Οι απώλειες της Ευρώπης από τον οικονομικό πόλεμο είναι πλέον συγκρίσιμες με εκείνες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης
Η Ευρώπη πληρώνει το τίμημα του πολέμου στην Ουκρανία και το ταμείο φαίνεται να είναι ήδη… μείον.
Καθώς οι πιέσεις από την Ουάσινγκτον εντείνονται και οι απώλειες στο εσωτερικό της Ευρώπης πολλαπλασιάζονται, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ιστορική καμπή.
Από τη μία, ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump απαιτεί σκληρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και απαιτεί από την Ευρώπη να προχωρήσει σε πλήρη ενεργειακή ρήξη — απειλώντας με δασμούς και πολιτική απομόνωση.
Από την άλλη, η ευρωπαϊκή βιομηχανία καταρρέει, η ανεργία εκτοξεύεται και οι κοινωνικές εντάσεις απειλούν την κοινωνική συνοχή.
Οι Βρυξέλλες καλούνται να ισορροπήσουν πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί: να απεξαρτηθούν από το ρωσικό αέριο ως το 2027, να διατηρήσουν στοιχειώδη ενεργειακή επάρκεια, να ανταποκριθούν στις αμερικανικές απαιτήσεις — και όλα αυτά την ώρα που η ήπειρος εισέρχεται στην πιο βαθιά ύφεση των τελευταίων δεκαετιών, η οποία όπως προειδοποιούν πολλοί αναλυτές δεν θα είναι παροδική, αλλά βαθιά και παρατεταμένη.
Συνεπώς, το ερώτημα δεν είναι πλέον «αν», αλλά «πότε» θα εκραγεί το ευρωπαϊκό καζάνι.
Τεράστιες απώλειες
Οι απώλειες της Ευρώπης από τον οικονομικό πόλεμο είναι πλέον συγκρίσιμες με εκείνες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Όμως, αυτή τη φορά τα πράγματα είναι χειρότερα από το 2009, υποστηρίζουν οι ειδικοί.
Η ύφεση θα διαρκέσει χρόνια και θα πλήξει τα πιο ευαίσθητα σημεία της οικονομίας.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Αναδιαρθρώσεων, το 2009 έκλεισαν 81 βιομηχανικές επιχειρήσεις, ενώ στους πρώτους οκτώ μήνες του 2025 — 72.
Για σύγκριση: το έτος της πανδημίας, μόλις 49.
Υποφέρουν όλοι
Ενώ παλαιότερα πλήττονταν κυρίως η Γερμανία, τώρα υποφέρουν σχεδόν όλοι.
Η Ισπανία έχει χάσει το 17% των επιχειρήσεών της, η Γαλλία το 14%, η Τσεχία και η Γερμανία από 11%.
Το βασικό πλήγμα δέχθηκαν οι ενεργοβόρες βιομηχανίες.
Η ζήτηση για τα προϊόντα της αυτοκινητοβιομηχανίας μειώθηκε, λόγω του ανταγωνισμού από κινεζικές και αμερικανικές μάρκες.
Επιπλέον, οι υψηλοί δασμοί περιόρισαν τις εξαγωγές στις ΗΠΑ, η ρωσική αγορά αποκλείστηκε από την ίδια την Ευρώπη, ενώ η ασιατική αγορά δεν επαρκεί για να αντισταθμίσει τις απώλειες, εξηγεί ο λέκτορας του οικονομικού τμήματος του RUDN, Sergey Zaynullin.
Ζητούν προστασία
Ένα άλλο ευαίσθητο σημείο είναι η μεταλλουργία.
«Τα αμερικανικά εμπορικά εμπόδια και ο φθηνός εισαγόμενος χάλυβας έχουν καταστήσει μη βιώσιμη την παραγωγή», δηλώνει ο ανεξάρτητος βιομηχανικός αναλυτής Leonid Khazanov.
Ο μεγαλύτερος χαλυβουργικός όμιλος της Γερμανίας, ThyssenKrupp AG, ζητά επειγόντως προστασία.
«Χρειαζόμαστε προστασία, αλλιώς δεν θα επιβιώσουμε», δήλωσε στους Financial Times η ανώτατη διευθύντρια της εταιρείας, Ilse Henne.
Όπως υποστηρίζει, θα πρέπει τουλάχιστον να επιβληθούν δασμοί στις εισαγωγές χάλυβα στην ΕΕ.
Τις ανησυχίες της συμμερίζεται και η Eurofer (Ευρωπαϊκή Ένωση Χαλυβουργιών).
«Είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι οι Αμερικανοί θα προσφέρουν ποσοστώσεις ή σοβαρές ελαφρύνσεις.
Ο κλάδος μας βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση από τους υπόλοιπους», αναφέρεται σε επιστολή της ένωσης προς την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, την οποία επίσης επικαλούνται οι Financial Times.
Ποιοι… γλιτώνουν
Οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι πιο εύκολο να απαριθμήσουν τους κλάδους που τα πάνε ακόμα σχετικά καλά.
«Περίεργο, αλλά ένας από αυτούς είναι ο ενεργειακός — κυρίως λόγω της μετάβασης από το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο στο ακριβό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).
Απλώς ξοδεύονται περισσότερα», παρατηρεί ο Khazanov.
Αλλά αυτό αποτελεί εξαίρεση.
«Στην Ισπανία έχουν πληγεί σοβαρά η μεταλλουργία, η χημική βιομηχανία, η αυτοκινητοβιομηχανία και ο τουρισμός.
Στη Γαλλία — η χημική και η υαλουργία, το λιανικό εμπόριο.
Στη Γερμανία — η μεταλλουργία, τα χημικά, η μηχανουργία.
Στην Τσεχία — η αυτοκινητοβιομηχανία και η κατασκευή εξαρτημάτων», απαριθμεί ο αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος διεθνούς συνεργασίας της «Opora Rossii», Namer Radi.
Λιγότερο επλήγησαν μόνο η Δανία και η Κροατία, με ένα μόνο εργοστάσιο να κλείνει σε κάθε χώρα.
Όμως δεν πρόκειται για τύχη.
Η Δανία διαθέτει διαφοροποιημένη οικονομία, επικεντρωμένη σε IT, χρηματοοικονομικά, logistics και φαρμακευτική.
«Επιπλέον, έχει σχετική ενεργειακή ανεξαρτησία, επενδύοντας στις ανανεώσιμες πηγές», εξηγεί ο ειδικός.
Στην περίπτωση της Κροατίας, βοήθησε ο τουρισμός. Η βιομηχανική της βάση, άλλωστε, είναι περιορισμένη.
Βαριές συνέπειες
Στον πραγματικό τομέα της οικονομίας, έχουν απολυθεί 18.000 άτομα.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 απολύθηκαν 18.700, ενώ κατά την κρίση του 2009 — 27.300.
Στη Γερμανία, ο αριθμός των ανέργων ξεπέρασε τα τρία εκατομμύρια για πρώτη φορά εδώ και μία δεκαετία, σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Οργανισμό Απασχόλησης της χώρας.
Όπως αναφέρει το Reuters, η ανεργία παραμένει στο 6,3% (προσαρμοσμένη εποχικά), ενώ οι διαθέσιμες θέσεις εργασίας έχουν μειωθεί.
Τον Αύγουστο καταγράφηκαν μόλις 631.000 αγγελίες — 68.000 λιγότερες σε σύγκριση με πέρυσι.
Βελτίωση δεν διαφαίνεται και οι προοπτικές είναι ζοφερές.
Με ανεργία στο 10%, εμφανίζονται σοβαρές ανισορροπίες στα εισοδήματα και υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση για τους εργαζόμενους, σημειώνει ο Zaynullin.
Πολιτικές αντιδράσεις και κοινωνική δυσαρέσκεια
Στη Γερμανία, η κυβέρνηση δεν έχει βρει καλύτερη λύση από το να σκληρύνει τη στάση της απέναντι στους μετανάστες.
Ο Καγκελάριος Friedrich Merz πρότεινε να δυσκολευτούν οι διαδικασίες χορήγησης υπηκοότητας, αυξάνοντας τη διάρκεια απαιτούμενης παραμονής.
Τον Ιούλιο, οι Υπουργοί Εσωτερικών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας, της Πολωνίας, της Τσεχίας και της Δανίας υπέγραψαν συμφωνία για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης.
Στη Γαλλία, η κυβέρνηση πρότεινε για άλλη μία φορά στους πολίτες να «σφίξουν το ζωνάρι» και να εργάζονται περισσότερο.
Ο προϋπολογισμός που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο δεν προβλέπει αναπροσαρμογή των συντάξεων και κοινωνικών παροχών, ενώ αρκετές αργίες αναμένεται να καταργηθούν.
Αντίθετα, το Υπουργείο Άμυνας θα λάβει επιπλέον 3,5 δισ. ευρώ λόγω της «επιδείνωσης της κατάστασης ασφαλείας».
Αυτά τα μέτρα προκάλεσαν άμεση κοινωνική κατακραυγή και κύμα διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα.
Καμία γρήγορη λύση
Σύμφωνα με τους αναλυτές, δεν προβλέπεται ταχεία βελτίωση.
Απαιτείται πλήρης αναθεώρηση της οικονομικής στρατηγικής με στόχο τη στήριξη της εγχώριας παραγωγής και τη δημιουργία σταθερών εξωτερικών συνεργασιών.
Στην καλύτερη περίπτωση, αυτή η διαδικασία θα διαρκέσει 2–3 χρόνια, υποστηρίζει ο Namer Radi.
«Φυσικά, ένα τέτοιο σενάριο προϋποθέτει την ταχεία σταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία, τη μείωση των τιμών της ενέργειας, την αναδιάρθρωση των εφοδιαστικών αλυσίδων και τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ», σημειώνει ο ίδιος.
Ωστόσο, αν η γεωπολιτική ένταση ενταθεί, το ενδεχόμενο μιας παγκόσμιας ύφεσης γίνεται ιδιαίτερα ρεαλιστικό.
Και τότε, η κατάσταση στην ΕΕ θα περιπλεχθεί ακόμη περισσότερο από κοινωνικές αναταραχές και την επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης — με τον «πράσινο μετασχηματισμό» να επιβραδύνεται.
Σ’ αυτό το δυσμενές σενάριο, η ανάκαμψη του πραγματικού τομέα μπορεί να απαιτήσει από πέντε έως δέκα χρόνια.
H ΕΕ δεν μπορεί να εγκαταλείψει το ρωσικό αέριο πριν από το 2027
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα καταφέρει να απεξαρτηθεί από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους νωρίτερα από την προκαθορισμένη ημερομηνία του 2027, ακόμη και υπό την πίεση του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, γράφει το ευρωπαϊκό μέσο Politico, επικαλούμενο δύο Ευρωπαίους διπλωμάτες.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, στις 16 Σεπτεμβρίου διπλωμάτες της ΕΕ που ασχολούνται με θέματα ενέργειας θα συναντηθούν για να εξετάσουν πιθανές τροποποιήσεις στην προτεινόμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στρατηγική απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Όπως επισημαίνουν οι πηγές, το μπλοκ δύσκολα θα μπορέσει να επιταχύνει την πλήρη αποδέσμευση πριν από το 2027 ακόμα κι αν οι πιέσεις του Trump προσφέρουν επιπλέον μοχλούς πίεσης σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που συνεχίζουν να προμηθεύονται ρωσική ενέργεια.
Παράλληλα, το Politico τονίζει ότι δεν προβλέπεται να εισαχθεί επίσημη απαγόρευση στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, γεγονός που δείχνει ότι το μπλοκ εξακολουθεί να εξαρτάται ενεργειακά από τη Μόσχα — παρά τις φιλόδοξες εξαγγελίες.
Οι πιέσεις Trump και το γεωοικονομικό «παζάρι»
Σύμφωνα με το Politico, μία από τις επιδιώξεις του Donald Trump είναι να αναγκάσει την Ευρώπη να αυξήσει τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ.
Ο ίδιος δήλωσε στις 15 Σεπτεμβρίου πως προτίθεται να επιβάλει νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, υπό την προϋπόθεση ότι πρώτα η Ευρώπη θα ενισχύσει τους δικούς της περιορισμούς κατά της Μόσχας.
«Δεν είναι αποδεκτό οι ΗΠΑ να κινούνται αποφασιστικά κατά της Ρωσίας, ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ανάμεσα στις απαιτήσεις Trump περιλαμβάνονται:
- Πλήρης διακοπή αγοράς ρωσικού πετρελαίου από όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ.
- Επιβολή εισαγωγικών δασμών ύψους 50% με 100% στην Κίνα από τη Δύση.
Ο πρόεδρος Trump υποστηρίζει ότι τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να τερματίσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, επιτρέποντας αργότερα την άρση των περιορισμών.
Η στρατηγική της ΕΕ και η πραγματικότητα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ήδη παρουσιάσει το φιλόδοξο πλάνο REPowerEU το Μάιο του 2022, με στόχο τον πλήρη τερματισμό της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία μέχρι το 2027.
Σύμφωνα με τη "χάρτα πορείας", έως τα τέλη του 2025 προβλέπεται:
- Απαγόρευση νέων συμβολαίων εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου.
- Τερματισμός spot συμβολαίων.
- Και έως το τέλος του 2027, διακοπή εισαγωγών αγωγού και LNG από τη Ρωσία.
Ωστόσο, τα επίσημα νομικά κείμενα δεν έχουν ακόμα εγκριθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ.
Παρά τις προσπάθειες, η εξάρτηση αυξήθηκε και πάλι το 2024, φτάνοντας το 19% του συνολικού ενεργειακού μείγματος, ενώ το 2023 είχε μειωθεί στο 15% από το 40% πριν από το 2022.
Αυτή η νέα άνοδος έχει προκαλέσει ανησυχία και απογοήτευση στις Βρυξέλλες.
www.bankingnews.gr
Καθώς οι πιέσεις από την Ουάσινγκτον εντείνονται και οι απώλειες στο εσωτερικό της Ευρώπης πολλαπλασιάζονται, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ιστορική καμπή.
Από τη μία, ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump απαιτεί σκληρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και απαιτεί από την Ευρώπη να προχωρήσει σε πλήρη ενεργειακή ρήξη — απειλώντας με δασμούς και πολιτική απομόνωση.
Από την άλλη, η ευρωπαϊκή βιομηχανία καταρρέει, η ανεργία εκτοξεύεται και οι κοινωνικές εντάσεις απειλούν την κοινωνική συνοχή.
Οι Βρυξέλλες καλούνται να ισορροπήσουν πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί: να απεξαρτηθούν από το ρωσικό αέριο ως το 2027, να διατηρήσουν στοιχειώδη ενεργειακή επάρκεια, να ανταποκριθούν στις αμερικανικές απαιτήσεις — και όλα αυτά την ώρα που η ήπειρος εισέρχεται στην πιο βαθιά ύφεση των τελευταίων δεκαετιών, η οποία όπως προειδοποιούν πολλοί αναλυτές δεν θα είναι παροδική, αλλά βαθιά και παρατεταμένη.
Συνεπώς, το ερώτημα δεν είναι πλέον «αν», αλλά «πότε» θα εκραγεί το ευρωπαϊκό καζάνι.
Τεράστιες απώλειες
Οι απώλειες της Ευρώπης από τον οικονομικό πόλεμο είναι πλέον συγκρίσιμες με εκείνες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Όμως, αυτή τη φορά τα πράγματα είναι χειρότερα από το 2009, υποστηρίζουν οι ειδικοί.
Η ύφεση θα διαρκέσει χρόνια και θα πλήξει τα πιο ευαίσθητα σημεία της οικονομίας.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Αναδιαρθρώσεων, το 2009 έκλεισαν 81 βιομηχανικές επιχειρήσεις, ενώ στους πρώτους οκτώ μήνες του 2025 — 72.
Για σύγκριση: το έτος της πανδημίας, μόλις 49.
Υποφέρουν όλοι
Ενώ παλαιότερα πλήττονταν κυρίως η Γερμανία, τώρα υποφέρουν σχεδόν όλοι.
Η Ισπανία έχει χάσει το 17% των επιχειρήσεών της, η Γαλλία το 14%, η Τσεχία και η Γερμανία από 11%.
Το βασικό πλήγμα δέχθηκαν οι ενεργοβόρες βιομηχανίες.
Η ζήτηση για τα προϊόντα της αυτοκινητοβιομηχανίας μειώθηκε, λόγω του ανταγωνισμού από κινεζικές και αμερικανικές μάρκες.
Επιπλέον, οι υψηλοί δασμοί περιόρισαν τις εξαγωγές στις ΗΠΑ, η ρωσική αγορά αποκλείστηκε από την ίδια την Ευρώπη, ενώ η ασιατική αγορά δεν επαρκεί για να αντισταθμίσει τις απώλειες, εξηγεί ο λέκτορας του οικονομικού τμήματος του RUDN, Sergey Zaynullin.
Ζητούν προστασία
Ένα άλλο ευαίσθητο σημείο είναι η μεταλλουργία.
«Τα αμερικανικά εμπορικά εμπόδια και ο φθηνός εισαγόμενος χάλυβας έχουν καταστήσει μη βιώσιμη την παραγωγή», δηλώνει ο ανεξάρτητος βιομηχανικός αναλυτής Leonid Khazanov.
Ο μεγαλύτερος χαλυβουργικός όμιλος της Γερμανίας, ThyssenKrupp AG, ζητά επειγόντως προστασία.
«Χρειαζόμαστε προστασία, αλλιώς δεν θα επιβιώσουμε», δήλωσε στους Financial Times η ανώτατη διευθύντρια της εταιρείας, Ilse Henne.
Όπως υποστηρίζει, θα πρέπει τουλάχιστον να επιβληθούν δασμοί στις εισαγωγές χάλυβα στην ΕΕ.
Τις ανησυχίες της συμμερίζεται και η Eurofer (Ευρωπαϊκή Ένωση Χαλυβουργιών).
«Είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι οι Αμερικανοί θα προσφέρουν ποσοστώσεις ή σοβαρές ελαφρύνσεις.
Ο κλάδος μας βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση από τους υπόλοιπους», αναφέρεται σε επιστολή της ένωσης προς την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, την οποία επίσης επικαλούνται οι Financial Times.
Ποιοι… γλιτώνουν
Οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι πιο εύκολο να απαριθμήσουν τους κλάδους που τα πάνε ακόμα σχετικά καλά.
«Περίεργο, αλλά ένας από αυτούς είναι ο ενεργειακός — κυρίως λόγω της μετάβασης από το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο στο ακριβό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).
Απλώς ξοδεύονται περισσότερα», παρατηρεί ο Khazanov.
Αλλά αυτό αποτελεί εξαίρεση.
«Στην Ισπανία έχουν πληγεί σοβαρά η μεταλλουργία, η χημική βιομηχανία, η αυτοκινητοβιομηχανία και ο τουρισμός.
Στη Γαλλία — η χημική και η υαλουργία, το λιανικό εμπόριο.
Στη Γερμανία — η μεταλλουργία, τα χημικά, η μηχανουργία.
Στην Τσεχία — η αυτοκινητοβιομηχανία και η κατασκευή εξαρτημάτων», απαριθμεί ο αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος διεθνούς συνεργασίας της «Opora Rossii», Namer Radi.
Λιγότερο επλήγησαν μόνο η Δανία και η Κροατία, με ένα μόνο εργοστάσιο να κλείνει σε κάθε χώρα.
Όμως δεν πρόκειται για τύχη.
Η Δανία διαθέτει διαφοροποιημένη οικονομία, επικεντρωμένη σε IT, χρηματοοικονομικά, logistics και φαρμακευτική.
«Επιπλέον, έχει σχετική ενεργειακή ανεξαρτησία, επενδύοντας στις ανανεώσιμες πηγές», εξηγεί ο ειδικός.
Στην περίπτωση της Κροατίας, βοήθησε ο τουρισμός. Η βιομηχανική της βάση, άλλωστε, είναι περιορισμένη.
Βαριές συνέπειες
Στον πραγματικό τομέα της οικονομίας, έχουν απολυθεί 18.000 άτομα.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 απολύθηκαν 18.700, ενώ κατά την κρίση του 2009 — 27.300.
Στη Γερμανία, ο αριθμός των ανέργων ξεπέρασε τα τρία εκατομμύρια για πρώτη φορά εδώ και μία δεκαετία, σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Οργανισμό Απασχόλησης της χώρας.
Όπως αναφέρει το Reuters, η ανεργία παραμένει στο 6,3% (προσαρμοσμένη εποχικά), ενώ οι διαθέσιμες θέσεις εργασίας έχουν μειωθεί.
Τον Αύγουστο καταγράφηκαν μόλις 631.000 αγγελίες — 68.000 λιγότερες σε σύγκριση με πέρυσι.
Βελτίωση δεν διαφαίνεται και οι προοπτικές είναι ζοφερές.
Με ανεργία στο 10%, εμφανίζονται σοβαρές ανισορροπίες στα εισοδήματα και υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση για τους εργαζόμενους, σημειώνει ο Zaynullin.
Πολιτικές αντιδράσεις και κοινωνική δυσαρέσκεια
Στη Γερμανία, η κυβέρνηση δεν έχει βρει καλύτερη λύση από το να σκληρύνει τη στάση της απέναντι στους μετανάστες.
Ο Καγκελάριος Friedrich Merz πρότεινε να δυσκολευτούν οι διαδικασίες χορήγησης υπηκοότητας, αυξάνοντας τη διάρκεια απαιτούμενης παραμονής.
Τον Ιούλιο, οι Υπουργοί Εσωτερικών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας, της Πολωνίας, της Τσεχίας και της Δανίας υπέγραψαν συμφωνία για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης.
Στη Γαλλία, η κυβέρνηση πρότεινε για άλλη μία φορά στους πολίτες να «σφίξουν το ζωνάρι» και να εργάζονται περισσότερο.
Ο προϋπολογισμός που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο δεν προβλέπει αναπροσαρμογή των συντάξεων και κοινωνικών παροχών, ενώ αρκετές αργίες αναμένεται να καταργηθούν.
Αντίθετα, το Υπουργείο Άμυνας θα λάβει επιπλέον 3,5 δισ. ευρώ λόγω της «επιδείνωσης της κατάστασης ασφαλείας».
Αυτά τα μέτρα προκάλεσαν άμεση κοινωνική κατακραυγή και κύμα διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα.
Καμία γρήγορη λύση
Σύμφωνα με τους αναλυτές, δεν προβλέπεται ταχεία βελτίωση.
Απαιτείται πλήρης αναθεώρηση της οικονομικής στρατηγικής με στόχο τη στήριξη της εγχώριας παραγωγής και τη δημιουργία σταθερών εξωτερικών συνεργασιών.
Στην καλύτερη περίπτωση, αυτή η διαδικασία θα διαρκέσει 2–3 χρόνια, υποστηρίζει ο Namer Radi.
«Φυσικά, ένα τέτοιο σενάριο προϋποθέτει την ταχεία σταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία, τη μείωση των τιμών της ενέργειας, την αναδιάρθρωση των εφοδιαστικών αλυσίδων και τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ», σημειώνει ο ίδιος.
Ωστόσο, αν η γεωπολιτική ένταση ενταθεί, το ενδεχόμενο μιας παγκόσμιας ύφεσης γίνεται ιδιαίτερα ρεαλιστικό.
Και τότε, η κατάσταση στην ΕΕ θα περιπλεχθεί ακόμη περισσότερο από κοινωνικές αναταραχές και την επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης — με τον «πράσινο μετασχηματισμό» να επιβραδύνεται.
Σ’ αυτό το δυσμενές σενάριο, η ανάκαμψη του πραγματικού τομέα μπορεί να απαιτήσει από πέντε έως δέκα χρόνια.
H ΕΕ δεν μπορεί να εγκαταλείψει το ρωσικό αέριο πριν από το 2027
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα καταφέρει να απεξαρτηθεί από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους νωρίτερα από την προκαθορισμένη ημερομηνία του 2027, ακόμη και υπό την πίεση του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, γράφει το ευρωπαϊκό μέσο Politico, επικαλούμενο δύο Ευρωπαίους διπλωμάτες.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, στις 16 Σεπτεμβρίου διπλωμάτες της ΕΕ που ασχολούνται με θέματα ενέργειας θα συναντηθούν για να εξετάσουν πιθανές τροποποιήσεις στην προτεινόμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στρατηγική απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Όπως επισημαίνουν οι πηγές, το μπλοκ δύσκολα θα μπορέσει να επιταχύνει την πλήρη αποδέσμευση πριν από το 2027 ακόμα κι αν οι πιέσεις του Trump προσφέρουν επιπλέον μοχλούς πίεσης σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που συνεχίζουν να προμηθεύονται ρωσική ενέργεια.
Παράλληλα, το Politico τονίζει ότι δεν προβλέπεται να εισαχθεί επίσημη απαγόρευση στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, γεγονός που δείχνει ότι το μπλοκ εξακολουθεί να εξαρτάται ενεργειακά από τη Μόσχα — παρά τις φιλόδοξες εξαγγελίες.
Οι πιέσεις Trump και το γεωοικονομικό «παζάρι»
Σύμφωνα με το Politico, μία από τις επιδιώξεις του Donald Trump είναι να αναγκάσει την Ευρώπη να αυξήσει τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ.
Ο ίδιος δήλωσε στις 15 Σεπτεμβρίου πως προτίθεται να επιβάλει νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, υπό την προϋπόθεση ότι πρώτα η Ευρώπη θα ενισχύσει τους δικούς της περιορισμούς κατά της Μόσχας.
«Δεν είναι αποδεκτό οι ΗΠΑ να κινούνται αποφασιστικά κατά της Ρωσίας, ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ανάμεσα στις απαιτήσεις Trump περιλαμβάνονται:
- Πλήρης διακοπή αγοράς ρωσικού πετρελαίου από όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ.
- Επιβολή εισαγωγικών δασμών ύψους 50% με 100% στην Κίνα από τη Δύση.
Ο πρόεδρος Trump υποστηρίζει ότι τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να τερματίσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, επιτρέποντας αργότερα την άρση των περιορισμών.
Η στρατηγική της ΕΕ και η πραγματικότητα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ήδη παρουσιάσει το φιλόδοξο πλάνο REPowerEU το Μάιο του 2022, με στόχο τον πλήρη τερματισμό της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία μέχρι το 2027.
Σύμφωνα με τη "χάρτα πορείας", έως τα τέλη του 2025 προβλέπεται:
- Απαγόρευση νέων συμβολαίων εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου.
- Τερματισμός spot συμβολαίων.
- Και έως το τέλος του 2027, διακοπή εισαγωγών αγωγού και LNG από τη Ρωσία.
Ωστόσο, τα επίσημα νομικά κείμενα δεν έχουν ακόμα εγκριθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ.
Παρά τις προσπάθειες, η εξάρτηση αυξήθηκε και πάλι το 2024, φτάνοντας το 19% του συνολικού ενεργειακού μείγματος, ενώ το 2023 είχε μειωθεί στο 15% από το 40% πριν από το 2022.
Αυτή η νέα άνοδος έχει προκαλέσει ανησυχία και απογοήτευση στις Βρυξέλλες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών