Η κίνηση της τουρκικής ηγεσίας να αποσύρει το Orus Reis, παρά τις επιμέρους προκλήσεις καταδεικνύει ότι ο Recep Tayyip Erdogan προχώρησε σε δεύτερες σκέψεις σχετικά με τις κινήσεις του, καθώς βρέθηκε πολύ κοντά η επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ ενώ στην Άγκυρα ασκήθηκαν έντονες διατλαντικές πιέσεις.
Η Αθήνα, πάντως παραμένει επιφυλακτική, καθώς δεν αποκλείεται η επανάληψη των τουρκικών προκλήσεων ενώ μετά από αυτή την κίνηση αποκλιμάκωσης αναμένεται μία μακρά περίοδος διαβουλεύσεων, χωρίς να υπάρχουν εγγυήσεις για το αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, καθοριστικό ρόλο στην αποχώρηση του Orus Reis διαδραμάτισε για μία ακόμη φορά η προεδρεύουσα της ΕΕ, Γερμανία η οποία άσκησε έντονες πιέσεις στην Τουρκία, προκειμένου να δώσει την εντολή για επιστροφή του ερευνητικού σκάφους και των συνοδών πολεμικών πλοίων στα τουρκικά παράλια.
Η γερμανική κυβέρνηση αξιοποίησε στο παρασκήνιο το κλίμα στους κόλπους της ΕΕ για επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα με όχημα τις πιο σκληρές φωνές, όπως Γαλλία και Αυστρία, προκειμένου να πείσει τον Erdogan να προχωρήσει σε μία κίνηση αποκλιμάκωσης.
Εξάλλου το χρονικό διάστημα μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (24-25/9/2020) θεωρείται καθοριστικής σημασίας για μία επιστροφή Ελλάδας – Τουρκίας στις διερευνητικές επαφές με κύριο δίαυλο το ΝΑΤΟ και τις προσπάθειες να δημιουργηθεί μία «κόκκινη γραμμή» ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Στην Άγκυρα μεταφέρθηκε το μήνυμα ότι η παραβίαση του δικαιώματος επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Καστελόριζο από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια, μάλιστα με πολεμικά μέσα και την πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου να βρίσκεται στο ακριτικό νησί, θα δυσκόλευε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από το να μη προχωρήσει σε δραστικές αποφάσεις κατά της Τουρκίας.
Πιέσεις όμως δεν ασκήθηκαν μόνο από τη Γερμανία.
Η παρουσία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Mike Pompeo στη Λευκωσία το Σάββατο (12/9/2020)\, την ημέρα που επρόκειτο να ανανεωθεί η Τουρκική NAVTEX είχε στόχο να στείλει σήμα αποκλιμάκωσης στην Άγκυρα και προτροπής στην κυπριακή κυβέρνηση για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό.
Ο αμερικανικός παράγοντας εξάλλου θεωρεί την επίλυση του Κυπριακού «κλειδί» για τη σταθερότητα και την άμβλυνση των αντιπαραθέσεων στην περιοχή.
Και μήνυμα…στρατιωτικό
Η αμερικανική παρέμβαση που εκδηλώθηκε δεν ήταν μόνο διπλωματική.
Στις 12/9 το πλοίο υποστήριξης του Αμερικανικού Ναυτικού USNS Yuma, έπλευσε από τα ανοιχτά της Κύπρου, πέρασε σε ορατή απόσταση από τον στόλο που συνόδευε το Oruc Reis και την περιοχή που δραστηριοποιούταν τις προηγούμενες ημέρες, προτού κατευθυνθεί βορειοδυτικά προς τη Ναυτική Βάση της Σούδας.
Στρατιωτικοί αναλυτές κάνουν λόγο για ασυνήθιστη τακτική για αμερικανικό πολεμικό πλοίο καθώς οι πομποί του ήταν ανοιχτοί με αποτέλεσμα να είναι ορατό μέσω του marine-traffic.
Επίσης στην Κύπρο κατέφθασαν και δύο ταχύπλοα του Αμερικανικού Ναυτικού για ασκήσεις με την Εθνική Φρουρά.
Η απόφαση για αποχώρηση του Oruc Reis
Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Οruc Reis και τα υποστηρικτικά σκάφη Ataman και Cengis, τα οποία εξήλθαν της παράνομα δεσμευμένης περιοχής της κυπριακής ΑΟΖ στα δυτικά της Κύπρου γύρω στις 23:00 το βράδυ του Σαββάτου 12/9, βρίσκεται στην Αττάλεια.
Τα τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης με πρώτη την φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα Yeni Şafak, αποδίδουν την απομάκρυνση του Oruc Reis και την μη ανανέωση της NAVTEX «στις συνομιλίες που ξεκίνησαν στο ΝΑΤΟ», σημειώνοντας πως ότι έκανε «σεισμικές έρευνες» σε μια περιοχή περίπου 3.500 χιλιομέτρων εντός του πεδίου των ερευνητικών δραστηριοτήτων που ξεκίνησαν στις 10 Αυγούστου.
Σημειώνεται ότι το βράδυ του Σαββάτου 12/9, πριν τη λήξη της τελευταίας NAVTEX, αποτελούσε μυστήριο η πορεία του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis, καθώς οι τελευταίες πληροφορίες έκαναν λόγο για επιστροφή του στην Αττάλεια.
Μάλιστα, πέντε ώρες ακριβώς πριν τη λήξη της τελευταίας NAVTEX που ήθελε το τουρκικό ερευνητικό εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, το Oruc Reis και τα βοηθητικά του Ataman και Cengis Han, φαίνεται να είχαν διπλασιάσει την ταχύτητα τους, σε επίπεδο που πλέον δεν είναι εφικτές οι έρευνες με καλώδια, και να επιστρέφουν στην Αττάλεια.
Το τουρκικό ερευνητικό από τις 10/8 μέχρι σήμερα κινούνταν με ταχύτητα 4-5 κόμβων ταχύτητα που του επέτρεπε να πλέει έχοντας ποντίσει καλώδια με τα οποία εκτιμάται ότι μπορεί να διενεργούσε σεισμικές έρευνες.
Όμως τις τελευταίες ώρες πριν τη λήξη της τελευταίας NAVTEX το τουρκικό πλοίο κινείτο νότια του Καστελόριζου, με κατεύθυνση βορειοανατολική και με ταχύτητα περίπου 9 κόμβων.
Σχόλια αναγνωστών