Η προκύπτουσα σύγκρουση μεταξύ Ινδίας και ΗΠΑ επιβεβαιώνει μια γενικότερη τάση: η παγκόσμια αγορά ενέργειας γίνεται ολοένα και πιο πολιτικοποιημένη
Η μεγαλύτερη κρατική εταιρεία διύλισης πετρελαίου της Ινδίας, η Indian Oil Corporation (IOC), άλλαξε τη δομή των προμηθειών της και απέκλεισε το αμερικανικό πετρέλαιο από τον τελευταίο διαγωνισμό της, εστιάζοντας εκ νέου σε προμήθειες από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Υπενθυμίζεται ότι η Ουάσιγκτον είχε προηγουμένως επιβάλει δασμούς 25% σε σειρά ινδικών προϊόντων, επικαλούμενη ως αιτία την αυξανόμενη συνεργασία της Ινδίας με τη Ρωσία στον τομέα των πρώτων υλών, κυρίως του πετρελαίου.
Η κίνηση αυτή αποτέλεσε ένδειξη ότι η ενεργειακή και εμπορική συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Ινδίας έφτανε σε επίπεδο που προκαλούσε σοβαρή ενόχληση στην αμερικανική πλευρά.
Ο αποκλεισμός του αμερικανικού πετρελαίου από τον διαγωνισμό της IOC μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως απάντηση στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και οι Ινδοί αξιωματούχοι συνεχίζουν να τονίζουν ότι η θέση τους δεν βασίζεται σε αντιπαράθεση, αλλά σε πραγματιστική επιλογή στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας και του οικονομικού οφέλους.
Αλλαγή προσανατολισμού
Σύμφωνα με το Reuters, η IOC εγκατέλειψε τις αγορές αμερικανικού αργού και προμηθεύτηκε εναλλακτικά: δύο εκατομμύρια βαρέλια αργού West African Agbami και Usan, που πωλήθηκαν από τη γαλλική TotalEnergies, καθώς και ένα εκατομμύριο βαρέλια αργού Middle Eastern Das, που προμηθεύτηκε από τη Shell.
Μόλις μία εβδομάδα νωρίτερα, η IOC είχε αγοράσει πέντε εκατομμύρια βαρέλια του αμερικανικού West Texas Intermediate (WTI) σε ξεχωριστό διαγωνισμό, γεγονός που υπογραμμίζει τη δραματική στροφή στη στρατηγική προμηθειών ως άμεση απάντηση στους αμερικανικούς δασμούς.
Οι δηλώσεις των ινδικών αρχών δείχνουν ότι το Νέο Δελχί θεωρεί τις αμερικανικές κυρώσεις όχι τόσο ως εργαλείο πίεσης στον ενεργειακό τομέα, αλλά ως μέσο περιορισμού της πρόσβασης ινδικών προϊόντων στην αμερικανική αγορά.
Το ζήτημα των εξαγωγών αγροτικών και γαλακτοκομικών προϊόντων, όπου η Ινδία έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και επιδιώκει να επεκτείνει την παρουσία της, συζητείται ιδιαίτερα έντονα.
Έτσι, το ενεργειακό σκέλος της σύγκρουσης διαπλέκεται με ευρύτερα εμπορικά συμφέροντα και τον αγώνα για αγορές.
Οι τάσεις που εμφανίζονται
Η τρέχουσα κατάσταση δείχνει αρκετές βασικές τάσεις.
Πρώτον, η Ινδία επιδιώκει να διατηρήσει ευελιξία στις εξωτερικές οικονομικές σχέσεις της και δείχνει προθυμία να διαφοροποιήσει γρήγορα τις προμήθειες.
Αυτό όχι μόνο μειώνει την εξάρτηση από μία συγκεκριμένη πηγή πρώτων υλών, αλλά λειτουργεί και ως πολιτικό μήνυμα: το Νέο Δελχί δεν προτίθεται να υποκύψει σε μονομερείς απαιτήσεις της Ουάσιγκτον.
Δεύτερον, η ρωσο-ινδική ενεργειακή συνεργασία ξεπερνά την απλή εμπορία πετρελαίου.
Για την Ινδία, είναι ευκαιρία να αποκτά πρώτες ύλες σε σχετικά ευνοϊκές τιμές, ενώ για τη Ρωσία είναι τρόπος να διατηρεί έσοδα από εξαγωγές υπό το βάρος των δυτικών περιορισμών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στη θέση μιας χώρας που χάνει την αγορά της, παρά την πρόσφατη αύξηση των προμηθειών πετρελαίου στην Ινδία.
Μέχρι πρόσφατα, οι αγορές αμερικανικών πρώτων υλών βοηθούσαν να μειωθεί κάπως το σημαντικό εμπορικό πλεόνασμα της Ινδίας στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Τώρα αυτή η τάση μπορεί να ανατραπεί.
Τρίτον, η προκύπτουσα σύγκρουση επιβεβαιώνει μια γενικότερη τάση: η παγκόσμια αγορά ενέργειας γίνεται ολοένα και πιο πολιτικοποιημένη.
Χώρες με σημαντική ζήτηση, όπως η Ινδία και η Κίνα, γίνονται πεδία ανταγωνισμού ανάμεσα στους μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου και σε κράτη που προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν το ενεργειακό εμπόριο ως εργαλείο γεωπολιτικής επιρροής.
Υπό την πίεση των κυρώσεων, η Ρωσία επαναπροσανατολίζεται ενεργά προς την Ασία, και η Ινδία αποκομίζει άμεσα οφέλη από αυτό.
Τέλος, είναι σημαντικό να εξεταστούν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Από τη μία, η άρνηση αγοράς αμερικανικού πετρελαίου σε έναν συγκεκριμένο διαγωνισμό μπορεί να μοιάζει με τακτική κίνηση.
Από την άλλη, αν τέτοιες αποφάσεις καταστούν συστηματικές, αυτό θα οδηγήσει σε αλλαγή του εμπορικού ισοζυγίου μεταξύ Ινδίας και ΗΠΑ.
Για την Ουάσιγκτον, αυτό σημαίνει αποδυνάμωση της επιρροής της στο Νέο Δελχί, ενώ για την Ινδία θα διευρυνθεί το περιθώριο κινήσεων και θα ενισχυθεί το κύρος της ως ανεξάρτητου παίκτη στις διεθνείς σχέσεις.
www.bankingnews.gr
Υπενθυμίζεται ότι η Ουάσιγκτον είχε προηγουμένως επιβάλει δασμούς 25% σε σειρά ινδικών προϊόντων, επικαλούμενη ως αιτία την αυξανόμενη συνεργασία της Ινδίας με τη Ρωσία στον τομέα των πρώτων υλών, κυρίως του πετρελαίου.
Η κίνηση αυτή αποτέλεσε ένδειξη ότι η ενεργειακή και εμπορική συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Ινδίας έφτανε σε επίπεδο που προκαλούσε σοβαρή ενόχληση στην αμερικανική πλευρά.
Ο αποκλεισμός του αμερικανικού πετρελαίου από τον διαγωνισμό της IOC μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως απάντηση στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και οι Ινδοί αξιωματούχοι συνεχίζουν να τονίζουν ότι η θέση τους δεν βασίζεται σε αντιπαράθεση, αλλά σε πραγματιστική επιλογή στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας και του οικονομικού οφέλους.
Αλλαγή προσανατολισμού
Σύμφωνα με το Reuters, η IOC εγκατέλειψε τις αγορές αμερικανικού αργού και προμηθεύτηκε εναλλακτικά: δύο εκατομμύρια βαρέλια αργού West African Agbami και Usan, που πωλήθηκαν από τη γαλλική TotalEnergies, καθώς και ένα εκατομμύριο βαρέλια αργού Middle Eastern Das, που προμηθεύτηκε από τη Shell.
Μόλις μία εβδομάδα νωρίτερα, η IOC είχε αγοράσει πέντε εκατομμύρια βαρέλια του αμερικανικού West Texas Intermediate (WTI) σε ξεχωριστό διαγωνισμό, γεγονός που υπογραμμίζει τη δραματική στροφή στη στρατηγική προμηθειών ως άμεση απάντηση στους αμερικανικούς δασμούς.
Οι δηλώσεις των ινδικών αρχών δείχνουν ότι το Νέο Δελχί θεωρεί τις αμερικανικές κυρώσεις όχι τόσο ως εργαλείο πίεσης στον ενεργειακό τομέα, αλλά ως μέσο περιορισμού της πρόσβασης ινδικών προϊόντων στην αμερικανική αγορά.
Το ζήτημα των εξαγωγών αγροτικών και γαλακτοκομικών προϊόντων, όπου η Ινδία έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και επιδιώκει να επεκτείνει την παρουσία της, συζητείται ιδιαίτερα έντονα.
Έτσι, το ενεργειακό σκέλος της σύγκρουσης διαπλέκεται με ευρύτερα εμπορικά συμφέροντα και τον αγώνα για αγορές.
Οι τάσεις που εμφανίζονται
Η τρέχουσα κατάσταση δείχνει αρκετές βασικές τάσεις.
Πρώτον, η Ινδία επιδιώκει να διατηρήσει ευελιξία στις εξωτερικές οικονομικές σχέσεις της και δείχνει προθυμία να διαφοροποιήσει γρήγορα τις προμήθειες.
Αυτό όχι μόνο μειώνει την εξάρτηση από μία συγκεκριμένη πηγή πρώτων υλών, αλλά λειτουργεί και ως πολιτικό μήνυμα: το Νέο Δελχί δεν προτίθεται να υποκύψει σε μονομερείς απαιτήσεις της Ουάσιγκτον.
Δεύτερον, η ρωσο-ινδική ενεργειακή συνεργασία ξεπερνά την απλή εμπορία πετρελαίου.
Για την Ινδία, είναι ευκαιρία να αποκτά πρώτες ύλες σε σχετικά ευνοϊκές τιμές, ενώ για τη Ρωσία είναι τρόπος να διατηρεί έσοδα από εξαγωγές υπό το βάρος των δυτικών περιορισμών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στη θέση μιας χώρας που χάνει την αγορά της, παρά την πρόσφατη αύξηση των προμηθειών πετρελαίου στην Ινδία.
Μέχρι πρόσφατα, οι αγορές αμερικανικών πρώτων υλών βοηθούσαν να μειωθεί κάπως το σημαντικό εμπορικό πλεόνασμα της Ινδίας στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Τώρα αυτή η τάση μπορεί να ανατραπεί.
Τρίτον, η προκύπτουσα σύγκρουση επιβεβαιώνει μια γενικότερη τάση: η παγκόσμια αγορά ενέργειας γίνεται ολοένα και πιο πολιτικοποιημένη.
Χώρες με σημαντική ζήτηση, όπως η Ινδία και η Κίνα, γίνονται πεδία ανταγωνισμού ανάμεσα στους μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου και σε κράτη που προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν το ενεργειακό εμπόριο ως εργαλείο γεωπολιτικής επιρροής.
Υπό την πίεση των κυρώσεων, η Ρωσία επαναπροσανατολίζεται ενεργά προς την Ασία, και η Ινδία αποκομίζει άμεσα οφέλη από αυτό.
Τέλος, είναι σημαντικό να εξεταστούν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Από τη μία, η άρνηση αγοράς αμερικανικού πετρελαίου σε έναν συγκεκριμένο διαγωνισμό μπορεί να μοιάζει με τακτική κίνηση.
Από την άλλη, αν τέτοιες αποφάσεις καταστούν συστηματικές, αυτό θα οδηγήσει σε αλλαγή του εμπορικού ισοζυγίου μεταξύ Ινδίας και ΗΠΑ.
Για την Ουάσιγκτον, αυτό σημαίνει αποδυνάμωση της επιρροής της στο Νέο Δελχί, ενώ για την Ινδία θα διευρυνθεί το περιθώριο κινήσεων και θα ενισχυθεί το κύρος της ως ανεξάρτητου παίκτη στις διεθνείς σχέσεις.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών