Σταδιακά οι Έλληνες θα γίνονται ολοένα και φτωχότεροι και συνολικά η χώρα θα υποβιβάζεται εισοδηματικά, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ
Στη μετα-κορωνοϊό εποχή, η κυβέρνηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει τρεις βασικές υστερήσεις, σύμφωνα με το τετραμηνιαίο περιοδικό του ΚΕΠΕ.
Στη μάχη του ανθρώπου με την πανδημία του κορωνοϊού, υπάρχει μια βεβαιότητα: νικητής θα είναι ο άνθρωπος.
Όταν με το καλό γίνει αυτό, η πανδημία θα μοιάζει σαν μια δραματική παρένθεση στην κοινωνία και την οικονομία.
Τότε λοιπόν, στη χώρα μας θα πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα εκεί που το αφήσαμε πριν την έλευση του κορωνοϊού.
Δηλαδή θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις τρεις βασικές υστερήσεις-προκλήσεις της χώρας μας: την παραγωγική, τη δημογραφική και την θεσμική.
Η παραγωγική υστέρηση οφείλεται στην παγίδα στασιμότητας που έχει πέσει η χώρα λόγω της δέσμευσής της για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα προκειμένου να γίνει το χρέος της βιώσιμο.
Στόχοι για πρωτογενή πλεονάσματα πάνω από 2% το μόνο που κάνουν είναι να κρατούν δέσμια τη χώρα σε συνθήκες ύφεσης, με ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτό που επιδιώκουν ή δήθεν επιδιώκουν οι θαυμαστές των μεγάλων πλεονασμάτων.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι επίσημες εκτιμήσεις των θεσμών για τον ρυθμό ανάπτυξης της χώρας μέχρι το 2060 παραμένουν 1,25%, όταν για την υπόλοιπη Ευρωζώνη είναι 2,5%.
Αυτό σημαίνει ότι σταδιακά οι Έλληνες θα γίνονται ολοένα και φτωχότεροι και συνολικά η χώρα θα υποβιβάζεται εισοδηματικά.
Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση είναι η δημογραφική.
Από το 2010 και ύστερα, ο πληθυσμός μειώνεται γρήγορα κυρίως λόγω μετανάστευσης νέων σε άλλες χώρες.
Μετά το 2020, λόγω της μαζικής συνταξιοδότησης αλλά και της γήρανσης του πληθυσμού, θα υπάρχει δραματική αύξηση των συνταξιούχων.
Σύμφωνα με την Eurostat, η Ελλάδα είναι η δεύτερη πιο γερασμένη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς στους τρεις Έλληνες που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, το 2017 αντιστοιχούσε ένας ηλικιωμένος άνω των 65 ετών.
Ο δείκτης γονιμότητας διαμορφώνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μόλις στα 1,2 παιδιά.
Όμως η διατήρηση του ελληνικού πληθυσμού στα σημερινά επίπεδα μετά από 30-40 χρόνια απαιτεί δείκτη γονιμότητας 2,2 παιδιά.
Άρα η Ελλάδα θα γερνάει και θα συρρικνώνεται συνεχώς τα επόμενα χρόνια.
Η τελευταία πρόκληση είναι η θεσμική.
Αφορά ειδικότερα τη ρυθμιστική ποιότητα του κράτους, την ποιότητα της λογοδοσίας, τους κανόνες δικαίου, τη σταθερότητα και μη χρήση βίας, την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και την πάταξη της διαφθοράς, όπου η Ελλάδα εμφανίζει στις δύο τελευταίες δεκαετίες τις χειρότερες επιδόσεις σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
Η έκθεση Πισσαρίδη
Ο επαναπροσδιορισμός του παραγωγικού μοντέλου της χώρας με έμφαση στις μεταρρυθμίσεις και την αλλαγή των κινήτρων των οικονομούντων ατόμων (π.χ. μείωση ασφαλιστικών και φορολογικών συντελεστών) συνεισφέρει στην επίλυση των παραπάνω προβλημάτων.
Είναι απαραίτητο, ωστόσο, το παραγωγικό μοντέλο της Έκθεσης Πισσαρίδη να εμπλουτιστεί με δύο ακόμη χαρακτηριστικά: ανθεκτικότητα και αειφορία.
Η ανθεκτικότητα της οικονομίας αναφέρεται στην ικανότητα ελαχιστοποίησης του αντίκτυπου και της διάρκειας των οικονομικών διαταραχών στο εισόδημα και την απασχόληση και συνακόλουθα στη μείωση των επιπέδων μεταβλητότητας.
Η ανθεκτικότητα δεν περιορίζεται μόνο στην οικονομική ανθεκτικότητα αλλά και στην κοινωνική, περιβαλλοντική και δημοσιονομική.
Η ανθεκτικότητα της χώρας υπό συνθήκες οικονομικής, κοινωνικής, υγειονομικής ή κλιματικής κρίσης εναπόκειται σε μεγάλο βαθμό στην επάρκεια και αποτελεσματικότητα των δομών του κοινωνικού κράτους.
Η ικανότητα αυτή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ετοιμότητα του συστήματος υγείας να αντιμετωπίσει πανδημίες ή τις επιπτώσεις φυσικών καταστροφών, την ύπαρξη θεσμοθετημένων μηχανισμών χορήγησης αξιοπρεπούς εγγυημένου εισοδήματος ή εγγυημένης εργασίας και την έγκαιρη μετάβαση του εκπαιδευτικού συστήματος σε συνθήκες ποιοτικής και προσβάσιμης σε όλους ψηφιακής διδασκαλίας.
Επιπρόσθετα, η αειφορία συνεισφέρει στη συνολικότερη κοινωνικοοικονομική ανθεκτικότητα και σταθερότητα, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην ανάπτυξη βιώσιμων τοπικών παραγωγικών συμπλεγμάτων (π.χ. σύντομες αλυσίδες αξίας στον αγροτικό τομέα, αποκεντρωμένη παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας), στη μείωση των αναγκών σε ενέργεια (έργα ενεργειακής αποδοτικότητας και εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό και επιχειρηματικό τομέα) και στη μείωση της εξάρτησης από την εξωτερική ζήτηση (π.χ. τουρισμός) μέσω της διαφοροποίησης της εγχώριας παραγωγικής βάσης και ζήτησης, καταλήγει ο καθηγητής και πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΠΕ, Π. Λιαργκόβας.
www.bankingnews.gr
Στη μάχη του ανθρώπου με την πανδημία του κορωνοϊού, υπάρχει μια βεβαιότητα: νικητής θα είναι ο άνθρωπος.
Όταν με το καλό γίνει αυτό, η πανδημία θα μοιάζει σαν μια δραματική παρένθεση στην κοινωνία και την οικονομία.
Τότε λοιπόν, στη χώρα μας θα πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα εκεί που το αφήσαμε πριν την έλευση του κορωνοϊού.
Δηλαδή θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις τρεις βασικές υστερήσεις-προκλήσεις της χώρας μας: την παραγωγική, τη δημογραφική και την θεσμική.
Η παραγωγική υστέρηση οφείλεται στην παγίδα στασιμότητας που έχει πέσει η χώρα λόγω της δέσμευσής της για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα προκειμένου να γίνει το χρέος της βιώσιμο.
Στόχοι για πρωτογενή πλεονάσματα πάνω από 2% το μόνο που κάνουν είναι να κρατούν δέσμια τη χώρα σε συνθήκες ύφεσης, με ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτό που επιδιώκουν ή δήθεν επιδιώκουν οι θαυμαστές των μεγάλων πλεονασμάτων.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι επίσημες εκτιμήσεις των θεσμών για τον ρυθμό ανάπτυξης της χώρας μέχρι το 2060 παραμένουν 1,25%, όταν για την υπόλοιπη Ευρωζώνη είναι 2,5%.
Αυτό σημαίνει ότι σταδιακά οι Έλληνες θα γίνονται ολοένα και φτωχότεροι και συνολικά η χώρα θα υποβιβάζεται εισοδηματικά.
Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση είναι η δημογραφική.
Από το 2010 και ύστερα, ο πληθυσμός μειώνεται γρήγορα κυρίως λόγω μετανάστευσης νέων σε άλλες χώρες.
Μετά το 2020, λόγω της μαζικής συνταξιοδότησης αλλά και της γήρανσης του πληθυσμού, θα υπάρχει δραματική αύξηση των συνταξιούχων.
Σύμφωνα με την Eurostat, η Ελλάδα είναι η δεύτερη πιο γερασμένη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς στους τρεις Έλληνες που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, το 2017 αντιστοιχούσε ένας ηλικιωμένος άνω των 65 ετών.
Ο δείκτης γονιμότητας διαμορφώνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μόλις στα 1,2 παιδιά.
Όμως η διατήρηση του ελληνικού πληθυσμού στα σημερινά επίπεδα μετά από 30-40 χρόνια απαιτεί δείκτη γονιμότητας 2,2 παιδιά.
Άρα η Ελλάδα θα γερνάει και θα συρρικνώνεται συνεχώς τα επόμενα χρόνια.
Η τελευταία πρόκληση είναι η θεσμική.
Αφορά ειδικότερα τη ρυθμιστική ποιότητα του κράτους, την ποιότητα της λογοδοσίας, τους κανόνες δικαίου, τη σταθερότητα και μη χρήση βίας, την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και την πάταξη της διαφθοράς, όπου η Ελλάδα εμφανίζει στις δύο τελευταίες δεκαετίες τις χειρότερες επιδόσεις σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
Η έκθεση Πισσαρίδη
Ο επαναπροσδιορισμός του παραγωγικού μοντέλου της χώρας με έμφαση στις μεταρρυθμίσεις και την αλλαγή των κινήτρων των οικονομούντων ατόμων (π.χ. μείωση ασφαλιστικών και φορολογικών συντελεστών) συνεισφέρει στην επίλυση των παραπάνω προβλημάτων.
Είναι απαραίτητο, ωστόσο, το παραγωγικό μοντέλο της Έκθεσης Πισσαρίδη να εμπλουτιστεί με δύο ακόμη χαρακτηριστικά: ανθεκτικότητα και αειφορία.
Η ανθεκτικότητα της οικονομίας αναφέρεται στην ικανότητα ελαχιστοποίησης του αντίκτυπου και της διάρκειας των οικονομικών διαταραχών στο εισόδημα και την απασχόληση και συνακόλουθα στη μείωση των επιπέδων μεταβλητότητας.
Η ανθεκτικότητα δεν περιορίζεται μόνο στην οικονομική ανθεκτικότητα αλλά και στην κοινωνική, περιβαλλοντική και δημοσιονομική.
Η ανθεκτικότητα της χώρας υπό συνθήκες οικονομικής, κοινωνικής, υγειονομικής ή κλιματικής κρίσης εναπόκειται σε μεγάλο βαθμό στην επάρκεια και αποτελεσματικότητα των δομών του κοινωνικού κράτους.
Η ικανότητα αυτή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ετοιμότητα του συστήματος υγείας να αντιμετωπίσει πανδημίες ή τις επιπτώσεις φυσικών καταστροφών, την ύπαρξη θεσμοθετημένων μηχανισμών χορήγησης αξιοπρεπούς εγγυημένου εισοδήματος ή εγγυημένης εργασίας και την έγκαιρη μετάβαση του εκπαιδευτικού συστήματος σε συνθήκες ποιοτικής και προσβάσιμης σε όλους ψηφιακής διδασκαλίας.
Επιπρόσθετα, η αειφορία συνεισφέρει στη συνολικότερη κοινωνικοοικονομική ανθεκτικότητα και σταθερότητα, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην ανάπτυξη βιώσιμων τοπικών παραγωγικών συμπλεγμάτων (π.χ. σύντομες αλυσίδες αξίας στον αγροτικό τομέα, αποκεντρωμένη παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας), στη μείωση των αναγκών σε ενέργεια (έργα ενεργειακής αποδοτικότητας και εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό και επιχειρηματικό τομέα) και στη μείωση της εξάρτησης από την εξωτερική ζήτηση (π.χ. τουρισμός) μέσω της διαφοροποίησης της εγχώριας παραγωγικής βάσης και ζήτησης, καταλήγει ο καθηγητής και πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΠΕ, Π. Λιαργκόβας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών