Οι δημοσιονομικές δυσκολίες της Γαλλίας δημιουργούν ιδιαίτερα ευαίσθητο πλαίσιο για την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Christine Lagarde, κατά τη σημερινή τακτική συνέντευξη Τύπου.
Η λεπτή ισορροπία της ΕΚΤ
Όπως σημειώνει το Politico, πέρα από τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τα επιτόκια, η Lagarde καλείται να απαντήσει σε ερωτήματα σχετικά με την κατάσταση στη Γαλλία.
Η πρώην υπουργός Οικονομικών αντιμετωπίζει δύσκολο έργο: να αποφύγει να δώσει την εντύπωση ότι η ΕΚΤ θα «διασώσει έναν ανένδοτο δημοσιονομικό αμαρτωλό», χωρίς να ταράξει τα ομόλογα που εξακολουθούν να δίνουν στη Γαλλία το «όφελος της αμφιβολίας», σύμφωνα με τον Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγο της Berenberg Bank.
Οι αγορές αναμένουν ότι η ΕΚΤ θα διατηρήσει το καταθετικό επιτόκιο στο 2%, με οποιαδήποτε περαιτέρω μείωση να θεωρείται απίθανη και τις αυξήσεις επιτοκίων να προβλέπονται από τις αρχές του 2027.
Η απειλή της «δημοσιονομικής κυριαρχίας»
Η Lagarde πρέπει να διαχειριστεί προσεκτικά τις προσδοκίες, προειδοποιεί ο Fabio Balboni της HSBC, καθώς πλήρης απόρριψη περαιτέρω πολιτικών χαλάρωσης θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας.
Ο όρος «δημοσιονομική κυριαρχία» περιγράφει την πίεση που δέχεται η κεντρική τράπεζα να διατηρεί χαμηλά επιτόκια ώστε οι κυβερνήσεις να μπορούν να δανείζονται, με κίνδυνο να πυροδοτηθεί πληθωρισμός.
Το πρόβλημα έγινε εμφανές τη Δευτέρα, όταν η κυβέρνηση του François Bayrou κατέρρευσε, καθώς δεν εξασφάλισε επαρκή στήριξη για περικοπές 44 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό.
Παρόλα αυτά, οι επενδυτές κράτησαν την ψυχραιμία τους, με τη διαφορά απόδοσης 10ετών ομολόγων Γαλλίας–Γερμανίας να φτάνει στο 0,82 ποσοστιαίες μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο της χρονιάς.
Από τη Γερμανία στην Ιταλία
Η Γαλλία βλέπει για πρώτη φορά τον δανεισμό της να υπερβαίνει εκείνον της Ρώμης, αν και προσωρινά και λόγω τεχνικού θέματος.
Το αυξανόμενο δημόσιο χρέος, που ξεπερνά τα 3,35 τρισ. ευρώ, κάνει τη χώρα πιο ευάλωτη σε πιθανή χρηματοπιστωτική κρίση.
Η ΕΚΤ διαθέτει πλέον το εργαλείο Transmission Protection Instrument (TPI) για να παρέμβει στις αγορές ομολόγων, εάν θεωρήσει ότι η μεταβλητότητα εμποδίζει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής.
Οι κανόνες χρήσης του TPI είναι ευέλικτοι, δίνοντας στην ΕΚΤ πλήρη διακριτική ευχέρεια, αλλά οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι η τρέχουσα κατάσταση δεν δικαιολογεί την εφαρμογή του.
Προσεκτική διαχείριση των spreads
Οι υπεύθυνοι της ΕΚΤ, όπως η Isabel Schnabel, εκτιμούν ότι η εφαρμογή του TPI σήμερα είναι «απομακρυσμένη» καθώς τα προβλήματα της Γαλλίας δεν έχουν ευρύτερες επιπτώσεις για την Ευρωζώνη.
Παράλληλα, η Lagarde παρακολουθεί τα spreads πολύ στενά και καλεί τη γαλλική κυβέρνηση να οργανώσει τα δημόσια οικονομικά της, ώστε να αποφευχθούν κλυδωνισμοί στις αγορές.
Το στοίχημα για την Πρόεδρο της ΕΚΤ είναι να διατηρήσει ισορροπία: να μην πανικοβάλει τις αγορές όπως κατά την πανδημία, αλλά ταυτόχρονα να μην υπονομεύσει τη δημοσιονομική πειθαρχία της Γαλλίας.
Η Γαλλία στο στόχαστρο των Fitch, Moody’s και S&P - Απειλείται η αξιολόγηση «ΑΑ»
Η προσοχή των επενδυτών στρέφεται τώρα σε έναν δείκτη-κλειδί της οικονομικής κατάστασης της χώρας: την πρώτη από μια σειρά επικαιροποιήσεων πιστοληπτικής αξιολόγησης, που εκτιμούν τον κίνδυνο που συνδέεται με την επένδυση στα ομόλογα μιας χώρας. Οι υποβαθμίσεις θα μπορούσαν να έχουν μια σειρά από επιπτώσεις στο κόστος δανεισμού της Γαλλίας, όπως αυτό μετριέται από τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της, προειδοποιούν οι οικονομολόγοι.
Από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης, η Fitch θα ανακοινώσει την επικαιροποίησή της την Παρασκευή (12/9/2025), ακολουθούμενη από τη Moody’s στις 24 Οκτωβρίου και τη Standard and Poor’s (S&P) στις 28 Νοεμβρίου. Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ το γαλλικό χρέος βρίσκεται ήδη στο επίκεντρο.
Ερωτήματα για τον νέο πρωθυπουργό
Από τις περσινές βουλευτικές εκλογές, που δεν ανέδειξαν πλειοψηφία σε κανένα κόμμα, δύο κυβερνήσεις έχουν καταρρεύσει λόγω διαφωνιών για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, αναζωπυρώνοντας τους φόβους ότι η χώρα βρίσκεται σε μη βιώσιμη δημοσιονομική πορεία. Το δημόσιο έλλειμμα της Γαλλίας έφτασε στο 5,8% του ΑΕΠ το 2024, το υψηλότερο επίπεδο στη ζώνη του ευρώ.
Μεγάλα ερωτήματα παραμένουν για το πώς θα προχωρήσει ο νέος πρωθυπουργός Sébastien Lecornu, και αν θα τηρήσει τις προτάσεις του προκατόχου του, François Bayrou, για περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων ύψους 44 δισ. ευρώ (51,5 δισ. δολάρια) — οι οποίες περιλάμβαναν αντιδημοφιλή μέτρα όπως την κατάργηση δύο αργιών, το πάγωμα συντάξεων και επιδομάτων, καθώς και τη μείωση της χρηματοδότησης της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Στο μικροσκόπιο των οίκων αξιολόγησης
Στο μεταξύ, οι οίκοι αξιολόγησης εξετάζουν αν θα αναβαθμίσουν, διατηρήσουν ή υποβαθμίσουν τις αξιολογήσεις τους από την άνοιξη, μετά από τοποθετήσεις αρκετών που έδωσαν «αρνητικό outlook» αλλά διατήρησαν το καθεστώς «ΑΑ», το οποίο υποδηλώνει χαμηλό πιστωτικό κίνδυνο και τη διατηρεί εντός της επενδυτικής βαθμίδας.
«Αν η Γαλλία χάσει την πολυπόθητη αξιολόγηση "ΑΑ", θα έχει σοβαρές επιπτώσεις για τους θεσμικούς [κατόχους ομολόγων]», δήλωσε στο CNBC ο Mohit Kumar, επικεφαλής οικονομολόγος Ευρώπης στη Jefferies. «Το γαλλικό χρέος έχει μεγάλη ζήτηση από θεσμικούς επενδυτές, ιδιαίτερα από την Ασία, αλλά αυτοί έχουν αυστηρά κριτήρια να κατέχουν χρέος "ΑΑ"», συνέχισε. Ένα σενάριο στο οποίο η πολιτική αναταραχή παρατείνεται για περισσότερους από τρεις έως έξι μήνες και οι οίκοι αξιολόγησης υποβαθμίσουν τη χώρα θα ήταν το «χειρότερο δυνατό σενάριο για το γαλλικό χρέος», είπε ο Kumar.
Οι πωλήσεις στην αγορά ομολόγων ανεβάζουν τις αποδόσεις -δηλαδή το ποσό που καταβάλλεται στους επενδυτές- υψηλότερα, κάτι που έχει περαιτέρω αρνητικές συνέπειες για την οικονομία, καθώς δυσκολεύει την εξυπηρέτηση του υφιστάμενου χρέους και τη χρηματοδότηση της μελλοντικής ανάπτυξης.
Οι κινήσεις στο κόστος δανεισμού της Γαλλίας παρέμειναν σχετικά συγκρατημένες αυτή την εβδομάδα, με πολλές από τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις να είναι σε γενικές γραμμές αναμενόμενες από την αγορά. Οι αποδόσεις στα 2ετή, 10ετή και 30ετή ομόλογα παραμένουν κάτω από τα πρόσφατα και ιστορικά υψηλά, παρά το αβέβαιο outlook.
Η αντίδραση των αγορών
Σύμφωνα με τη Deutsche Bank, κάποιος κίνδυνος υποβάθμισης της πιστοληπτικής αξιολόγησης έχει ήδη προεξοφληθεί στην αγορά ομολόγων. Ωστόσο, η επικαιροποίηση θα είναι μια «οριακή περίπτωση». «Μια μετάβαση στο "Α" δεν θα ήταν από μόνη της πιθανό να οδηγήσει σε αναγκαστικές πωλήσεις, εάν αυτή η αλλαγή εφαρμοστεί μόνο από έναν από τους οίκους αξιολόγησης», σημείωσαν. Ωστόσο, πρόσθεσαν ότι το περιβάλλον είναι «δυσμενές» δεδομένου του εκτροχιασμού του ελλείμματος, της πολιτικής αβεβαιότητας και της ανάγκης για δημοσιονομική προσαρμογή, παρά κάποια πιθανά οφέλη από μεγαλύτερες αμυντικές δαπάνες στην περιοχή και μια γερμανική δημοσιονομική χαλάρωση.
Βραχυπρόθεσμα, η Deutsche Bank εκτίμησε ότι η τελευταία αναταραχή μπορεί να οδηγήσει ιδιώτες και επιχειρήσεις να καθυστερήσουν δαπάνες και επενδύσεις, ασκώντας πρόσθετη πίεση στην οικονομία.
Ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg, είπε την Τρίτη ότι οι υποβαθμίσεις είναι «πιθανές» αλλά «δεν θα αποτελέσουν μεγάλη έκπληξη». «Μια πραγματική χρηματοπιστωτική κρίση με έναν αυτοτροφοδοτούμενο φαύλο κύκλο (υψηλότερες αποδόσεις = μεγαλύτερα ελλείμματα = ακόμη υψηλότερες αποδόσεις) παραμένει προς το παρόν μάλλον απίθανη. Με τον σχεδόν ισοσκελισμένο ισολογισμό τρεχουσών συναλλαγών της, η Γαλλία δεν είναι προφανής υποψήφιος για χρηματοπιστωτική κρίση», ανέφερε σε ενημερωτικό του σημείωμα. «Φυσικά, δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε εντελώς», πρόσθεσε.
Το σενάριο των πρόωρων εκλογών
Η υψηλότερου κινδύνου κατάσταση για τα ομόλογα θα προέκυπτε σε περίπτωση πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις οποίες είτε το National Rally είτε οι Γάλλοι Σοσιαλιστές κερδίσουν την εξουσία, είπε ο Schmieding από τη Berenberg. «Αν οι ριζοσπάστες προσπαθήσουν να εφαρμόσουν ένα ανεφάρμοστο πρόγραμμα, οι επενδυτές ομολόγων μπορεί τελικά να αρνηθούν να χρηματοδοτήσουν τη Γαλλία», είπε, κάτι που θα μπορούσε με τη σειρά του να επιβάλει στροφή προς μεγαλύτερη δημοσιονομική πειθαρχία.
Η ΕΚΤ θα προστατεύσει τη Γαλλία
Κάποια προστασία από ένα σενάριο κρίσης που θα μπορούσε να προκαλέσει μετάδοση σε ολόκληρη την ευρωζώνη παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, είπε ο George Lagarias, επικεφαλής οικονομολόγος στη Forvis Mazars. «Δεν θα ανησυχούσαμε υπερβολικά για ένα καταστροφικό γεγονός στην αγορά, καθώς η ΕΚΤ, με επικεφαλής έναν πρώην Γάλλο υπουργό Οικονομικών, είναι πολύ πιθανό να παρέμβει για να ενισχύσει τη ζήτηση εκεί όπου υστερεί και να συγκρατήσει τις αποδόσεις», είπε μέσω email στο CNBC.
«Ωστόσο, η ΕΚΤ από μόνη της δεν μπορεί να διορθώσει τη γαλλική οικονομία. Κάποια στιγμή στο προσεχές μέλλον, μια κυβέρνηση θα αναγκαστεί πιθανότατα να επιβάλει αντιδημοφιλή μέτρα λιτότητας και να αντιμετωπίσει τα ελλείμματα στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Έτσι, ενώ πιστεύουμε ότι η ΕΚΤ πιθανότατα θα εξομαλύνει τις βραχυπρόθεσμες αναταράξεις της αγοράς, οι αγορές ενδέχεται τελικά να αναγκάσουν τη Γαλλία σε μια πιο επώδυνη δημοσιονομική προσαρμογή».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών