Οι εξελίξεις θυμίζουν τη θρυλική φράση του Warren Buffett: «Μόνο όταν τραβηχτεί η παλίρροια, βλέπεις ποιος κολυμπούσε γυμνός»…
Το δολάριο των ΗΠΑ, το άλλοτε απόλυτο σύμβολο ισχύος και σταθερότητας, βυθίζεται σε μια δίνη αβεβαιότητας, εγείροντας εφιαλτικά σενάρια για μια «στιγμή Liz Truss» στην αμερικανική οικονομία, δηλαδή μια κρίση χρέους που θα συγκλονίσει όχι μόνο τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και ολόκληρο το παγκόσμιο σύστημα!
Παρά το γεγονός ότι οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων έχουν πάρει την ανιούσα, το δολάριο καταρρέει, καταγράφοντας πτώση 13,5% από την αρχή του έτους — μια κίνηση που συνιστά ανατριχιαστικό οιωνό, σύμφωνα με τον κορυφαίο οικονομολόγο Robin Brooks του Brookings Institution.
«Τα σημάδια πληθαίνουν ότι μια παρόμοια κρίση, όπως εκείνη που συγκλόνισε τη Βρετανία το 2022, μπορεί να ξεκινάει και για το δολάριο», προειδοποιεί ο Brooks.
Και εξηγεί πως «πολλά χρόνια εξαιρετικά χαλαρής δημοσιονομικής πολιτικής στις ΗΠΑ φτάνουν πλέον σε οριακό σημείο, μέσα σε κλίμα αβεβαιότητας λόγω δασμών και εμπορικών πολέμων».
Οι εξελίξεις θυμίζουν τη θρυλική φράση του Warren Buffett: «Μόνο όταν τραβηχτεί η παλίρροια, βλέπεις ποιος κολυμπούσε γυμνός.»
Και αν υπάρχει ένα κράτος που επιχειρεί γυμνή βουτιά στις αγορές, αυτό είναι οι ΗΠΑ, με το δημόσιο χρέος να έχει ξεπεράσει το εφιαλτικό όριο των 37 τρισεκατομμυρίων δολαρίων!
Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος Donald Trump και οι Ρεπουμπλικάνοι φέρονται έτοιμοι να προσθέσουν ακόμη 4 τρισεκατομμύρια δολάρια στο ομοσπονδιακό έλλειμμα με το νέο τους νομοσχέδιο-μαμούθ, ποσό αντίστοιχο του ΑΕΠ ολόκληρης της Ιαπωνίας!
Ένα τέτοιο σοκ είναι ικανό να προκαλέσει νέο γύρο αναθεωρήσεων από τους οίκους αξιολόγησης S&P Global, Fitch και Moody’s, οι οποίοι ήδη στέλνουν προειδοποιητικά σήματα.
Μέχρι πρόσφατα, πολλοί θεωρούσαν υπερβολικούς τους φόβους γύρω από την πορεία του δολαρίου.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Brooks, η πρόσφατη βουτιά του δολαρίου έναντι των νομισμάτων των χωρών της G10 συμβαίνει παρά την άνοδο των αμερικανικών επιτοκίων — μια εξέλιξη που παραδοσιακά στήριζε το αμερικανικό νόμισμα.
«Αυτή η αντίστροφη κίνηση είναι εξαιρετικά ανησυχητική» προειδοποιεί ο Brooks, «θυμίζοντας το σοκ του 2022 στο Ηνωμένο Βασίλειο, όταν η λίρα καταρρέει την ίδια ώρα που οι αποδόσεις των ομολόγων εκτινάσσονταν, οδηγώντας σε μια de facto κρίση χρέους.»
Η σύγκριση με τη «στιγμή Liz Truss» δεν είναι καθόλου τυχαία.
Τότε, η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου προσπάθησε να περάσει μεγάλες, αχρηματοδότητες φορολογικές περικοπές, προκαλώντας πανικό στις αγορές.
Η κατάρρευση της αγοράς κρατικών ομολόγων (gilts) έγραψε ιστορία, με βρετανικά ταμπλόιντ να στήνουν… live κάμερες πάνω σε ένα μαρούλι, για να δουν αν θα αντέξει περισσότερο από την πρωθυπουργία της Truss. Και τελικά… το μαρούλι νίκησε.
Κάτι παρόμοιο φοβούνται πλέον οι αγορές για τις ΗΠΑ, καθώς το χρέος εκτοξεύεται ανεξέλεγκτα.
Το χρέος
Το χρέος των ΗΠΑ, που βρισκόταν στα 14 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2011, όταν η S&P αφαίρεσε το πολυπόθητο ΑΑΑ, έχει φτάσει σήμερα τα 37 τρισεκατομμύρια δολάρια!
Το καλοκαίρι του 2023, η Fitch Ratings προχώρησε σε νέα υποβάθμιση, επικαλούμενη «δημοσιονομική επιδείνωση τα επόμενα τρία χρόνια, υψηλό και αυξανόμενο χρέος και διάβρωση της διακυβέρνησης».
Ακολούθησε η Moody’s, που τον Μάιο απέσυρε και αυτή την ανώτατη βαθμολογία των ΗΠΑ, προειδοποιώντας ότι «κυβερνήσεις και Κογκρέσο αποτυγχάνουν να συμφωνήσουν σε μέτρα για να αναστρέψουν τα τεράστια ετήσια ελλείμματα και τα αυξανόμενα κόστη εξυπηρέτησης του χρέους.»
Ο Darrell Duffie του Stanford προειδοποιεί ότι ήρθε η ώρα το Κογκρέσο να επιδείξει «πειθαρχία», είτε αυξάνοντας έσοδα είτε μειώνοντας δαπάνες.
Αντίθετα όμως, αυτή την εβδομάδα το Κογκρέσο ψήφισε δαπάνες αντίστοιχες με δύο οικονομίες της Ρωσίας, εκτοξεύοντας το έλλειμμα σε ακόμη ψηλότερα επίπεδα.
Νέο καμπανάκι κινδύνου
Ο οικονομολόγος Philip Luck από το Center for Strategic and International Studies χτυπά νέο καμπανάκι κινδύνου, λέγοντας πως η τελευταία υποβάθμιση δεν είναι απλώς μια τεχνική υπόθεση, όμως «αποτυπώνει μια διαμορφούμενη συναίνεση ότι το διογκούμενο χρέος των ΗΠΑ δεν είναι πλέον αφηρημένος κίνδυνος αλλά στρατηγικός περιορισμός για την ισχύ και την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών.»
Και το πιο σοκαριστικό; Χωρίς σοβαρές μεταρρυθμίσεις, το χρέος προβλέπεται να φτάσει στο 156% του ΑΕΠ το 2055, απειλώντας να διαβρώσει την παγκόσμια επιρροή των ΗΠΑ, σε μια εποχή εντεινόμενου ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων.
Οι κίνδυνοι, όμως, δεν περιορίζονται μόνο στην οικονομία.
Καθώς οι πληρωμές τόκων καταπίνουν όλο και μεγαλύτερο μέρος του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, επενδύσεις σε άμυνα, διπλωματία και εσωτερικές προτεραιότητες τίθενται υπό σοβαρή απειλή, προειδοποιεί ο Luck.
«Οι ΗΠΑ μπορεί να χάσουν όχι μόνο την πιστοληπτική τους αξιολόγηση, αλλά και την παγκόσμια ηγεσία τους — ακριβώς το είδος παρακμής που περιέγραφε ο ιστορικός Adam Ferguson» καταλήγει.
Και το κερασάκι στην τούρτα: Η Ασία κρατά στα χέρια της πάνω από 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικά ομόλογα, με την Ιαπωνία να κατέχει 1,1 τρισεκατομμύριο δολάρια και την Κίνα περίπου 770 δισ. δολάρια.
Οποιαδήποτε κίνηση αποεπένδυσης θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμικές δονήσεις στην αγορά και να βυθίσει το δολάριο σε σπειροειδή πτώση.
Ο Robin Brooks κρούει τον κώδωνα: «Αυτή η παράξενη, αντίστροφη συμπεριφορά του δολαρίου μπορεί να είναι το πρώτο σινιάλο ότι η παγκόσμια εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ κλονίζεται μετά από χρόνια ασύδοτης δημοσιονομικής πολιτικής και τώρα, αβεβαιότητας λόγω δασμών.»
Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα ξεσπάσει η κρίση, αλλά πότε — και πόσο καταστροφικό θα είναι το τίμημα για το δολάριο, την αμερικανική οικονομία και το παγκόσμιο σύστημα που εξακολουθεί να στηρίζεται πάνω του σαν μονόπαντο στήριγμα.
Έρχεται άραγε η στιγμή που το δολάριο θα μοιάζει με… μαρούλι που μαραίνεται γρηγορότερα κι από μια πρωθυπουργία;
www.bankingnews.gr
Παρά το γεγονός ότι οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων έχουν πάρει την ανιούσα, το δολάριο καταρρέει, καταγράφοντας πτώση 13,5% από την αρχή του έτους — μια κίνηση που συνιστά ανατριχιαστικό οιωνό, σύμφωνα με τον κορυφαίο οικονομολόγο Robin Brooks του Brookings Institution.
«Τα σημάδια πληθαίνουν ότι μια παρόμοια κρίση, όπως εκείνη που συγκλόνισε τη Βρετανία το 2022, μπορεί να ξεκινάει και για το δολάριο», προειδοποιεί ο Brooks.
Και εξηγεί πως «πολλά χρόνια εξαιρετικά χαλαρής δημοσιονομικής πολιτικής στις ΗΠΑ φτάνουν πλέον σε οριακό σημείο, μέσα σε κλίμα αβεβαιότητας λόγω δασμών και εμπορικών πολέμων».
Οι εξελίξεις θυμίζουν τη θρυλική φράση του Warren Buffett: «Μόνο όταν τραβηχτεί η παλίρροια, βλέπεις ποιος κολυμπούσε γυμνός.»
Και αν υπάρχει ένα κράτος που επιχειρεί γυμνή βουτιά στις αγορές, αυτό είναι οι ΗΠΑ, με το δημόσιο χρέος να έχει ξεπεράσει το εφιαλτικό όριο των 37 τρισεκατομμυρίων δολαρίων!
Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος Donald Trump και οι Ρεπουμπλικάνοι φέρονται έτοιμοι να προσθέσουν ακόμη 4 τρισεκατομμύρια δολάρια στο ομοσπονδιακό έλλειμμα με το νέο τους νομοσχέδιο-μαμούθ, ποσό αντίστοιχο του ΑΕΠ ολόκληρης της Ιαπωνίας!
Ένα τέτοιο σοκ είναι ικανό να προκαλέσει νέο γύρο αναθεωρήσεων από τους οίκους αξιολόγησης S&P Global, Fitch και Moody’s, οι οποίοι ήδη στέλνουν προειδοποιητικά σήματα.
Μέχρι πρόσφατα, πολλοί θεωρούσαν υπερβολικούς τους φόβους γύρω από την πορεία του δολαρίου.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Brooks, η πρόσφατη βουτιά του δολαρίου έναντι των νομισμάτων των χωρών της G10 συμβαίνει παρά την άνοδο των αμερικανικών επιτοκίων — μια εξέλιξη που παραδοσιακά στήριζε το αμερικανικό νόμισμα.
«Αυτή η αντίστροφη κίνηση είναι εξαιρετικά ανησυχητική» προειδοποιεί ο Brooks, «θυμίζοντας το σοκ του 2022 στο Ηνωμένο Βασίλειο, όταν η λίρα καταρρέει την ίδια ώρα που οι αποδόσεις των ομολόγων εκτινάσσονταν, οδηγώντας σε μια de facto κρίση χρέους.»
Η σύγκριση με τη «στιγμή Liz Truss» δεν είναι καθόλου τυχαία.
Τότε, η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου προσπάθησε να περάσει μεγάλες, αχρηματοδότητες φορολογικές περικοπές, προκαλώντας πανικό στις αγορές.
Η κατάρρευση της αγοράς κρατικών ομολόγων (gilts) έγραψε ιστορία, με βρετανικά ταμπλόιντ να στήνουν… live κάμερες πάνω σε ένα μαρούλι, για να δουν αν θα αντέξει περισσότερο από την πρωθυπουργία της Truss. Και τελικά… το μαρούλι νίκησε.
Κάτι παρόμοιο φοβούνται πλέον οι αγορές για τις ΗΠΑ, καθώς το χρέος εκτοξεύεται ανεξέλεγκτα.
Το χρέος
Το χρέος των ΗΠΑ, που βρισκόταν στα 14 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2011, όταν η S&P αφαίρεσε το πολυπόθητο ΑΑΑ, έχει φτάσει σήμερα τα 37 τρισεκατομμύρια δολάρια!
Το καλοκαίρι του 2023, η Fitch Ratings προχώρησε σε νέα υποβάθμιση, επικαλούμενη «δημοσιονομική επιδείνωση τα επόμενα τρία χρόνια, υψηλό και αυξανόμενο χρέος και διάβρωση της διακυβέρνησης».
Ακολούθησε η Moody’s, που τον Μάιο απέσυρε και αυτή την ανώτατη βαθμολογία των ΗΠΑ, προειδοποιώντας ότι «κυβερνήσεις και Κογκρέσο αποτυγχάνουν να συμφωνήσουν σε μέτρα για να αναστρέψουν τα τεράστια ετήσια ελλείμματα και τα αυξανόμενα κόστη εξυπηρέτησης του χρέους.»
Ο Darrell Duffie του Stanford προειδοποιεί ότι ήρθε η ώρα το Κογκρέσο να επιδείξει «πειθαρχία», είτε αυξάνοντας έσοδα είτε μειώνοντας δαπάνες.
Αντίθετα όμως, αυτή την εβδομάδα το Κογκρέσο ψήφισε δαπάνες αντίστοιχες με δύο οικονομίες της Ρωσίας, εκτοξεύοντας το έλλειμμα σε ακόμη ψηλότερα επίπεδα.
Νέο καμπανάκι κινδύνου
Ο οικονομολόγος Philip Luck από το Center for Strategic and International Studies χτυπά νέο καμπανάκι κινδύνου, λέγοντας πως η τελευταία υποβάθμιση δεν είναι απλώς μια τεχνική υπόθεση, όμως «αποτυπώνει μια διαμορφούμενη συναίνεση ότι το διογκούμενο χρέος των ΗΠΑ δεν είναι πλέον αφηρημένος κίνδυνος αλλά στρατηγικός περιορισμός για την ισχύ και την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών.»
Και το πιο σοκαριστικό; Χωρίς σοβαρές μεταρρυθμίσεις, το χρέος προβλέπεται να φτάσει στο 156% του ΑΕΠ το 2055, απειλώντας να διαβρώσει την παγκόσμια επιρροή των ΗΠΑ, σε μια εποχή εντεινόμενου ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων.
Οι κίνδυνοι, όμως, δεν περιορίζονται μόνο στην οικονομία.
Καθώς οι πληρωμές τόκων καταπίνουν όλο και μεγαλύτερο μέρος του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, επενδύσεις σε άμυνα, διπλωματία και εσωτερικές προτεραιότητες τίθενται υπό σοβαρή απειλή, προειδοποιεί ο Luck.
«Οι ΗΠΑ μπορεί να χάσουν όχι μόνο την πιστοληπτική τους αξιολόγηση, αλλά και την παγκόσμια ηγεσία τους — ακριβώς το είδος παρακμής που περιέγραφε ο ιστορικός Adam Ferguson» καταλήγει.
Και το κερασάκι στην τούρτα: Η Ασία κρατά στα χέρια της πάνω από 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικά ομόλογα, με την Ιαπωνία να κατέχει 1,1 τρισεκατομμύριο δολάρια και την Κίνα περίπου 770 δισ. δολάρια.
Οποιαδήποτε κίνηση αποεπένδυσης θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμικές δονήσεις στην αγορά και να βυθίσει το δολάριο σε σπειροειδή πτώση.
Ο Robin Brooks κρούει τον κώδωνα: «Αυτή η παράξενη, αντίστροφη συμπεριφορά του δολαρίου μπορεί να είναι το πρώτο σινιάλο ότι η παγκόσμια εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ κλονίζεται μετά από χρόνια ασύδοτης δημοσιονομικής πολιτικής και τώρα, αβεβαιότητας λόγω δασμών.»
Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα ξεσπάσει η κρίση, αλλά πότε — και πόσο καταστροφικό θα είναι το τίμημα για το δολάριο, την αμερικανική οικονομία και το παγκόσμιο σύστημα που εξακολουθεί να στηρίζεται πάνω του σαν μονόπαντο στήριγμα.
Έρχεται άραγε η στιγμή που το δολάριο θα μοιάζει με… μαρούλι που μαραίνεται γρηγορότερα κι από μια πρωθυπουργία;
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών