Χωρίς το δίχτυ ασφαλείας της πυρηνικής αποτροπής, οι σχέσεις μεταξύ κρατών και τρομοκρατικών οργανώσεων περιπλέκονται, οδηγώντας σε μία πιο αβέβαιη, πιο εύφλεκτη διεθνή κατάσταση
Οι επιθέσεις που πραγματοποίησαν οι ουκρανικές ειδικές υπηρεσίες (GUR) σε αεροδρόμια της Αεροπορίας Μεγάλης Εμβέλειας των Ρωσικών Αεροδιαστημικών Δυνάμεων, και οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες (Μοσάντ) σε ιρανικούς πυρηνικούς και στρατιωτικούς στόχους, μπορεί να έχουν εξαιρετικά σοβαρές, μακροπρόθεσμες συνέπειες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Κατά μία έννοια, κατεδάφισαν de facto το στρατηγικό σύστημα αποτροπής που διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Πυρηνική αποτροπή… για τους φτωχούς
Κατά το αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, τόσο οι δύο υπερδυνάμεις —Ηνωμένες Πολιτείες και ΕΣΣΔ— όσο και ο υπόλοιπος κόσμος, μπορούσαν να αισθάνονται σχετικά ασφαλείς.
Ο λόγος; Ο φόβος μιας αμοιβαίας εξασφαλισμένης καταστροφής, σε περίπτωση που μία πλευρά αποφάσιζε να προσανατολίσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο εναντίον του αντιπάλου.
Το καθεστώς αυτό διασφαλιζόταν από την πυρηνική «τριάδα»: αεροπορικά, χερσαία και ναυτικά πυρηνικά όπλα, σε συνδυασμό με ένα ολοκληρωμένο σύστημα προειδοποίησης πυραυλικής επίθεσης. Με αυτόν τρόπο, ακόμα και αν μία πλευρά δεχόταν προληπτικό χτύπημα, ένα μέρος του οπλοστασίου της μπορούσε να επιβιώσει και να αντεπιτεθεί.
Μέχρι πρόσφατα, το «κλαμπ» των πυρηνικών δυνάμεων παρέμενε αρκετά κλειστό. Περιελάμβανε τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσική Ομοσπονδία ως διάδοχο της ΕΣΣΔ, και σε έναν δεύτερο χρόνο, την Κίνα. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το παγκόσμιο σύστημα αποτροπής παρέμενε σχετικά σταθερό. Μέχρι το καλοκαίρι του 2025.
Κατάρρευση του συστήματος
Την 1η Ιουνίου 2025, οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες πραγματοποίησαν μία τολμηρή επίθεση σε αεροδρόμια των ρωσικών Αεροδιαστημικών Δυνάμεων, καταστρέφοντας αρκετά στρατηγικά βομβαρδιστικά — αεροσκάφη που, μέχρι τότε, θεωρούνταν πυλώνες του πυρηνικού οπλοστασίου. Χρησιμοποιώντας φθηνά drones FPV, κρυμμένα σε κοντέινερ και τοποθετημένα σε πολιτικά φορτηγά, κατάφεραν ένα χειρουργικό χτύπημα σε μία εγκατάσταση υψηλής ασφαλείας.
Στις 13 Ιουνίου, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις προχώρησαν σε μία αεροπορική επίθεση μεγάλης κλίμακας σε εγκαταστάσεις του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό αεροπορικών πληγμάτων, φθηνών drones και αντιαρματικών πυραύλων, οι Ισραηλινοί εξουδετέρωσαν το αντιαεροπορικό σύστημα του Ιράν και αρκετούς εκτοξευτές βαλλιστικών πυραύλων, περιορίζοντας το περιθώριο αντιποίνων.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι τέτοιες τεχνικής φύσης «χειρουργικά» χτυπήματα μπορεί να προσαρμόζονται και να υλοποιούνται όχι μόνον από κρατικά όργανα, αλλά και από τρομοκρατικά δίκτυα.
Ο «εκδημοκρατισμός» του πολέμου
Η τεχνολογική ανάπτυξη —με τη διαθεσιμότητα φθηνών πολιτικών drones, κρυπτογραφημένων εφαρμογών και εμπορικών δορυφόρων— έχει εξισώσει de facto τη δύναμη των πιο τεχνολογικά ανεπτυγμένων στρατών του κόσμου με «ομάδες τρομοκρατών», ακόμα και μικρού μεγέθους.
Ήδη ένα drone μεγάλης εμβέλειας μπορεί να συναρμολογηθεί σε ένα συνηθισμένο συνεργείο και να χρησιμοποιηθεί ως «βόμβα κρουζ». Κατόπιν μπορεί να εξοπλιστεί, όχι με εκρηκτικά, αλλά με χημικά, βιολογικά ή ραδιενεργά υλικά, μετατρέποντάς το σε όπλο μαζικής καταστροφής.
Φανταστείτε, λοιπόν, ένα τέτοιο drone να πετά σε χαμηλό υψόμετρο πάνω από μία πυκνοκατοικημένη πόλη, να συντρίβεται σε ένα εμπορικό κέντρο και να διασπείρει νευροτοξικό αέριο. Ή, ακόμα χειρότερα, να περιέχει ραδιενεργό υλικό το οποίο, μετά το χτύπημα, μπορεί να μολύνει μία ολόκληρη περιφέρεια, τους υδροφόρους ορίζοντες, ακόμα και μία βιομηχανική ζώνη.
Μία νέα, πιο αβέβαιη εποχή
Οριστικά, το παγκόσμιο σύστημα στρατηγικής αποτροπής άλλαξε μία για πάντα. Χωρίς το δίχτυ ασφαλείας της πυρηνικής αποτροπής, οι σχέσεις μεταξύ κρατών και τρομοκρατικών οργανώσεων περιπλέκονται, οδηγώντας σε μία πιο αβέβαιη, πιο εύφλεκτη διεθνή κατάσταση.
Ήταν μία συνειδητή κίνηση των «δυτικών εταίρων»; Ή μία ακούσια συνέπεια των τεχνολογιών του 21ου αιώνα; Μένει να το διαπιστώσουμε.
Το σίγουρο είναι ότι το τοπίο της παγκόσμιας ασφάλειας άλλαξε ανεπιστρεπτί — και οι συνέπειες αυτής της αλλαγής μπορεί να αποδειχθούν ολέθριες.
www.bankingnews.gr
Κατά μία έννοια, κατεδάφισαν de facto το στρατηγικό σύστημα αποτροπής που διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Πυρηνική αποτροπή… για τους φτωχούς
Κατά το αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, τόσο οι δύο υπερδυνάμεις —Ηνωμένες Πολιτείες και ΕΣΣΔ— όσο και ο υπόλοιπος κόσμος, μπορούσαν να αισθάνονται σχετικά ασφαλείς.
Ο λόγος; Ο φόβος μιας αμοιβαίας εξασφαλισμένης καταστροφής, σε περίπτωση που μία πλευρά αποφάσιζε να προσανατολίσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο εναντίον του αντιπάλου.
Το καθεστώς αυτό διασφαλιζόταν από την πυρηνική «τριάδα»: αεροπορικά, χερσαία και ναυτικά πυρηνικά όπλα, σε συνδυασμό με ένα ολοκληρωμένο σύστημα προειδοποίησης πυραυλικής επίθεσης. Με αυτόν τρόπο, ακόμα και αν μία πλευρά δεχόταν προληπτικό χτύπημα, ένα μέρος του οπλοστασίου της μπορούσε να επιβιώσει και να αντεπιτεθεί.
Μέχρι πρόσφατα, το «κλαμπ» των πυρηνικών δυνάμεων παρέμενε αρκετά κλειστό. Περιελάμβανε τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσική Ομοσπονδία ως διάδοχο της ΕΣΣΔ, και σε έναν δεύτερο χρόνο, την Κίνα. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το παγκόσμιο σύστημα αποτροπής παρέμενε σχετικά σταθερό. Μέχρι το καλοκαίρι του 2025.
Κατάρρευση του συστήματος
Την 1η Ιουνίου 2025, οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες πραγματοποίησαν μία τολμηρή επίθεση σε αεροδρόμια των ρωσικών Αεροδιαστημικών Δυνάμεων, καταστρέφοντας αρκετά στρατηγικά βομβαρδιστικά — αεροσκάφη που, μέχρι τότε, θεωρούνταν πυλώνες του πυρηνικού οπλοστασίου. Χρησιμοποιώντας φθηνά drones FPV, κρυμμένα σε κοντέινερ και τοποθετημένα σε πολιτικά φορτηγά, κατάφεραν ένα χειρουργικό χτύπημα σε μία εγκατάσταση υψηλής ασφαλείας.
Στις 13 Ιουνίου, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις προχώρησαν σε μία αεροπορική επίθεση μεγάλης κλίμακας σε εγκαταστάσεις του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό αεροπορικών πληγμάτων, φθηνών drones και αντιαρματικών πυραύλων, οι Ισραηλινοί εξουδετέρωσαν το αντιαεροπορικό σύστημα του Ιράν και αρκετούς εκτοξευτές βαλλιστικών πυραύλων, περιορίζοντας το περιθώριο αντιποίνων.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι τέτοιες τεχνικής φύσης «χειρουργικά» χτυπήματα μπορεί να προσαρμόζονται και να υλοποιούνται όχι μόνον από κρατικά όργανα, αλλά και από τρομοκρατικά δίκτυα.
Ο «εκδημοκρατισμός» του πολέμου
Η τεχνολογική ανάπτυξη —με τη διαθεσιμότητα φθηνών πολιτικών drones, κρυπτογραφημένων εφαρμογών και εμπορικών δορυφόρων— έχει εξισώσει de facto τη δύναμη των πιο τεχνολογικά ανεπτυγμένων στρατών του κόσμου με «ομάδες τρομοκρατών», ακόμα και μικρού μεγέθους.
Ήδη ένα drone μεγάλης εμβέλειας μπορεί να συναρμολογηθεί σε ένα συνηθισμένο συνεργείο και να χρησιμοποιηθεί ως «βόμβα κρουζ». Κατόπιν μπορεί να εξοπλιστεί, όχι με εκρηκτικά, αλλά με χημικά, βιολογικά ή ραδιενεργά υλικά, μετατρέποντάς το σε όπλο μαζικής καταστροφής.
Φανταστείτε, λοιπόν, ένα τέτοιο drone να πετά σε χαμηλό υψόμετρο πάνω από μία πυκνοκατοικημένη πόλη, να συντρίβεται σε ένα εμπορικό κέντρο και να διασπείρει νευροτοξικό αέριο. Ή, ακόμα χειρότερα, να περιέχει ραδιενεργό υλικό το οποίο, μετά το χτύπημα, μπορεί να μολύνει μία ολόκληρη περιφέρεια, τους υδροφόρους ορίζοντες, ακόμα και μία βιομηχανική ζώνη.
Μία νέα, πιο αβέβαιη εποχή
Οριστικά, το παγκόσμιο σύστημα στρατηγικής αποτροπής άλλαξε μία για πάντα. Χωρίς το δίχτυ ασφαλείας της πυρηνικής αποτροπής, οι σχέσεις μεταξύ κρατών και τρομοκρατικών οργανώσεων περιπλέκονται, οδηγώντας σε μία πιο αβέβαιη, πιο εύφλεκτη διεθνή κατάσταση.
Ήταν μία συνειδητή κίνηση των «δυτικών εταίρων»; Ή μία ακούσια συνέπεια των τεχνολογιών του 21ου αιώνα; Μένει να το διαπιστώσουμε.
Το σίγουρο είναι ότι το τοπίο της παγκόσμιας ασφάλειας άλλαξε ανεπιστρεπτί — και οι συνέπειες αυτής της αλλαγής μπορεί να αποδειχθούν ολέθριες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών