Το Mehter, η στρατιωτική μπάντα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με τους χαρακτηριστικούς ρυθμούς που προκαλούσαν δέος στους εχθρούς, παραμένει έως σήμερα ζωντανό σύμβολο στην Τουρκία.
Οι θρυλικές μελωδίες του συνοδεύουν εθνικές εορτές και κρατικές τελετές, προκαλώντας συγκίνηση και υπερηφάνεια.
Με την άνοδο του AKP στην εξουσία, τα οθωμανικά σύμβολα απέκτησαν νέα σημασία, εμφανιζόμενα ακόμη και στις επίσημες συναντήσεις του προέδρου Recep Tayyip Erdoğan με ξένους ηγέτες στο Προεδρικό Μέγαρο.
Η ιδιαίτερη μορφή της πορείας του Mehter –τρία βήματα μπροστά, παύση, τρία βήματα πλάγια, και στη συνέχεια στροφή– προσφέρει ένα εύστοχο παράδειγμα για να ερμηνεύσει κανείς τη σημερινή τουρκική εξωτερική πολιτική.
Τα τρία βήματα προς την Ανατολή
Η Τουρκία έκανε τρία μεγάλα ανοίγματα προς την Ασία: την προσέγγιση με τους BRICS, τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) και τη διακήρυξη της συμμαχίας Τουρκίας - Ρωσίας - Κίνας.
Ο πολιτικός σύμμαχος του Erdoğan, ο ηγέτης του MHP Devlet Bahçeli, παρουσίασε δημόσια αυτή τη συμμαχία ως «αντίβαρο στον άξονα ΗΠΑ–Ισραήλ», λίγο πριν ο Erdoğan ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη για την 80ή Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Το άνοιγμα προς τη Δύση
Η συνάντηση του Erdoğan με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump στην Ουάσινγκτον σηματοδότησε μια νέα στροφή.
Οι δύο ηγέτες έθεσαν ως στόχο διμερή εμπορική συνεργασία ύψους 100 δισ. δολαρίων, συμφώνησαν στην επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35, την άρση των κυρώσεων CAATSA για τους S-400, την αγορά 225 αεροσκαφών Boeing, μακροπρόθεσμες εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ και μια συμφωνία πυρηνικής συνεργασίας.
Η επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ όμως είχε κόστος.
Όπως φάνηκε και από την αιφνίδια επανεκκίνηση της ροής πετρελαίου από το Ιράκ προς την Τουρκία, οι ενεργειακές ισορροπίες που συνδέουν την Άγκυρα με τη Μόσχα –μέσω έργων όπως οι αγωγοί TurkStream, Blue Stream και το πυρηνικό εργοστάσιο Akkuyu– δέχονται πλέον άμεση πίεση.
Η διπλωματική αντίφαση
Ενώ ο Erdoğan επεδείκνυε διάθεση συνεργασίας με την Ουάσινγκτον, έκανε πως αγνοούσε δημόσια την ιδέα της συμμαχίας Ρωσίας - Τουρκίας - Κίνας, παρά το γεγονός ότι αυτή είχε ανακοινωθεί από τον Bahçeli λίγες ημέρες νωρίτερα.
Από την πλευρά τους, Αμερικανοί αξιωματούχοι, όπως ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Tom Barack, δήλωναν ότι ο Trump «προσδίδει νομιμοποίηση» στον Erdoğan, επιβεβαιώνοντας την αμερικανική πρόθεση να επαναφέρουν την Τουρκία στο δυτικό στρατόπεδο
Η σημερινή εξωτερική πολιτική της Τουρκίας μοιάζει με το ίδιο το βήμα του Mehter, σημειώνει στο άρθρο του στο Modern Diplomacy, o Necati Demircan: τρία βήματα προς την Ανατολή και στη συνέχεια τρία προς τη Δύση. Από τη μία πλευρά, η Άγκυρα εμφανίζεται έτοιμη να αμφισβητήσει τη δυτική τάξη πραγμάτων, ενώ από την άλλη επιχειρεί να αποκαταστήσει δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες, θυσιάζοντας την ισορροπία που είχε οικοδομήσει με τη Ρωσία και την Κίνα.
Αν η λεγόμενη «ισορροπία» είναι απλώς τακτικισμός, τότε η αξιοπιστία της Τουρκίας κινδυνεύει σοβαρά.
Η ρήση του Erdoğan, «αν δεν σταθείς σε μία πλευρά, θα εξαλειφθείς», ίσως αποδειχθεί αυτοεκπληρούμενη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών