Σχετικά Άρθρα
Το «χτύπημα» του Ισραήλ στην Ντόχα - Σοβαρά ερωτήματα για τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ στην περιοχή
Πρωτοφανές άδειασμα στον Trump - Κατάρ: Δεν είχαμε ειδοποιηθεί από τις ΗΠΑ για το ισραηλινό χτύπημα στη Ντόχα, λένε ψέματα
Αδίστακτοι - Πρωτοφανές χτύπημα του Ισραήλ στη Ντόχα, στόχευσε με πυραύλους την ηγεσία της Hamas - Οργή σε Ρωσία, Κατάρ, Τουρκία
Ακόμα ένα πλήγμα στην ήδη λαβωμένη διεθνή αξιοπιστία του Αμερικανού προέδρου, Donald Trump, προκάλεσε η επίθεση του Ισραήλ στην Ντόχα… πόσο μάλλον εάν ισχύει η δήλωση του ότι δεν μπορούσε να αποτρέψει το «χτύπημα» σε οικιστική περιοχή του Κατάρ.
Ο Trump έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι η επιδρομή της Τρίτης (9/9/2025), η οποία σκότωσε πέντε μέλη της Hamas αλλά όχι την ανώτατη ομάδα που διαπραγματευόταν ένα νέο αμερικανικό σχέδιο κατάπαυσης πυρός για τη Γάζα, δεν ήταν δική του απόφαση και ότι ενημέρωσε αμέσως την Ντόχα μόλις το έμαθε. «Δεν είμαι καθόλου χαρούμενος με όλη αυτή την κατάσταση», είπε ο Trump καθ' οδόν προς το δείπνο του σε steakhouse της Ουάσιγκτον. «Δεν είναι καλή κατάσταση… δεν είμαστε καθόλου ικανοποιημένοι με τον τρόπο που συνέβη».
Σύμφωνα με ανάλυση του CNN, η επίθεση -με την οποία το Ισραήλ αγνόησε τις βαθιές επιπτώσεις για τα ζωτικά αμερικανικά συμφέροντα- αποτελεί «νέα ντροπή» για τον Trump, την ώρα που φαίνεται να τον «ξεγελά» και ο Ρώσος Πρόεδρος Vladimir Putin, ο οποίος χαμογελούσε στη Σύνοδο Κορυφής τους στην Αλάσκα και αμέσως μετά κλιμάκωσε τις επιθέσεις εναντίον Ουκρανών αμάχων.
Ο Trump επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο επιμένοντας ότι θα έβαζε γρήγορα τέλος στους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα. Αλλά οκτώ μήνες αργότερα, και οι δύο συγκρούσεις είναι ακόμη πιο αιματηρές. Και ο Putin, ο Κινέζος ηγέτης Xi Jinping και ο Ινδός πρωθυπουργός Narendra Modi τον αψηφούν ανοιχτά.
Το πλήγμα στο προφίλ του Trump
Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή δύσκολα θα επηρεάσουν την πολιτική τύχη του Trump στο εσωτερικό, καθώς η καταστολή του εγκλήματος συνεχίζεται εν μέσω ανησυχιών για επιβράδυνση της οικονομίας. Όμως η ισραηλινή επίθεση μέρα-μεσημέρι στη Ντόχα θα μπορούσε να αποβεί καταστροφική για το προφίλ του Trump ως ισχυρού ηγέτη που τον φοβούνται στο εξωτερικό.
Ο λόγος είναι ότι η επίθεση καταπάτησε κατάφωρα την κυριαρχία ενός ζωτικού αμερικανικού συμμάχου, ο οποίος φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αμερικανική βάση στη Μέση Ανατολή και διαπραγματευόταν με τη Hamas κατόπιν αιτήματος του Λευκού Οίκου ένα σχέδιο που ο Trump είχε προβλέψει ότι θα απέδιδε γρήγορα συμφωνία.
Δεν ήταν μόνο προσωπική προσβολή για τον Trump… Ήταν και υπερίσχυση των στόχων του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Benjamin Netanyahu, έναντι των κρίσιμων προτεραιοτήτων ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών — παρά το γεγονός ότι οι δύο προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις είχαν σπεύσει να υπερασπιστούν το Ισραήλ απέναντι σε δύο γύρους ιρανικών επιθέσεων. Το CNN μετέδωσε ότι ορισμένοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου ήταν εξοργισμένοι επειδή αυτό συνέβη αφού τη Δευτέρα ο σύμβουλος του Netanyahu, Ron Dermer, είχε συναντηθεί με τον απεσταλμένο του Trump, Steve Witkoff, χωρίς να κάνει καμία αναφορά σε μια επιχείρηση που θα εξευτέλιζε τον Αμερικανό πρόεδρο.
Ο πρώην Αμερικανός πρέσβης στο Ισραήλ Edward Djerejian είπε στο CNN International: «Οι επιθέσεις πραγματοποιούνται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη στιγμή των διαπραγματεύσεων για την κατάπαυση του πυρός, όπου η κυβέρνηση Trump, ο πρόεδρος και ο απεσταλμένος του Witkoff έχουν καταστήσει σαφές ότι ο Πρόεδρος επιδιώκει μια συνολική κατάπαυση πυρός, την απελευθέρωση όλων των ομήρων, την ανταλλαγή κρατουμένων και την προώθηση του τερματισμού του πολέμου στη Γάζα». Και πρόσθεσε: «Το Ισραήλ προφανώς δεν δίνει μεγάλη σημασία στα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα ασφαλείας».
Τεράστιες συνέπειες για την αμερικανική εξωτερική πολιτική
Οι συνέπειες της επίθεσης μοιάζουν βέβαιο ότι θα ακυρώσουν κάθε ελπίδα για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με στόχο τον τερματισμό του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα — ένας λόγος για τον οποίο μπορεί να φάνηκε ελκυστική στον Netanyahu. Μπορεί επίσης να έχει φρικτές συνέπειες για τους εναπομείναντες Ισραηλινούς ομήρους που ζουν ακόμη μετά από σχεδόν δύο χρόνια βασανιστηρίων στα τούνελ της Γάζας.
Είναι επίσης η τελευταία ένδειξη ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δίνει μεγαλύτερη σημασία στην ολοκληρωτική εξόντωση της Hamas -έναν πιθανώς ανέφικτο στόχο- παρά στην επιστροφή των ομήρων. Και το σχεδόν βέβαιο αποτέλεσμα είναι η περαιτέρω εντατικοποίηση της ισραηλινής επίθεσης στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία έχει ήδη σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους αμάχους και έχει αποξενώσει τους περισσότερους ξένους συμμάχους του Ισραήλ.
Για τις ΗΠΑ υπάρχουν επίσης σοβαρές συνέπειες:
- Η αναταραχή θα μπορούσε να δηλητηριάσει τη σχέση μεταξύ του Αμερικανού προέδρου και του Ισραηλινού πρωθυπουργού και να σπείρει δυσπιστία μεταξύ του Ισραήλ και του βασικού συμμάχου του, των Ηνωμένων Πολιτειών.
- Θα καταστρέψει οποιαδήποτε αξιοπιστία είχε ο Trump ως απομακρυσμένος μεσολαβητής μεταξύ Ισραήλ και Hamas και μπορεί να οδηγήσει το Κατάρ να αποχωρήσει από τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Ο πρωθυπουργός του εμιράτου κατηγόρησε το Ισραήλ ότι διεξάγει «κρατική τρομοκρατία».
- Ορισμένοι Αμερικανοί παρατηρητές κατηγορούν το Κατάρ ότι παίζει διπλό παιχνίδι φιλοξενώντας ηγετικά στελέχη της Hamas. Όμως η Ντόχα θα δει την επίθεση από τον στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή ως προδοσία, μετά από χρόνια προσπαθειών της να προωθήσει τις αμερικανικές διπλωματικές προτεραιότητες, όχι μόνο στη Μέση Ανατολή αλλά και σε συμφωνίες απελευθέρωσης ομήρων τόσο μακριά όσο το Αφγανιστάν και η Βενεζουέλα.
- Θα μπορούσε επίσης να υπάρξουν αρνητικές συνέπειες για τα προσωπικά και πολιτικά συμφέροντα του Trump στον ευρύτερο αραβικό κόσμο, τον οποίο είχε επιδιώξει ενεργά κατά το πρώτο του ταξίδι στον Κόλπο στη δεύτερη θητεία του, περιλαμβανομένης μιας λαμπρής υποδοχής στο Κατάρ.
- Και η ελπίδα της κυβέρνησης για επέκταση των Abraham Accords της πρώτης θητείας, που ομαλοποίησαν τις σχέσεις Ισραήλ–αραβικών κρατών -και είναι το κλειδί στη διεκδίκηση του Trump για το Νόμπελ Ειρήνης- μοιάζει τώρα πιο μακρινή από ποτέ.
- Οι ηγέτες άλλων κρατών του Κόλπου, που αποτελεί ακμάζον κέντρο επιχειρήσεων και αναψυχής, θα αναρωτηθούν -αν το Ισραήλ μπορεί να χτυπήσει ατιμώρητα το Κατάρ, κάτω από τη μύτη της αμερικανικής φρουράς- μήπως θα είναι οι επόμενοι.
«Είναι ένας τεράστιος λογαριασμός για τους Ισραηλινούς να πραγματοποιήσουν αυτό το πλήγμα», δήλωσε στο CNN ο απόστρατος ναύαρχος James Stavridis, πρώην Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής του ΝΑΤΟ. Και πρόσθεσε ότι ο Netanyahu «βρίσκεται στην εξουσία αιώνια με βάση τα αμερικανικά δεδομένα. Και με τον καιρό έχει νιώσει πολύ άνετα να κάνει ακριβώς αυτό που θέλει».
Το Ισραήλ επιμένει ότι ενήργησε μόνο του
Πολλοί Αμερικανοί αναλυτές θα ερμηνεύσουν την απόπειρα του Ισραήλ να σκοτώσει διαπραγματευτές που εξέταζαν αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο, μία ημέρα μετά τη συνάντησή τους με Καταρινούς αξιωματούχους, ως νέα απόδειξη ότι ο Netanyahu θέλει να παρατείνει τον πόλεμο. Ο πρωθυπουργός έχει καταφέρει να αναβάλει τις αναπόφευκτες έρευνες για τα κενά ασφαλείας μετά τις επιθέσεις της Hamas εναντίον Ισραηλινών αμάχων στις 7 Οκτωβρίου 2023. Και οι προσωπικές του νομικές περιπέτειες μπορούν να μείνουν «στον πάγο» όσο παραμένει στην εξουσία επικεφαλής της ακροδεξιάς συμμαχίας του.
Η ισραηλινή αιτιολόγηση για τα πλήγματα ήταν ότι θα κυνηγά τους ηγέτες της τρομοκρατίας όπου κι αν βρίσκονται. Ο Netanyahu έχει διεξαγάγει πόλεμο σε πολλαπλά μέτωπα σε ολόκληρη την περιοχή και έχει εξαπολύσει καταστροφικές επιθέσεις εναντίον της Hezbollah στον Λίβανο, των Houthis στην Υεμένη και του Ιράν. Δήλωσε την Τρίτη ότι «οι μέρες που οι επικεφαλής της τρομοκρατίας απολάμβαναν ασυλία οπουδήποτε έχουν τελειώσει».
Πολλοί Ισραηλινοί είδαν τις επιθέσεις της Hamas πριν από δύο χρόνια όχι απλώς ως πλήγμα κατά του Ισραήλ αλλά και ως την πιο αποτρόπαιη απόπειρα εξόντωσης των Εβραίων μετά το Ολοκαύτωμα των Ναζί. Ωστόσο, πολλοί τώρα αντιτίθενται στον ολοκληρωτικό πόλεμο του Netanyahu στη Γάζα και απεγνωσμένα θέλουν την επιστροφή των ομήρων μέσα από μια διαπραγματευτική συμφωνία.
Ο Netanyahu έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι η επίθεση στη Ντόχα ήταν «μια εντελώς ανεξάρτητη ισραηλινή επιχείρηση», προσπαθώντας να προσφέρει στον Trump διπλωματική κάλυψη. Όμως η Μέση Ανατολή αγαπά τις θεωρίες συνωμοσίας. Και οι ΗΠΑ δυσκολεύονται να πείσουν ότι δεν γνώριζαν τίποτα, την ώρα που το Ισραήλ έθεσε σε κίνηση 10 μαχητικά αεροσκάφη και τα πυρομαχικά τους -πιθανώς αμερικανικής κατασκευής F-35- εντός εμβέλειας του στόχου.
Κάποιοι θα υποψιαστούν ότι ο Trump έδωσε το πράσινο φως ή τουλάχιστον σιωπηρή συναίνεση για τις επιθέσεις. Ο Λευκός Οίκος, ωστόσο, είπε ότι ο αμερικανικός στρατός στο Κατάρ ενημέρωσε τον Trump, ο οποίος διέταξε τον Witkoff να ειδοποιήσει τους Καταρινούς. Αλλά η κυβέρνηση της Ντόχα δήλωσε ότι έλαβε προειδοποίηση μόνο όταν η επίθεση, που προκάλεσε πανικό στην πρωτεύουσα, είχε ήδη τελειώσει.
Η προσπάθεια του Λευκού Οίκου για περιορισμό της ζημιάς φαίνεται να ενισχύει τον ισχυρισμό του Trump ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα για να σταματήσει το πλήγμα.
«Ο μονομερής βομβαρδισμός εντός του Κατάρ, μιας κυρίαρχης χώρας και στενού συμμάχου των Ηνωμένων Πολιτειών που εργάζεται σκληρά και με θάρρος παίρνοντας ρίσκα μαζί μας για να μεσολαβήσει για ειρήνη, δεν προάγει τους στόχους ούτε του Ισραήλ ούτε της Αμερικής», δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Karoline Leavitt.
Ήταν εξαιρετικά σπάνια κριτική προς το Ισραήλ από την κυβέρνηση Trump. Ο πρόεδρος είπε αργότερα στο Truth Social ότι «αυτή ήταν μια απόφαση που έλαβε ο πρωθυπουργός Netanyahu, δεν ήταν απόφαση δική μου». Ο Trump πρόσθεσε επίσης ότι είχε διατάξει τον υπουργό Εξωτερικών, Marco Rubio, να οριστικοποιήσει ένα αμυντικό σύμφωνο συνεργασίας με το Κατάρ.
Πώς το νέο Air Force One του Trump περιπλέκει την απάντησή του
Υπάρχουν γεωπολιτικοί λόγοι να ληφθούν στα σοβαρά οι δηλώσεις του προέδρου. Αλλά υπάρχει μια περιπλοκή. Ο Trump νωρίτερα φέτος αποδέχτηκε ένα Boeing 747 από το Κατάρ για να το χρησιμοποιήσει ως νέο Air Force One, παραβιάζοντας κάθε προηγούμενη κατανόηση περί προεδρικής δεοντολογίας. Πώς λοιπόν μπορούν οι Αμερικανοί να πειστούν ότι ενεργεί με βάση την αντίληψή του για τα ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας τους σε αυτό το ζήτημα — και όχι με βάση τη δική του επιθυμία να ξεπληρώσει στο Κατάρ το προσωπικό «δώρο» ενός τζετ αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων; Πέρα από αυτό, η αξιοπιστία του Trump με το Κατάρ θα χρειαστεί σοβαρή προσπάθεια αποκατάστασης.
Τι γίνεται με την αμερικανική «ομπρέλα ασφαλείας» που υποτίθεται ότι παρέχει η τεράστια αεροπορική βάση Al Udeid στην έρημο έξω από τη Ντόχα; Δεν απέτρεψε μια βαθιά ταπεινωτική παραβίαση της κυριαρχίας του Κατάρ από έναν εχθρό με τον οποίο οι ΗΠΑ θα ήθελαν να συνεργαστεί. Κατ’ επέκταση, πώς μπορούν άλλα κράτη του Κόλπου και άλλοι αμερικανικοί σύμμαχοι παγκοσμίως να είναι σίγουροι ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας του Trump θα είναι πιο στέρεες από ό,τι ήταν για το Κατάρ;
Η επίθεση στο Κατάρ θα εδραιώσει επίσης μια ήδη διαδεδομένη πεποίθηση σε όλη τη Μέση Ανατολή ότι ο Trump δεν έχει καμία επιρροή στον Netanyahu, παρά το μοχλό πίεσης των αμερικανικών πωλήσεων όπλων στο Ισραήλ και τον ζωτικό ρόλο των ΗΠΑ στην άμυνα του εβραϊκού κράτους. Δεν υπήρξε καμία δημόσια αναφορά από τον Λευκό Οίκο την Τρίτη για συνέπειες εις βάρος του Ισραηλινού ηγέτη.
Η απώλεια αξιοπιστίας του Trump είναι ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς το νέο αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο προβλέπει την απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων από τη Hamas στη Γάζα με αντάλλαγμα κατάπαυση πυρός. Ο Trump θα εγγυόταν τότε στη Hamas ότι το Ισραήλ θα τηρήσει τη συμφωνία όσο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις. Οι επιθέσεις της Τρίτης μέρα-μεσημέρι στη Ντόχα δείχνουν ότι πρόκειται για κενή υπόσχεση. Έτσι, για άλλη μια φορά, ο αυτοαποκαλούμενος ρόλος του Trump ως «προέδρου της ειρήνης» τίθεται υπό αμφισβήτηση. Και η ομάδα εξωτερικής πολιτικής του εκτέθηκε ανελέητα απέναντι στους αδίστακτους παγκόσμιους ισχυρούς άνδρες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών