Η Ευρώπη ανάμεσα σε LNG και κρύο: Η λεπτή ισορροπία πριν από τον χειμώνα
Η Ευρώπη μπαίνει σε έναν ακόμη χειμώνα με το βλέμμα στραμμένο στα αποθέματα φυσικού αερίου — και με μια ανησυχητική αίσθηση déjà vu.
Παρότι οι υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου (UGS) εμφανίζονται γεμάτες σε ποσοστό άνω του 83%, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η σταθερότητα του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ παραμένει εύθραυστη. Ο ρυθμός απόσυρσης καυσίμων έχει αρχίσει να αυξάνεται ήδη από τον Οκτώβριο, προμηνύοντας έναν χειμώνα γεμάτο αβεβαιότητα.
Η ψευδαίσθηση της ασφάλειας
Σύμφωνα με την Gas Infrastructure Europe, στις 11 Οκτωβρίου 194 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου εγχύθηκαν στα ευρωπαϊκά αποθέματα, ενώ 27 εκατ. κυβικά αποσύρθηκαν την ίδια μέρα.
Η φαινομενική ισορροπία όμως κρύβει μια ανησυχητική λεπτομέρεια: ο συνολικός όγκος αποθεμάτων —91,6 δισ. κυβικά μέτρα— είναι μόλις ο όγδοος μεγαλύτερος Οκτωβρίου στην ιστορία, αρκετά χαμηλότερος από το περσινό επίπεδο-ρεκόρ του 95%.
Με απλά λόγια, η Ευρώπη πλησιάζει τον χειμώνα με λιγότερα στρατηγικά αποθέματα και μικρότερο περιθώριο ασφαλείας.
Οι νέοι κανόνες της ΕΕ και το ενεργειακό άγχος
Από το 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει το όριο του 90% πληρότητας των αποθηκών φυσικού αερίου από την 1η Οκτωβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου.
Ο στόχος είναι η ενεργειακή ασφάλεια· η πραγματικότητα όμως δείχνει το αντίθετο.
Η ανάγκη συσσώρευσης τεράστιων ποσοτήτων σε μικρό χρονικό διάστημα δημιουργεί πίεση στις τιμές και οδηγεί σε αυξημένο κόστος για τα κράτη-μέλη.
Για να επιτευχθεί το πρότυπο του 90%, οι χώρες της ΕΕ θα έπρεπε να έχουν αντλήσει τουλάχιστον 61 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου φέτος. Ωστόσο, μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου, μόλις 54,5 δισ. κυβικά μέτρα είχαν αποθηκευτεί — και η επίτευξη του στόχου θεωρείται πλέον απίθανη.
Ο καιρός ως «παράγοντας Χ»
Οι μετεωρολόγοι προειδοποιούν ότι η φετινή σεζόν μπορεί να φέρει έναν ασυνήθιστα ψυχρό χειμώνα, κάτι που θα μπορούσε να εκτινάξει τη ζήτηση φυσικού αερίου και να ασκήσει τεράστια πίεση στα συστήματα διανομής.
Ακόμη και μια ήπια απόκλιση από τον μέσο όρο θερμοκρασίας αυξάνει σημαντικά την κατανάλωση, ειδικά όταν η παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας βρίσκεται σε στασιμότητα.
Τον Σεπτέμβριο, η αιολική ενέργεια κάλυπτε το 19% της ηλεκτροπαραγωγής της Ευρώπης· τον Οκτώβριο, μόλις 19,5%. Η μικρή αυτή αύξηση δεν αρκεί για να απορροφήσει μια πιθανή έκρηξη στη ζήτηση φυσικού αερίου για θέρμανση.
Οι αριθμοί πίσω από την «ηρεμία» των τιμών
Παρά τις ανησυχίες, η ευρωπαϊκή αγορά δείχνει προσωρινά σταθερή. Η μέση τιμή φυσικού αερίου τον Σεπτέμβριο ήταν περίπου 393 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα, ενώ τον Οκτώβριο υποχώρησε ελαφρώς στα 389 δολάρια.
Η σταθερότητα αυτή οφείλεται κυρίως στις ιστορικά υψηλές εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), που έχουν φτάσει τα 74 δισ. κυβικά μέτρα από τον Απρίλιο — το μεγαλύτερο νούμερο όλων των εποχών.
Ωστόσο, η επιτυχία αυτή έχει τίμημα. Οι προμήθειες LNG από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και την Αφρική είναι πολύ πιο δαπανηρές από τις παραδόσεις μέσω αγωγών, ενώ η περιορισμένη χωρητικότητα των τερματικών σταθμών και των αγωγών στο εσωτερικό της Ευρώπης απειλεί να δημιουργήσει «μποτιλιάρισμα» σε περίπτωση αιχμής της ζήτησης.
Εύθραυστη ισορροπία – και ένα επικίνδυνο στοίχημα
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η τρέχουσα σταθερότητα είναι τεχνητή και προσωρινή.
Η Ευρώπη διαθέτει επαρκή καύσιμα για έναν ήπιο χειμώνα, αλλά όχι για έναν παρατεταμένα ψυχρό. Αν η θερμοκρασία πέσει νωρίς και η αιολική παραγωγή μειωθεί, η αγορά θα βρεθεί αντιμέτωπη με απότομη αύξηση τιμών και πιθανή εξάντληση αποθεμάτων ήδη από τον Φεβρουάριο.
Η ήπειρος βαδίζει έτσι πάνω σε μια λεπτή ενεργειακή γραμμή: αρκετή ισχύ για να αισθάνεται ασφαλής, αλλά όχι αρκετή για να αντέξει ένα νέο σοκ.
www.bankingnews.gr
Παρότι οι υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου (UGS) εμφανίζονται γεμάτες σε ποσοστό άνω του 83%, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η σταθερότητα του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ παραμένει εύθραυστη. Ο ρυθμός απόσυρσης καυσίμων έχει αρχίσει να αυξάνεται ήδη από τον Οκτώβριο, προμηνύοντας έναν χειμώνα γεμάτο αβεβαιότητα.
Η ψευδαίσθηση της ασφάλειας
Σύμφωνα με την Gas Infrastructure Europe, στις 11 Οκτωβρίου 194 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου εγχύθηκαν στα ευρωπαϊκά αποθέματα, ενώ 27 εκατ. κυβικά αποσύρθηκαν την ίδια μέρα.
Η φαινομενική ισορροπία όμως κρύβει μια ανησυχητική λεπτομέρεια: ο συνολικός όγκος αποθεμάτων —91,6 δισ. κυβικά μέτρα— είναι μόλις ο όγδοος μεγαλύτερος Οκτωβρίου στην ιστορία, αρκετά χαμηλότερος από το περσινό επίπεδο-ρεκόρ του 95%.
Με απλά λόγια, η Ευρώπη πλησιάζει τον χειμώνα με λιγότερα στρατηγικά αποθέματα και μικρότερο περιθώριο ασφαλείας.
Οι νέοι κανόνες της ΕΕ και το ενεργειακό άγχος
Από το 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει το όριο του 90% πληρότητας των αποθηκών φυσικού αερίου από την 1η Οκτωβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου.
Ο στόχος είναι η ενεργειακή ασφάλεια· η πραγματικότητα όμως δείχνει το αντίθετο.
Η ανάγκη συσσώρευσης τεράστιων ποσοτήτων σε μικρό χρονικό διάστημα δημιουργεί πίεση στις τιμές και οδηγεί σε αυξημένο κόστος για τα κράτη-μέλη.
Για να επιτευχθεί το πρότυπο του 90%, οι χώρες της ΕΕ θα έπρεπε να έχουν αντλήσει τουλάχιστον 61 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου φέτος. Ωστόσο, μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου, μόλις 54,5 δισ. κυβικά μέτρα είχαν αποθηκευτεί — και η επίτευξη του στόχου θεωρείται πλέον απίθανη.
Ο καιρός ως «παράγοντας Χ»
Οι μετεωρολόγοι προειδοποιούν ότι η φετινή σεζόν μπορεί να φέρει έναν ασυνήθιστα ψυχρό χειμώνα, κάτι που θα μπορούσε να εκτινάξει τη ζήτηση φυσικού αερίου και να ασκήσει τεράστια πίεση στα συστήματα διανομής.
Ακόμη και μια ήπια απόκλιση από τον μέσο όρο θερμοκρασίας αυξάνει σημαντικά την κατανάλωση, ειδικά όταν η παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας βρίσκεται σε στασιμότητα.
Τον Σεπτέμβριο, η αιολική ενέργεια κάλυπτε το 19% της ηλεκτροπαραγωγής της Ευρώπης· τον Οκτώβριο, μόλις 19,5%. Η μικρή αυτή αύξηση δεν αρκεί για να απορροφήσει μια πιθανή έκρηξη στη ζήτηση φυσικού αερίου για θέρμανση.
Οι αριθμοί πίσω από την «ηρεμία» των τιμών
Παρά τις ανησυχίες, η ευρωπαϊκή αγορά δείχνει προσωρινά σταθερή. Η μέση τιμή φυσικού αερίου τον Σεπτέμβριο ήταν περίπου 393 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα, ενώ τον Οκτώβριο υποχώρησε ελαφρώς στα 389 δολάρια.
Η σταθερότητα αυτή οφείλεται κυρίως στις ιστορικά υψηλές εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), που έχουν φτάσει τα 74 δισ. κυβικά μέτρα από τον Απρίλιο — το μεγαλύτερο νούμερο όλων των εποχών.
Ωστόσο, η επιτυχία αυτή έχει τίμημα. Οι προμήθειες LNG από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και την Αφρική είναι πολύ πιο δαπανηρές από τις παραδόσεις μέσω αγωγών, ενώ η περιορισμένη χωρητικότητα των τερματικών σταθμών και των αγωγών στο εσωτερικό της Ευρώπης απειλεί να δημιουργήσει «μποτιλιάρισμα» σε περίπτωση αιχμής της ζήτησης.
Εύθραυστη ισορροπία – και ένα επικίνδυνο στοίχημα
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η τρέχουσα σταθερότητα είναι τεχνητή και προσωρινή.
Η Ευρώπη διαθέτει επαρκή καύσιμα για έναν ήπιο χειμώνα, αλλά όχι για έναν παρατεταμένα ψυχρό. Αν η θερμοκρασία πέσει νωρίς και η αιολική παραγωγή μειωθεί, η αγορά θα βρεθεί αντιμέτωπη με απότομη αύξηση τιμών και πιθανή εξάντληση αποθεμάτων ήδη από τον Φεβρουάριο.
Η ήπειρος βαδίζει έτσι πάνω σε μια λεπτή ενεργειακή γραμμή: αρκετή ισχύ για να αισθάνεται ασφαλής, αλλά όχι αρκετή για να αντέξει ένα νέο σοκ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών