Σχετικά Άρθρα
Προειδοποιεί η Goldman Sachs: Σοκ στασιμοπληθωρισμού θα χτυπήσει τις οικονομίες λόγω Ουκρανίας
Το χρονικό ενός αναμενόμενου πολέμου - Πως το ΝΑΤΟ προκάλεσε τη Ρωσία να επέμβει στην Ουκρανία
Credit Suisse: Ένα νέο γεγονός τύπου Lehman Brothers έρχεται – Το απόθεμα της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας 450 δισ
Προειδοποιεί η Morgan Stanley: Έρχεται πτώση τον Μάρτιο στα χρηματιστήρια – Οικονομίες και κέρδη εταιριών επιβραδύνονται
Τις πιθανές επιπτώσεις, από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα εξετάζει με ανάλυσή της η Moody's Analytics.
Ειδικότερα, ο οίκος θέτει επί τάπητος δύο σενάρια: Πρώτον, αυτό της ταχείας επίλυσης, σύμφωνα με το οποίο η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία και ο πόλεμος δίνει γρήγορα τη θέση του σε μια κατάπαυση πυρός.
Δεύτερον, αυτό της μακρόχρονης σύγκρουσης, ήτοι μια μακρά αντιπαράθεση μεταξύ των ρωσικών στρατευμάτων και του ουκρανικού στρατού, που θα έχει ως αποτέλεσμα υψηλό ανθρωπιστικό και οικονομικό κόστος
Η πολιτική κατάσταση
Σύμφωνα με τη Moody's Analytics, τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ουκρανία από διάφορες κατευθύνσεις μετά από εβδομάδες έντασης και εικασίες σχετικά με τις προθέσεις του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin.
Πρόσφατα, η Ρωσία αναγνώρισε την ανεξαρτησία ολόκληρης της περιοχής Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία, υποδηλώνοντας ότι οι φιλοδοξίες της περιορίζονταν σε αυτό το γεωγραφικό πεδίο.
Ωστόσο, ακολούθησαν η αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία από διαφορετικές κατευθύνσεις και η πλήρης εισβολή στη χώρα.
Οι ρωσικές απειλές προς το ουκρανικό κράτος δεν είναι κάτι νέο.
Από την ίδρυση του σύγχρονου έθνους της Ουκρανίας, η Ρωσία προσπάθησε να επηρεάσει την εσωτερική και εξωτερική του πολιτική.
Στο επίκεντρο της στρατηγικής του Κρεμλίνου είναι να μην αναπτυχθούν στενότεροι δεσμοί μεταξύ Ουκρανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης και να μην υπάρξει ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Από την άλλη, η φιλοδοξία του Κιέβου να επιδιώξει στενότερους δεσμούς με την ΕΕ την τελευταία δεκαετία έληξε με την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία το 2014.
Υπενθυμίζεται πως η Ρωσία υποστήριξε αυτονομιστικά κινήματα στις επαρχίες Ντόνετσκ και Λουχάνσκ στα ανατολικά της χώρας, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα περίπου το ένα τρίτο της περιοχής να αυτονομηθεί.
Λίγο μετά, το 2014, υπογράφτηκε το Πρωτόκολλο του Μινσκ, το οποίο επιδίωκε να φέρει ειρήνη στην περιοχή και να επανενσωματώσει τα αποσχισμένα κράτη στην Ουκρανία με αντάλλαγμα τοπικές εκλογές και αποκέντρωση.
Ωστόσο, οι όροι του Πρωτοκόλλου του Μινσκ δεν εκπληρώθηκαν ποτέ.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι προθέσεις του Putin είναι πλέον σαφείς: μια κατάληψη της Ουκρανίας ώστε να την φέρει μόνιμα υπό τον έλεγχό του και να αποτρέψει μια στενότερη οικονομική συμμαχία με την ΕΕ ή ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η επιθετικότητα θα έχει υψηλό ανθρωπιστικό και οικονομικό κόστος.
Κυρώσεις
Η άμεση διεθνής απάντηση ήταν η επέκταση των υφιστάμενων κυρώσεων και η επιβολή περαιτέρω περιορισμών σε ό,τι αφορά την ικανότητα των Ρώσων ιδιωτών και νομικών οντοτήτων να συνεργάζονται οικονομικά με τον υπόλοιπο κόσμο.
Η Ρωσία υπόκειται σε καθεστώς διεθνών κυρώσεων από την εισβολή της στην Κριμαία το 2014.
Αυτές οι κυρώσεις, που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και άλλες χώρες, είχαν ως αποτέλεσμα ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και περιορισμούς στις εισαγωγές και τις εξαγωγές σε διάφορους τομείς.
Υπενθυμίζεται ότι οι ρωσικές τράπεζες και ορισμένες εταιρείες στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχουν περιοριστεί, σε μεγάλο βαθμό, σε σχέση με την πρόσβασή τους στις αμερικανικές και άλλες διεθνείς κεφαλαιαγορές.
Τα τελευταία χρόνια, οι ΗΠΑ προσπάθησαν να επιβάλουν κυρώσεις σε εταιρείες, ακόμη και σε πλοία που ασχολούνται με την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου, γεγονός που παρεμπόδισε την πρόοδο των δύο νέων αγωγών που έχει κατασκευάσει η Ρωσία για την παράδοση φυσικού αερίου στην Ευρώπη: Nord Stream 2 και TurkStream 2.
Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ΗΠΑ και η ΕΕ τόνισαν την ανάγκη για μια ενιαία και αποφασιστική απάντηση απέναντι σε οποιαδήποτε ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Οι ΗΠΑ έχουν συμπεριλάβει έναν αριθμό κυρώσεων στο οπλοστάσιό τους. Για παράδειγμα:
» Κυρώσεις σε αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων του Προέδρου Putin, του πρωθυπουργού, του υπουργού Εξωτερικών, του υπουργού Άμυνας και διαφόρων στελεχών άμυνας.
» Κυρώσεις σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
» Κυρώσεις σε τομείς που επηρεάζουν το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο κατάλογος περιλαμβάνει την εξόρυξη και την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, εξόρυξη άνθρακα, εξόρυξη και παραγωγή, και εξόρυξη και επεξεργασία ορυκτών.
»Ο Nord Stream 2, ο νέος αγωγός που κατασκευάστηκε για να μεταφέρει ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, ο οποίος δεν έχει ακόμη αρχίσει να λειτουργεί. Οι ΗΠΑ προτείνουν να εξεταστούν όλα τα διαθέσιμα και κατάλληλα μέτρα για να αποτραπεί η λειτουργία του αγωγού Nord Stream 2.
» Αποκλεισμός ρωσικών οργανισμών από την πρόσβαση στο SWIFT, το διεθνές σύστημα χρηματοοικονομικών μηνυμάτων.
Ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια
Σύμφωνα με τη Moody’s Αnalytics, η Ευρωπαϊκή Ένωση προμηθεύεται φυσικό αέριο από διάφορες πηγές, με τη Ρωσία, τη Νορβηγία και την Ολλανδία να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών.
Επιπλέον, εισάγεται υγροποιημένο φυσικό αέριο από τη Βόρεια Αφρική.
Η γεωγραφία και το εκτεταμένο δίκτυο αγωγών έχουν κάνει την ΕΕ να εξαρτάται υπερβολικά από τον ρωσικό εφοδιασμό (περισσότερο από το ένα τρίτο της κατανάλωσης φυσικού αερίου της ΕΕ να καλύπτεται από τη Ρωσία)
Η ΕΕ προμηθεύεται, επίσης, περίπου το ένα τέταρτο του πετρελαίου της από τη Ρωσία, βασιζόμενη και πάλι σε ένα δίκτυο αγωγών πετρελαίου.
Η Ευρώπη ανησυχεί ότι ο εφοδιασμός με ρωσικό αέριο μπορεί να διακοπεί, ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης στην Ουκρανία είτε ως αποτέλεσμα κατεστραμμένων αγωγών είτε λόγω εσκεμμένου περιορισμού που έχει επιβάλει η Ρωσία.
Υπάρχουν πολλές επιλογές για την εξομάλυνση τέτοιων διαταραχών στον εφοδιασμό, με κυριότερη τη χρήση των αποθεμάτων φυσικού αερίου της Ευρώπης.
Ωστόσο, αυτά δεν επαρκούν για να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις - είναι πιθανό τα να μειωθούν στο 20% της χωρητικότητας μέχρι να τελειώσει ο χειμώνας.
Εάν ο εφοδιασμός φυσικού αερίου δεν αυξηθεί το 2022 ή εάν διακοπεί ο ρωσικός εφοδιασμός, η ελλειψη του φυσικού αερίου τον επόμενο χειμώνα θα μπορούσε να επεκταθεί ακόμη περισσότερο, αφήνοντας την Ευρώπη ευάλωτη για κάποιο χρονικό διάστημα.
Σενάριο 1: Γρήγορη επίλυση (Πιθανότητα: 55%)
Το πρώτο σενάριο της Moody’s Analytic προβλέπει ταχεία επίλυση της εισβολής στην Ουκρανία με κατάπαυση του πυρός σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και άλλες χώρες θα επιβάλουν κυρώσεις κατά Ρώσων πολιτών, εταιρειών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, γεγονός που θα περιορίσει την ικανότητά τους να δραστηριοποιούνται στη διεθνή οικονομία.
Κυρώσεις επιβάλλονται επίσης σε ορισμένους τομείς, ιδίως στην εξόρυξη, την παραγωγή και τη μεταφορά ορυκτών καυσίμων, αλλά και στο εμπόριο που σχετίζεται με την άμυνα.
Έχοντας υπόψη την ενεργειακή της ασφάλεια, η ΕΕ σταθμίζει προσεκτικά τις επιλογές της, αλλά θα καθυστερήσει επ' αόριστον την έγκριση του Nord Stream 2.
Η Ρωσία θα συνεχίσει την τρέχουσα στρατηγική της για μειωμένες προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη και θα εξακολουθήσει να ασκεί πιέσεις στις παγκόσμιες αγορές.
Η Ευρώπη επιδιώκει να αντισταθμίσει τις ρωσικές εισαγωγές με LNG από άλλα μέρη του κόσμου ενώ οι χρηματοπιστωτικές αγορές, ανησυχώντας εύλογα, θα διατηρήσουν υψηλό ασφάλιστρο κινδύνου για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Βραχυπρόθεσμα, η Ευρώπη θα καλύψει στις ενεργειακές της ανάγκες χάρη σε έναν συνδυασμό μέτρων – μεταξύ άλλων, μέσω των αυξημένων προμηθειών LNG, της στροφής της σε άνθρακα και της αξιοποίησης των αποθεμάτων της.
Μεσοπρόθεσμα, η αύξηση της ρωσικής προσφοράς και η μεγαλύτερη αποθήκευση LNG στην Ευρώπη θα επαναφέρουν τις τιμές του φυσικού αερίου σε πρότερα στάδια επίπεδο.
Οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθεί ήπια, με το Brent να φτάνει τα 110 δολ. ανά βαρέλι ενώ η ευρωπαϊκή τιμή του φυσικού αερίου θα επηρεαστεί περισσότερο, φτάνοντας τα 35 δολ. ανά εκατομμύριο BTU.
Ως αποτέλεσμα, οι παγκόσμιες πληθωριστικές πιέσεις θα αυξηθούν, με την Ευρώπη να φέρει το κύριο βάρος της επίπτωσης.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), ανησυχώντας για τις επιπτώσεις των ανατιμήσεων, θα συνεχίσει να αυστηροποιεί την πολιτική της, ενώ ακόμη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φαίνεται να είναι πεπεισμένη για την ανάγκη αυστηροποίησης και αύξησης των επιτοκίων έως το τέλος του 2022.
Ο πληθωρισμός θα συμπιέσει τα διαθέσιμα εισοδήματα και το καταναλωτικό κλίμα θα εξασθενήσει, οδηγώντας σε επιβράδυνση στην παγκόσμια ανάπτυξη.
Σενάριο 2: Μακρά σύγκρουση (πιθανότητα: 30%)
Το δεύτερο σενάριο της Moody’s είναι πολύ πιο σκοτεινό σενάριο, με την εισβολή στην Ουκρανία να μετατρέπεται σε μια παρατεταμένη σύγκρουση.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα μια ανθρωπιστική καταστροφή στην Ουκρανία, προκαλώντας μια ενωμένη και ισχυρή απάντηση κυρώσεων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Τα επακόλουθα θα είναι αντίποινα από τη Ρωσία μέσω της μείωσης των προμηθειών πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ευρώπη
Σε αυτό το σενάριο, τα ρωσικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την πρωτεύουσα, το Κίεβο, και εγκαθιστούν νέα διοίκηση.
Ακολουθεί σφοδρή σύγκρουση καθώς ο ουκρανικός στρατός προβάλλει σκληρή αντίσταση σε μέρη της χώρας.
Το ανθρώπινο και οικονομικό κόστος είναι υψηλό καθώς οι μάχες οδηγούν σε απώλειες αμάχων, καταστροφή οικονομικών υποδομών και ελλείψεις βασικών αγαθών, αν και οι οικονομικοί θεσμοί στη χώρα συνεχίζουν να λειτουργούν.
Υπάρχει μια ισχυρή αίσθηση ενότητας μεταξύ της συμμαχίας του ΝΑΤΟ, η οποία οδηγεί σε ταχεία συσσώρευση στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην περιοχή σε μια προσπάθεια να αποτρέψει τη Ρωσία από την εισβολή στα γύρω έθνη.
Η ΕΕ, θορυβημένη από αυτό που θεωρεί ως την επανεμφάνιση των γραμμών του Ψυχρού Πολέμου, ενώνεται με τις ΗΠΑ, μαζί καταδικάζουν τη Ρωσία και επιβάλλουν αυστηρές κυρώσεις.
Εκτός από τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στο σενάριο Ταχείας Επίλυσης, περαιτέρω κυρώσεις έχουν ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό ρωσικών εταιρειών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από τη χρήση του διεθνούς συστήματος πληρωμών SWIFT και την επέκταση των κυρώσεων σε άτομα στον ίδιο τον Putin.
Η ΕΕ συμφωνεί με τις κυρώσεις στον Nord Stream 2, που εμποδίζουν τον αγωγό να τεθεί ποτέ σε λειτουργία.
Οι ρωσικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου αντιμετωπίζουν δυσκολίες πληρωμής ως αποτέλεσμα του αποκλεισμού από το SWIFT, το οποίο φυσικά μειώνει τον όγκο πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Επιπλέον, η Ρωσία μειώνει περαιτέρω την προσφορά αερίου στην Ευρώπη προκειμένου να ασκήσει πίεση.
Ως αποτέλεσμα, η τιμή του αργού Brent κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 150 δολ. ανά βαρέλι, ενώ οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου φτάνουν τα 50 δολ. ανά εκατομμύριο BTU.
Η μη γρήγορη επίλυση αυτής της αντιπαράθεσης αναγκάζει την ΕΕ να οικοδομήσει μια μεσοπρόθεσμη στρατηγική ενεργειακής ασφάλειας.
Σε ό,τι αφορά τις αγορές, οι επενδυτές τρέπονται σε φυγή και τα risk assets διορθώνουν απότομα, με το δολάριο ΗΠΑ να επωφελείται από τις ροές.
Η ΕΕ φέρει το κύριο βάρος από το σοκ στις τιμές των βασικών εμπορευμάτων, δεδομένου του πιο μεγάλου αντίκτυπου στην περιοχή των ελλείψεων φυσικού αερίου στον πληθωρισμό των τιμών της ενέργειας.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθούν να στηρίξουν τα νοικοκυριά μέσω επιδοτήσεων και φορολογικών περικοπών, αλλά οι ενέργειές τους δεν εμποδίζουν την περιοχή να βιώσει σημαντικό πληθωριστικό σοκ.
Η συμπίεση του διαθέσιμου εισοδήματος οδηγεί σε παγκόσμια ύφεση.
Την ίδια στιγμή, η νομισματική πολιτική μεταξύ των μεγάλων οικονομιών διαφοροποιείται.
Στις ΗΠΑ, η Fed παραμένει προσηλωμένη στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα περνά σε κατάσταση αναμονής.
Η ΕΚΤ αυξάνει επίσης το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων για να βοηθήσει τις κυβερνήσεις.
Τέλος, η Ρωσία, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο, απομονώνεται ακόμη περισσότερο πολιτικά και οικονομικά.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών