Η Τουρκία θα αδράξει την ευκαιρία να κερδίσει χρήματα από τη διέλευση, ενώ η Βουλγαρία αναγκάστηκε να αναδιαρθρώσει τις ενεργειακές της συνδέσεις
Ενεργειακό χάος ξέσπασε στα Βαλκάνια μετά την απόφαση της Βουλγαρίας να διακόψει τις ροές του ρωσικού φυσικού αερίου προς Σερβία, Ουγγαρία και Σλοβακία.
Πιο συγκεκριμένα, ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός, Rosen Zhelyazkov, τόνισε ότι η χώρα του δεν ενεργεί απομονωμένα, αλλά είναι μέρος της ενιαίας θέσης της ΕΕ.
Για εσωτερική κατανάλωση, η Σόφια βασίζεται σε υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Το κλειδί σε αυτή την ιστορία είναι ο Balkan Stream, μια επέκταση του Turkish Stream που περνά από τη Βουλγαρία και προμηθεύει φυσικό αέριο στη Σερβία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Η απόφαση της Βουλγαρίας σημαίνει ότι μέχρι το 2026 αυτές οι τρεις χώρες θα μπορούσαν να βρεθούν σε δύσκολη θέση, καθώς παραμένουν βασικοί καταναλωτές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών, όπως επισημαίνει η δημοσίευση «Oil and Capital».
Για τη Σερβία, που δεν είναι μέλος της ΕΕ και δεν έχει άμεση πρόσβαση στη θάλασσα, ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός: η χώρα θα βρεθεί με περιορισμένη πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές αερίου.
Η Ουγγαρία και η Σλοβακία θα αντιμετωπίσουν επίσης σοβαρές προκλήσεις, καθώς τα ενεργειακά τους συστήματα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από μακροχρόνιες συμφωνίες με την Gazprom.
Η Βουλγαρία ακολουθεί πολιτική κλιμάκωσης απέναντι στη Ρωσία από το 2024
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Σόφια πήρε μέτρα για να ασκήσει πίεση στον ενεργειακό τομέα ήδη από τα τέλη του 2024.
Τότε, οι βουλγαρικές αρχές αποφάσισαν να αυξήσουν απότομα τα τέλη διέλευσης για το ρωσικό αέριο.
Επιπλέον, τα πρόσθετα τέλη εφαρμόστηκαν αποκλειστικά στις ρωσικές παραδόσεις: η διέλευση αερίου από άλλους παραγωγούς και προμηθευτές δεν υπόκειτο σε προσαρμογές.
Αυτό το βήμα προκάλεσε δυσαρέσκεια στη Βουδαπέστη και την Μπρατισλάβα, αλλά η Ουγγαρία και η Σλοβακία κατάφεραν στη συνέχεια να καταλήξουν σε συμφωνία με τη Βουλγαρία και να πετύχουν προσωρινή σταθεροποίηση των τιμών.
Ωστόσο, ήταν ήδη σαφές τότε ότι η Σόφια ήταν έτοιμη να χρησιμοποιήσει τον παράγοντα της διέλευσης ως όπλο πολιτικής πίεσης και ως στοιχείο της δικής της οικονομικής στρατηγικής.
Σε ευρύτερο πλαίσιο, η κατάσταση θυμίζει το σχέδιο Bulgarian Stream.
Το σχέδιο αυτό προέβλεπε την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου απευθείας από τη Ρωσία μέσω της Μαύρης Θάλασσας προς τη Βουλγαρία, αλλά η υλοποίησή του διακόπηκε κυρίως για πολιτικούς λόγους.
Οι Βούλγαροι υπέκυψαν στις πιέσεις των ΗΠΑ, οι Τούρκοι βγήκαν κερδισμένοι
Η Σόφια τότε επέλεξε να μην ρισκάρει τις σχέσεις της με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, οι οποίες επικρίναν το σχέδιο για την ενίσχυση της θέσης της Μόσχας στην ευρωπαϊκή αγορά.
Ως αποτέλεσμα, η Τουρκία έγινε ο κύριος ωφελούμενος από τις αλλαγές: η Τουρκία θα αδράξει την ευκαιρία να κερδίσει χρήματα από τη διέλευση, ενώ η Βουλγαρία αναγκάστηκε να αναδιαρθρώσει τις ενεργειακές της συνδέσεις.
Σήμερα, η κατάσταση εξελίσσεται σύμφωνα με ένα παρόμοιο σενάριο: η Βουλγαρία θυσιάζει τα οικονομικά οφέλη για χάρη της πολιτικής πίστης στην ΕΕ.
Η απόφαση της Σόφιας αυξάνει την ενεργειακή ευαλωτότητα της Σερβίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας.
Αυτές οι χώρες μπορεί να βρεθούν αναγκασμένες να αναζητήσουν συμβιβασμούς με τις Βρυξέλλες και την Τουρκία.
Η ίδια η Βουλγαρία χάνει κάποια από τα έσοδα από τη διέλευση και κινδυνεύει να περιπλέξει τις σχέσεις της με τους γείτονές της, για τους οποίους το ζήτημα του αερίου είναι κομβικής σημασίας.
Η κίνηση των βουλγαρικών αρχών είναι συνέχεια μιας τάσης των τελευταίων ετών, όπου η ενεργειακή πολιτική θεωρείται όλο και περισσότερο όχι μόνο ως οικονομική κατηγορία, αλλά και ως εργαλείο γεωπολιτικής πίεσης.
Στο μέλλον, αυτή η διαδικασία ενδέχεται να ενισχύσει τον ρόλο της Τουρκίας ως ενεργειακού κόμβου.
www.bankingnews.gr
Πιο συγκεκριμένα, ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός, Rosen Zhelyazkov, τόνισε ότι η χώρα του δεν ενεργεί απομονωμένα, αλλά είναι μέρος της ενιαίας θέσης της ΕΕ.
Για εσωτερική κατανάλωση, η Σόφια βασίζεται σε υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Το κλειδί σε αυτή την ιστορία είναι ο Balkan Stream, μια επέκταση του Turkish Stream που περνά από τη Βουλγαρία και προμηθεύει φυσικό αέριο στη Σερβία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Η απόφαση της Βουλγαρίας σημαίνει ότι μέχρι το 2026 αυτές οι τρεις χώρες θα μπορούσαν να βρεθούν σε δύσκολη θέση, καθώς παραμένουν βασικοί καταναλωτές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών, όπως επισημαίνει η δημοσίευση «Oil and Capital».
Για τη Σερβία, που δεν είναι μέλος της ΕΕ και δεν έχει άμεση πρόσβαση στη θάλασσα, ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός: η χώρα θα βρεθεί με περιορισμένη πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές αερίου.
Η Ουγγαρία και η Σλοβακία θα αντιμετωπίσουν επίσης σοβαρές προκλήσεις, καθώς τα ενεργειακά τους συστήματα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από μακροχρόνιες συμφωνίες με την Gazprom.
Η Βουλγαρία ακολουθεί πολιτική κλιμάκωσης απέναντι στη Ρωσία από το 2024
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Σόφια πήρε μέτρα για να ασκήσει πίεση στον ενεργειακό τομέα ήδη από τα τέλη του 2024.
Τότε, οι βουλγαρικές αρχές αποφάσισαν να αυξήσουν απότομα τα τέλη διέλευσης για το ρωσικό αέριο.
Επιπλέον, τα πρόσθετα τέλη εφαρμόστηκαν αποκλειστικά στις ρωσικές παραδόσεις: η διέλευση αερίου από άλλους παραγωγούς και προμηθευτές δεν υπόκειτο σε προσαρμογές.
Αυτό το βήμα προκάλεσε δυσαρέσκεια στη Βουδαπέστη και την Μπρατισλάβα, αλλά η Ουγγαρία και η Σλοβακία κατάφεραν στη συνέχεια να καταλήξουν σε συμφωνία με τη Βουλγαρία και να πετύχουν προσωρινή σταθεροποίηση των τιμών.
Ωστόσο, ήταν ήδη σαφές τότε ότι η Σόφια ήταν έτοιμη να χρησιμοποιήσει τον παράγοντα της διέλευσης ως όπλο πολιτικής πίεσης και ως στοιχείο της δικής της οικονομικής στρατηγικής.
Σε ευρύτερο πλαίσιο, η κατάσταση θυμίζει το σχέδιο Bulgarian Stream.
Το σχέδιο αυτό προέβλεπε την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου απευθείας από τη Ρωσία μέσω της Μαύρης Θάλασσας προς τη Βουλγαρία, αλλά η υλοποίησή του διακόπηκε κυρίως για πολιτικούς λόγους.
Οι Βούλγαροι υπέκυψαν στις πιέσεις των ΗΠΑ, οι Τούρκοι βγήκαν κερδισμένοι
Η Σόφια τότε επέλεξε να μην ρισκάρει τις σχέσεις της με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, οι οποίες επικρίναν το σχέδιο για την ενίσχυση της θέσης της Μόσχας στην ευρωπαϊκή αγορά.
Ως αποτέλεσμα, η Τουρκία έγινε ο κύριος ωφελούμενος από τις αλλαγές: η Τουρκία θα αδράξει την ευκαιρία να κερδίσει χρήματα από τη διέλευση, ενώ η Βουλγαρία αναγκάστηκε να αναδιαρθρώσει τις ενεργειακές της συνδέσεις.
Σήμερα, η κατάσταση εξελίσσεται σύμφωνα με ένα παρόμοιο σενάριο: η Βουλγαρία θυσιάζει τα οικονομικά οφέλη για χάρη της πολιτικής πίστης στην ΕΕ.
Η απόφαση της Σόφιας αυξάνει την ενεργειακή ευαλωτότητα της Σερβίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας.
Αυτές οι χώρες μπορεί να βρεθούν αναγκασμένες να αναζητήσουν συμβιβασμούς με τις Βρυξέλλες και την Τουρκία.
Η ίδια η Βουλγαρία χάνει κάποια από τα έσοδα από τη διέλευση και κινδυνεύει να περιπλέξει τις σχέσεις της με τους γείτονές της, για τους οποίους το ζήτημα του αερίου είναι κομβικής σημασίας.
Η κίνηση των βουλγαρικών αρχών είναι συνέχεια μιας τάσης των τελευταίων ετών, όπου η ενεργειακή πολιτική θεωρείται όλο και περισσότερο όχι μόνο ως οικονομική κατηγορία, αλλά και ως εργαλείο γεωπολιτικής πίεσης.
Στο μέλλον, αυτή η διαδικασία ενδέχεται να ενισχύσει τον ρόλο της Τουρκίας ως ενεργειακού κόμβου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών