Δύο υπερδεξαμενόπλοια, το Coswisdom Lake και το South Loyalty, ικανά να μεταφέρουν 2 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου, άλλαξαν ξαφνικά πορεία στον Κόλπο του Hormuz το περασμένο Σαββατοκύριακο, μετά από επιθέσεις με βομβαρδιστικά των ΗΠΑ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Σύμφωνα με δεδομένα παρακολούθησης πλοίων που συγκέντρωσε το Bloomberg, τα δύο πλοία μπήκαν στο στενό του Hormuz και ξαφνικά άλλαξαν πορεία την Κυριακή.
Το πρώτο από τα δύο πλοία έκανε ακόμη μία αναστροφή και επιστρέφει τώρα μέσω του Hormuz, ενώ το δεύτερο παραμένει εκτός του Περσικού Κόλπου, σύμφωνα με τα σήματα του την Δευτέρα.
Το Σάββατο, το κρατικό ειδησεογραφικό δίκτυο Press TV του Ιράν ανέφερε τον Στρατηγό Kowsari, μέλος της Επιτροπής Εθνικής Ασφαλείας του Ιρανικού Κοινοβουλίου, ο οποίος δήλωσε: «Το Κοινοβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Στενό του Hormuz πρέπει να κλείσει, αλλά η τελική απόφαση σε αυτό το θέμα ανήκει στο Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας.»
Οι αναλυτές της RBC Capital Markets, με επικεφαλής την Helima Croft, εκτιμούν ότι το Ιράν δεν χρειάζεται να κλείσει το κρίσιμο θαλάσσιο πέρασμα για να διαταράξει τις παγκόσμιες μεταφορές πετρελαίου. 
Στοχευμένες επιθέσεις
Αντίθετα, η Τεχεράνη θα μπορούσε να πραγματοποιήσει στοχευμένες επιθέσεις σε μεμονωμένα δεξαμενόπλοια ή στρατηγικές υποδομές, όπως το λιμάνι του Fujairah, για να αποσταθεροποιήσει το ζωτικής σημασίας πέρασμα.
Η Croft και η ομάδα της σημειώνουν ότι ττο Ιράν θα μπορούσε να έχει ήδη προκαλέσει σοβαρή ζημιά, αλλά δεν το έχει πράξει μέχρι στιγμής, υποδεικνύοντας στρατηγική αυτοσυγκράτηση.
Ακόμη και περιορισμένες ενέργειες θα μπορούσαν να οδηγήσουν τους ναυτιλιακούς φορείς να αποφεύγουν την περιοχή, ειδικά στο τρέχον περιβάλλον υψηλού κινδύνου.
Αν η ηγεσία του Ιράν αισθανθεί ότι απειλείται η επιβίωσή της, ενδέχεται να κινητοποιήσει συμμάχους στο Ιράκ και την Υεμένη, κλιμακώνοντας τις απειλές κατά των ενεργειακών πόρων της περιοχής.
Η RBC προειδοποιεί ότι μπορεί να χρειαστούν μέρες ή ακόμη και εβδομάδες για να εκτιμηθεί η πραγματική αντίδραση της Τεχεράνης και τονίζει ότι δεν πρέπει να θεωρούμε πως ο κίνδυνος έχει περάσει.
Διαταραχή προσφοράς
Η UBS Research προειδοποίησε ότι ο πραγματικός κίνδυνος παραμένει το κλείσιμο του Στενού του Hormuz, το οποίο θα προκαλούσε μία διαταραχή μεγαλύτερη από το σοκ της ρωσικής προσφοράς του 2022 και θα μπορούσε να στείλει τις τιμές πάνω από τα 120 δολάρια το βαρέλι.
Σύμφωνα με τον αναλυτή της Goldman Sachs, Giulio Esposito, «η ασύμμετρη απάντηση του Ιράν είναι πιθανή… περιορισμένη αλλά επιδραστική (η μερική διαταραχή στο Hormuz ή τη Ερυθρά Θάλασσα είναι εφικτή, ενώ το πλήρες κλείσιμο είναι απίθανο)».
Όπως σημειώνεται, οποιοδήποτε κλείσιμο—μερικό ή πλήρες—του Στενού του Hormuz θα επηρεάσει κυρίως τις ασιατικές χώρες-εισαγωγείς, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Σιγκαπούρη, καθώς και τμήματα της Ευρώπης.
Οι ΗΠΑ είναι συγκριτικά λιγότερο εκτεθειμένες, χάρη στην παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου και το Στρατηγικό Απόθεμα Πετρελαίου.
Το πραγματικό ερώτημα είναι: Θα επιτρέψει η Ασία στο Ιράν να κλείσει το πέρασμα;
Δραστική μείωση στη διέλευση τάνκερ
Σύμφωνα με τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή ένωση στον κόσμο, ο αριθμός των πλοίων που περνάνε από το ζωτικής σημασίας Στενό φαίνεται να μειώνεται δραστικά. Ειδικότερα, ο Jakob Larsen, επικεφαλής ασφαλείας της Bimco, που εκπροσωπεί τους παγκόσμιους πλοιοκτήτες, δήλωσε ότι όλοι οι πλοιοκτήτες παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην περιοχή και ορισμένοι έχουν ήδη διακόψει τις διελεύσεις στο Στενό του Hormuz λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης ασφαλείας. Οι δηλώσεις του έρχονται λίγο αφότου οι ΗΠΑ επιτέθηκαν το Σάββατο (21/6/2025) σε τρεις μεγάλες ιρανικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού πυρηνικών, μια τεράστια κλιμάκωση της εμπλοκής τους στην προσπάθεια του Ισραήλ να πλήξει το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
«Πριν από την επίθεση των ΗΠΑ, ο αντίκτυπος στα ναυτιλιακά δρομολόγια ήταν περιορισμένος», δήλωσε ο Larsen της Bimco και συμπλήρωσε «τώρα, μετά την επίθεση των ΗΠΑ, έχουμε ενδείξεις ότι ο αριθμός των πλοίων που διέρχονται μειώνεται. Αν αρχίσουμε να βλέπουμε ιρανικές επιθέσεις στη ναυτιλία, είναι πολύ πιθανό να μειωθεί περαιτέρω ο αριθμός των πλοίων που διέρχονται από το [Στενό του Hormuz]», πρόσθεσε.
Στάση αναμονής
Ο Andy Critchlow από τη S&P Global Commodity Insights δήλωσε ότι ορισμένα ανεπίσημα στοιχεία υποδηλώνουν επιβράδυνση της ναυτιλιακής κίνησης μέσω του Στενού του Hormuz μετά τις αμερικανικές επιθέσεις σε Fordo, Natanz και Isfahan.
«Ο ρυθμός με τον οποίο τα δεξαμενόπλοια εισέρχονται στο Στενό έχει σίγουρα επιβραδυνθεί. Έχουμε ενδείξεις από τους ναυλωτές ότι θέτουν τα δεξαμενόπλοια και τα πλοία σε αναμονή, οπότε περιμένουν μια κατάλληλη στιγμή για να εισέλθουν στο Στενό», δήλωσε ο Critchlow μιλώντας στο CNBC. «Ταυτόχρονα, υπήρξαν αναφορές ότι οι προμηθευτές LNG, για παράδειγμα, στον Κόλπο έχουν πει στους παραλήπτες LNG να περιμένουν πριν εισέλθουν, ώστε να μην αργοπορούν στον Κόλπο, να κρατούν τα πλοία έξω από αυτήν την περιοχή», πρόσθεσε.
Η Nippon Yusen της Ιαπωνίας, ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές πλοίων στον κόσμο, εισήγαγε πρόσφατα μια πολιτική αναμονής για την είσοδο στο Στενό του Hormuz προκειμένου να περιορίσει τη διάρκεια παραμονής της στον Περσικό Κόλπο, σύμφωνα με την S&P Global Commodity Insights, επικαλούμενη εκπρόσωπο της εταιρείας.
Η πολιτική της Nippon Yusen, που αποτελεί προληπτικό μέτρο μετά την κλιμάκωση των εντάσεων Ισραήλ-Ιράν από τις 13 Ιουνίου, σημαίνει ότι τα πλοία καλούνται να διακόπτουν την πορεία τους για μία ή δύο ημέρες όταν υπάρχει ευελιξία στο πρόγραμμα αποστολών, ανέφερε η S&P Global Commodity Insights τη Δευτέρα (23/6/2025).
Ωστόσο, η εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει πλήρη διακοπή της ναυσιπλοΐας στο Στενό του Hormuz.
Επίσης, η ιαπωνική Mitsui O.S.K Lines έδωσε εντολή στα πλοία να περιορίσουν τον χρόνο που παραμένουν στον Κόλπο μετά τις αμερικανικές επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ανέφερε το Reuters, επικαλούμενο εκπρόσωπο της εταιρείας.
Την ίδια στιγμή, η γερμανική εταιρεία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Hapag-Lloyd δήλωσε ότι συνεχίζει να πλέει μέσω του Στενού του Hormuz. «Ωστόσο, η κατάσταση είναι απρόβλεπτη και θα μπορούσε να αλλάξει μέσα σε λίγες ώρες. Σε αυτήν την περίπτωση, τίθενται σε ισχύ τα σχέδια έκτακτης ανάγκης και αντίδρασης, τα οποία διατηρούμε ως μέρος του συστήματος διαχείρισης κρίσεων», δήλωσε εκπρόσωπος της Hapag-Lloyd.
Εκτίναξη ασφαλιστικών εξόδων
Ο Peter Sand, επικεφαλής αναλυτής στην πλατφόρμα τιμολόγησης Xeneta, δήλωσε ότι η δραστηριότητα των μεταφορών εμπορευματοκιβωτίων στον Περσικό Κόλπο και στον άνω Ινδικό Ωκεανό φαίνεται να συνεχίζεται κανονικά προς το παρόν.
«Όλες οι εταιρείες αξιολογούν τον κίνδυνο μεμονωμένα – αλλά η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί από όλες να το κάνουν πολλές φορές την ημέρα. Παραμένοντας σε στενό διάλογο με τις εθνικές υπηρεσίες πληροφοριών και τους δικούς τους καπετάνιους στα πλοία», δήλωσε ο Sand στο CNBC.
Τα ασφαλιστικά έξοδα, εν τω μεταξύ, έχουν «πιθανώς» αυξηθεί ξανά, δήλωσε ο Sand, σημειώνοντας ότι το κοινοβούλιο του Ιράν φέρεται να ενέκρινε το κλείσιμο του Στενού του Hormuz.
Οποιαδήποτε τελική απόφαση για το κλείσιμο της πλωτής οδού ανήκει στο συμβούλιο εθνικής ασφάλειας της χώρας, και η πιθανότητά της έχει αυξήσει το φάσμα των υψηλότερων τιμών ενέργειας και έχει επιδεινώσει τις γεωπολιτικές εντάσεις, με την Ουάσιγκτον να καλεί το Πεκίνο να αποτρέψει το κλείσιμο του Στενού.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών