Παρουσιάστηκε στην 37η Διεθνή Έκθεση Τουρισμού Philoxenia 2022 η μελέτη του Ινστιτούτου ΣΕΤΕ με τίτλο «Ελληνικός Τουρισμός 2030 | Σχέδια Δράσης» που αφορά στον τρόπο ανάπτυξης του ελληνικού τουρισμού με ορόσημο το 2030. Αποτελεί, στην ουσία, μια ιδιαίτερα αναλυτική βάση για δημόσιο διάλογο, διαβούλευση και εξέλιξη.
Η μελέτη εκπονήθηκε από την κοινοπραξία εταιρειών Deloitte – Remaco για λογαριασμό του ΙΝΣΕΤΕ. Λαμβάνει ως βάση προηγούμενα εθνικά σχέδια για τον τουρισμό, που προσδιόριζαν το «τι;» προϊόντα πρέπει να αναπτυχθούν, και προχωράει στο «πώς;» θα αναπτυχθούν, με γνώμονα:
- Τη χρονική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας με στόχο την μείωση της εποχικότητας.
- Τη χωρική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας σε περιφέρειες και περιοχές με αναπτυξιακό δυναμικό που σήμερα έχουν περιορισμένη τουριστική δραστηριότητα.
- Την αύξηση της μέσης δαπάνης και της διάρκειας παραμονής ανά επισκέπτη.
Για την επίτευξη αυτών των στόχων, αρχικά:
- Αναλύθηκαν οι διεθνείς τάσεις (megatrends) και αγορές που καθορίζουν την πορεία του τουρισμού διεθνώς.
- Καταγράφηκαν οι τουριστικοί και άλλοι πόροι που διαθέτουν οι δεκατρείς (13) Περιφέρειες της χώρας στους οποίους μπορεί να βασιστεί η ανάπτυξη των τουριστικών προϊόντων. Τα προϊόντα διαφοροποιούνται από τους πόρους καθώς η δημιουργία προϊόντος προϋποθέτει εκτός από τους πόρους και την παροχή υπηρεσιών για τη διαμόρφωση της εμπειρίας του επισκέπτη, όπως καταλύματα, μεταφορές, εστίαση, ψώνια, διασκέδαση, κλπ., αλλά και την διασύνδεση των πόρων μεταξύ τους.
Η πορεία του ελληνικού τουρισμού προς το 2030
Η πορεία του ελληνικού τουρισμού προς το 2030 προϋποθέτει τη μετάβαση από την αυθόρμητη στη στοχευμένη ανάπτυξη μέσα από ένα μεθοδικό, ουσιαστικό και ολοκληρωμένο σχεδιασμό σε ένα πλαίσιο βιωσιμότητας λαμβάνοντας υπόψη διαθέσιμους πόρους, στόχους και αναδυόμενες τάσεις.
Τα megatrends είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η βιώσιμη ανάπτυξη και η αειφορία, ο υπερτουρισμός, η οικονομία διαμοιρασμού, οι κοινωνικές και δημογραφικές αλλαγές, οι αναδυόμενοι προορισμοί, η ασφάλεια και η διαχείριση κρίσεων και η πανδημία Covid. Ταυτόχρονα, στη μελέτη αναφέρονται οι βασικοί τρόποι αντιμετώπισης και οι βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζουν ανταγωνιστικοί προορισμοί σχετικά με τις σύγχρονες τάσεις και τις προκλήσεις.
Ξεκινώντας με τη δημοσίευση των megatrends, έπονται η ανάλυση των προϊόντων και των βασικών διεθνών αγορών του ελληνικού τουρισμού, το executive summary της μελέτης που θα παρουσιαστεί στις 16/12 στο συνέδριο του ΣΕΤΕ με τίτλο “Greek Tourism: Coming Back, Planning Forward”, και ακολουθούν το εθνικό σχέδιο δράσης, αλλά και τα τοπικά σχέδια δράσης σε 36 προορισμούς και clusters προορισμών.
Τα megatrends
Ψηφιακός μετασχηματισμός
Η ψηφιακή τεχνολογία αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος του κλάδου του τουρισμού, με την πλειονότητα των τουριστικών επιχειρήσεων να ακολουθεί τις σύγχρονες τάσεις της τεχνολογίας, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους.
Προκειμένου οι προορισμοί να ανταποκριθούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό, δημιουργούν υποστηρικτικούς μηχανισμούς που παρέχουν εμπειρογνωμοσύνη και πόρους σε επιχειρήσεις και οργανισμούς.
Βιώσιμη ανάπτυξη και αειφορία
H βιωσιμότητα και η αειφορία σε όλες τους τις διαστάσεις (περιβάλλον, οικονομία, κοινωνία, πολιτισμός), έρχονται στο προσκήνιο των εθνικών τουριστικών πολιτικών και πρακτικών και ολοένα και περισσότερο αποτελούν βασικό πυλώνα των επιχειρηματικών πρακτικών των επιχειρήσεων του κλάδου.
Οι προορισμοί εφαρμόζουν πρωτοβουλίες που προωθούν την περιβαλλοντική, πολιτιστική και κοινωνικοοικονομική βιωσιμότητα και αειφορία, ενώ παράλληλα επιδιώκουν την απόκτηση πιστοποιήσεων από διεθνώς αναγνωρισμένους φορείς και οργανισμούς, ώστε να προβάλουν στον σύγχρονο επισκέπτη τις ενέργειές τους και να διασφαλίσουν την έμπρακτη δέσμευσή τους στις αρχές αυτές.
Υπερτουρισμός
H προβλεπόμενη «έκρηξη» στις μετακινήσεις / ταξίδια σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα αναμένεται να δημιουργήσει τουριστική συμφόρηση σε αρκετούς δημοφιλείς προορισμούς τα επόμενα έτη, με σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον, την κοινωνία και τον πολιτισμό.
Τρόποι αντιμετώπισης του υπερτουρισμού αποτελούν η στοχευμένη προβολή και προώθηση λιγότερο επιβαρυμένων / αναδυόμενων προορισμών, η επιβολή ειδικών φόρων / προστίμων για την αποτροπή του φαινομένου και τη συγκέντρωση εσόδων για την αντιμετώπιση του, καθώς και ειδικά μέτρα μείωσης της κυκλοφορίας και ρύθμισης της προσφοράς καταλυμάτων και των δραστηριοτήτων σε δημοφιλείς περιοχές.
Οικονομία διαμοιρασμού
Με τη συνεχή άνοδο της οικονομίας διαμοιρασμού, κρίνεται απαραίτητη η ρυθμιστική διαχείριση, με σκοπό τη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού και της ασφάλειας των πολιτών και τουριστών. Επιπλέον, για τη σωστή αξιολόγηση της συμμετοχής των συγκεκριμένων πλατφορμών στον τουριστικό κλάδο, εκτιμάται ότι πρέπει να αναπτυχθούν τα απαραίτητα εργαλεία συγκέντρωσης και καταγραφής στατιστικών στοιχείων σχετικά με αυτές.
Κοινωνικές και δημογραφικές αλλαγές
Η αύξηση του πληθυσμού, σε συνδυασμό με τη πληθυσμιακή γήρανση και την ανάδειξη διαφορετικών προτιμήσεων και τάσεων ανά ηλικιακή ομάδα, έχουν σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση του παγκόσμιου τουρισμού.
Αντίστοιχα, οι αλλαγές που προκύπτουν στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών, καθώς και στο διαθέσιμο εισόδημα και την ανερχόμενη μεσαία τάξη, παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο, ενώ η ζήτηση για εξατομικευμένες υπηρεσίες συνεχώς αυξάνεται.
Συνεπώς, ο τουρισμός πρέπει να προσαρμοστεί κατάλληλα, ώστε να συγκεντρώνει και επεξεργάζεται τα κατάλληλα δεδομένα για την ικανοποίηση των προσωποποιημένων καταναλωτικών προτιμήσεων.
Αναδυόμενοι προορισμοί
Αναδυόμενοι προορισμοί, μη παραδοσιακά τουριστικά «hotspot», έχουν αρχίσει και αναμένεται να συνεχίσουν να συγκεντρώνουν το ταξιδιωτικό ενδιαφέρον, παρουσιάζοντας αύξηση της τουριστικής ζήτησης και των αφίξεων, καθώς οι ταξιδιώτες ολοένα και περισσότερο επιδιώκουν να αποφύγουν το μαζικό τουρισμό και να εξερευνήσουν σε βάθος λιγότερο δημοφιλή σημεία.
Κατά συνέπεια, οι εναλλακτικοί και δευτερεύοντες προορισμοί αναπτύσσουν εξειδικευμένες στρατηγικές τουρισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στην στοχευμένη προβολή και προώθηση, ώστε να κεφαλαιοποιήσουν τα οφέλη από τη συγκεκριμένη τάση, να βελτιώσουν την τοποθέτησή τους και να εδραιωθούν στην παγκόσμια τουριστική αγορά.
Ασφάλεια και διαχείριση κρίσεων
Αρνητικά γεγονότα και κρίσεις, όπως φυσικές καταστροφές, τρομοκρατικές επιθέσεις, επιδημίες, πολιτική και κοινωνική αστάθεια, έχουν καθοριστικές συνέπειες στην τουριστική ζήτηση και την ταξιδιωτική συμπεριφορά των τουριστών.
Οι προορισμοί θα πρέπει να διαθέτουν επαρκή επιχειρησιακή ετοιμότητα και κατάλληλους μηχανισμούς στον τομέα της διαχείρισης κρίσεων, που συμβάλουν στην ανάκαμψη και στη δημιουργία κλίματος ασφάλειας.
Πανδημία Covid
Η πανδημία Covid έπληξε και επηρέασε καθοριστικά τον τουριστικό τομέα, καθώς ενδυναμώνει την ανάγκη των ταξιδιωτών για ασφάλεια, προστασία, αξιοπιστία και προσωποποιημένες εμπειρίες, επιταχύνοντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την υιοθέτηση πρακτικών βιωσιμότητας και οδηγώντας στην εμφάνιση νέων προορισμών.
Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί του τουρισμού εκτιμάται ότι θα χρειαστεί να προσαρμοστούν σε μία νέα κανονικότητα και πραγματικότητα.
Στις αποτελεσματικές πρακτικές αντιμετώπισης των επιπτώσεων της πανδημίας συγκαταλέγονται σε αρχικό επίπεδο η υποστήριξη της τουριστικής ανάκαμψης με εστίαση στην οικονομική στήριξη και προστασία της απασχόλησης των πληγεισών τουριστικών επιχειρήσεων.
Παράλληλα, απαιτούνται πρωτοβουλίες για την πληροφόρηση του κλάδου καθώς και σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με στόχο τη δημιουργία και εφαρμογή αποτελεσματικών πρωτοκόλλων υγείας και ασφάλειας.
Οι πέντε κρίσιμες περιοχές / άξονες ανάπτυξης του ελληνικού τουρισμού
Στην μελέτη, προσδιορίστηκαν πέντε (5) κρίσιμες περιοχές / άξονες για την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού:
- Η βελτίωση και ανάπτυξη των δημοσίων -κυρίως- υποδομών.
- Η αναβάθμιση, καινοτομία και προώθηση του τουριστικού προϊόντος.
- Η ψηφιακή αναβάθμιση και ο μετασχηματισμός του τουριστικού οικοσυστήματος.
- Η προστασία του περιβάλλοντος και η αειφορία.
- Η ενίσχυση των δεξιοτήτων και η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.
Στη συνέχεια, με συγκεκριμένη μεθοδολογία αξιολόγησης διαφορετικών προορισμών, προσδιορίστηκαν τριάντα έξι (36) ενδεικτικοί προορισμοί / clusters προορισμών ή προορισμοί «ομπρέλα» που καλύπτουν το σύνολο της Επικράτειας.
Σημειώνεται ότι ο «προορισμός» δεν ταυτίζεται απαραίτητα με τη διοικητική διαίρεση της χώρας, αλλά κατά κύριο λόγο βασίζεται σε ενότητες τουριστικών προϊόντων και εμπειριών που καθορίζουν την ελκυστικότητα, τη δυναμική και την αποδοτικότητα του προορισμού.
Ως «τουριστικός προορισμός» ορίζεται ένα σύμπλεγμα πόρων, προϊόντων, υπηρεσιών, δραστηριοτήτων – και τελικά εμπειριών – κατά μήκος της τουριστικής αλυσίδας αξίας, δηλαδή της σειράς των πρωτογενών και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων που είναι στρατηγικά θεμελιώδεις για την απόδοση του τουριστικού τομέα.
Η αξιοποίηση του «τουριστικού προορισμού» ως θεμελιακή μονάδα ανάλυσης και ιδιαίτερα ως θεμελιώδης μονάδα άσκησης πολιτικής, διαχείρισης και marketing αποτελεί βασική καινοτομία της παρούσας μελέτης, αφού επιτρέπει την εκπόνηση λεπτομερών σχεδίων δράσης για το πώς μπορούν να αναπτυχθούν τα τουριστικά προϊόντα και εμπειρίες που προσφέρει η Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, για κάθε προορισμό αξιολογήθηκε και ιεραρχήθηκε η ελκυστικότητα των τουριστικών προϊόντων που μπορούν να αναπτυχθούν και προσδιορίστηκαν οι αγορές στις οποίες μπορεί να απευθυνθεί.
Στη συνέχεια καθορίστηκαν οι αναγκαίες επενδύσεις και άλλες δράσεις προκειμένου να επιτευχθεί η προτεινόμενη ανάπτυξη προϊόντων και αγορών.
Τελικό στάδιο αποτέλεσε η σύνθεση όλων των ανωτέρω σε ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης που καθορίζει τις οριζόντιες στρατηγικές κατευθύνσεις για τους πέντε (5) άξονες που προαναφέρθηκαν, αλλά και τις στρατηγικές κατευθύνσεις ανά προϊόν και ανά προορισμό.
Περιλαμβάνει επίσης τον καθορισμό στόχων, ανά Περιφέρεια και συνολικά για τη χώρα, για τα βασικά τουριστικά μεγέθη με ορίζοντα το 2030. Προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων που τίθενται είναι:
- Η πλήρης ανάκαμψη του ελληνικού τουρισμού στα προ-πανδημίας επίπεδα το 2023.
- Η απουσία μείζονος εξωγενούς κρίσης που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον ελληνικό τουρισμό την περίοδο 2023-2030.
- Η αποτελεσματική υλοποίηση των Στρατηγικών και των Σχεδίων Δράσης, με ιδιαίτερη έμφαση στις δημόσιες υποδομές.
- Η αποτελεσματική διαχείριση / marketing των προορισμών και οι αναγκαίες ουσιαστικές συνεργασίες.
Πηγή: www.tourismtoday.gr
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών