Για να προσελκύσει αγοραστές, το Ιράν πωλεί το πετρέλαιό του με μεγάλες εκπτώσεις σε σχέση με τις τιμές της αγοράς
Tι θα συνέβαινε αν το ιρανικό πετρέλαιο – μια ζωτικής σημασίας ενεργειακή πηγή για την Κίνα που υπόκειται σε αυστηρό καθεστώς κυρώσεων – ξαφνικά σταματούσε να ρέει;
Η πίεση των ΗΠΑ και η πιθανή «επανενεργοποίηση» των κυρώσεων του ΟΗΕ θα μπορούσαν να μπλοκάρει τις κρυφές εξαγωγές αργού πετρελαίου του Ιράν, δοκιμάζοντας την ενεργειακή ασφάλεια του Πεκίνου, αυξάνοντας το κόστος για τη βιομηχανία του και προκαλώντας οικονομικό πλήγμα στην Τεχεράνη σε ένα γεωπολιτικά κρίσιμο παιχνίδι.
Οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν έχουν ανακάμψει σημαντικά τα τελευταία χρόνια παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ λόγω του πυρηνικού του προγράμματος.
Μετά την πτώση τους σε χαμηλό 40 ετών περίπου 0,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως (mbpd εκατ. βαρέλια/ημέρα) το 2020, οι εξαγωγές ανέκαμψαν σε περίπου 1,4 mbpd το 2023 και έφτασαν σε κορύφωση κοντά στα 1,5 mbpd το 2024.
Ωστόσο, το 2025 παρατηρείται μείωση λόγω περιφερειακών κρίσεων, με τις πωλήσεις να μειώνονται ξανά.
Παρά αυτή την αστάθεια, η κυριαρχία Κίνας ως αγοραστή παραμένει απόλυτη, στην οποία κατευθύνεται περίπου το 90% των συνολικών εξαγωγών του Ιράν.
Οι μεγάλες εκπτώσεις και το μαλαισιανό πετρέλαιο
Για να προσελκύσει αγοραστές, το Ιράν πωλεί το πετρέλαιό του με μεγάλες εκπτώσεις σε σχέση με τις τιμές της αγοράς.
Στα τέλη του 2023, το βασικό αργό του διαπραγματευόταν περίπου 13 δολ. ανά βαρέλι κάτω από το δείκτη αναφοράς Brent, σύμφωνα με το Reuters, μια εντυπωσιακή έκπτωση 15% που εξοικονόμησε στους κινέζους αγοραστές περίπου 10 δισεκατομμύρια δολ. το 2023 για τις συνολικές εισαγωγές πετρελαίου υπό καθεστώς κυρώσεων.
Αυτή η εμπορική δραστηριότητα υποστηρίζεται από έναν «σκιώδη στόλο» δεξαμενόπλοιων που κρύβουν την προέλευσή τους, συχνά επανασυσκευάζοντας το ιρανικό πετρέλαιο ως μαλαισιανό.
Ως αποτέλεσμα, ενώ τα επίσημα τελωνειακά στοιχεία της Κίνας δείχνουν μηδενικές εισαγωγές από το Ιράν, οι εισαγωγές από τη «Μαλαισία» έχουν εκτοξευθεί πολύ πέρα από την πραγματική παραγωγική ικανότητα της χώρας, αποκαλύπτοντας το μέγεθος αυτής της κρυφής εμπορικής δραστηριότητας.
Για την Κίνα, τον μεγαλύτερο εισαγωγέα αργού πετρελαίου στον κόσμο, το ιρανικό πετρέλαιο έχει μετατραπεί σε στρατηγικό περιουσιακό στοιχείο.
Παρέχει φθηνή και αξιόπιστη προμήθεια για τα ανεξάρτητα «teapot» (παράνομα, ατύπως λειτουργούντα) διυλιστήρια στην Shandong, οι οποίες βασίζονται σε φθηνό αργό και καλύπτουν περίπου το ένα τέταρτο της συνολικής ικανότητας επεξεργασίας πετρελαίου της Κίνας.
Εάν υπολογιστούν οι μεταμφιεσμένες αποστολές, το Ιράν είναι πλέον η τρίτη μεγαλύτερη πηγή εισαγωγών αργού της Κίνας, παρέχοντας σημαντικό μερίδιο της συνολικής προσφοράς και δημιουργώντας κρίσιμη ευαλωτότητα.
Μια ξαφνική διακοπή αυτού του εμπορίου – είτε λόγω αυστηρότερης εφαρμογής από τις ΗΠΑ είτε μέσω επανενεργοποίησης των κυρώσεων του ΟΗΕ – θα προκαλούσε άμεσο σοκ στην προσφορά.
Η απώλεια του όγκου εξαγωγών του Ιράν, που εκτιμάται σε ~1,3 mbpd το 2025, θα δημιουργούσε σημαντικό κενό στις εισαγωγές της Κίνας.
Συντριπτικός οικονομικός αντίκτυπος
Οι μακροοικονομικές συνέπειες θα ήταν άμεσες και επώδυνες.
Ο πιο άμεσος αντίκτυπος θα ήταν η απώλεια της μεγάλης έκπτωσης.
Βάσει των μειωμένων επιπέδων εξαγωγών του 2025, η μέση έκπτωση 10-14 δολάρια ανά βαρέλι θα μετέφραζε σε άμεση αύξηση 13 έως 18 εκατ. ανά ημέρα στα κόστη εισαγωγών της Κίνας, ή περίπου 4,7 έως 6,6 δισ.δολ. ετησίως.
Αυτό το οικονομικό πλήγμα θα δημιουργούσε ισχυρό πληθωριστικό σοκ.
Το αυξημένο κόστος ενέργειας και πρώτων υλών θα επηρέαζε όλη την οικονομία, μειώνοντας τα περιθώρια κερδών για παραγωγούς πετροχημικών, πλαστικών και βαριάς βιομηχανίας.
Για τα άτυπα διυλιστήρια, ο αντίκτυπος θα μπορούσε να είναι καθοριστικός, θέτοντας σε κίνδυνο τη λειτουργία τους και την τοπική παροχή καυσίμων.
Η Κίνα διαθέτει ορισμένα εργαλεία για να μετριάσει τον αντίκτυπο:
• Αύξηση εισαγωγών από άλλους παραγωγούς όπως Σαουδική Αραβία και Ιράκ, ή ανακατεύθυνση περισσότερων προμηθειών από Ρωσία.
• Χρήση στρατηγικών αποθεμάτων: Το απόθεμα του Πεκίνου, άνω των 900 εκατ. βαρελιών, παρέχει κάλυψη αρκετών μηνών.
• Ποικιλία ενεργειακών πηγών: Επιτάχυνση της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές, φυσικό αέριο και ηλεκτρικά οχήματα.
Καταστροφή για την Τεχεράνη
Για το Τεχεράνη, η απώλεια της αγοράς της Κίνας θα ήταν καταστροφική.
Η Κίνας αντιπροσωπεύει σχεδόν όλες τις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν.
Χωρίς αυτήν την αγορά, Ιράν θα αντιμετώπιζε δημοσιονομική κρίση, πίεση στο νόμισμα και μεγαλύτερη εξάρτηση από τις δομές παράνομης μεταφοράς πετρελαίου.
Η πλήρης διακοπή των ροών πετρελαίου της Τεχεράνης θα επανακαθορίσει την τριγωνική σχέση ΗΠΑ – Κίνας – Ιράν.
Για το Πεκίνο, θα υπογραμμιστεί η εμβέλεια των κυρώσεων των ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα θα επιταχύνει τις προσπάθειες αποδολαριοποίησης και διαφοροποίησης.
Για την Τεχεράνη, θα σήμαινε απώλεια του σημαντικότερου πελάτη του.
Οι γεωπολιτικές επιπτώσεις υπερβαίνουτις οικονομικές
Μια επανενεργοποίηση θα έθετε το Πεκίνο σε άμεση αντιπαράθεση με το καθεστώς κυρώσεων των ΗΠΑ, αποκαλύπτοντας το περιορισμένο περιθώριο κινήσεών του απέναντι στην οικονομική κυριαρχία των ΗΠΑ. Παράλληλα, θα δοκιμαζόταν η προθυμία της Κίνα να προστατεύσει διπλωματικά το Ιράν.
Το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν η αύξηση του κόστους εισροών για την Κίνα, ενώ το Ιράν θα πλήρωνε το βαρύτερο κόστος για τον σημαντικότερο πελάτη του.
Στη σημερινή γεωπολιτική της ενέργειας, οι ζωτικές προμήθειες μπορούν να είναι εύθραυστες και γρήγορα να μετατραπούν σε όπλο.
www.bankingnews.gr
Η πίεση των ΗΠΑ και η πιθανή «επανενεργοποίηση» των κυρώσεων του ΟΗΕ θα μπορούσαν να μπλοκάρει τις κρυφές εξαγωγές αργού πετρελαίου του Ιράν, δοκιμάζοντας την ενεργειακή ασφάλεια του Πεκίνου, αυξάνοντας το κόστος για τη βιομηχανία του και προκαλώντας οικονομικό πλήγμα στην Τεχεράνη σε ένα γεωπολιτικά κρίσιμο παιχνίδι.
Οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν έχουν ανακάμψει σημαντικά τα τελευταία χρόνια παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ λόγω του πυρηνικού του προγράμματος.
Μετά την πτώση τους σε χαμηλό 40 ετών περίπου 0,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως (mbpd εκατ. βαρέλια/ημέρα) το 2020, οι εξαγωγές ανέκαμψαν σε περίπου 1,4 mbpd το 2023 και έφτασαν σε κορύφωση κοντά στα 1,5 mbpd το 2024.
Ωστόσο, το 2025 παρατηρείται μείωση λόγω περιφερειακών κρίσεων, με τις πωλήσεις να μειώνονται ξανά.
Παρά αυτή την αστάθεια, η κυριαρχία Κίνας ως αγοραστή παραμένει απόλυτη, στην οποία κατευθύνεται περίπου το 90% των συνολικών εξαγωγών του Ιράν.
Οι μεγάλες εκπτώσεις και το μαλαισιανό πετρέλαιο
Για να προσελκύσει αγοραστές, το Ιράν πωλεί το πετρέλαιό του με μεγάλες εκπτώσεις σε σχέση με τις τιμές της αγοράς.
Στα τέλη του 2023, το βασικό αργό του διαπραγματευόταν περίπου 13 δολ. ανά βαρέλι κάτω από το δείκτη αναφοράς Brent, σύμφωνα με το Reuters, μια εντυπωσιακή έκπτωση 15% που εξοικονόμησε στους κινέζους αγοραστές περίπου 10 δισεκατομμύρια δολ. το 2023 για τις συνολικές εισαγωγές πετρελαίου υπό καθεστώς κυρώσεων.
Αυτή η εμπορική δραστηριότητα υποστηρίζεται από έναν «σκιώδη στόλο» δεξαμενόπλοιων που κρύβουν την προέλευσή τους, συχνά επανασυσκευάζοντας το ιρανικό πετρέλαιο ως μαλαισιανό.
Ως αποτέλεσμα, ενώ τα επίσημα τελωνειακά στοιχεία της Κίνας δείχνουν μηδενικές εισαγωγές από το Ιράν, οι εισαγωγές από τη «Μαλαισία» έχουν εκτοξευθεί πολύ πέρα από την πραγματική παραγωγική ικανότητα της χώρας, αποκαλύπτοντας το μέγεθος αυτής της κρυφής εμπορικής δραστηριότητας.
Για την Κίνα, τον μεγαλύτερο εισαγωγέα αργού πετρελαίου στον κόσμο, το ιρανικό πετρέλαιο έχει μετατραπεί σε στρατηγικό περιουσιακό στοιχείο.
Παρέχει φθηνή και αξιόπιστη προμήθεια για τα ανεξάρτητα «teapot» (παράνομα, ατύπως λειτουργούντα) διυλιστήρια στην Shandong, οι οποίες βασίζονται σε φθηνό αργό και καλύπτουν περίπου το ένα τέταρτο της συνολικής ικανότητας επεξεργασίας πετρελαίου της Κίνας.
Εάν υπολογιστούν οι μεταμφιεσμένες αποστολές, το Ιράν είναι πλέον η τρίτη μεγαλύτερη πηγή εισαγωγών αργού της Κίνας, παρέχοντας σημαντικό μερίδιο της συνολικής προσφοράς και δημιουργώντας κρίσιμη ευαλωτότητα.
Μια ξαφνική διακοπή αυτού του εμπορίου – είτε λόγω αυστηρότερης εφαρμογής από τις ΗΠΑ είτε μέσω επανενεργοποίησης των κυρώσεων του ΟΗΕ – θα προκαλούσε άμεσο σοκ στην προσφορά.
Η απώλεια του όγκου εξαγωγών του Ιράν, που εκτιμάται σε ~1,3 mbpd το 2025, θα δημιουργούσε σημαντικό κενό στις εισαγωγές της Κίνας.
Συντριπτικός οικονομικός αντίκτυπος
Οι μακροοικονομικές συνέπειες θα ήταν άμεσες και επώδυνες.
Ο πιο άμεσος αντίκτυπος θα ήταν η απώλεια της μεγάλης έκπτωσης.
Βάσει των μειωμένων επιπέδων εξαγωγών του 2025, η μέση έκπτωση 10-14 δολάρια ανά βαρέλι θα μετέφραζε σε άμεση αύξηση 13 έως 18 εκατ. ανά ημέρα στα κόστη εισαγωγών της Κίνας, ή περίπου 4,7 έως 6,6 δισ.δολ. ετησίως.
Αυτό το οικονομικό πλήγμα θα δημιουργούσε ισχυρό πληθωριστικό σοκ.
Το αυξημένο κόστος ενέργειας και πρώτων υλών θα επηρέαζε όλη την οικονομία, μειώνοντας τα περιθώρια κερδών για παραγωγούς πετροχημικών, πλαστικών και βαριάς βιομηχανίας.
Για τα άτυπα διυλιστήρια, ο αντίκτυπος θα μπορούσε να είναι καθοριστικός, θέτοντας σε κίνδυνο τη λειτουργία τους και την τοπική παροχή καυσίμων.
Η Κίνα διαθέτει ορισμένα εργαλεία για να μετριάσει τον αντίκτυπο:
• Αύξηση εισαγωγών από άλλους παραγωγούς όπως Σαουδική Αραβία και Ιράκ, ή ανακατεύθυνση περισσότερων προμηθειών από Ρωσία.
• Χρήση στρατηγικών αποθεμάτων: Το απόθεμα του Πεκίνου, άνω των 900 εκατ. βαρελιών, παρέχει κάλυψη αρκετών μηνών.
• Ποικιλία ενεργειακών πηγών: Επιτάχυνση της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές, φυσικό αέριο και ηλεκτρικά οχήματα.
Καταστροφή για την Τεχεράνη
Για το Τεχεράνη, η απώλεια της αγοράς της Κίνας θα ήταν καταστροφική.
Η Κίνας αντιπροσωπεύει σχεδόν όλες τις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν.
Χωρίς αυτήν την αγορά, Ιράν θα αντιμετώπιζε δημοσιονομική κρίση, πίεση στο νόμισμα και μεγαλύτερη εξάρτηση από τις δομές παράνομης μεταφοράς πετρελαίου.
Η πλήρης διακοπή των ροών πετρελαίου της Τεχεράνης θα επανακαθορίσει την τριγωνική σχέση ΗΠΑ – Κίνας – Ιράν.
Για το Πεκίνο, θα υπογραμμιστεί η εμβέλεια των κυρώσεων των ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα θα επιταχύνει τις προσπάθειες αποδολαριοποίησης και διαφοροποίησης.
Για την Τεχεράνη, θα σήμαινε απώλεια του σημαντικότερου πελάτη του.
Οι γεωπολιτικές επιπτώσεις υπερβαίνουτις οικονομικές
Μια επανενεργοποίηση θα έθετε το Πεκίνο σε άμεση αντιπαράθεση με το καθεστώς κυρώσεων των ΗΠΑ, αποκαλύπτοντας το περιορισμένο περιθώριο κινήσεών του απέναντι στην οικονομική κυριαρχία των ΗΠΑ. Παράλληλα, θα δοκιμαζόταν η προθυμία της Κίνα να προστατεύσει διπλωματικά το Ιράν.
Το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν η αύξηση του κόστους εισροών για την Κίνα, ενώ το Ιράν θα πλήρωνε το βαρύτερο κόστος για τον σημαντικότερο πελάτη του.
Στη σημερινή γεωπολιτική της ενέργειας, οι ζωτικές προμήθειες μπορούν να είναι εύθραυστες και γρήγορα να μετατραπούν σε όπλο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών