται ότι το «ευρωπαϊκό έργο» υπάρχει για να υπηρετεί τα συμφέροντά τους και όχι εκείνα της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, η οποία, πια, έχει φτάσει να μη λογοδοτεί σε κανέναν».
Τα λόγια μου πέφτουν σε ώτα μη ακουόντων - ίσως τα ίδια λόγια από τον κορυφαίο παγκόσμιο τραπεζίτη, τον Jamie Dimon, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της JP Morgan και ισχυρό φίλο της Ευρώπης, να ακουστούν πιο δυνατά…
Παραθέτω τα βασικά σημεία της ομιλίας του Dimon στις 6/12/2025, στο Reagan National Defence Forum, όπως δημοσιεύθηκαν από το Bloomberg».
Γιατί έχουν δίκιο…
Από όλα τα αμερικανικά «βέλη» που εκτοξεύθηκαν προς την Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες —από τις υπερβολικές καταγγελίες του Elon Musk περί λογοκρισίας από τις Βρυξέλλες έως τις προειδοποιήσεις της κυβέρνησης Τραμπ για πολιτισμική παρακμή— εκείνα του επικεφαλής της JPMorgan Chase & Co., Jamie Dimon, (και, κατ’ επέκταση, του Μυτιληναίου που συμφώνησε) είναι ίσως τα πιο καίρια.
Η Ευρώπη έχει «πρόβλημα», προειδοποίησε το Σαββατοκύριακο, αναδεικνύοντας τρία βασικά ζητήματα: την αντιεπιχειρηματική γραφειοκρατία, την εσωτερική της διάσπαση και την υστέρηση στην καινοτομία. «Μια αδύναμη Ευρώπη είναι κακή για εμάς (στις ΗΠΑ)», τόνισε.
Ο Dimon δεν είναι ο πρώτος τραπεζίτης που διαμαρτύρεται για την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία — οι παράγοντες των χρηματοοικονομικών αγορών ανέκαθεν πίεζαν για πιο χαλαρούς κανονισμούς. Ωστόσο, δεν πρόκειται για έναν ακόμη «πολεμιστή της πολιτιστικής σύγκρουσης» σαν τον JD Vance• και στα σημεία που επισημαίνει, δεν έχει άδικο.
Έχει περάσει ήδη πάνω από ένας χρόνος από τότε που ο Mario Draghi διατύπωσε παρόμοιες προειδοποιήσεις, επιχειρώντας να ταρακουνήσει τη Γηραιά Ήπειρο και να την αφυπνίσει από τη στασιμότητα. Έκτοτε, κυριαρχεί η σιωπή. Εσωτερικές διαφωνίες, θεσμική αδράνεια και ανταγωνιστικοί προϋπολογισμοί με λογικές «του γείτονα να καεί» έχουν παγώσει τα σχέδια του Draghi για 800 δισ. € νέων επενδύσεων, για πιο ευέλικτη βιομηχανική πολιτική και για ενοποίηση των κεφαλαιαγορών.
Ακόμη κι αν η Ευρώπη έχει σημειώσει πρόοδο στην άμυνα —με τις χώρες της ΕΕ να έχουν σχεδόν διπλασιάσει τις στρατιωτικές τους δαπάνες από το 2021, υπό τη σκιά μιας επιθετικής Ρωσίας και ενός απρόβλεπτου αμερικανικού συμμάχου— χάνει έδαφος σε άλλα μέτωπα. Οι κινεζικές εξαγωγές ξεπερνούν τις ευρωπαϊκές, πλήττοντας την ανάπτυξη και επιταχύνοντας την αποβιομηχάνιση.
Την ίδια στιγμή, οι κατακερματισμένες ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές διοχετεύουν κάθε χρόνο εκατοντάδες δισεκατομμύρια από τις αποταμιεύσεις των πολιτών προς τις ΗΠΑ. Πολλοί μορφωμένοι Ευρωπαίοι ακολουθούν την ίδια πορεία. Η διαθεσιμότητα venture capital στις ΗΠΑ είναι τριπλάσια από ό,τι στην Ευρώπη, ενώ τα υψηλά κόστη αναδιάρθρωσης καθιστούν τις μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πιο απρόθυμες να επενδύσουν σε έρευνα και ανάπτυξη που θα μπορούσε να μεταμορφώσει το παραγωγικό τους μοντέλο.
Η αδυναμία της Ευρώπης να αντισταθεί σε εξωτερικές πιέσεις —ιδίως από τις ΗΠΑ— επίσης δεν βοηθά. Παρότι δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τα 800 δισ. € για το σχέδιο Draghi, η ΕΕ δεσμεύτηκε σε εν δυνάμει επενδύσεις 600 δισ. $ προς τις ΗΠΑ έως το 2028, στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας για δασμούς 15% που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ. Και η πίεση συνεχίστηκε, με τον Λευκό Οίκο να απαιτεί από την ΕΕ να χαλαρώσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για την τεχνολογία. Η στρατηγική αυτή φαίνεται να αποδίδει. Δεν είναι μόνο ο Dimon που διακρίνει αδυναμία: δημοσκόπηση άνω των 9.500 Ευρωπαίων σε εννέα χώρες, που δημοσίευσε το Grand Continent, δείχνει ότι τα δύο τρίτα δεν εμπιστεύονται τις Βρυξέλλες να προστατεύσουν τα οικονομικά τους συμφέροντα. Και μόλις το 10% θεωρεί τον Donald Trump «φίλο» της Ευρώπης.
Μπορεί να σπάσει ο φαύλος κύκλος αδράνειας; Δύο κρίσιμες δοκιμασίες βρίσκονται προ των πυλών.
Το πρώτο τεστ είναι η διάθεση της ΕΕ να υπερβεί τα ταμπού και να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία με 90 δισ. €, είτε μέσω κοινού δανεισμού είτε αξιοποιώντας ως ενέχυρο δισεκατομμύρια ευρώ από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στην Euroclear.
Το δεύτερο είναι η ικανότητά της να αντισταθεί στον οικονομικό εκφοβισμό, είτε από τον Musk στον τομέα της τεχνολογίας είτε από την Κίνα στα σπάνια μέταλλα. Η ΕΕ διαθέτει ήδη ένα ισχυρό εργαλείο —τον «αντι-εκβιαστικό μηχανισμό»— που της επιτρέπει να απαντά σε τέτοιες πιέσεις με αντισταθμιστικούς δασμούς ή παρόμοια μέτρα. Ήρθε η ώρα να το αξιοποιήσει. Σε συνδυασμό, αυτά θα σηματοδοτούσαν ότι η Ευρώπη επιδιώκει ρόλο συνδιαμορφωτή, όχι «μεζέ στο μενού» των ισχυρών.
Σε βάθος χρόνου, η Ευρώπη οφείλει να ανταποκριθεί στις καλοπροαίρετες προειδοποιήσεις του Dimon και άλλων, διαμορφώνοντας ένα σχέδιο για το μέλλον της ενιαίας αγοράς που να υπερβαίνει τη μείωση της γραφειοκρατίας.
Αν το μέγεθος και η βυζαντινή πολυπλοκότητα της ΕΕ εμποδίζουν την ολοκλήρωση και τις επενδύσεις, γιατί να μη δοκιμαστεί το πιο ευέλικτο μοντέλο ενός «συνασπισμού των προθύμων», ανάλογου με εκείνον που στηρίζει την Ουκρανία; Οι ευρωπαϊκές συνθήκες ήδη επιτρέπουν την «ενισχυμένη συνεργασία», όπου τουλάχιστον εννέα κράτη-μέλη μπορούν να προχωρούν βαθύτερα στη συνεργασία χωρίς να περιμένουν τους υπόλοιπους. Το εργαλείο αυτό έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την κατάργηση της βίζας και για τα ευρωπαϊκά διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Μικρότερες ομάδες χωρών μπορούν επίσης να ξεκινήσουν κοινά έργα σε τομείς όπως η ενέργεια και οι υποδομές, με δημόσια χρηματοδότηση.
Μια κοινή πρωτοβουλία για επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια, στη βιομηχανική πολιτική και στην τεχνολογία άμυνας θα έπρεπε να βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας μιας τέτοιας συμμαχίας. Στον «κινητήρα» της θα πρέπει να βρίσκονται η Γαλλία και η Γερμανία — αλλά και η Ιταλία και η Πολωνία. Παρά την εύλογη απαισιοδοξία για την ευρωπαϊκή πορεία, η ιστορία δεν έχει κλείσει. Η άκρα δεξιά παραμένει ισχυρή σχεδόν παντού, αλλά ενδέχεται να έχει φτάσει σε «οροφή» γύρω στο 30%. Ένα κοινό μήνυμα «ό,τι χρειαστεί» από τον Friedrich Merz και τον Emmanuel Macron μπορεί να ανταποκριθεί στις περιστάσεις.
Ως τότε -και μέχρι οι ευρωπαϊκές ελίτ να αφυπνιστούν πλήρως- το πιθανότερο είναι ότι ο Dimon θα συνεχίσει να επισημαίνει όσα εκείνες δυσκολεύονται να ακούσουν.
www.bankingnews.gr
Και ενώ οι φωνές αυτές έρχονται από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες, συγκλίνουν σε ένα κοινό συμπέρασμα: η Ευρώπη χάνει ταχύτητα, δυναμική και στρατηγική συνοχή.
Για πολλούς, η ευθύνη αυτής της παρακμής δεν βαραίνει μόνο τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, αλλά και την ηγεσία των Βρυξελλών.
Η Ursula von der Leyen και οι Επίτροποί της βρίσκονται πλέον στο στόχαστρο όσων θεωρούν ότι οι πολιτικές τους οδηγούν όχι απλώς σε στασιμότητα, αλλά στη σταδιακή «δολοφονία» της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.
Στο φόντο μιας παγκόσμιας αναταραχής, τα προειδοποιητικά καμπανάκια ηχούν όλο και δυνατότερα.
Ίσως ήρθε η στιγμή η Γηραιά Ήπειρος να ακούσει.
Κόλαφος ο Musk
Κλιμάκωσε τη σύγκρουσή του με τις Βρυξέλλες ο γνωστός επιχειρηματίας Elon Musk, μετά τη διαβεβαίωση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πως η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης θα πρέπει να καταβάλει το πρόστιμο των 120 εκατ. ευρώ που της επιβλήθηκε την περασμένη εβδομάδα για φερόμενες παραβιάσεις του Digital Services Act (DSA).
Όπως γλαφυρά είπε, «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ευθύνεται για τη δολοφονία της Ευρώπης».
Υπενθυμίζεται πως στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις διαδικτυακές πλατφόρμες η Κομισιόν ανακοίνωσε την Παρασκευή 4/12 ότι το X παραβίασε τους κανόνες διαφάνειας με παραπλανητικές πρακτικές, ασκώντας κριτική στο σύστημα επαλήθευσης με το μπλε σήμα.
Ο ευρωπαϊκός ρυθμιστής υποστήριξε ότι το σύστημα αυτό εκθέτει τους χρήστες σε απάτες, πλαστοπροσωπία και χειραγώγηση από κακόβουλους παράγοντες.
Η κίνηση αυτή προκάλεσε άμεση αντίδραση στην Ουάσιγκτον, καθώς αμερικανοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν την ΕΕ για λογοκρισία, εκφοβισμό και άδικη στοχοποίηση αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών.
Ο Υπουργός Εξωτερικών Marco Rubio δήλωσε: «Το πρόστιμο των 140 εκατ. δολαρίων που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αποτελεί απλώς επίθεση στο X, είναι μια επίθεση σε όλες τις αμερικανικές τεχνολογικές πλατφόρμες και στον αμερικανικό λαό από ξένες κυβερνήσεις. Οι εποχές που λογόκριναν Αμερικανούς στο διαδίκτυο τελείωσαν».
Ο πρόεδρος της Federal Communications Commission, Brendan Carr, επέκρινε επίσης την ενέργεια της ΕΕ, δηλώνοντας: «Για άλλη μια φορά, η Ευρώπη επιβάλλει πρόστιμο σε μια επιτυχημένη αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας επειδή είναι… επιτυχημένη αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας.
Η Ευρώπη φορολογεί τους Αμερικανούς για να επιδοτήσει μια ήπειρο που παρεμποδίζεται από τους δικούς της ασφυκτικούς κανονισμούς».
Ο Υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Howard Lutnick, πρόσθεσε ότι «ο Digital Services Act έχει σχεδιαστεί για να φιμώνει την ελευθερία του λόγου και τις αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες», ενώ ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην ΕΕ, Andrew Puzder, χαρακτήρισε το πρόστιμο «υπερβολικό» και αποτέλεσμα της «ρυθμιστικής υπερεπέκτασης της ΕΕ».
Today’s excessive €120M fine is the result of EU regulatory overreach targeting American innovation. The Trump Administration has been clear: we oppose censorship and will challenge burdensome regulations that target US companies abroad. We expect the EU to engage in fair, open,… https://t.co/EAld2QJaen
— U.S. Ambassador to the EU (@USAmbEU) December 6, 2025
Αντιπαράθεση
Ο Musk έχει έρθει πολλές φορές σε αντιπαράθεση με δυτικές κυβερνήσεις, κατηγορώντας τες ότι καταπνίγουν την ελευθερία της έκφρασης.
Τους τελευταίους μήνες έχει εκφράσει δημόσια τη στήριξή του σε προσωπικότητες της πολιτικής δεξιάς στην Ευρώπη, όπως η Alice Weidel του γερμανικού AfD, καθώς και αρκετούς βουλευτές στο Ηνωμένο Βασίλειο που αντιτίθενται στη μαζική μετανάστευση, όπως ο Rupert Lowe.
«Οι απελάσεις είναι η φυσιολογική θέση», έγραψε ο Musk, σχολιάζοντας δημοσκόπηση σύμφωνα με την οποία επτά στους δέκα Δανούς στηρίζουν την απέλαση αλλοδαπών που έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα.
Το Σαββατοκύριακο ενέτεινε ακόμη περισσότερο την κριτική του προς τις Βρυξέλλες, ζητώντας την «κατάργηση» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ δίνει προτεραιότητα στη γραφειοκρατία έναντι της δημοκρατίας.
«Διαλύστε την ΕΕ και επιστρέψτε την εξουσία στους πολίτες», έγραψε, σχολιάζοντας απόφαση του European Court of Justice πέρυσι, η οποία επικύρωσε πρόστιμο κατά της Ουγγαρίας επειδή αρνήθηκε να αποδεχθεί ποσοστώσεις μεταναστών στο πλαίσιο του EU Migration Pact.
Το σύστημα αυτό απαιτεί από τα κράτη-μέλη είτε να δεχθούν τον αριθμό αιτούντων άσυλο που τους αναλογεί είτε να πληρώνουν περίπου 20.000 ευρώ ανά άτομο ως συνεισφορά αλληλεγγύης.
Ο Musk ισχυρίστηκε επίσης ότι η διαμάχη έχει ενισχύσει τη δημοτικότητα του X. Ανέφερε ότι η πλατφόρμα καταγράφει «ρεκόρ λήψεων σε πολλές χώρες της Ευρώπης» μετά την ανακοίνωση του προστίμου, χαρακτηρίζοντας το X την κορυφαία εφαρμογή ειδήσεων «σε κάθε χώρα της ΕΕ».
Στην καθιερωμένη ενημέρωση της Επιτροπής τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος Thomas Regnier δήλωσε ότι το πρόστιμο θα επιβληθεί. «Το X θα πρέπει να πληρώσει αυτό το πρόστιμο. Τα 120 εκατομμύρια ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν. Θα βεβαιωθούμε ότι θα λάβουμε αυτά τα χρήματα», είπε στους δημοσιογράφους.
Ο Regnier πρόσθεσε ότι η Επιτροπή θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί το X για την επικοινωνία με το κοινό, παρά την απόφαση της πλατφόρμας να αναστείλει τον λογαριασμό της Επιτροπής για πληρωμένες διαφημίσεις ως απάντηση στο πρόστιμο.
Όπως είπε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιεί όλους τους λογαριασμούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένου και του X, «για να επικοινωνεί με πολίτες, ενδιαφερόμενους φορείς, να κάνει ενημερωτικό έργο, να μιλάει συγκεκριμένα για όσα κάνουμε στην ΕΕ».
Το X μπορεί ακόμη να αμφισβητήσει την απόφαση, και ο Regnier επιβεβαίωσε ότι η εταιρεία «έχει 90 ημέρες για να απαντήσει» στην Επιτροπή σχετικά με τον τρόπο που προτίθεται να προχωρήσει.
The EU commissars are responsible for the murder of Europe https://t.co/xVJDn6P8tn
— Elon Musk (@elonmusk) December 8, 2025
Δεν είναι μόνον ο Musk
Πάντως, ο Musk δεν είναι ο μοναδικός που έχει τέτοιες απόψεις για την ΕΕ…
Το Σάββατο 6/12 στο στόχαστρο του πλέον επιδραστικού τραπεζίτη της γενιάς του, του ελληνικής καταγωγής και επικεφαλής της JP Morgan, Jamie Dimon, βρέθηκε η Ευρώπη… και τα μηνύματα που εξέπεμψε για τη Γηραιά Ήπειρο μόνο ευοίωνα δεν είναι.
Όπως ανέφερε στο Reagan National Defense Forum, «Η Ευρώπη έχει ένα πραγματικό πρόβλημα και ένας αδύναμος εταίρος αποτελεί μεγάλο οικονομικό κίνδυνο για τις ΗΠΑ».
Στην ΕΕ «κάνουν υπέροχα πράγματα με τα δίχτυα ασφαλείας τους.
Αλλά έχουν διώξει τις επιχειρήσεις, έχουν διώξει τις επενδύσεις, έχουν διώξει την καινοτομία».
Ενώ ο Dimon επαίνεσε ορισμένους Ευρωπαίους ηγέτες που, όπως είπε, αντιλαμβάνονται τα ζητήματα, προειδοποίησε ότι η πολιτική κατάσταση είναι «πολύ δύσκολη».
Ο Dimon έχει εδώ και καιρό επισημάνει ότι ο κίνδυνος μιας κατακερματισμένης Ευρώπης είναι ανάμεσα στις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος.
Στην επιστολή του προς τους μετόχους που δημοσιεύτηκε νωρίτερα φέτος, είπε ότι η Ευρώπη έχει «κάποια σοβαρά ζητήματα που πρέπει να διορθώσει».
Το Σάββατο, επαίνεσε τη δημιουργία του ευρώ και την ευρωπαϊκή προσπάθεια για ειρήνη.
Αλλά προειδοποίησε ότι η μείωση των στρατιωτικών προσπαθειών και οι δυσκολίες στην επίτευξη συμφωνιών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης απειλούν την ήπειρο.
«Αν κατακερματιστούν, τότε μπορείτε να πείτε ότι το America First δεν θα υπάρχει πια», είπε ο Dimon.
«Θα μας βλάψει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, επειδή είναι σημαντικός σύμμαχος σε κάθε τομέα, συμπεριλαμβανομένων των κοινών αξιών, που είναι πραγματικά σημαντικές.» Είπε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να βοηθήσουν.
«Χρειαζόμαστε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για να τους βοηθήσουμε να γίνουν ισχυροί», είπε ο Dimon. «Μια αδύναμη Ευρώπη είναι κάτι κακό για εμάς.»
Μυτιληναίος: Είμαι με Dimon
Σφοδρή κριτική άσκησε στην Κομισιόν και ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος του Ομίλου Metlen, με ανάρτησή του στο LinkedIn.
Μάλιστα, επικαλείται τις δηλώσεις του προέδρου και διευθύνοντος δυμβούλου της JP Morgan, Jamie Dimon.
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, ο οποίος έχει στηλιτεύσει επανειλημμένα τις καταστροφικές πολιτικές της ΕΕ, κάνει λόγο για ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, η οποία, πια, έχει φτάσει να μη λογοδοτεί σε κανέναν.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Μυτιληναίο, «Κάθε φορά που αναφέρομαι στις σοβαρές ελλείψεις στη δομή και τη λειτουργία των οργάνων της ΕΕ, και ειδικά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δέχομαι έντονη κριτική για αντιευρωπαϊσμό.
Αυτό είναι μακριά από την αλήθεια!
Πιστεύω ακράδαντα σε μια συνεκτική, ομαλή λειτουργία μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης, όπου όλοι οι Ευρωπαίοι αισθάνονται ότι το «ευρωπαϊκό έργο» υπάρχει για να υπηρετεί τα συμφέροντά τους και όχι εκείνα της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, η οποία, πια, έχει φτάσει να μη λογοδοτεί σε κανέναν».
Τα λόγια μου πέφτουν σε ώτα μη ακουόντων - ίσως τα ίδια λόγια από τον κορυφαίο παγκόσμιο τραπεζίτη, τον Jamie Dimon, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της JP Morgan και ισχυρό φίλο της Ευρώπης, να ακουστούν πιο δυνατά…
Παραθέτω τα βασικά σημεία της ομιλίας του Dimon στις 6/12/2025, στο Reagan National Defence Forum, όπως δημοσιεύθηκαν από το Bloomberg».
Γιατί έχουν δίκιο…
Από όλα τα αμερικανικά «βέλη» που εκτοξεύθηκαν προς την Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες —από τις υπερβολικές καταγγελίες του Elon Musk περί λογοκρισίας από τις Βρυξέλλες έως τις προειδοποιήσεις της κυβέρνησης Τραμπ για πολιτισμική παρακμή— εκείνα του επικεφαλής της JPMorgan Chase & Co., Jamie Dimon, (και, κατ’ επέκταση, του Μυτιληναίου που συμφώνησε) είναι ίσως τα πιο καίρια.
Η Ευρώπη έχει «πρόβλημα», προειδοποίησε το Σαββατοκύριακο, αναδεικνύοντας τρία βασικά ζητήματα: την αντιεπιχειρηματική γραφειοκρατία, την εσωτερική της διάσπαση και την υστέρηση στην καινοτομία. «Μια αδύναμη Ευρώπη είναι κακή για εμάς (στις ΗΠΑ)», τόνισε.
Ο Dimon δεν είναι ο πρώτος τραπεζίτης που διαμαρτύρεται για την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία — οι παράγοντες των χρηματοοικονομικών αγορών ανέκαθεν πίεζαν για πιο χαλαρούς κανονισμούς. Ωστόσο, δεν πρόκειται για έναν ακόμη «πολεμιστή της πολιτιστικής σύγκρουσης» σαν τον JD Vance• και στα σημεία που επισημαίνει, δεν έχει άδικο.
Έχει περάσει ήδη πάνω από ένας χρόνος από τότε που ο Mario Draghi διατύπωσε παρόμοιες προειδοποιήσεις, επιχειρώντας να ταρακουνήσει τη Γηραιά Ήπειρο και να την αφυπνίσει από τη στασιμότητα. Έκτοτε, κυριαρχεί η σιωπή. Εσωτερικές διαφωνίες, θεσμική αδράνεια και ανταγωνιστικοί προϋπολογισμοί με λογικές «του γείτονα να καεί» έχουν παγώσει τα σχέδια του Draghi για 800 δισ. € νέων επενδύσεων, για πιο ευέλικτη βιομηχανική πολιτική και για ενοποίηση των κεφαλαιαγορών.
Ακόμη κι αν η Ευρώπη έχει σημειώσει πρόοδο στην άμυνα —με τις χώρες της ΕΕ να έχουν σχεδόν διπλασιάσει τις στρατιωτικές τους δαπάνες από το 2021, υπό τη σκιά μιας επιθετικής Ρωσίας και ενός απρόβλεπτου αμερικανικού συμμάχου— χάνει έδαφος σε άλλα μέτωπα. Οι κινεζικές εξαγωγές ξεπερνούν τις ευρωπαϊκές, πλήττοντας την ανάπτυξη και επιταχύνοντας την αποβιομηχάνιση.
Την ίδια στιγμή, οι κατακερματισμένες ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές διοχετεύουν κάθε χρόνο εκατοντάδες δισεκατομμύρια από τις αποταμιεύσεις των πολιτών προς τις ΗΠΑ. Πολλοί μορφωμένοι Ευρωπαίοι ακολουθούν την ίδια πορεία. Η διαθεσιμότητα venture capital στις ΗΠΑ είναι τριπλάσια από ό,τι στην Ευρώπη, ενώ τα υψηλά κόστη αναδιάρθρωσης καθιστούν τις μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πιο απρόθυμες να επενδύσουν σε έρευνα και ανάπτυξη που θα μπορούσε να μεταμορφώσει το παραγωγικό τους μοντέλο.
Η αδυναμία της Ευρώπης να αντισταθεί σε εξωτερικές πιέσεις —ιδίως από τις ΗΠΑ— επίσης δεν βοηθά. Παρότι δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τα 800 δισ. € για το σχέδιο Draghi, η ΕΕ δεσμεύτηκε σε εν δυνάμει επενδύσεις 600 δισ. $ προς τις ΗΠΑ έως το 2028, στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας για δασμούς 15% που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ. Και η πίεση συνεχίστηκε, με τον Λευκό Οίκο να απαιτεί από την ΕΕ να χαλαρώσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για την τεχνολογία. Η στρατηγική αυτή φαίνεται να αποδίδει. Δεν είναι μόνο ο Dimon που διακρίνει αδυναμία: δημοσκόπηση άνω των 9.500 Ευρωπαίων σε εννέα χώρες, που δημοσίευσε το Grand Continent, δείχνει ότι τα δύο τρίτα δεν εμπιστεύονται τις Βρυξέλλες να προστατεύσουν τα οικονομικά τους συμφέροντα. Και μόλις το 10% θεωρεί τον Donald Trump «φίλο» της Ευρώπης.
Μπορεί να σπάσει ο φαύλος κύκλος αδράνειας; Δύο κρίσιμες δοκιμασίες βρίσκονται προ των πυλών.
Το πρώτο τεστ είναι η διάθεση της ΕΕ να υπερβεί τα ταμπού και να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία με 90 δισ. €, είτε μέσω κοινού δανεισμού είτε αξιοποιώντας ως ενέχυρο δισεκατομμύρια ευρώ από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στην Euroclear.
Το δεύτερο είναι η ικανότητά της να αντισταθεί στον οικονομικό εκφοβισμό, είτε από τον Musk στον τομέα της τεχνολογίας είτε από την Κίνα στα σπάνια μέταλλα. Η ΕΕ διαθέτει ήδη ένα ισχυρό εργαλείο —τον «αντι-εκβιαστικό μηχανισμό»— που της επιτρέπει να απαντά σε τέτοιες πιέσεις με αντισταθμιστικούς δασμούς ή παρόμοια μέτρα. Ήρθε η ώρα να το αξιοποιήσει. Σε συνδυασμό, αυτά θα σηματοδοτούσαν ότι η Ευρώπη επιδιώκει ρόλο συνδιαμορφωτή, όχι «μεζέ στο μενού» των ισχυρών.
Σε βάθος χρόνου, η Ευρώπη οφείλει να ανταποκριθεί στις καλοπροαίρετες προειδοποιήσεις του Dimon και άλλων, διαμορφώνοντας ένα σχέδιο για το μέλλον της ενιαίας αγοράς που να υπερβαίνει τη μείωση της γραφειοκρατίας.
Αν το μέγεθος και η βυζαντινή πολυπλοκότητα της ΕΕ εμποδίζουν την ολοκλήρωση και τις επενδύσεις, γιατί να μη δοκιμαστεί το πιο ευέλικτο μοντέλο ενός «συνασπισμού των προθύμων», ανάλογου με εκείνον που στηρίζει την Ουκρανία; Οι ευρωπαϊκές συνθήκες ήδη επιτρέπουν την «ενισχυμένη συνεργασία», όπου τουλάχιστον εννέα κράτη-μέλη μπορούν να προχωρούν βαθύτερα στη συνεργασία χωρίς να περιμένουν τους υπόλοιπους. Το εργαλείο αυτό έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την κατάργηση της βίζας και για τα ευρωπαϊκά διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Μικρότερες ομάδες χωρών μπορούν επίσης να ξεκινήσουν κοινά έργα σε τομείς όπως η ενέργεια και οι υποδομές, με δημόσια χρηματοδότηση.
Μια κοινή πρωτοβουλία για επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια, στη βιομηχανική πολιτική και στην τεχνολογία άμυνας θα έπρεπε να βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας μιας τέτοιας συμμαχίας. Στον «κινητήρα» της θα πρέπει να βρίσκονται η Γαλλία και η Γερμανία — αλλά και η Ιταλία και η Πολωνία. Παρά την εύλογη απαισιοδοξία για την ευρωπαϊκή πορεία, η ιστορία δεν έχει κλείσει. Η άκρα δεξιά παραμένει ισχυρή σχεδόν παντού, αλλά ενδέχεται να έχει φτάσει σε «οροφή» γύρω στο 30%. Ένα κοινό μήνυμα «ό,τι χρειαστεί» από τον Friedrich Merz και τον Emmanuel Macron μπορεί να ανταποκριθεί στις περιστάσεις.
Ως τότε -και μέχρι οι ευρωπαϊκές ελίτ να αφυπνιστούν πλήρως- το πιθανότερο είναι ότι ο Dimon θα συνεχίσει να επισημαίνει όσα εκείνες δυσκολεύονται να ακούσουν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών