Ο Πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, προειδοποιεί για σοβαρές αδυναμίες στην αγορά εργασίας και επιμένει στον υψηλό πληθωρισμό…
Σε μια ανησυχητική ομιλία του την Τρίτη στο Rhode Island ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Jerome Powell, τράβηξε την προσοχή των επενδυτών, προειδοποιώντας ότι οι τιμές των στοιχείων ενεργητικού, συμπεριλαμβανομένων των μετοχών και άλλων επικίνδυνων επενδυτικών οχημάτων, βρίσκονται σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας, ο Powell ρωτήθηκε πόσο μεγάλο βάρος δίνει ο ίδιος και οι συνάδελφοί του στις τιμές της αγοράς και αν είναι διατεθειμένοι να ανεχθούν ακόμα υψηλότερες τιμές. Η απάντησή του ήταν σαφής και προειδοποιητική:
«Κοιτάμε συνολικά τις χρηματοοικονομικές συνθήκες και αναρωτιόμαστε αν οι πολιτικές μας επηρεάζουν τις αγορές με τον τρόπο που προσπαθούμε να επιτύχουμε», τόνισε ο Powell.
«Αλλά έχετε δίκιο, με πολλά μέτρα, για παράδειγμα οι τιμές των μετοχών είναι αρκετά υψηλές».
Τα λόγια του προέδρου της Fed έρχονται σε μια περίοδο που οι αγορές δείχνουν σημάδια υπερτίμησης, προκαλώντας ανησυχία για πιθανές διορθώσεις και αυξανόμενους κινδύνους για επενδυτές και θεσμικά κεφάλαια.
Η αίσθηση που αφήνει η ομιλία είναι σαφής: η φούσκα των περιουσιακών στοιχείων μπορεί να σκάσει, και η επόμενη κρίση δεν θα είναι μακριά.
Οι επενδυτές καλούνται να παραμείνουν σε εγρήγορση, καθώς οι αγορές βρίσκονται σε επίπεδα που η ίδια η Fed χαρακτηρίζει «αξιοσημείωτα υψηλά», με όλα τα σήματα να δείχνουν ότι ο κίνδυνος δεν είναι μακριά.
Για οικονομία…
Προηγουμένως ο Powell σημείωσε πως , η αποστολή της Fed είναι να «ισορροπεί και τις δύο πλευρές της διπλής εντολής μας» για σταθερές τιμές και χαμηλή ανεργία.
«Οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι για τον πληθωρισμό είναι προς τα πάνω, ενώ οι κίνδυνοι για την απασχόληση είναι προς τα κάτω — μια δύσκολη κατάσταση», σημείωσε ο Powell.
«Οι δύο πλευρές των κινδύνων σημαίνουν ότι δεν υπάρχει πορεία χωρίς ρίσκο».
Οι συνθήκες που περιέγραψε ο Powell παραπέμπουν σε σενάριο στασιμότητας με υψηλό πληθωρισμό (stagflation), όπου η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται ενώ οι τιμές παραμένουν υψηλές.
Αν και η τρέχουσα κατάσταση είναι σαφώς λιγότερο σοβαρή σε σχέση με την κρίση των δεκαετιών του 1970 και ’80, θέτει σημαντικές προκλήσεις για τη νομισματική πολιτική.
Ο Powell πάντως δήλωσε ότι αισθάνεται άνετα με την τρέχουσα πορεία της Fed, αφήνοντας όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω μειώσεων επιτοκίων εάν το FOMC κρίνει ότι χρειάζεται μεγαλύτερη στήριξη της οικονομίας.
«Οι κίνδυνοι για την απασχόληση έχουν μετατοπίσει την ισορροπία των κινδύνων για την επίτευξη των στόχων μας», ανέφερε.
«Η τρέχουσα πολιτική, την οποία θεωρώ ακόμα μέτρια περιοριστική, μας τοποθετεί σε καλή θέση για να ανταποκριθούμε σε πιθανές οικονομικές εξελίξεις».
Αγορά εργασίας και πληθωρισμός
Στην αγορά εργασίας, ο Powell παρατήρησε «σημαντική επιβράδυνση» τόσο στην προσφορά όσο και στη ζήτηση εργατικού δυναμικού.
«Σε αυτήν τη λιγότερο δυναμική και κάπως πιο χαλαρή αγορά εργασίας, οι κίνδυνοι για την απασχόληση έχουν αυξηθεί», σημείωσε.
Πράγματι, η αύξηση των θέσεων εργασίας έχει επιβραδυνθεί δραστικά, με τον μέσο όρο να πέφτει κάτω από 30.000 κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ αναθεωρήσεις στα επίσημα στοιχεία έδειξαν σχεδόν ένα εκατομμύριο λιγότερες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν στους 12 μήνες πριν τον Μάρτιο του 2025.
Παράλληλα, ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει σημαντικά από το ιστορικό υψηλό του 2022, αλλά παραμένει πολύ πάνω από τον στόχο της Fed για 2%.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του Υπουργείου Εμπορίου που αναμένονται την Παρασκευή, οι τιμές εκτιμάται ότι αυξήθηκαν κατά 2,7% σε ετήσια βάση για όλα τα είδη και κατά 2,9% εξαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας.
Στην αβεβαιότητα προστίθεται η επίδραση των δασμών που έχει επιβάλει ο Πρόεδρος Donald Trump, με τις διαπραγματεύσεις για το τελικό ύψος των δασμών με βασικούς εμπορικούς εταίρους, όπως η Κίνα, να συνεχίζονται και την προθεσμία του Νοεμβρίου να πλησιάζει.
Οι οικονομολόγοι της Fed θεωρούν προς το παρόν ότι οι δασμοί προκαλούν κυρίως προσωρινή αύξηση των τιμών, χωρίς όμως να αποκλείουν αλλαγή της κατάστασης.
«Η αβεβαιότητα για την πορεία του πληθωρισμού παραμένει υψηλή», τόνισε ο Powell.
«Θα αξιολογήσουμε και θα διαχειριστούμε προσεκτικά τον κίνδυνο υψηλότερου και πιο επίμονου πληθωρισμού.
Θα διασφαλίσουμε ότι αυτή η προσωρινή αύξηση των τιμών δεν θα γίνει μόνιμο πρόβλημα».
Εσωτερικές διαφωνίες
Η Fed βρίσκεται υπό έντονη κριτική από τον Λευκό Οίκο, ενώ παρατηρείται ασυνήθιστα μεγάλη διασπορά απόψεων μεταξύ των στελεχών της.
Η τελευταία συνεδρίαση του FOMC ολοκληρώθηκε με στενή διαφωνία, 10-9, σχετικά με το αν είναι κατάλληλο να γίνουν ακόμη μία ή δύο μειώσεις επιτοκίων φέτος.
Ο διορισμένος από τον Trump κυβερνήτης Miran υποστήριξε μια πιο επιθετική πολιτική, αλλά η θητεία του λήγει τον Ιανουάριο.
Νωρίτερα την Τρίτη, η κυβερνήτης Michelle Bowman προειδοποίησε για τον κίνδυνο καθυστερημένης αντιμετώπισης των προβλημάτων στην αγορά εργασίας.
«Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να έχουμε ήδη μείνει πίσω στην αντιμετώπιση της επιδείνωσης των συνθηκών στην αγορά εργασίας», δήλωσε, προσθέτοντας ότι ένα σοκ θα μπορούσε να οδηγήσει σε ξαφνική και σημαντική επιδείνωση.
Παρά το γεγονός ότι ο Powell δεν έχει δώσει συγκεκριμένες προβλέψεις για μελλοντικές κινήσεις των επιτοκίων, η Bowman εξέφρασε την ελπίδα ότι η πρόσφατη απόφαση αποτελεί «το πρώτο βήμα» σε μια σταδιακή επιστροφή σε ουδέτερο επίπεδο επιτοκίων.
www.bankingnews.gr
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας, ο Powell ρωτήθηκε πόσο μεγάλο βάρος δίνει ο ίδιος και οι συνάδελφοί του στις τιμές της αγοράς και αν είναι διατεθειμένοι να ανεχθούν ακόμα υψηλότερες τιμές. Η απάντησή του ήταν σαφής και προειδοποιητική:
«Κοιτάμε συνολικά τις χρηματοοικονομικές συνθήκες και αναρωτιόμαστε αν οι πολιτικές μας επηρεάζουν τις αγορές με τον τρόπο που προσπαθούμε να επιτύχουμε», τόνισε ο Powell.
«Αλλά έχετε δίκιο, με πολλά μέτρα, για παράδειγμα οι τιμές των μετοχών είναι αρκετά υψηλές».
Τα λόγια του προέδρου της Fed έρχονται σε μια περίοδο που οι αγορές δείχνουν σημάδια υπερτίμησης, προκαλώντας ανησυχία για πιθανές διορθώσεις και αυξανόμενους κινδύνους για επενδυτές και θεσμικά κεφάλαια.
Η αίσθηση που αφήνει η ομιλία είναι σαφής: η φούσκα των περιουσιακών στοιχείων μπορεί να σκάσει, και η επόμενη κρίση δεν θα είναι μακριά.
Οι επενδυτές καλούνται να παραμείνουν σε εγρήγορση, καθώς οι αγορές βρίσκονται σε επίπεδα που η ίδια η Fed χαρακτηρίζει «αξιοσημείωτα υψηλά», με όλα τα σήματα να δείχνουν ότι ο κίνδυνος δεν είναι μακριά.
Για οικονομία…
Προηγουμένως ο Powell σημείωσε πως , η αποστολή της Fed είναι να «ισορροπεί και τις δύο πλευρές της διπλής εντολής μας» για σταθερές τιμές και χαμηλή ανεργία.
«Οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι για τον πληθωρισμό είναι προς τα πάνω, ενώ οι κίνδυνοι για την απασχόληση είναι προς τα κάτω — μια δύσκολη κατάσταση», σημείωσε ο Powell.
«Οι δύο πλευρές των κινδύνων σημαίνουν ότι δεν υπάρχει πορεία χωρίς ρίσκο».
Οι συνθήκες που περιέγραψε ο Powell παραπέμπουν σε σενάριο στασιμότητας με υψηλό πληθωρισμό (stagflation), όπου η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται ενώ οι τιμές παραμένουν υψηλές.
Αν και η τρέχουσα κατάσταση είναι σαφώς λιγότερο σοβαρή σε σχέση με την κρίση των δεκαετιών του 1970 και ’80, θέτει σημαντικές προκλήσεις για τη νομισματική πολιτική.
Ο Powell πάντως δήλωσε ότι αισθάνεται άνετα με την τρέχουσα πορεία της Fed, αφήνοντας όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω μειώσεων επιτοκίων εάν το FOMC κρίνει ότι χρειάζεται μεγαλύτερη στήριξη της οικονομίας.
«Οι κίνδυνοι για την απασχόληση έχουν μετατοπίσει την ισορροπία των κινδύνων για την επίτευξη των στόχων μας», ανέφερε.
«Η τρέχουσα πολιτική, την οποία θεωρώ ακόμα μέτρια περιοριστική, μας τοποθετεί σε καλή θέση για να ανταποκριθούμε σε πιθανές οικονομικές εξελίξεις».
Αγορά εργασίας και πληθωρισμός
Στην αγορά εργασίας, ο Powell παρατήρησε «σημαντική επιβράδυνση» τόσο στην προσφορά όσο και στη ζήτηση εργατικού δυναμικού.
«Σε αυτήν τη λιγότερο δυναμική και κάπως πιο χαλαρή αγορά εργασίας, οι κίνδυνοι για την απασχόληση έχουν αυξηθεί», σημείωσε.
Πράγματι, η αύξηση των θέσεων εργασίας έχει επιβραδυνθεί δραστικά, με τον μέσο όρο να πέφτει κάτω από 30.000 κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ αναθεωρήσεις στα επίσημα στοιχεία έδειξαν σχεδόν ένα εκατομμύριο λιγότερες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν στους 12 μήνες πριν τον Μάρτιο του 2025.
Παράλληλα, ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει σημαντικά από το ιστορικό υψηλό του 2022, αλλά παραμένει πολύ πάνω από τον στόχο της Fed για 2%.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του Υπουργείου Εμπορίου που αναμένονται την Παρασκευή, οι τιμές εκτιμάται ότι αυξήθηκαν κατά 2,7% σε ετήσια βάση για όλα τα είδη και κατά 2,9% εξαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας.
Στην αβεβαιότητα προστίθεται η επίδραση των δασμών που έχει επιβάλει ο Πρόεδρος Donald Trump, με τις διαπραγματεύσεις για το τελικό ύψος των δασμών με βασικούς εμπορικούς εταίρους, όπως η Κίνα, να συνεχίζονται και την προθεσμία του Νοεμβρίου να πλησιάζει.
Οι οικονομολόγοι της Fed θεωρούν προς το παρόν ότι οι δασμοί προκαλούν κυρίως προσωρινή αύξηση των τιμών, χωρίς όμως να αποκλείουν αλλαγή της κατάστασης.
«Η αβεβαιότητα για την πορεία του πληθωρισμού παραμένει υψηλή», τόνισε ο Powell.
«Θα αξιολογήσουμε και θα διαχειριστούμε προσεκτικά τον κίνδυνο υψηλότερου και πιο επίμονου πληθωρισμού.
Θα διασφαλίσουμε ότι αυτή η προσωρινή αύξηση των τιμών δεν θα γίνει μόνιμο πρόβλημα».
Εσωτερικές διαφωνίες
Η Fed βρίσκεται υπό έντονη κριτική από τον Λευκό Οίκο, ενώ παρατηρείται ασυνήθιστα μεγάλη διασπορά απόψεων μεταξύ των στελεχών της.
Η τελευταία συνεδρίαση του FOMC ολοκληρώθηκε με στενή διαφωνία, 10-9, σχετικά με το αν είναι κατάλληλο να γίνουν ακόμη μία ή δύο μειώσεις επιτοκίων φέτος.
Ο διορισμένος από τον Trump κυβερνήτης Miran υποστήριξε μια πιο επιθετική πολιτική, αλλά η θητεία του λήγει τον Ιανουάριο.
Νωρίτερα την Τρίτη, η κυβερνήτης Michelle Bowman προειδοποίησε για τον κίνδυνο καθυστερημένης αντιμετώπισης των προβλημάτων στην αγορά εργασίας.
«Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να έχουμε ήδη μείνει πίσω στην αντιμετώπιση της επιδείνωσης των συνθηκών στην αγορά εργασίας», δήλωσε, προσθέτοντας ότι ένα σοκ θα μπορούσε να οδηγήσει σε ξαφνική και σημαντική επιδείνωση.
Παρά το γεγονός ότι ο Powell δεν έχει δώσει συγκεκριμένες προβλέψεις για μελλοντικές κινήσεις των επιτοκίων, η Bowman εξέφρασε την ελπίδα ότι η πρόσφατη απόφαση αποτελεί «το πρώτο βήμα» σε μια σταδιακή επιστροφή σε ουδέτερο επίπεδο επιτοκίων.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών