Η υπόσχεση της Ισπανίας να διακόψει τις στρατιωτικές σχέσεις με το Ισραήλ αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, καθώς η εξάρτηση από ισραηλινά οπλικά συστήματα και οι πολιτικές ισορροπίες κάνουν την πλήρη εφαρμογή του εμπάργκο ιδιαίτερα δύσκολη, σύμφωνα με την Euractiv.
Διπλωματική ρητορική χωρίς καθαρό μήνυμα
Τον Μάιο του 2025, η Υπουργός Άμυνας Margarita Robles δήλωσε ότι «η Ισπανία δεν αγοράζει όπλα από το Ισραήλ», επιβεβαιώνοντας τη θέση της κυβέρνησης από τον Φεβρουάριο του 2024, όταν το Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε αναστολή εξαγωγών όπλων προς το Ισραήλ μετά την επίθεση της Hamas στις 7 Οκτωβρίου.
Ωστόσο, η εικόνα περιπλέκεται.
Ο Πρωθυπουργός Pedro Sánchez, ένθερμος υποστηρικτής της παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης, κάλεσε τις χώρες να σταματήσουν κάθε στρατιωτική συναλλαγή με το Ισραήλ.
Παρά ταύτα, η Robles διαχώρισε την αγορά όπλων από την αδειοδότηση ισραηλινής τεχνολογίας, που εξακολουθεί να υφίσταται.
Ο όρος “τεχνολογική αποσύνδεση” χρησιμοποιείται πλέον συχνά από Ισπανούς αξιωματούχους, υποδηλώνοντας ότι, παρά τις πολιτικές δηλώσεις, η χώρα εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ισραηλινή στρατιωτική τεχνολογία.
Ο Υπουργός Εξωτερικών José Manuel Albares άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο η Ισπανία να περιοριστεί σε ένα «μερικό εμπάργκο».
Πολλά ισπανικά οπλικά συστήματα βασίζονται σε ισραηλινές άδειες παραγωγής, όπως οι αντιαρματικοί πύραυλοι Spike LR2, που παράγονται από την ισπανική PAP Tecnos, θυγατρική της ισραηλινής Rafael, και τα πυραυλικά συστήματα SILAM, στα οποία συνεργάζονται οι EM&E, Rheinmetall Expal και η ισραηλινή Elbit Systems.
Τα επίσημα δεδομένα αντικρούουν τη δημόσια θέση
Παρά την επίσημη γραμμή περί εμπάργκο, τα κυβερνητικά στατιστικά υποδεικνύουν ότι η Ισπανία συνεχίζει να εισάγει όπλα από το Ισραήλ. Το 2024 οι εισαγωγές έφτασαν τα €7 εκατ., ενώ το 2025 αυξήθηκαν στα €10,2 εκατ. Συγκεκριμένα, €6,8 εκατ. αφορούσαν πυρομαχικά πολέμου (κωδικός TARIC 9306901000), και €3,4 εκατ. πολεμικά όπλα και πυρομαχικά (93069010).
Η πλειονότητα των συναλλαγών αυτών καλύπτεται από την ένδειξη “στρατηγικά έργα” και παραμένει εμπιστευτική σύμφωνα με τη νομοθεσία. Το Υπουργείο Άμυνας και η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών δεν απάντησαν σε αιτήματα δημοσιογράφων για σχολιασμό.
Η Robles ενημέρωσε τη Βουλή ότι το υπουργείο εξετάζει τις άδειες εισαγωγής και θα ακυρώσει εκείνες που «δεν παρέχουν στρατηγική τεχνολογία στις ένοπλες δυνάμεις». Αν χρειαστεί, είπε, η Ισπανία θα μπορούσε να στραφεί σε «τρίτες χώρες» για εναλλακτικές.
Η σκληρή πραγματικότητα της απεξάρτησης
Η ίδια η Robles υποστήριξε ότι οι ισπανικές εταιρείες μπορούν να αναλάβουν τα σχετικά προγράμματα. Όμως, ο αναλυτής Carlos Martí από το Ινστιτούτο General Gutiérrez Mellado, διαφωνεί. Χαρακτήρισε τις κυβερνητικές αλλαγές «επιφανειακές» και προέβλεψε ότι οι εμπορικές σχέσεις με το Ισραήλ «πιθανότατα θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες».
Ο Martí τόνισε ότι η ανασυγκρότηση της αμυντικής βιομηχανίας, η δημιουργία νέων εφοδιαστικών αλυσίδων και η εκπαίδευση εξειδικευμένου προσωπικού είναι εξαιρετικά απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία.
«Μιλάμε για διαδικασίες παραγωγής που διαρκούν χρόνια», δήλωσε. Η κορυφαία ισπανική αμυντική εταιρεία Indra, όπως εξήγησε, δεν διαθέτει ούτε την τεχνογνωσία ούτε τα εξαρτήματα για να αντικαταστήσει ισραηλινά συστήματα, ενώ η εξάρτηση συνεχίζεται λόγω κόστους και χρόνου.
Κατά τον Martí, η Ισπανία μπορεί να συνεχίσει να αποκτά ισραηλινά εξαρτήματα έμμεσα μέσω χωρών όπως η Ιταλία ή η Τουρκία, ή να συνεχίσει να τα παράγει στο εσωτερικό με ισραηλινές άδειες υπό την κάλυψη της "τεχνολογικής αποσύνδεσης".
Την ώρα που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση – από το εσωτερικό της κυβέρνησης συνεργασίας, από το Κοινοβούλιο (που πρόσφατα ενέκρινε μη δεσμευτικό ψήφισμα υπέρ της πλήρους αναστολής εξαγωγών και εισαγωγών) και εν μέσω σκανδάλων διαφθοράς – ο Sánchez καλείται να ευθυγραμμίσει την έντονη ρητορική με ουσιαστικές πράξεις.
Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα υπάρξει αποσύνδεση, αλλά αν η Ισπανία είναι έτοιμη να πληρώσει το κόστος μιας πραγματικής ρήξης με την ισραηλινή αμυντική βιομηχανία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών