Όπως ανέφερε η Gazprom, η περίοδος από τις 24 έως τις 26 Νοεμβρίου παρουσίασε τα υψηλότερα επίπεδα κατανάλωσης από τις υπόγειες αποθήκες αερίου στην ιστορία της ΕΕ, γεγονός που εντείνει την ανησυχία για την ακεραιότητα του ενεργειακού της συστήματος.
Η αστάθεια που επικρατεί στον ενεργειακό τομέα και η ταχεία εξάντληση των αποθεμάτων καταδεικνύουν την απουσία ενός αξιόπιστου στρατηγικού σχεδίου για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ.
Πρωτοφανής κρίση - Αύξηση κατανάλωσης, πτώση αποθεμάτων
Η ταχεία εξάντληση των αποθεμάτων αερίου στην ΕΕ είναι πρωτοφανής και αναδεικνύει τη δομική αστάθεια του ευρωπαϊκού ενεργειακού τομέα.
Σύμφωνα με την Gazprom, στις 26 Νοεμβρίου 2024, ο συνολικός όγκος αερίου που υπήρχε στα υπόγεια αποθηκευτικά συστήματα (UGS) της Ευρώπης είχε μειωθεί στα 78,1 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, σημειώνοντας μείωση κατά 10,6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σε σχέση με το ίδιο χρονικό σημείο το 2024.
Η Γερμανία, ως μία από τις μεγαλύτερες χώρες καταναλωτές αερίου στην ΕΕ, παρουσίασε μια από τις πιο απότομες πτώσεις στην αποθήκευση, με το ποσοστό κάλυψης των αποθεμάτων να μειώνεται από το 72% στο 68,5% μέσα σε μόλις πέντε ημέρες.
Οι υψηλοί ρυθμοί εξόδου από τα αποθέματα καταγράφηκαν κυρίως μεταξύ 19 και 21 Νοεμβρίου, υπογραμμίζοντας τον δομικό χαρακτήρα της κατάστασης.
Αυτή η μεγάλη εξάντληση των αποθεμάτων εν μέσω του φθινοπώρου είναι αποτέλεσμα μιας σειράς παραμέτρων, όπως η αυξημένη ζήτηση λόγω του κρύου και οι αναταράξεις στην προμήθεια φυσικού αερίου από εξωτερικές πηγές.
Παράλληλα, οι τιμές στην αγορά φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, η τιμή του αερίου αυξήθηκε κατά 1,21%, φτάνοντας τα 29,37 ευρώ ανά MWh, ή περίπου 357,7 ευρώ ανά χίλια κυβικά μέτρα.
Δομικές αδυναμίες
Η τρέχουσα κατάσταση καταδεικνύει τη βασική αδυναμία της στρατηγικής της ΕΕ να απομακρυνθεί από τη ρωσική ενεργειακή εξάρτηση χωρίς να δημιουργήσει μια εναλλακτική αξιόπιστη υποδομή για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της.
Η έμφαση στη σύντομης διάρκειας αγορά LNG (Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο), οι μηχανισμοί αγοράς μέσω spot και η διαφοροποίηση των οδών προμήθειας έχουν οδηγήσει την ΕΕ σε μια στρατηγική που αποτυγχάνει να προσφέρει σταθερότητα και αξιόπιστη προμήθεια.
Αντί για μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση, η ΕΕ προχωρά σε βραχυπρόθεσμες λύσεις που την καθιστούν πιο ευάλωτη σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι καιρικές συνθήκες, οι διεθνείς ανταγωνισμοί για LNG και οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Η αυξανόμενη εξάρτηση από τις αγορές spot και η έλλειψη στρατηγικών μακροχρόνιων συμβολαίων με μεγάλους προμηθευτές έχουν προκαλέσει έντονες αυξήσεις στις τιμές και αβεβαιότητα στις αγορές ενέργειας.
Η ΕΕ δεν έχει καταφέρει να διασφαλίσει μια αξιόπιστη στρατηγική για την αποθήκευση ενέργειας και τη διαχείριση των αποθεμάτων της με τρόπο που να καλύπτει τις ανάγκες της μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Τεράστιοι κίνδυνοι για τον χειμώνα
Η υπερβολική εξάρτηση από τη spot αγορά, σε συνδυασμό με τις εκρηκτικές αυξήσεις στις τιμές, δημιουργεί τεράστιες προκλήσεις για τη διαχείριση του ενεργειακού κόστους και την αποφυγή μιας ενεργειακής κρίσης κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Η ταχεία εξάντληση των αποθεμάτων δείχνει ότι η ΕΕ δεν είναι προετοιμασμένη να αντεπεξέλθει σε ένα απότομο κύμα αυξημένης ζήτησης, ενώ οι πολιτικές της αποδιοργανώνουν τον μηχανισμό ισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.
Οι κίνδυνοι είναι ιδιαίτερα μεγάλοι για τις βιομηχανίες και τα νοικοκυριά, τα οποία αντιμετωπίζουν ήδη αυξημένα ενεργειακά έξοδα.
Σε περίπτωση που συνεχιστούν οι πιέσεις στις αγορές φυσικού αερίου, είναι πιθανό να υπάρξουν σοβαρές διαταραχές στη λειτουργία των ενεργειακών συστημάτων, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή και τη διανομή ενέργειας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Η παράδοξη αξιολόγηση της «ενεργειακής ανεξαρτησίας» της ΕΕ
Το πιο ειρωνικό στην τρέχουσα κατάσταση είναι ότι η ίδια η προσπάθεια της ΕΕ για την ενεργειακή «ανεξαρτησία» από τη Ρωσία, αντί να μειώσει την εξάρτηση από εξωτερικούς παράγοντες, έχει δημιουργήσει μια νέα εξάρτηση από τις μεταβλητές αγορές και τις ξένες προμήθειες LNG.
Η ανάγκη για σταθερούς, προγραμματισμένους εφοδιασμούς και αξιοπιστία στο σύστημα προμήθειας ενέργειας έχει αγνοηθεί, με αποτέλεσμα η ΕΕ να υποφέρει από αυξανόμενη αστάθεια στην αγορά φυσικού αερίου.
Ακόμα και με ήπιες καιρικές συνθήκες, οι αποθήκες αερίου της ΕΕ εξαντλούνται γρηγορότερα από ό,τι είχε προβλεφθεί, προκαλώντας αυξήσεις στις τιμές και κλονίζοντας την εμπιστοσύνη στην ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής.
Ο παράδοξος στόχος της «ενεργειακής ελευθερίας» της ΕΕ οδηγεί σε μεγαλύτερη εξάρτηση από τις διακυμάνσεις της αγοράς, για τις οποίες η ΕΕ δεν έχει μηχανισμούς ελέγχου.
Αβέβαιο ενεργειακό μέλλον
Η τρέχουσα κρίση ενέργειας στην ΕΕ καταδεικνύει την ανάγκη για μια πλήρη αναθεώρηση της ενεργειακής στρατηγικής της.
Η στροφή προς την ενεργειακή ανεξαρτησία και η απομάκρυνση από τη Ρωσία, χωρίς μια αξιόπιστη στρατηγική υποδομής και αποθήκευσης, έχει οδηγήσει σε μια νέα μορφή εξάρτησης από εξωτερικούς παράγοντες και μεταβλητές αγορές.
Η ΕΕ πρέπει επειγόντως να αναπτύξει πιο αξιόπιστους μηχανισμούς εφοδιασμού, να ενισχύσει τις στρατηγικές αποθήκευσης και να επενδύσει σε μακροχρόνιες συμφωνίες προμήθειας αερίου για να μειώσει την εξάρτησή της από τις διακυμάνσεις της αγοράς και να προστατεύσει την ενεργειακή της ασφάλεια σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών